This is a reproduction of a library book that was digitized by Google as part of an ongoing effort to preserve the information in books and make it universally accessible. Google books http://books.google.com "D suy\Cu J^arbarb ©tbtmtp ikfjool ANDOVER-HARVARD THEOLOGICAL LIBRARY MDCCCCX CAMBRIDGE, MASSACHUSETTS 01 FT CF WJDSNSR Digitized by Google Digitized by Google Digitized by Google THEOLOGIA MORALIS ET DOGMATICA REVERENDI ET ERUDITISSIMI DOMINI PETRI DENS, IN UNIVERSITATE LOVAN. S. THEOLOGI-® LICENTIATI, ECCLESI® ME- TROFOL. S. RUMOLDI MECHLIN. CAN. GRAD. ET ARCHIPRESB. NECNON SEMINARII ARCHIEP. PR®S1I>IS, ETC. EDITIO NOVA, ET ABSOLUTISSIMA, QUIPPE CUI NUNC PRIMUM ACCEDUNT EPITOME EX OPERIBUS BENEDICTI XIV. NECNON ET VARI® SUMMORUM PONTIFICUM, PR®SERTIM VERO EJUSDEM PONTIFICIS CONSTITUTIONES, LITER® ENCYCLIC®: ETC. TOMUS VI. COMPLECTENS TRACTATUS DE SACRAMENTO PCENITENTIJE, DE CA8IBUS RESERVATIS, DE INDUL- GENTIIS, DB CENSURIS ET IRREGULARITATIBUS. ACCEDUNT SCHEMATA PRACTICA PRO CONFESSARIIS. DUBLINII : EX TYP. RICHARDI COYNE, IN VIA VULGO DICTA CAPEL-STREET ; TYPOG. ET BIBLIOPOL. R. C. COLL. MAYNOOTH. MDCCCXXXII. Digitized by Google AN*W.> v:x~~ C a . .4 f : * ? ? H H - h 1 v« / < ' v t Hi 5*^1 5- (0 A.\ Digitized by Google APPROBATIO. MULTI hactenus Theologi vere Eximii Mate- riam de Sacramento Pcenit. ad amussim pertrac- tarunt ; ita ut supervacaneum videri posset, eandem rursus prelo subjicere. Verum illi Principia ac F undamenta quidem proposuerunt : sed ( salva pace eorum dictum sit) Speculationi magis quam Praxi plerique inhaeserunt. Venerabilis atque Am- plias. D. Archi-Presbyter, Archi-Episcopalis Se- minarii Praeses, de efformandis ad munia pastoralia Theologis suae curae commissis imprimis sollicitus, Praxi magis quam Speculationi inhaeret. Ideoque resectis Quaestionibus quampluribus mi- nus utilibus, viam docet, qua subditos suos valeant ad veram pcenitentiam deducere. Neque ad dextram nec ad sinistram declinans, atque hinc Scyllae sco- pulos rigoris, inde Charybdin laxitatis devitans, viam ingreditur mediam, ceu tutam Salutis semitam. Doctrinae Sanctae Matris Ecclesiae et Apostolicae Sedis Decretis inhaeret constanter ; et juxta suum meumque judicium, quidquid scripsit aut dixit, ejusdem Sanctae Matris summorumque Christi Vi- cariorum Censurae submittit omnimode. Hisce igi- tur fundamentis innixus, hunc Tractatum de Poe- nitentia aliisque connexis luce publica Lecto- rumque utilitate dignum fore, absque haesitatione ex- istimo. Dabam Mechliniae, die 18. Septembris, 1 758. J. F. FOPPENS, S.T. L. Metropol. Mechl. Eccl. Ca- non. Grad. etArohidiac . Libr. Cernor » Digitized by Google Digitized by Google DE SACRAMENTO PCENITENTLE. Tractatum hupc num. S. Thoma ita dispertimur, ut agemus: I°* De Sacramento, Poenitentiae secundum se: a N. 1. 2°* De Virtute Poenitentiae : a Num. 25. i 3°* De Contritione: a; Num., 43. : 40, De Confessione Sacramentali : a Num, 63. 5° • De Minisitfo Sacramenti Poenitentiae: a Num. 99. 6° De iis, quibus neganda vel differenda est absolutio: Num. 119. ad 157. 7C* De Sigillo Confessionis: a Num. 172. N. 1. DE SACRAMENTO PCENITENTLE SE- CUNDUM SE. S* Thom . 3. p. qucest. 84. I. Definitio . II. Haeretici negantes. , Quid est Sacramentum Poenitentiae? R. Est Sacramentum noy^e Legis, quo baptiaatis, relapsis, contritis et confessis, a Sacerdote jurisdictionem habente, im* penditur absolutio peccatorum, sive utalii, confertur gratia de se remissiva peccatorum. Sacramentum, boe variis nominibus appellatur: Cone. TrkL vocat ityud secundam post nau- fragium tabulam, .per Metaphqram A vulgariter appelietur conlessio a sua parte materiali. > A Digitized by Google 2 PE INSTITUTIONE Inter Haereticos qui negarunt boc Sacramentum, sunt CalvinisUe, et plurimi Lutberani : ii tamen, qui adhaerent confessioni Augustanae, similitudinem aliquam Sacramenti Poenitetoti» admittunt, confitentur enim generali expres- sione, sc peccasse contra primum praeceptum, -contra tertium, &c, N. 2. DE INSTITUTIONE SACRAMENTI P(E- NITENTL®. I. Probatur ex Cone . II. Probatur ex Script. Sacra . III. Qtyectiou Proba dari verum Poenitentiae Sacramentum. R. Probatur ex Cone. Flor, et Cone. Trid. ubi Sess. 14. Can. 1. infligitur anathema negantibus, Poenitentiam esse Sacramentum. Probatur secundd ex verbis Christi Joan. 20. #‘ Accipite Spiritum Sanctum ; quorum remiseritis peccata, remit- tuntur eis, et quorum retinueritis, retenta sunt/' In quibus verbis Christus designavit omnia essentialia pro Sacramento Poenitentia» : Ministrum designavit, dum solis Apostolis Sacerdotibus, quos alloquebatur, potestatem illam concessit ; forma Sacramenti indicatur in verbo re- miseritis, quo docetur, quod remissio fieri debeat per actum sive per verba Sacerdotis ; materia remota expri- mitur in voce, peccata ; contritio seu dispositio insinuatur in eo, quod quorumdam peccata, nimirum poenitentium, sint remittenda ; aliorum retinenda ; denique confessio singulorum peccatorum eruitur ex eo, qudd Sacerdotes ibidem constituantur judices; uara eorum judicio com- mittitur remittere vel retinere omnia peccata, jam autem nemo potest esse aequus judex in causa sibi incognita, ergo debet cognoscere peccata ; sed cognoscere ea non potest, nisi per solam propriam peccatoris confessionem, quia peccata, prout sunt in conscientia peccatoris, solus pec- cator novit, ergo ejus confessio requiritur, ut Confessariu? possit juste judicaro de peccatis, prout sunt in conscientia peccatoris. Objiciunt Haeretici, quod Joan. 20. solurpmodo datur potestas declarandi peccata esse remissa. R. Nui Id veritatis specie id dici potest, quia non licet verba Scripturae S. detorquere ad sensum a propria signi- ficatione ; Christus autem verbis perspicp» edixit: Quo Digitized by Google SACRAMENTI PCENITENTLB. 3 rura remiseritis peccata, n oh vero quorum declaraveritis remissa peccata. Obj. Solus Deus potest remittere peccata, ergo Sacer- dotibus non est data potestas remittendi peccata. R. Qudd solus Deus remittat principaliter et proprii autboritate peccata; sed Sacerdotes remittunt ministe- rialiter, S. Tbom. 2. 2. q. 84. art. 3. ad 3. authoritate Dei. N. 3. DE TEMPORE INSTITUTIONIS. I. Institutum primo die Resurrectionis . A quo et quandonam Sacramentum Poenitentiae institu- tum est ? R. Institutum est a Christo Domino ipso die Resurrec- tionis suae, uti refertur Joan. 20. Hinc dicit Cone. Trid. sess. 14. cap. 1. Dominus autem Sacramentum Poenitentia? tunc praecipue instituit, cum a mortuis excitatus insufflavit in Discipulos suos, dicens : Accipite Spiritum Sanctura, additur vero ibidem particula praecipue, quia ibidem Sacramentum Matth. 16* et 18. promittitur et quasi praeor- dinatur. Quaenam fuerunt in V. L. figurae Sacramenti Poeni- tentiae ? II. Purificationes et expiationes. N. 4. DIFFERENTIAE INTER BAPTISMUM ET SACRAMENTUM PtENITENTLE. I. Differentiae . In quibus Sacramentum Poenitentiae differt a Baptismo? R. Cum Concilio Trid. Sess. 14. cap. 2. quod differat in inultis. 1. Alia est materia hujus Saeramenti et alia forma. 2. Minister hic necessario debet esse Sacerdos, et etiam Judex, non sic in Baptismo. 3. Baptismus imprimit characterem et iterari non potest, nec licite nec valide ; neutrum obtinet in Sacramento Poenitentiae. 4. Baptismus delet peccatum originale et omnia per- sonalia ante Baptismum commissa, Sacramentum Pceni tentiae sola peccata post Baptismum facta abolet. Digitized by Google 4 . DE MATBRfA . - . * i * 5. In Baptismo efficimur nova in Christo creatura, et gratia datur per modum generationis, ita ut omnis culpa et poena remittatur ; ast in Sacramento Poenitentia datur gratia per modum medicationis, et ordinarie non tollitur omnis poena temporalis,, nisi magnis nostris Actibus et laboribus, et inde a sanctis Patribus nuncupatur laboriosum Baptismus. (>. Consequitur, quod, in baptismi susceptione imponi non debeant opera satisfactoria, quae in Sacramento Pceni- tentiaB imponi debent. 7. Baptismus est necessarius ad salutem in re vel in voto omnibus, extra casum Martyrii, Sacramentum Poenitentiae relapsis solum. N. 5. DE MATERIA SACRAMENTI POENI- TBNTLE. S. T/iom. qucest . 48. art. 2. I. Dividitur materiali. In proximam. III. Peccata sunt materia circa quam non ex qua. IV. Fictio sive sus- ceptio Baptismi peccaminosa est materia , V. Tunc peccata ante Baptismum facta remittuntur. VI, Bap- tismi reviviscentis. Materia hujus Sacramenti est duplex, scilicet proxima et remota. Materia proxima dicuntur tres actus poenitentis, contri- tio, confessio et satisfactio. Materia remota sunt qnsecumque peccata post' Baptis- mum commissa. Obj. Peccata non snnt pars Sacramenti Poenitentiae, ergo non sunt materia Sacramenti Poenitentiae. R. Concedo ant. nego conseq. Ratio est, quod peccata non dicantur esse materia ex qua Sacramenti, sive prox- ima, sed circa quam; nam hoc Sacramentum versatur circa peccata delenda, destruenda et punienda; materia autem tx qua sunt actus Poenitentis. % Quare additur post Baptismum commissa? R. Quia commissa ante Baptismum non sunt materia Sacramenti Poenitentia, ideo quia Minister in hoc Sacra- mento est Judex; jam autem Minister Ecclesia? non judi- cat de causis extra Ecclesiam factis. An ipsa susceptio Baptismi Valida et peccaminosa, sive ipsa fictio, -est materia Sacramenti Poenitentiae ? Digitized by Google SACRAMHNTI P(EMTENTLKf & R. Affirra. Licet enim istud peccatum committatur - tempore simul cum Baptismo, est tamen naturfi posterius Baptismo, ert quod solummodo effectum Baptismi illnm, qui est gratia, attingat et impediat, et non impediat va- lorem. Quomodo in casu posito susceptionis peccarntnosae Bap- tismi remittuntur peccata commissa ante Baptismum, quandoquidem non sint materia Sacramenti Poenitentiae, et jam per Baptismum etiam non sint remissa ? R. Remittentur vi Baptismi postea reviviscentis : si vero quis tempore Baptismi vel postea affectum retinuerit ad peccatum, ille affectus est materia Sacramenti Poeni- tentia». COROLLARIA. I. Rite Baptizatus non potest mox absolvi , II. Nisi sub conditione , si sit baptizatus. III. Pueri et perpetuo amentes sunt incapaces . IV. Qui confitentur solum dejectus naturales non sunt absolvendi. 1. Ex dictis sequitur, quod adultus, qui cum debita dispositione suscepit Baptismum, non possit illico saera- mentaliter absolvi, nisi post Baptismum, aliquod pecca- tura, saltem veniale commiserit, ob defectum materiae. 2. Si tamen, ob dubium de valore anterioris Baptismi, nunc sub conditione baptizetur, debet sub conditione prae- cedentia peccata post primum Baptismum dubium com- missa confiteri, et sub conditione, si fuerit antea baptiza- tus, absolvi debet : nisi forte Catholice vixerit, et omnia illa peccata confessus fuerit bona fide, et legitime ab eis absolutionem ‘receperit. 3. Quod pueris ante usum rationis et perpetuo amenti- bus hoc Sacramentum administrari non possit. 4. Quod illi, qui nulla peccata confitentur, sed solum defectus quosdam naturales, v. g. quod senserint inclina- tionem ad iram, ad risum, vel tristitiam in adversis, in- dignationem contra delinquentes; vel qu6d habuerint distractiones involuntarias, aut cogitationes incidentes, &€. non adferant materiam pro absolutione Sacramentali, nisi forte circumstantiam malam conjunctam exponant: proinde hujusmodi homines pii aut simplices, sine abso- lutione ad S, Communionem sunt remittendi, vel, datft materia certa ex praeteritis peccatis, et super his prius elicitft nova contritione, absolvendi. Digitized by Google J>B MATBRJA N. 6. DE MATERIA REMOTA, \. Sub divisio materia. II. Materia necessar. III. Ob- jectio. IV. Peccatum remissum potest esse materia ne- cessar i V. Puta, remissum per contritionem , VI. Vel indirecte. VII. Objectio . V ILI. Qwtf sit indirecte remitti. Quomodo materia remota Sacramenti Poenitentiae sub-i viditur ? R. In materiam necessariam, et in liberam, sive suffici» entem. - Materia n$ juventute quandoque fuerint inobedientes parentibus vel taagistris, et simul Confessarius curam habeat, ut poeni; tens novum contritionis actum eliciat super illo peccatp superaddito. Non credes, quam nonnunquam difficile sit invenir^ materiam certam in simplicibus vel indoctis hominibus, cujus etiam veram contritionem concipiant. N, 9. DE PECCATORUM VENIAIJUM CONFES- SION E ET ABSOLUTIONE. I. Est utile , confiteri venialia peccata . II. Praxis confi- tendi venialia est antiqua. III. Per se convenit absol- Digitized by Google 10 DB MATERIA vere singulis vicibus . IV. Per accidens contrarium . V. Duplicis generis venialia. VI. Exempla primi generis . VII. Secundi generis venialia. VII I. i&t- empla. IX. iVa/i /ictV* absolvuntur . X. TVow semper absolvendi addito peccato ex poteritis, XI. Rationes absolvendi aliquando. XII. Qualis contritio de veni - alibus. An expedit peccata venialia confiteri ? Respondet Cone. Trid sess. 14. c, 5. quod illa recte et utiliter exprimantur in confessione, quia obtinetur abun- dantior gratia et plenior remissio, servit contra relapsum, directa ac major concipitur aversio ; adde, quod saepe dif- ficile sit, venialia discernere a peccatis mortalibus, quodque venialia non raro disponant ad mortalia. Obj. Consuetudo confitendi peccata yenialia est nova et recens in Ecclesia. R. Negatur assumptum : aliqui existimant commendari confessionem venialium a Jacobo Apostolo, c. 5. “Confi- temini alterutrum.” Desuper legi potest Morinus, lib. 2. cap. 4. n. 9. et cap. 5. qui illuni usum in antiquitate de- monstrat: quamvis posterioribus jam saeculis praxis illa magis invaluerit ; quse inter ea censeri debet, in quibus disciplina moderna Ecclesiae aliquid liabet prae antiqua, dicit Steyartius. An convenit, eos, qui non nisi peccata venialia confi- tentur, singulis vicibus absolvere ? R. Per se loquendo, convenit ol> rationes praecedenti numero productas, quando nempe debita contritio cum pro- posito emendationis adest: quo modo S. Carolus Borr. et S. Theresia saepius confessi sunt venialia solum, indubie subsecuta absolutione. Per accidens non convenit eos absolvere singulis vicibus, quando de legitima contritione aut firmo proposito emen- dationis dubium ingeritur. Pro quo discernendo observa, distinguendos esse dupli- cis generis homines accedentes cum solis venialibus ad con- fessionem. Primi generis sunt, qui post venialia commissa, statim de iis dolent, vel equidem eis effectu non inhaerent, oc- casiones aliquando fugere conantur, ac media evitandi eadem aliquoties assumunt: cujusmodi sunt, qui confiten- tur motus irae breviores, impatientias leves, excessus mino- res in potu, lusu aut loquela, occasionaliter et praeter con- suetudinem factos, vel incidentes malas et inutiles Digitized by Google SACRAMENTI P (ENITENTI-®. II cogitationes, aut venialia ex quadam inadvertentia vel subreptione commissa, &c. Illa enim peccata prompte et facile displicent piis hominibus, et propterea absolvi pos- sunt singulis vicibus. Ita Neesen de pece. Du Jardin, &c. Secundi generis sunt ii, qui ex habituali adbeesione, effectu, vel consuetudine non satis retractata solent com- mittere venialia; adjungit Du Jardin, p. 130. et illos, qui relabuntur frequenter et deliberate in eadem, ita ut sin- gulis confessionibus fere eadem specie et numero venialia soleant adferre; hujusmodi sunt homines loquaces et garruli confitentes verba otiosa : item histrionici acciir santes se quod in consortii» mendacia jocosa protulerint ; item qui confitentur iterato distractiones in oratione, et nullam oculorum custodiam observant, nec causas evitant, &c. Hujusmodi homines absolvere non licet, cum timen- dum sit, ne desit contritio vel propositum non committendi illa decaetero: quamvis autem hujusmodi homines forte si absolvantur, excusari possent a formali sacrilegio propter bonam fidem, ut notat Steyaertius, p. 157, ipse tamen Confessarius absolvens non ita a formali sacrilegio ex- imendus venit, quia ipse tenetur ex scientia officii sui similes defectus cognoscere et discernere, ne faciat Sacra- mentum esse nullum defectu materia;. Ao convemt praedictos absolvere, addito peccato alio ex praeterita vita, de quo nunc vere conteruntur ? R. Non semper id convenit, quia solet inde provenire neglectus contritionis et emendationis circa presentia, quae committunt peccata, ut iterum observat Steyaertius App. -5. Dum autem dimittuntur sine absolutione, id non oc- cultandum, sed ipsis aperte declarandum, negari absolu- tionem ob defectum emendationis. An igitur convenit, tales semper dimittere sine abso- lutione ? R. Nec id convenit : praeberet enim id ipsis occasi- onem nunquam se praeparandi condigne ad absolutionem; quidam etiam desides efficerentur, quidam pusillanime»: quando igitur incommoda timentur vel alia aliqua ratio absolvendi id suadet, v. g. solemnitas Festi, lucrum In- dulgentiarum, vel quando notabile tempus intercessit ab ultima absolutione, aut formido subrepit, ne forte pecca- jjin mortale occultum, ex ignorantia aut aliter commis- 'um lateat, tunc absolvantur adjecto peccato ex vita * m per iori cum nova contritione; vel, quod melius est, ait Digitized by Google 12 DB MATtRIA Steyaertius Appi 26. Confessarius allaboret proponendo specialia motiva et efficaciora remedia, ut confitens de una specie venialium prae caeteris dolorem eliciat cum firmo proposito exequendi emendationis media. Ad hanc rem observa, ut temperes formidinem absol- vendi a venialibus nimiam et scrupulosam, quod possit vera contritio concipi de uno veniali non de alia, quod eontritio de .venialibus non tanta esse debeat quanta de mortalibus, ut indicat S. Th. p. q. 37. a. 1. Debet tamen contritio de venialibus ineluaere verum dolorem propter Deum offensum, et propositum non committendi venialia ejusdem speciei et conditionis. N. 10. DE CONFESSIONE PECCATORUM VE- NIALIUM SINE CONTRITIONE. I. Non licet peccata sinb Contritione subjicere Clavibus. II. Nec Confessarius potest velle absolvere. III. Uti* liter exponuntur ob alios fines. IV. Authores assig- nantur. V. Advertentia. An expedit confiteri illa peccata venialia, de quibus vera contritio non concipitur? R. Quidafn generaliter negant, eo qudd repugnet reve- rentiae Sacramenti materiam indebitam substernere abso- lutioni ; sed responderi potest distinguendo : Non licet venialia illa confiteri cx intentione subjiciendi illa absolutioni Sacfamentali, ob rationem dictam. Si interim simul quis aliud peccatum subjiciat, cum debita contritione, relinquens caetera 'judicio Confeasarii, non videtur peccaturus mortaliter, ait Steyaertius, pag. 175. quia aliam certam materiam subministrat. Similiter Confessarius absolvere non potest ab illis pec- catis sine contritione expositis, sed intentionem dirigere debet, ut soltim absolvat ab iis quae cum debitis requisitis subjiciuntur potestati clavium. R. Secundo* qudd illa peccata recte exponantur Con- fessario ob alios fines, puta 1. humilitatis causa, 2. in- structionis grati&, 3. ut Confessarius cognoscat statum peenitentis, et scrutetur utrum venialia illa non disponant ad mortale, et frequentiorem Eucharistiae usum compati- antur. Circa praecedentes resolutiones consuli et legi possunt Aphorismi Steyaert de Sacramento Poenit. sect. 3. et in Digitized by Google SACRAMENTI PCEWTRKTIJB. 13 App. Mum. 45. et 46. itera Exim. P. Du Jardin de Off. Sac. item praxis Gasparis a S. Mar. Magd. et alii. Adverte sjraul, munus audiendi confessiones eorum qui sola venialia confitentur, non esse tam leve, prout quidam existimant, sed exigere eruditam perspicuitatem et sagacem prudentiam. N. 11. DE MATERIA PROXIMA SACRAMENTI PCENITENTLE, & Thom. p. 3. q. 84. et 90. Cone. Trid. &ess< 14, c . 3. I. Tres partes materiales* Una forma. II. Divisio in essentiales duasy Et unam integralem. III. Satisfactio in proposito est essentialiter requisita. IV. Prout in Execut. est pars integrat. V. Poenitens interrogandus de proposito satisfaciendi* VI. Objectio * VII, Con- tritio fit sensibilis per signa , Quanam est materia proxima Sacramenti Poenitentiae P R. T res aotqs pcenitentis, nempe : coptritio, confessio' et satisfactio, quae communiter vocantur partes materiales Sacramenti Poenitentiae per respectum ad partem forma* Iem, qu« est absolutio Sacerdotis. Quomodo dividuntur illae tres partes materiales inter •e ? R. In essentiales duas, et integralem unam. Contritio et confessio sunt partes essentiales, quia sine illis non subsistit Sacramentum, sive non est validum. Satisfactio dicitur pars integralis, non essentialis in exeeutione, quia sine liac potest Sacramentum esse vali- dum, quo modq digitus dici potest pars integralis horaipis npn essentialis. An satisfip:tio aliquo modo dici potest essentialis ? R. Affirra. nimirum in proposito, seu in praeparatione animi, in quantum peenitQn* habere debet , voluntatem sa- tisfaciendi Deo, verum propterea propositum istud non debet dici quarta pars materiolis Sacrameuti ; sed eatp- nus continetur io contritione, vel saltem est conditio, sine qua non est legitima contritio : et specialiter in Sp.- cr^mento Pceoitentia? repuens satisfacere vult Sacramen- tum mutilare sua p^rte integrali, sicque peccat graviter» B Digitized by Google 14 I)K MATBRIA cura quo peccato contritio non consistit. Hoc sensu dici solet : Satisfactio 6st efcibntialis in proposito ; et prout est in executibhe, est p^ts ititegralis Sacramenti. Propterea p recti ce observandum, dum poenitens confi- tetur, quOd omiserit satisfactionem a Confessario sibi im- positam, ut interrogetur, utrum tempore absolutionis ha- buerit firmum propositum e&ra adimplendi : si enim non habuerit tale propositum saltem implicitum sacrilege ab- solutionem recepit, et fuit Sacramentum invalidum de- fectu contritionis; adeoque confessio repetenda est; et insuper se accuset de sacrilegio, et de peccatis contra oonscientiam in omittendo satisfactionem injunctam : judi- catur autem caruisse praefato proposito, si voluerit eam omit- tere in ipsa confessione vel statim post; nam firmum pro- positum non solet statim immutari. Secus supponendum, si aliquamdiu post neglexerit, vel si partem inceperit adim- plere, et non soleat omittere. Obj. Contritio non est Sensibilis, quia est actus, iri ter- nus, ergo non est pars Sacramenti, quod debet esse sig- num visibile. R. Primo, nego ant. quia contritio fit sensibilis per confessionem et alia contritionis signa. S. Tb. p. 3. q. 90. a. 2. ad. 1. Respondet Van Roy, quod contritio forte non debeat esse sensibilis, quia non videtur necessarium, qudd omnes partes Sacramenti debeant esse sensibiles, ut dicatur sig- num sensibile. N. 12. AN ILLI TRES ACTUS PCEN1TENTIS SINT MATERIA EX QUA; AN VERO ES- SENTIA SACRAMENTI CONSISTAT IN SOLA SACERDOTIS ABSOLUTIONE? I. Status queestionis . II. Probat sententia Thomist „ 111. Objectio, IV. Objectio . Solkmms haec quaestio agitur Thohiistas inter et Scotistas ; hi contendunt totam essentiam Sacramenti Poe- nitentias contineri in sola absolutionis forma, ita ut actus pcenitentis sit t&ntCim dispositiones et conditiones, non partes. Thomistae verd sustinent, illos netus esse partes intrin- secas constituentes cum forma integrum Sacramentum, Digitized by Google SACRAMENTI PCENIT^NTUI. 15 easque cooperari ad collationem gratias ex opere operato, siputi abjutio in Baptismo. Probatur sententia Thornistarum ex eo, qudd Cone. Trid. sess. 15. c. 2. dicat, Sacramenti essentiam perfici materia et form&; et describens materiam Saciatnenti Poe- nitentiae assignet illos tres actus poenitentis ; ergo. &c. Obj. Cone. Trid. vocat actus illos quasi materiam, ergo non sunt proprie dicta materia. R. Nego cons. quia particula quasi non excludit pro* prietatem : quo modo Joan. I. legitur de Christo : Quasi Unigenitus d Patre. Maluit autem Cone. Trid. dicere. Quasi materiam, quia illi actus non sunt materia extrin- secus adbibita, prout aqua iu Baptismo adhibetur. Obj. Contritio est dispositio ad Sacramentum Poeniten* tiae, ergo non est pars Sacramenti. R. Est dispositio simul et pars : sed diverso respectu : quaternis est pars, concurrit effective ex opere operato ad effectum gratiae, quatenus est dispositio concurrit dispo- sitive. De praefata controversia plura reperies apud Scholas- ticos. N. 13. DE FORMA SACRAMENTI PCENI- TENTL®. S. Th. 3. q. 84. a. 3. I. Forma , II. Qua verba essentialia . III. Vox ego non est essentialis . IV. Expressio SS. Trin . non est essentialis. Objectio . V. Ratio congruentia. VI. Verba a peccatis non sunt esseniial . VII. Objectio. VIII. Peccaret omittens , Q\5M est forma Sacramenti Poenitentiae ? R. A. Rituali Rom. et Pastorali. Mecbl. praescribitur haec : Ego te absolvo d peccatis tuis , in nomine Patris , et Ftlii , et Spiritus Sancti : conformiter ad mentem Cone. Trid. et Flor, et ad modum loquendi S. Scripturae, Quae verba sunt essentialia in praedicta forma i R. Certo essentialia sunt haec ; Te absolvo , vel aequi* valentia : pronomen Te exprimit subjectum ; verbum ab - solvo significat actum judicialem sive operationem sacra- mentalem et effectura. Digitized by Google 16 DE MATERIA Pronomen ego non est essentiale, quia satis continetor in verbo absolvo , et ideo forte Cone. Trid. pronomen illud ego, expressit cum essentialibus. Expressio SS Trinitatis non est essentialis, nt docet S. Thom. 3. p. q. 84. 3. ad 3. Christus quoque non ex- pressit eam. Obj. Expressio S.8. Trinitatis est essentialis in Baptis- mo, ergo et in boc altero Sacramento mortuorum. R. Ratio disparitatis est, qudd Baptismus sit Sacra- mentum professionis fidei, ergo congruens est, ut princi- pale Mysterium fidei exprimatur. Sed Poenitentiae Sacra- mentum praesupponit fidem et professionem fidei jam anto esse factam in Baptismo. Similiter Antoine, t. 4. 225. judicat pronomen tuis non esse essentiale. An haec verba, d Peccatis , sunt essentialia? R. Responsio negativa est probabilior, quam docent Sylvius, Van Roy, Stey. juxta S. Thom. 3. p, q. 84. a. 3. et Catb. Rom. contra Wiggers, Palud. &c. Ratio est, quod in istis verbis, Te absotvo , sufficienter significentur operatio practica, et effectus, et quod in forma Baptismi non sit essentialis similis expressio, d peccatis . Obj. Haec forma, Te absolvo , non est satis determinata, utrum dirigatur ad peccata an ad censuras; ergo, &c. R. Nego, ant. nam secundum principalem significatio- nem designat absolutionem a peccatis, non a censuris nisi cum addito d Censuris : deinde intentio Ministri, con- fessio «t contritio satis eam determinant ad absolutionem a peccatis. Obj. Cone. Trid. sess. 14. c. 3. definiens formam hujus Sacramenti esse, Ego te ablsolvo , addit, &c. ergo indicat plura verba pertinere ad essentiam formae. R. Nego conseq. voluit enim Cone. Trid. per etc. so- lum indicare, alia esse addenda, ex praecepto et usu. De- inde noluit quaestionem illam scholasticam inter Catholicos agitatam definire. Peccaret interea graviter, qni omitteret illa verba, quia ex praecepto et usu Ecclesiae addi debent; et quia forte conficeret Sacramentum dubium ob probabilitatem opi- nionis oppositae. Digitized by Google SACRAMENTI PCKNITBNTI.B* 1? N. 14. DE SENSU FORMAE. S. Thom, 3. p , q. 48. a* 3. I. Sensus forma, II. Sensus non est : declaro te abso- lutum. III. Opinio Magistri Senient. Baji, IV, Opi - nio S, Thom, V, Valet forma : remitto tibi peeeata. VI. Absolvat te Christus, non sufficit. Quis est sensus formae sacrarnentalis : Ego te ab* solvo, &c, R. Sensus est bic : ego judicialiter tibi confero gra- tiam remissionis peccatorum tuorum, sive, gratiam de se remissivam peccatorum tuorum, quantum est ex parte mi- nisterii mei. Sensus formae non potest admitti iste: Declaro te ab • solutum , quia id damnatum a Cone. Trid. sess. 14. Can. 9. Obj. Sacerdotes veteris Legis declarabant solum, ho- mines esse mundatos a lepra. R. Sacerdotibus N. L. major potestas data est ; nam figura illa non debet in omnibus esse aequalis figurato. Non sufficit etiam cum magistro Sent. admittere decla- rationem judicialem. Neque satis est cum Bajo, prop. 57 et 58, inter dam- natas, concedere, verba formae esse operatoria remissionis poenae tantum. S. Thomas 3. p. q. 84. art. 3. ad 5. adducit buno formae sensum : Sacramentum absolutionis tibi impendo. Sed quibusdam videtur insufficiens, quia forma non debet significare collationem Sacramenti, sed operationem : ve- rum tamen dici posset, qudd utrumque hic significetur. An valet hac forma : Remitto tibi peccata vel condono tibi peccata ? R. Affirip. Quia aequivalet huic formae : Te absolvo d peccatis. Illicite tamen fieret haec mutatio. An haec est sufficiens : absolvat te Christus , vel abso~ lu onem peccatorum tribuat tibi Deus ? R. Distinguo : si accipiatur in sensu enuntiativo, est sufficiens, si autem sumatur, ut solet in sensu solum deprecativo, non est sufficiens. De quo Numerus se- quens. b3 Digitized by Google 18 DE MATERIA N. 15. DE FORMA DEPRECATIVA. & T/iotn . 3. p • q. 84. a 3. ad. 1 . I. Dus sententia II, Conciliantur . III. Objectio. IV. Quas t io historica. As forma deprecativa sufficit in Sacramento Poeni- tentiae? R. Negat S. Thomas, quem sequuntur Sylv. Wigg. Neesen, &c. eo quod forma debeat esse actus judicialis. Affirmat Morinus, Van Roy, Tournelly, Pauw. &c. Autboritates illae videntur posse conciliari h&c distinc- tione : ut cum S. Tboraa dicamus, qudd verba depreca- tiva prolata, solummodo in sensu deprecativo non suffi- ciant : verba autem deprecativa sic prolata, ut simul conti- neant sensum judicialem seu enuntiativum judicii et authoritatis, videamur sufficere : utrumque autem sensum simul habere possunt verba deprecativa juxta Clem. VIII. atque ita facilis jam est responsio ad argumenta utriusque partis. Ob. Si Verba deprecativa sufficiant, hodiedum pani - tens erit sacramentaliter absolutus per haec verba, indul- gentiam, absolutionem et remissionem peccatorum tri- buat tibi Dominus; ante prolationem formae, Ego (e ab- solvo. R. Nego sequelam ; quia Sacerdotes non intendunt per illa propria verba absolvere, sed ea pronuntiant in sensu naere deprecativo, orantes, ut non impediatur effectus Sa- cramenti S. Thom. art. 3. ad 1. Restat quaestio historica, utrum Ecclesia Latina ante saeculum duodecimum usa fuerit forma deprecativa, et an Graeci adhuc tali utantur : Morinus lib. 8. affirmativam partem conatur probare ex ritualibus aliisque monumentis; e contra alii contendunt, semper adjunctam fuisse formam indicativara. Nos quapstiones illas, utpote ad praxim nos- tram non pertinentes, praeterimus. N. 16. DE FORMA CONDITIONATA. ‘I. Licent conditiones de pra terito vel prasenti. II. Non de futuro. An licet conditiones aliquas addere form® hujus S&cr%» menti ? Digitized by Google SACRAMENTI PttNITENTLS. 19 R. Non licet, nisi necessitas vel justa causa exigat conditionem, eaque tunc sit de praeterito vel de praesenti, non de futuro; imd conditio de futuro suspensiva tollit valorem Sacramenti, quia ex institutione Christi verba prolata cum materia correspon dente, conficiunt Sacra- mentum de praesenti statim : ita non licet absolvere sub conditione, si restitues, si te emendabis, quamvis Confes- sarius illas conditiones a poenitente proposito exigere pos- sit, et debeat. Quibus igitur conditionibus licet uti? R. His et similibus ; secundum quod casus exigit: Si i rivis. Stes baptizatus , Si peccasti . Si es capax usus rationis, addit Daelman, Si es Catholicus : sufficit autem eas interne ct intentionuliter subintelligere. N. 17. CASUS COMMUNIORES. I Casus ; in quibus conditiones licite adhibentur. II, Casus semi-innocentis. III. Conditio ; si es capax. Assigna casus aliquos in quibus praefatae conditiones possunt adhiberi ? R. 1. Si Sacerdos dubitet, utrum homo jam absolvendus adhuc vivat, usu venit conditio : Si vivis. 2. Si absolvatur dubie baptizatus, servit conditio : Si es boptizatus. 3. Si adultus sub conditione rebaptizetur et statim sit ab- solvendus, v. g. ob periculum mortis, opus est conditione : Si, non jam, sed antea fueris boptizatus validb secun- dum dicta supra Num. 5. 4. Si baptizatus confiteatur solum peccatum dubi» um, utrum scilicet sit mortale vel nullum, est locus con- ditioni : Si peccasti. 5. Si dubites an absolveris poenitentem adhuc praesen- tem, poteris dicere formam sub conditione : Si te non ab - so vi. 6. Si dubium sit, an puer vel semi-amens polleat suffi- cienti rationis usu ad peccandum formaliter, absolvatur sub conditione : Si peccasti , vel si polleas sufficienti usu ra- tionis. Nota, qudd in hoc sexto casu, non requiratur extrema necessitas, sive periculum mortis, sed sufficiat minor causa, ut notant Neesen, Marcb. YTanRoy : puta dubium pecca- tum mortale, in quo aliter longo tempore essent relinquendi: Digitized by Google 20 t>B MATERIA. deinde singulis saltem annis videntur absolvendi ejusmodi semi-am entes praefato modo. An haec conditio, si es capax, tuta non est, quam Nee- sen aliique proponunt? R. Hanc conditionem generalem e9se aequi vocanti : si per eam solum significentur praedictae conditiones, si vivis, si es baptizat us, &c. licebit ill& uti in casibus prae- dictis. Si vero per eam significare velis actus pcenitentis, nempe: Si es contritus , si habes propositum emenda - i tonis , non licet ea uti in hoc sensu, quia in hac significa- tione aequivaleret huio : Si es dispositus, de qua sit Nume- rus sequeos. No. 18. DE CONDITIONE, SI ES DISPOSITUS. I. Opinio Daelman. II. Opinio opposita . An absolutio data sub hac conditione, SS es dispositus , sive, si es contritus , est valida? Praenotandum, quod haec conditio intelligatur de dispo- sitione conditionis requisitae. Respondet Daelman de Sacram. Pcen. Obs. 14. quod non sit valida ; ratio ejus est, quod illa conditio repugnet substantiae formae absolutionis, quia facit, ut absolutio non sit actus judicialis: probat, quia supponitur id, de quo Confessarius debet judicare; debet enim judicare de dispo- sitione: probat a pari: sicut sententia judicis ridicula et nulla esset super re litigiosi prolata sub hac forma : adju- dico tibi rem, si sit tua: adeoque absolutio foret invalida, quamvis poeni tens esset dispositus. Van Roy, t. 5. q. 6. pag. 57. Bili. t. 5. d. 6. a. 10. p. 434. sustinent formam esse validam supposita veritate con- ditionis, quia tunc concurrunt materia, et forma vera cum intentione Ministri. Ad paritatem de Judice, quae objicitur, respondetur, qudd sententia Judicis temporalium sit declaratoria tan- tum, adeoque totum supponatur per conditionem illam et non discernatur judicialiter : sed sententia absolutionis est operatoria, decernens judicialiter liberationem vel remis- sionem peccatorum, quae remissio non supponitur, sed eflL- citur : judicium autem discretionis praevium, an sit dispo- situs, ndn esi essentiale in forma; nam valide quis absolve^ retur, quamvis absolvens putaret poenitentcm indispositum» Vide S. Th. Supp. q. 17. a. in c. Digitized by Google SACRAMENTI PCENITENTIiE. 21 N. 19. AN ERGO CONFESSARIUS LICITE AB- SOLVIT SUB ISTA CONDITIONE; SI ES DIS- POSITUS ? I. Non licet uti conditione ; si es dispos. II. Assigna rationes . III. Intentio in Ministrandis Sacramentis. Rbsp. cum Steyaert. App. 28. Daelman, et P. Antoine, t. 4. de Poen. cap. 2. negative. Ratio est, quod Confessarius iste sacrilege exponat Sa- cramentum periculo nullitatis, quamvis poenitens esset dis- positus, juxta sententiam supra relatam. Secundo agit contra officium suum, vi cujus debet judi- care judicio praeparativo de statu et dispositione poeni- tentia. Tertio agit contra praxim Ecclesiae, et contra Ritualia. Quarto aperitur porta laxitati perniciosae, dum indiscri- minatim peccatoribus omnibus licebit absolutionem im- pendere sine ullo metu sacrilegii : inanes redduntur anxi» monitiones Sanctorum et Superiorum deterrentium Confes- sarioset poenitentes a sacrilega ad ministratione et suscep- tione Sacramenti Poenitentia* : nunquam enim casus sa- crilegii poterit occurrere, nam per conditionem, si es dis- positus , omne periculum sacrilegii removetur, et sic pec- cator securus manet in peccato. Deinde si usus dictn conditionis liceat ia Sacramento Poenitentiae, licebit simi- liter in ad ministratione Extremae-Unctionis, et Sacramenti Confirmationis, quia similiter evitabuntur sacrilegia per conditionem, si es dispositus , quae est praxis inaudita. Obj. Illa conditio est intrinseca absolutioni ; nam Con- fessarius non potest velle absolvere indignos, et forma ali- oquin quandoque in occulto peccatore reddetur falsa. R. Confessarius, ex prudenti judicio absolvens, debet vello absolvere secundum ministerium sibi commissum, et ita ex sua parte nunquam forma redditur falsa, quia ipse verum dicit : Ego, quantum est ex parte ministerii mei, te absolvo; quamvis poenitens occulte indispositus eam reddat falsam ex parte sua, et ideo sacrilegium com- mittat. Observa universaliter, qudd Minister non possit Sacra- mentorum formas restringere ad suas opiniones, sed eas proferre debeat ea intentione et conditione, qu& Sacra- mentum istud in hoc casu ministrandum Christus insti- tuit. Digitized by Google 22 DB MATERIA X. 20. UTRUM IN EXTREMA NECESSITATE CONDITIO ILLA SIT LldTA? I. Nec in extrema necessitate , II. Objectio . An saltem sub illa conditione, si es dispositus * absol- vere non licet in extrema necessitate, dum moribundus ig- notus nulla edit doloris signa, cujus dispositio judicatur du- bia, ut consulatur reverentiae Sacramenti? R. Obstat probabilitas pfioris sententiae, ne forte abso- lutio reddatur invalida ; nam in necessitate nunquam du- bium Sacramentum conferre licet, quando certum haberi potest: propterea praestat et tunc, sine illa conditione, absolvere juxta intentionem Christi instituentis, secun- dum supradicta. Nam Van Roy, Patronus praefatae con- ditionis, fatetur, quod praxis adhibendi illam conditionem sit nova, neque in Patribus aut Conciliis vel vestigium is- tius ostendi possit. Obj. Licet in necessitate adhibere conditiones: si vivis, si peccasti, &c. ergo et hanc, si es dispositus . R. Disparitas est, quod priores conditiones concernant faeta, quae non sunt materia proxima judicialis sententiae absolutionis, sicut dispositio sive contritio est, et quod per priores conditiones Sacramentum nulla ratione redda* tur dubium, N. 21. DE NECESSITATE SACRAMENTI P(E- NITENTLE. & Th. 3. p. queest. 48. I. Est necessarium necessitate medii, II. Sensus expli- catur. III. Quid sit itlud votum. IV. Votum impli- citum, V. Necessit, oritur ex decreto divino, VI. Objectio, itlud votum non eratnecessar . in V , L, VII. Remissio peccati non est difficilior in N, L . quam in V. L, fuit. An, et quomodo Sacramentum Poenitentiae est necessa- rium ? R. Est necessarium necessitate medii ad justificationem et salutem in Re vel in Voto post Baptismum relapsis in peeeatum mortale. Ita Cone. Trid. Sess. 14. cap. 2. Probatur etiam ex verbis Christi, Joan. 2. Quorum remise- ritis peccata , &c. Vide Estium. Digitized by Google SACRAMENTI POENITENTIAS. 23 Sensus responsionis est, quod hoc Sacr&toeatuin & re- lapsis suscipi debeat in re > sive actu, nisi impotentia vel alia justa causa excuset ; tunc autem, et non aliter, suf- ficiat votum, id est, voluntas, propositum vel desiderium suscipiendi illud cum contritione perfecta. Igitur votum non accipitur hic stricte pro promissione facta Deo. Nota bene: Votum illud solum sive voluntas suscipiendi non sufficit, nisi adsit contritio, quia sine poenitentia non datur remissio peccati. An votum illud sive propositum debet esse explici- tum? R. Sufficit implicitura, quale continetur in generali vo- luntate faciendi postea illa, quae Deus praecipit: idque in- sinuat Cone. Trid. Sess. 14. c. 4. ubi dicit, qudd votum illud in eontritione includatur, ergo implicitum. 'Obj. Vera cordis conversio, sive contritio perfecta .justi- ficat juxta illud Ezecb. 18. Si impius egerit pmniten- tiam, vita vivet ; ergo neque Sacramentum, neque votum ejus est necessarium. R. Nego cons. quia in nova Lege illa contritio haberi nequit sine voto praefato ; decrevit enim Dens^ nemini dare gratiam perfectae contritionis, nisi simul ei inspiret il- lud votum, ita ut illa necessitas non tam ex natura rei, quam ex voluntate Dei positiva proveniat. Obj. In veteri Lege obtioebatur remissio peccati per contritionem sine illo voto, ergo et in nova Lege tic obti- neri potest. R. Cone. ant. quia praefatum Decretum Divinum non extenditur ad Legem veterem, sed ad Legem novato ; et hinc disparitas innotescit. Instabis: igituv remissio peccati in Lege nova est diffi cilior, qudmin Lege veteri. R. Nego sequelam, nam reque facile est Deo inspirare contritionem simul cum voto «Sacramenti, quam sine illo voto. Verum quidem est quod in nova Lege, quia perfectior est, aliquid ex institutione Christi requiratur, scilicet Sa- c rameo tum, quod non in veteri Lege ; sed illud non reddit remissionem peccati, difficiliorem, «ed e contraeam faci ii (at. Adde, qtiod in veteri JB MATERIA Inierim cum S. Cypriano concedere licet, in aliqnlbns Africae locis Episcopos quosdam nimio rigore maechis ve niam negasse ; sed nullatenus conoedi potest, eam fuisse praxiro Ecclesiae universalis, aut Ecclesiae Romanae. Latius haec discussa invenies ab Estio in lib. 4. d. 14. §. 1 1 . item a Tournelly et aliis. Obj. Si peccantibus post poenitentiam solemnem, con- cessa fuerit absolutio privatim, eorum conditio fuisset melior, quia liberabantur a gravi onere poenitentiae pub- licae. R. Nego sequelam: quia illo tempore vertebatur op- probrio, non admitti ad poenitentiam, quia habebantur tan- quam publice indigni, et separati a congregatione bonorum; quo modo hodiedum probrosum est publice repelli a confee- sionali vel a sacra Communione, N. 24. DE CEREMONIIS SACRAMENTI PCENL TENTLfi. I. Ritus Pastoralis Mechlin . II. Preces prep arat orice, III. Absolut . d Cens. IV. Absolut Sacram . V, Preces aliquando possunt omitti. VI. Habitus Con- fessarii. VII. Locus Confessionis. VIII. Decretum Eminent . Domini de audien. Confessione s ab anteriori parte Confessionalis . IX. Religiosi exempti compre- henduntur. X. Confessarius delinquens debet novam approbationem acquirere. Admodum modicae sunt caeremoniae hujus Sacramenti, quia secrete et frequentissime administratur : . unusquisque autem observare debet ritum sui Pastoralis sive Ritualis. Pastorale Mechliniense cum Rituali Romano praescribit hunc ritum : Primd Confessarius poenitenli genuflexo be-, nedictionera impertiendo dicit: Dominus sil in corde tuo, et in labiis tuis, ad digne confitendum peccata tua : In nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sanctu Mox Confessarus inquirat, Quam pridem sit confessus, ite. Auditi confessione et peractis interrogationibus necessa- riis et examine, conabitur Confessarius poenitentem exci- tare ad verum contritionis dolorem ex motivo amoris Dei super omnia. Ita Pastorale. Postremo salutarcrp et convenientem satisfactionem \nr junget Postea dicat Sacerdos : Digitized by Google sacramenti poenitentias. 27 Misereatur tui omnipotens Deus , et dimissis peccatis tuis , perducat te ad vitam e ter nam. Arnen. Deinde manu dextra versus poenitentera elevata, dicat: Indulgentiam , absolutionem et remissionem peccato- rum tuorum tribuat tibi omnipotens et misericors Domi- nus. Arnen . Dominus noster Jesus Christus te absolvat : Hucusque sunt preces et precationes praeparatoriae : se- quitur absolutio a censuris. Et egQ authoritate ipsius te absolvo ab omni vinculo excommunicationis , suspensionis , et interdicti , in quan- tum possum et tu indiges. Si pcenitens sit laicus, omittitur verbum suspensionis. Deinde: Sequitur absolutio sacramentalis, sive forma Sacramenti* Ego te absolvo a peccatis tuis , in nomine Patris7 et Fi- lii, et Spiritus Sancti. Arnen. Subjungit Confessarius precationem sequentem. Passio Domini nostri Jesu Christi9 merita Beate Ma- ria Virginis, et omnium Sanctorum , quidquid boni fece- ris vel mali sustinueris , sint tibi in remissionem peccato- rum, augmentum gratia, et premium vitee sterne. Arnen. Ritualia praefata permittunt, ut propter rationes quasdam omitti possint dictae preces et precationes, imd ut in extre- ma necessitate breviter dici possit : Ego te absolvo a censuris et peccatis , in nomine Pa- tris, et Filii et Spiritus Sancti. Arnen. Reliqua observanda in absolutione a censuris et in dis- pensatione super irregularitate, legito in rituali : nec aliquid temere addendum vel mutandum praecipue circa formam Sacramenti. De habitu Confessarii loquitur Synodus 2. Prov. Mech. tit. cap. 2. “ Sacerdotes saeculares, non nisi superpelliceo induti in locis sacris saecularium confessiones excipiant Pastores vero et Vicepastores etiam stolam superaddant, addit rituale Romanum stolam violacei coloris. Ne ex- tendas haec ad casus dum ob infirmitatem vel aliam causam confessio excipitur in domibus extra ldbum sa- cram. Praescribit eadem Synodus tit. 5. ut Confessarius, t&n- quam Judex, sedens confessiones excipiat, et feminarum confessiones in confessionali, quod asserculo cancellato Confessarium a poenitente disjungat. Eminen tissimus Dominus Archi- Episcopus Mechliniens* die 21 Martii, 1724. edidit decretum tenoris sequentis: Digitized by Google 28 DE MATfiktA SACfcAMEKTI PCENIf BNTlJt. “ Declaramus nulli C/Onfessario swculari vel regulari licitum esse, publice uec privatim, nec ullo unquam casu aut praetextu, ne quidem ob peccati omissi, aut injustae sacramentalis satisfactionis oblitae praetextum, excipere confessionem vel partem ejus a persona feminei sexus ab anteriori parte confessionalis. Quocirca decrevimus, et declaramus, eos omnes et singulos, qui huic nostro prae- cepto contraire prasuropserint, existere ipso facto suspen- sos ab auditione confessionis, et carere omni jurisdictione et potestate absolvendi, prout illos ex nunc pro tunc sus- pendimus a jurisdictione, ac potestate absolvendi carere decernimus : ita ut talis Confessarii et mandatorum nos- trorum praevaricatoris admissio et approbatio ex tunc cesset ei revocata habeatur." Hoc praefatum decretum modo adhuc obligat sub gravi ex fine legis et comprehendit Religiosos etiam exemptos : nam per approbationem Arch i -Episcopi ab eis accepta- tam subjiciuntur eatenus ritibus et* restrictionibus ab Archi- Episcopo praescriptis, nec eos reddit tutos fucata exceptio, quod eximantur a censuris Episcopi : equidem certrt non- eximuntur ab approbatione Episcopi, quam Episcopus semper valide revocare potest respectu alicujus Religiosi exempti ? additur autem in decreto : Ita ut talis Confes- sarii approbatio ex tunc cesset et revocata habeatur. Denique Clemens X. expressis terminis declaravit in Const. Superna , qudd Episcopus possit suspendere k con- fessionibus audiendis Regulares. Ob hanc clausulam sollicite notandum, quod Confe6- sarius hoc Decretum transgrediens scienter scilicet, quamvis postea poenitens absolutionem receperit a delicto suo, non possit prosequi in audiendis confessionibus, nisi de novo acceperit approbationem ab Episcopo, quia approbatio revocata non redit per poenitentiam ; adeoque invalide de caetero absolveret, nisi forte in ipso locum obtineret Capitulum ad vitanda , vel titulus coloratus, de' quibus infra n. 105 et 106. Aliud, est de ilio, qui incidit in censuram aliquam, qu» privat solum usu seu exeoutione potestatis et facultatis, nam per absolutionem sublata* censuri sive impedimento, ista potestas vel facultas ante- rior redditur1 iterum expedita sine nova approbationis vel. jurisdictionis collatione, quia non fuerat sevocat»,' sed impedita solum per censuram. Digitized by Google DR VIRTUTE PffiKITBNTIJE. 29 N. 25. DE VIRTUTE PCENITENTLE. <& Thom . 3. p. quasi. 85. I. Definitio. II. Actus Pceniientice elicitu III. Actus imperati . IV. Objectio. V. & 3. Th. VI. R. Secundo. Quid est virtus poenitentiae ? R. Est habitus inclinans ad satisfaciendum Deo pro peccatis propriis. Est virtus specialis moralis reductive contenta sub justitia. Objectum materiale virtutis poenitentiae sunt peccata ut Deo injuriosa, sive, ut sunt offensa Dei. Objectum ejus formale est debitum servandi jus Dei illaesum, et reparandi laesum. Actus poenitentiae sunt contritio, sive dolor et odium ac detestatio et remotio peccati, ex affectu compensandi jus et honorem Dei laesum. Nota, qudd virtus poenitentiae ad reparandum jus Dei laesum indigeat et utatur aliarum virtutum actibus, jejunio, oratione, &c. qui eatenfts sunt actus virtutis poenitentiae imperati. Obj. Videtur esse actus vanus, d olere de peccatis praeteritis : probatur, quia hoc est velle, ut peccatum factum non sit factum, atqui hoc est velle impossibile ; ergo, &c. Respondet S. Th. 3. p. q 95. a. 1. ad 3. dolere de peccato facto cum intentione conandi ad hoc, quod fac- tum non fuerit, vanum et stultum est; hoc autem non intendit poenitens, sed dolor ejus est displicentia seu re- probatio facti praeteriti cum intentione lemovendi seque- lam ipsius, scilicet offensam Dei et reatum poenae, et hoc non est stultum. ■ R. Secundd, distinguendo assumptum probationis ; hoc est velle, ut peccatum factum non sit factura pro ten^pore posteriori, nego ass. nam hoc stultum est : sed velle seu desiderare, ut peccatum non sit factum pro tempore ante- riori, quo potuit non fieri, quamvis jam voluntate in- efficaci ; hoc non est stultum, c£m referatur ad tempus possibile. Quomodo virtus poenitentiae, Sacramentum poenitentiae et~*contritio differunt inter se ? R. Virtus poenitentiae est habitus supernaturalis in- haerent animae ; Sacramentum Poenitentiae est signum c 3 Digitized by Google 30 DB VIRTUTB externum practicnrfr i Christo institutum, et instrumentum eausans gratiam ex opere operato ; contritio autem est actus virtutis Poenitentiae, et pars essentialis Sacramenti poenitentiae. Potest tamen existere sine Sacramentey ct licet perfecta justificet, non confert tamen gratiam ex opere operato : deinde contritio sive actus poenitentiae fuit quovis tempore absolute necessarius pro remissione peccati personalis mortalis juxta Cone. Trid. Sess. 14. cap. 4. Sacramentum solummodo post Evangelium satis promulgatum, fuit necessarium non absolute sed in rfe vel in voto. N. 26. DE SUBJECTO PCfcNlTENTLE. S. Thom. 3. p. q. 8 5. a. 4. I. Subjectum est voluntas. II. Differt dolor contritionis d dolore sensitivo : separari possunt. III. Quid sit ariditas. IV. In Christo non fuit virtus poenitentiae. V. In B. T. M. fuit habitas. VI. Peccator potes elicere actus poenitentiae. VII. Non sic peccator perm sistens in affectu peccati mortalis. Quodnam est subjectum virtutis poenitentiae? ft. Cum S. Thom. est voluntas: quandoquidem poeni- tentia sit quaedam species, sive pars potentialis justitiae. Nota, quod dolor poenitentiae essentialiter distinguatur a dolore sensitivo sive passione tristitiae, quae subjectatur ii} appetitu sensitivo. Nota 2°* quod hi dolores possint conjungi et separari, ita ut homo possit vere couteri et dolere de peccatis, quam- vis non percipiat ullum dolorem sensitivum; atque e con- tra possit sentire dolorem in appetitu cum lacrymis, &c. absque vero dolore poenitentiae seu contritionis in animo, ita ut ipsi homiues circa seipsos non rarft decipiantur et errent, putantes se esse contritos, dum solo dolore sensi- tivo commoventur, vel aliquando etiam dolore voluntatis, seu animi, sed naturali solum afficiuntur. Solet tamen, propter unionem in anima, ex dolore voluntatis consequi dolor in parte sensitiva, qui utilis est, quia per eam facilitatur dolor animi : quando autem passi- ones appetitus non consequuntur affectiones animi, exurgit ariditas, quae non ita prompte superatur, nisi ab exercita- tis m virtutibus. Digitized by Google PCENJTBNTIjE. w In Christo virtus poenitentiae non resedit, quia ab intrin- seco impeccabilis erat. Nota obiter, quod solum sint tres virtutes, quas in Christo non resederunt, scilicet Edes, spes et pse ni- tentia. In beata Virgine Maria inventus est habitus virtutis poenitentiae, actus tamen principalis contritionis in ea non surrexit, chm non peccaverit. Docet Sylvius, habi- tum virtutis poenitentiae perseverare in Beatis ad ornatum et ad actus secundarios. Cae teris hominibus viatoribus infunditur in justificatione cum charitate virtus poenitentiae, quas etiam charitate amissa, amittitur. Observandum interim, quod homo in statu peccati habi- tualis possit exercere ante justificationem quosdam super- naturales actus poenitentiae, v. g. contritionis imperfectae per auxilium gratiae actualis, qui vocantur actas virtutis poenitentiae, qjuia ex motivo seu objecto formali virtutis poenitentiae concipiuntur et formantur. Sed peccator, persistens in affectu peccati mortalis, non potest simul elicere actum virtutis poenitentiae si ve contritionis, quia iste actus essentialiter includit intenti- onem servandi jus Dei illaesum, ctun sit motivum formale poenitentiae, quae intentio directe excluditur per actualem offensam sive laesionem juris divini: censetur autem pec- cator persistere in affectu peccati, quamdki persistit in voluntaria consuetudine peccandi* vel in occasione proxima, vel in neglectu restitutionis, aut ia alia voluntaria affi- gentia, &c« No* 27. DE GRADIBUS PCENITENTIJE. S. Thom . 3. p. q. 85. art . 5 et 6. I. Sex Gradus ex Cenc. Tr. II. Motus timoris non est necessarius. III. Observatio pro CutecAismo. Quibus gradibus peccatores ordmarte perducuntur ad poenitentiam ? R. Illi describuntur in Cone. Trid. Sess. 0 cap. 6. sunt autem hi sex : 1. Est motus divinae gratiae, juxta illud Jer. 31. Post- quam convertisti me, egi poenitentiam. 2. Est motus fidei, juxta id ad Hebr. Accedentem ad Deum , oportet credere . Digitized by Google 32 l)E VIRTUTE 3. Est timor poenarum. Eccl. 1. v. 27. Timor Domini excellit peccatum. 4. Est actus spei. Math. 9. v. 2. Confide , fili, remit- tuntur tibi peccata tua. 5. Est actus dilectionis Dei, Quo Deum tanquam omuis justitia fontem diligere incipiunt. 1 6. Est actus proprius poenitentiae, videlicet dolor sive contritio, per odium aliquod et detestationem adversus peccata , ut Deo injuriosa, cum proposito inchoandi novam vitam ; quibus in N. L. votum Baptismi vel Sacramenti Poenitentiae conjungi necesse est. An omnes praefati motus et actus necessarid interve- niunt ? R. Tertius, qui est timoris poenae, non necessarid con- currit : prout videre est in conversione Mariae Magdalenae ; et propterea Cone. Trid. dicit: quo timore utiliter , non necessarid concutiuntur. Caeteri motus virtualiter saltem ordine suprascripto concurrere debent; de quibus ut populus practice instruatur. Observandum, ut in Catechismis frequenter proponatur haec petitio: Quid agere debemus pro suscipiendo Poenitentiae Sacra- mento ? Responsio autem edoceatur haec : 1°’ Oportet a Deo petere gratiam ad agnoscendum peccata nostra, et condigni poenitendum, quae uti et se- quentia, sine gratia actuali fieri nequeunt. - 2°* Examinare debemus conscientiam nostram, id est, ad memoriam revocare peccata commissa et circumstantias. 3°* Elicere actus fidei, spei, et charitajis. 4 * Principaliter necesse est, elicere actum contritionis cum firmo proposito non peccandi de caetero, et vitandi occasiones. 5°* Oportet Sacerdoti confiteri peccata secundum nu- merum, objectum, Bpeciem et circumstantias. 6°* Debemus adimplere poenitentiam sive satisfactionem impositam. N. 28. DE MOTIVIS AD POENITENTIAM. I. Motiva poenitentia ex Pastorali Mechl. Quandoquidem ad officium confessarii et Directoris animarum pertineat, peccatores etiam impoenitentes per- Digitized by Google P (ENITENTIA. 33 perducere, quantum potest, ad veram poenitentiam, in promptu habere debet multiplicia et diversa motiva seu media, ut tamquam prudens Pater-Familias proferat de thesauro suo nova et vetera. Matth. 13. Plurima hujusmodi motiva deducit Pastorale Mech» liniense, tit de Sacramento Poenitentiae, desumpta ex boni- tate aliisque attributis Dei, ex passione et cbaritate Christi erga peccatores, ex offensa Dei, turpitudine peccati» ex praen?io coelestis gloriae, ex poenis et damnis, simili- busque considerationibus accommodatis peccatorii capa- citati et affectionibus : alii enim trahuntur amore, alii ti- more, alii moventur spiritualibus, alii temporalibus, &c. Latius baec deducta invenies in Pastorali. N. 29. DE EFFECTIBUS PCENITENTLE. S. Thom . 3. p. q. 86. Qui sunt effectus poenitentiae ? 1. R. Remissio peccatorum et poenae aeternae et quan- doque totius poenae temporalis. 2. Item reviviscentia virtutum et bonorum operum sive meritorum. Effectus autem Sacramenti Poenitentiae, ultra praefatos, assignantur. 3. Gratia sanctificans, quae vi Sacramenti infunditur. 4. Item gratiae sacramentales, ex opere operato, sive gratiae actuales, etiam postea dandae, ad perficiendum opera poenitentiae, ad vitandum peccata, ad superandum tentationes, &c. 5. Solet interdum, ait Cone. Trid. Sess. I4.*ck 3. con- sequi conscientiae pax et serefiitas cum vehementi spiritus consolatione. N. 30. DE REMISSIONE PECCATORUM1. «S. Thom . 3. p . q . 86. I. Non datur peccatum irremissibile . II. Objectio . III. Sensus Scripts Matt. 12. IV. Objectio . V. Ex- plicatur iocm i Script . & ad Hebr. 10. VI. Explicatur locus Script. S. 1. Joan . §. v. 16. VII. Item ad Hebr, o. 12; t\ 17. VIII. Jntioch. Judas , non egerunt ve- ram poenitentiam, IX. Tres dolores circa peccatum. Digitized by Google 34 DE VIRTUTB An peccata quacumque possunt remitti per paeniten» tiam ? R. Responsio affirmativa est de fide; quamdiu homo est in statu vitae. Probatur ex verbis Christi, Joan. 20. Quorum remiseritis peccata, remittuntur eis , et Matth. II. Venite ad me omnes , qui onerati estis. Et Ezecb. 18. v. 21. Si impius egerit poenitentiam , omnium ini - quit at urn non recordabor . Obj. Matth. 12. v. 32. Christus: Qui dixerit verbum contra Spiritum Nanctum, non remittetur ei neque in hoc saeulo, neque in futuro. R. S. Aug. intelligit peccatum illud esse finalem im- poenitentiam sive peccatum mortale, in quo quis moritur, quod vere non remittetur in aeternum. R. S. Th. q. 86. a. ad 3. interpretatur id dici, quia non de facili sive quia difficulter et raro remittitur; quod speciale est peccato in Spiritum Sanctum, eo quod directe per illud abjiciatur medium conversionis et remissionis peccati. Obj. Epist. ad Hebr. 10. v: 26. legitur. Voluntarie peccantibus nobis post acceptam notitiam veritatis , jam non relinquitur pro peccatis Hostia . R. Loquitur Apostolus de peccato apostasiae a fide Christi ad Judaismura, et docet, quod illi apostatae in vanum expectent alium Messiam, qui se offerat in Hostiam pro peccatis. R. S. Cbrysost. quod Hostia ponatur pro effectu Hostia, scilicet pro remissione peccati in secundo Baptismo. Obj. Ex Epist. 1. Joan. c. 5. v. 16. Est peccatum ad mortem : non pro illo dico ut roget quis. R. R. Inter varias explicationes videntur praeferenda hse duae : Prima est SS. Aug. et Greg, qui peccatum ad mortem interpretantur esse finalem impoenitentiam, sive peccatum mortale, in quo homo immoritur. Secunda est communis, qu® per peccatum ad mortem intelligit baeresim aut simile grave peccatum ex consuetu- dine ; et per peccatum non ad mortem , aliud minus mor- tale; docet autem S. Joannes, quod nou debeat quis orare cum tanta fiducia impetrandi pro peccatore prioris malitia, cum quanta rogare potest pro aliis. Hjbo interpretatio concordat cura contextu ibidem. Obj. Apostolus ad Hebr. c. 12. v. 17. dicitdeEsau : Non invenit poenitentia locum quamquam cum lacrymis inqui- sisse t eam. Digitized by Google PCRNITBNTUE. 95 R. Non loquitur de poenitentia super peccato respectu Dei, sed de poenitentia paterna Isaac, scilicet non invenit, ut patrem poenite re t datae benedictionis Jacobo, eamque revocaret Obj. Multi egerunt poenitentiam, et non sunt consecuti remissionem peccatorum, ut Rex Antiochus, 2. Mac. 9. Judas, Mat. 27. v. 3, R. Non egerunt veram poenitentiam de peccatis ex mq- tivo poenitentiae, sed ex aliis motivi9 poenarum vel jacturae temporalium : ita dicit S. Th. a. 1. de Antiocho : Dolebat de culpa non propter offensam Dei, sed propter infirmi - tatem corporalem , quam patiebatur . Similiter explicari possunt loca Scripturae S. ubi Deus poenitentiam aliquorum respicere recusat. Vel dici po- test, quod agatur de poenis temporalibus infligendis in hac vita. Nota, quod in hoc Tractatu poenitentiam intelligamus supernaturalem ex gratia. Datur quidem poenitentia siye dolor naturalis etiam in voluntate rationali de peccato; sed i3 non sufficit nec potes£ esse dispositio in Sacramento, cum supponatur esse ordjnis naturalis. Denique ab his distinguitur dolor appetitus sensitivi, ut dictum est Num. 26. N. 31. DE NECESSITATE ACTUS PGENI- TENTLE. Tkom. 3. p. qucest, 86. et 87. I. Peccatum personat , sine pen, actuali vel vxrtuali non remittitur . II. Nec in Sacram . III. Originale i% parvulis remittitur sine pcen . actuali, IV. Questio speculativa . V. Justis morientibus remittuntur venia- lia, VI. Damnatis nulla. As peccatura aliquod potest remitti sino poenitentia? R. Peccatum personale sine contritione actuali vel virtuali remitti non potest. Ita docet Cone. Trid. Ses$, 14. cap. 1. et cap. 4. dicens : Fuit quolibet tempore ad impetrandam veniam peccatorum hic contritionis motus necessarius : juxia doctrinam Christi, Luc. 13. v. 3. et 5. Si poenitentiam non egeritis , omnes similiter peribitis. Proinde nec per Sacramenta ipsa peccatum personale remittitur sine poenitentia sjve contritione. ; Digitized by Google DB VISTCT* 'Neque venialia unquam remittuntur sine aliquali actu poeniterftiae explicito, vel implicito, ait S. Th. 3. p. q. 87. a. 1. et 2. ad. 2. Nota dictum esse, peccatum personale; nam pecca- tum originale remittitur parvulis sine actuali actu poeni-, tentia sine contritione quamvis non sine habituali ; nam habitus virtutis poenitentiae infunditur .parvulis cum gratia sanctificante. An per absolutam Dei potentiam peccatum potest re- mitti sine poenitentia ? R. Quaestio est speculativa. Argumenta pro et contra reperies apud Sylvium bic : et quamvis responsio affirma- tiva videatur admittenda, edqudd poenitentia non sit causa -formalis essentialis, sed dispositio potids, et in parvulis originale deleatur sine actuali vel virtuali poenitentia ; ve- rum tamen juxta praesentem a Deo definitam ordinationem, nulla peccata personalia sine poenitentia saltem virtuali remittuntur, nequidem per Baptismum : quia voluit Dens, ut peccata propria voluntate contracta, eadem voluntate *eontrit& abolerentur. Justis morientibus in affectu peccati venialis remittitur illud per actum displicentiae ex fervore cbaritatis, quem primo post mortem momento concipiunt. Peccatores verd decedentes in statu peccati mortalis, nullius juuquam peccati mortalis vel venialis veniam con- sequuntur, quia sunt stabili in termino ; et quia nunquam dolent de peccatis ex motivo formali poenitentiae. Obj. Sap. 5. v. 3. legitur de damnatis Poenitentiam agentes et gementes ; ergo, &c. R. Non agunt veram poenitentiam ex motivo formali poenitentiae, sed ex displicentia poenitentiae, sed ex dis- plicentia poenarum et effectuum provenientium ex peccatis. N. 32. DE CONNECTIONE PECCATORUM. & Thom. 3. p. q. 8ff. a. 3. I. Petitio quadruplex. II. Mortale non remittitur sine alio mortali . III. Datur duplex ratio • IV. Objectio. V. Axioma . VI. Conclusiones. An unum peccatum potest remitti sine alio? R. Haec petitio qnatuor quaestiones includit: 1. an unum mortale sine alio mortali remitti possit; 2. an Digitized by Google rtfiNltitNTIJE. 37 •nam veniale sine fcltero veniali; 3. an mortale sine veniali; 4. et an veniale sine mortali? ad singulas damus responsum. R. Unum mortale sine alio mortali conjuncto remitti nequit: duplex istids datur ratio, 1° quia remissione pec- cati mortalis infunditur gratia sanctificans, haec autem non poterit consistere cum ullo peccato mortali 2o* Ratio est, quod eadem ratio formalis poenitendi de «vno peccato mortali attingat omnia mortalia, scilicet, qudd offendant summum bonum, et avertant a fine ultimo, ergo ai ob istam rationem doleat de uno, vere dolet de omni- ime, et propterea in confessione solet adjungi: de his et ttliis peccatis scienter vel ignoranter commissis, et ignotis doleo et me accuso. Obj Potest unura peccatum mortale committi sine alio, eqro et remitti. R. Disparitas est, qudd ratio committendi unura pec- catura non extenditur ad alia, sed ratio poenitendi de uno extenditur ad alia ; quapropter dici solei, quod, pec* cata nOn sint cOnntxa quantum ad conversionem au bo- num commutabile , sed sint connexa quantum ad aver- sionem d bono incommutabili , in quo conveniunt omnia mortalia. Ita 8. Thom. a. 3. ad 3. Hinc conclude, qudd non possit sacramentaliter absolvi, qui vel de uno peccato mortali non vere conteritur, quam- vis de altis videatur acriter dolere. Secundo, qudd is, qui valide absolvitur ab ubo peccato mortali, indirecte absolvatur a reliquis, et eorum remis- sionem acquirat Coram Deo. N.33. AN UNUM VENIALE PECCATUM SINE ALTERO VENIALI CONJUNCTO REMITTI POTEST? I. Homini justo remittitur imum veniale sine altero . II. Objectio . R. Venialia non sunt connexa. III. Mor- tale sine veniali remitti potest. IV. Exis tenti in pec- cato mortali nulla culpa remittitur . V. Potest deponi affectus . Resp. Homini justo potest unum veniale remitti sine alio, quia potest agere poenitentiam de uno veniali non de altero, cima non sint connexa. Obj. Unum peccatum mortale non potest remitti sinealfe mortali! ergo neque unum veniale sine altero veniali. D Digitized by Google 38 DB VIRTUTE R. Disparitas est, qudd venialia non sint connexa quoad aversionem k summo bono et ultimo fine, sicut mortalia ; et qudd gratia remissiva hujus peccati venialis simul con- sistere possit cum alio veniali non remisso. Verumtamen veniale non remittetur ei, qui retinet affectum ad simile veniale ejusdem speciei et conditionis, quia ejus poenitentia caret proposito non committendi de caetero peccatum illud, secundum dicta Num. 9. An peccatum mortale remitti potest sine veniali oon- uncto ? R. Affirmative, quia potest agi poenitentia de mortali sine contritione de veniali, et potest gratia justificans infundi manente veniali ; adeoque talis posset sacramen- tal i ter absolvi k mortali non a veniali. An peccatum veniale remitti potest non remisso mortali conjuncto ? Responsio S. Tb. art. 4. negativa est probabilior, quia quaecumque remissio culpas fundatur in amicitia et gratia sanctificante ; inde consequitur qudd in damnatis culpa venialis, in qua mortui sunt, perseveret in aeternum. Practice interim ceptum est, qudd nullus possit sacra? mentaliter absolvi ab ullo veniali, manente culpa mortali, ob incompatibilitatem gratiae sanctificantis cum peccato mortali. Potest tamen peccator deponere affectum unius peccati et manere in affectu alterius peccati ; nam illud est soldm cessare ab actu unius peccati, non ab actu alterius. N. 34. DE DIFFERENTIA INTER POENITEN- TIAM DE PECCATIS MORTALIBUS, ET P(E- NITENTIAM DE VENIALIBUS. S. Thom. quest . 87. \. Differentia prima. Itt quibus differt poenitentia sive contritio de peccatis mortalibus a contritione de venialibus ? 1. R. In his; primd qudd contritio de mortalibus debeat esse major eaque formalis perse, etexplicita; quia tanta culpa tantam poenitentiam meretur; sed pro remissione venialis per se sufficit contritio virtualis implicita et gene- ralisj quae per accidens posset etiam valere quoad mortalia oblita, ait S. Th. a 1. in c. Pro directa absolutione sacraroentali super veniali peccato, requiritur etiam forjnalis explicita contritio de Digitized by Google PCILN IT BNTLB* 39 illo; sicut confessio ejusdem peccati debet tunc esse forma- lis explicita, per se loquendo. 2. Contritio de peccatis mortalibus debet objective extendi ad omnia et singula mortalia, cum proposito vi- tandi omnia et singula : seu contritio venialium non debet esse de omnibus, nec propositum adesse debet vitandi * omnia collective ; requiritur tamen propositum vitandi singula de quibus conteritur : S. Thom. a. 1. ad 1. et sic minuendi venialia quoad aliquam speciem vel conditio- nem aliquam. 3. Poenitentia mortalium in N. L. includit susceptio- nem Sacramenti vel votum ejus. Vide n. 21. non sic poenitentia venialium. 4. Poenitentia potest agi de mortali, ita ut non agatur de veniali, juxta Num. 33. non e contra. N. 35. DB MEDIIS PER Q \JM REMITTUNTUR PECCATA VENIALIA. S. Thom . 3. p. q . 87. art. 3. I. Sacramenta . II. P cenitent ialia. III. Sacr omentalia. IV. Exemplum. Quibus mediis remittuntur peccata venialia ? 1. R. S. Th. a. 8, illa reducit ad tria genera : Primi generis sunt Sacramenta, per quae confertur gratia, et augetur fervor chari tatis. 2. Secundi generis sunt poenitentialia, quae fiunt cum aliquo motu detestationis peccati, cujusmodi sunt con- fessio generalis, tunsio pectoris, recitatio Orationis Do- minicae, &c. valent autem haec ex opere operantis. 3. Tertii generis sunt sacraraentalia, et omnia, quae continent aliquem motum reverentiae in Deum aut res divinas: hujusmodi sunt usus rituum sacramentalium, aspersio aquae benedictae, benedictio Episcopalis vel Sacerdotalis : valent autem, non ex opere operato, sed quatenus objective alliciunt ad detestationem peccati, item per modum impetrationis gratiae ob preces et reve- rentiam Ecclesiae, ita v. g. dum quispiam utitur aqud be- nedicta, preces recitatae nomine Ecclesiae in benedic- tione ejusdem aquae, quaeque perseverant in acceptatione divina, applicantur eidem homini, ac si pro ipso essent recitatae. Digitized by Google DE VIRTUT* 4* N: 36. DE REMISSIONE P(ENARDM. & Tyioffi. 3. p. q. 86. a . 4. I. Remissd culpa remittitur poena eterna. I I. Nonsem- per poena tota temporalis. 111 Probatur ex traditione et exemplis Scripluroe S. David. Moysis, Adam . IV. Aliquando tota p/ena remittitur . V. Quid sit pcena, tempoi alis Vi. Ratio et finis remanentis poena temporalis . V J I. Explicat, Script. Ezech. 18. VIII. Objectio d ratione. An remissa cui; 4 remanet reatus poenas ? R. Remissa culpa semper tollitur reatus pcmue aeternae sive infernalis. Cone. Sess. 6. cap 14. St-d non semper remittitur tota poena temporalis luen- da hic vel in altero saeculo, sive iu Purgatorio. Hoo se* eundum responsionis punctura impugnant Sectarii, ed quod continet fundamentum admittendi purgatorium, in- dulgentias, et opera satisfacto r i a. Verum contra eos veritatem praefatae responsionis solide probat Cone. Trid. Sess. 14. cap. 8. es traditione et exemplis Scriptur® S. sic David 2. Reg. 12. ob adul- terium punitus est morte prolis, post quam ei dictum fuerat, Dominus transtulit sive remisit peccatum : simili- ter cractice certum est, ad veram contritionem requiri et do- orem et detestationem seu odium peccati. Obj. Dolor seu tristitia est de praesenti malo, non de praeterito; ergo, &c. R. S. Thora. 4. d. 17. q. 2. a. 1. q. 1 ad 1. dolor animi est etiam de praeterito, dum per memoriam intentionaliter fit praesens. Haeretici nostri contendunt, qudd poenitentia non oon- sistat in dolore et detestatione praeteritorum, sed in nuda resipiscentia pro futuro : et Objiciunt quaedam S. Scripturae loca : Isa. I. Quiescite agere perversb ; Ps. 33. Diverte d malo et fac bonum . R. More Scripturae S. aliquid, don totum, quod ne- cessarium est, exprimitur iu uuo loco, ita ut subtntallt- gantur adesse alia necessaria, quae in aliis Scripturae S. locis, vel ex rationibus necessario exiguutur, et ita Scrip- tura exprimit dolorem Ps. 50. Cor contritum et humilia- tum , Joel 2. Convertimini ad me in jejunio, fletu planctu. In eodem sensu intelliguntur sancti Patres, cura dicunt, qudd optima poenitentia sit nova vita : vei quod hao sit istius indicium. Ultimo additur in definitione, cum proposito non pec- candi de catero, De quo sequitur N. 44. DE PROPOSITO NON PECCANDI DE CiETERO. I. Definitio. II. Differt d promissione. III. Nota pro praai. IV. Aliquando potest exigi juramentum . Vm Casus alii. V I. Pro moribundo ad restituendum. Qcjid est illud propositum non peccandi de caetero ? R. Est deliberata voluntas firmiter sthtuens evitare pec- catum in posterum . Differt igitur a promissione, a juramento et voto, quae inducunt specialem et distinctam obligationem, non sic purum propositum. Unde improprii dicitur peccator relapsus fregisse seu violasse promissa sua. Notandum, quod confessarius, ultra firmum propositam, exigere & poeni tente non debeat promissionem aliquam aut votum non peccandi de caetero, quia saepius sine tructa praeberet occasionem duplicis peccati. Digitized by Google d* oawfmmowBi 49 Aliquando tamen a pcenitente exigi potest promissio et cautio juratoria antequam absolvatur: ita Neesen Tract.5. de Saorara. Pceoit.cap. l.dub. 3« recenset ex Cqjet. hujusmodi casus sex, nimirum ia criminibus pub- licis; 1. si pcenifcens ait excommunicatug notorius; 2. si s U incendiarius declaratus ; 3. si manifestus raptor aut Ecclesiae violator ; 4. si usurarius publicus; 5, si publicus mutilator ; 6. si publice sit injuriatus Personis Ecclesi- asticis: ipsi jurare debent, se satisfacturos Ecclesiae et iis, quos laeserunt Verum haec cautio juratoria praesta- tur noa in confessione, sed extra et ante confessionem ceram testibus vel per scripturam publicam, si tempus patiatur : ut postea ipse poenitens, vel ejus haeredes pos- sent cogi ad satisfactionem. • Simili modo procedendum in aliis casibus, 6i v. g. poe- nitens moribundus inveniatur obstrictus debito restitu- endi bona vel famam alterius, quae restitutio ab infirmo illo jam fieri nequit; cogi .debet per Confessarium, ut extra confessionem praestet sufficientem cautionem, vei per chirographum, vel per mandatum etiam coram testi- bus; ut restitutio, si moriatur, indubitanter exeoutioni mandetur : ita, si ii, coram quibus detraxit, non adsint, infirmus scribat v.el jubeat scribi litteras ad eos, per quas, revocando vel aliter, restituat famam. Et si qui- dem conveniat, ut ipse Confessarius scribat, prudenter id faciat extra confessionem, caveatque ne notam violati sigilli incurrat. N. 45. DE PROPOSITI NECESSITATE ET QUALITATE. I. Propositum esi necessarium in contritione IT. Per se debet esse explicitum, III. Et universale quoad objectum et tempus. IV. Propositum vitandi singula venialia. V. Obj. ex S. Thom. Ax potest vera contritio subsistere absque proposito ' illo non peccandi de caetero ? R. Non potest, quia proposituro illud vel est essentialis pare* contritionis, vei est conditio sine qua • contritio' noa est legitima : constat ex eo, quod propositum ilhfd per Cone. Trid. exprimatur in descriptione contritionis. ' Conclude, quod ii, qui volunt haerere in consuetudine vel occasione proxima peccandi, careant contritione ex defectu propositi non peccandi. E Digitized by Google 50 DB CONTRITIONE. Quale debet esse illud propositum non peccandi de eaetero ? R. Respectu peccatorum mortalium debet juxta dicta Nura. 34. per se esse formale et explicitum exparte actus, et universale ex parte objecti et tempoij** Quid importat, propositum illud esse universale quoad objectum et quoad tempus ? R. Importat, qudd pcenitens debeat proponere vitare peccata mortalia omnia singula, idque pro omni tempore seu tota vitA. Hinc conclude, qudd is, qui proponit vi- tare peccatura, uno v. g. vel tribus annis tanttim, non eliciat contritionem legitimam ; neque ille, qui, solites sex mortalia committere per mensem, proponit jam an- um tantummodo facere in mense. De proposito vitandi venialia consule dicta supra Nura. 34. Notat Gaspar a Magd. pag. 274. qudd quispiam non possit vere conteri de veniali peccato nisi proponat uni- versaliter vitare omne idem seu simile ejusdem speciei et conditionis; quia implicat, ut peccatum secundum eamdem rationem displiceat, et non displiceat. Vide dicta Num. 9. et 34. Obj. S. Thom. 3. p. q. 87. art. 1. ad. 1. significat, qudd sufficiat propositum minuendi peccata venialia. R. S. Thoraas loquitur de venialibus collective sump- tis, non de venialibus singulariter sive spfeciflcd conside- ratis; nam dicit ibidem, qudd homo debeat proponere abstinere & singulis : quae verba talioquin carerent sensu theologico. * N. 46, REFLECTIONES PRACTICLE. 1. Relapsus ex mutabilitate voluntatis. II. Relapsus aliquando est indicium non fuisse firmum propositum . . III. Tum confessio repetenda . IV. E contra . V. Propositum firmum stat cum timore . An fieri potest, ut homo firmum non peccandi propo* situm habuerit, et tamen postea in idem peccatum rek^ batur ? R. Affirm. idque rejiciendum est io mutabilitatem humanae voluntatis : sicuti vere cucurrit, qui postea sedet, ait S. Thom. 3. p. q. 84. art. 10. ad 4. Ob quam causam quidam existimant a Christo, Joan. 8. v. 11. dictum esse adulter» : Jam amplius noli peccare , non autem: Ne pecces amplius . Digitized by Google DB CONTRITIONE. 41 An equidem relapsus aliquando indicium est, propositum non fuisse satis firmum ? R. Aliquando et practice id praesumitur, quando bomo cito relapsus est nulla abreptus extraordinarii tentatione, ▼el quando facile relapsus est, nec leviter tentationi re- sistit, neque media praescripta adhibuit; maxime dum similia proposita saepius infregit : si enim propositum fuisset firmum et efficax, aliquem effectum, dum occasio offere- batur, produxisset. Hinc practice praesumitur praecedens confessio fuisse invalida defectu firmi propositi, et consequenter repetenda. Proinde poenitens relapsus desuper interrogari debet, utrum cito vel meile relapsus sit, quae media adhibuerit ? &c. E contra propositum supponitur ordinarie fuisse {irmum et legitimum, si non ita citd nec facile relapsus fuerit, sed tant&m post luctam et adbibita media, vel post superatas teutationes ordinarias ; nam illi effectus speciales et extra- ordinarii praesumuntur provenisse ex firmo et efficaci pro- posito per gratiam Dei, et proinde practice supponitur praecedens confessio fuisse valida, et non repetenda. An homo potest habere verum firraumque propositum non peccandi, quamvis timeat ne forte relabatur ? R. Affirm. quia ille timor solum respicit mutabilitatem humanae voluto tatis: et ideo stare potest cum cbaritate et firmo proposito. Non potest tamen desperare, vel diffidere de peccato vitando, sed debet velle conari cum fiducia, non in solis viribus suis, ast in gratia Dei qua nonnun- quam maximi et obdurati peccatores peccata et tentatione» superarunt. Illi autem non satisfaciunt, qui reponunt: Vitabo peccata si possim ; nam de fide est, illos posse vi- tare peccata singula. N. 47. DE DIVISIONE CONTRITIONIS. I. Divisiones , II. Contritio perfecta. III. Contritio initialis. IV. Dari potest in peccatore aliqua charitas actualis sive dilectio Dei . V. S. Tkom. admittit chari - tat em actualem in peccatore ante Justificationem . VT. Objectio . VII. Attritio. VIII. Formidolosa merb% IX. Benedici. XIV. Contritio late sumpta dividitur in contritionem perfec- tam et imperfectam. Digitized by Google DB OONTHITTOtf». ii Contritionem imperfectam subdivitmw it» initialem, et in servilem, sive attritionem servilem : juxta normam et ftw* mam, qn& 8. Tbom. 2. 2. q. 19. a. 2. dividit timorem in filialem, initialem, et servilem. Quid est contritio perfecta ? R. Est contritio de peccato, ut est offensa Dei super onmia propter se dilecti charitate perfecta. Contritio initialis est contritio concepta do offensa Dti perfecta, sive necdum ex charitate perfecta; quamvis h«c contritio initialis sustentari possit per timorem poe- narum, &c. exempla contritionis initialis adfect Billuart tom.5.-p. 216. Amor benevolus, amor Dei propter se, amor Dei, prout Deus in se bonus est, cbarhas actualis, bos terminos dicimus esse equivalentes, quia ilii actus habent idem ob- jectam formale, scilicet Deum in se bonum* Notandum, qudd nos cum 8. Thomv in 2. . 28. q. 1* art. 3. admittamus in peccatore, existewte in habituali pec- cato, sive in macula peccati mortalis, amorem Dei bento- volum, quem Doctores Lovani enses in articulis oblati» Summo Pontifici Innoc. XI. anno 1677. nuwcuparant charitatem actualem , quia concipitur ex motivo formati virtutis charitatis, nimirum, quia Deus bonus est in se . Siculi in Catechumeno actus fidei et humilitatis, ante in- fusum habitum fidei vel humilitatis, vocantur vere et essen- tialiter actus fidei vel humilitatis, eo qudd ex motivo for- mali virtutis fidei vel humilitatis concipiantur. Aliqui ex patronis attritionis servilis tamen actum charitatis in pecca- tore non agnoscunt nisi justificantem. Multi Thomist», negantes sufficientiam attritionis for- midolosa?, et requirentes in Sacramento Poenitentias attri- tionem ex amore benevolo Dei propter se dilecti, sive ex amore Dei, ut Deus in se bonus est, timent illum amorem nuncupare cura Lovaniensibus charitatem actualem ; sed vere ex timore frivolo : nam S. Thomas disertis verbis nun- cupat eum actum charitatis, in 2. d. 28. q. 1. a. 3. ad. 2. haec habet, sicut aliarum virtutum actus dupliciter consi- derari possunt, * vel secundum quod sur\t d virtute, vel secundum quod antecedunt virtutem ; ita et am est de cha- ritate : potest enim aliquis , etiam claritatem non habens , diligere proximum et Deum {etiam super omnia ut quidam dicunt) et hoc diligere intelligilur actus chari- tatis sub precepto directe cadere : et non solum secun- dum quod d charitate procedit . Ratio idem conviocit : nam actus habens pro suo Digitized by Google 53 DR CONTRITIONI. objecto immediato materiali et formali Deum, debet reduci ad virtutem theologicam; sive dicatur specie dis* tingui ab actu perfecte charitatis amicitiae, sive non. Nec obstat qudd dicatur, non dari charitatem infor- mem, quia humilitas et cseterae voluntatis virtutes infusae non possunt similiter esse informes, ait S. Thom. Suppi, q. 1. a. 3. in c. quia de habitibus id intelligitur : et tamen actus, qui praecedunt infusos habitus, dicuntur actus illarum virtutum. Illa contritio imperfecta, quae attritio dicitur, est ea, que concipitur non ex amore Dei benevolo, sed ex amore spei seu caste concupiscentiae, vel ex consideratione turpitudinis peccatir vel ex metu gehenne aliarumve pcenarilm : et quidem si ex solo poenarum metu conci- piatur, vocabitur attritio pure formidolosa. Observat Benedictus XIV., hodie summa sapientid Ec- clesiae gubernacula dirigens, t. 12. lib. 7. c. 13., nomen attritionis post annum 1220. in scholis vulgari coeptum esse, eoque attritionis nomine ante Cone. Trid. Doetores communiter comprehendisse dolorem de peccato ex mor tivo charitatis, sive ex amore benevolo : in qua significa- tione eadem attritionis voce etiam his temporibus, usi sunt Steyaert, Neesen, Daelman. Alii in alia significa- tione utuntur praefatis terminis, ex quibus obscuritas oc- currit legenti Scholasticos. N. 48. DE DISTINCTIONE CONTRITIONIS PERFECTA AB IMPERFECTA. I. Contritio 'perfecta et initatis nan distinguuntur specie. IL Objectio . III. Objectio . IV. Objectio . V. Attri- tio specie distinguitur a contritione perfecta et initiati. Quomodo contritio perfecta> initialis, et servilis inter se distinguuntur ? > R. Contritio perfecta et initialis probabilius dicuntur differre solum secundum intensionem actuum majorem vel minorem : et ita nou distinguuntur specie, quia for- mantur ex eodem motivo formali de offensa Dei, scilicet ex voluntate reparandi laesum jus Dei ut in se boni et prop- ter se dilecti, fiilluart, t. 5« d. d. a. 7. §• 1. sustinet eas distingui specie, quia, ait, amor charitatis perfectae .re- spicit Deum ut amicitid sibi junctum. Pag. 192. Obj. Contritio initialis pro partiali motivo habet ad- miniculum timoris, ergo specie differt a perfecta. Digitized by Google DB CONTftlTlONB. M R. Neg. aut. timor enim solam utiliter non essentiali- ter concurrit ; nam et contritio perfecta compatitur timo- rem servilem quoad substantiam» licet servi litatem ejus expellat. Obj. S. Thom. Suppi, q. 1. a. 3. docet, qudd attritio non possit fieri contritio, atqui id in nostra sententia fieri posset, ergo. R. Dictum S. Thorose hic esse impertinens; solum enim loquitur de actibus transeuntibus, et dicit, quod actus, qui transivit, non sit actus, qui sequitur : addit enim exemplum dicens : u nunquam actus fidei informis, fit actus fidei formatae,” qui actus tamen sunt ejusdem speciei. Obj. Contritio est actus virtutis poenitentiae, quae re- ducitur ad justitiam, ergo in ejus motivo formali non debet inseri motivum 'cbaritatis. R. Poenitehtia reparat jus Dei laesura per peccatum, ex debito justitiae et cbaritatis, et propterea ejus moti- vum formale participat aliquid ex utriusque virtutis mo- tivo, sicque contritio debet concipi etiam ex mOthro amoris benevoli : laeditur enim charitas in omni peccato. Notat La Croix t. 2. lib. 6. p. 2. n. 727. quod in hoc sermone, contritio est de peccato, prout est contra Deum 9umme dilectum : non necessario intelligantur duo forma- les actus divisi, quasi antecedenter Deus debeat esse dilec- tus ; sed quod sensus sit, quod in illa contritione debeat sic diligi, ita ut td dilectum non sumatur participaliter sed nominaliter. Attritio distinguitur specie a contritione perfecta et iuitlali : ratio est, quod habeat aliud objectum seu moti- vUrn formale, non enim respicit peccatum directe ut of- fensam Dei et jus Dei laesum, sed respicit illud ut nocivum peccatori : hujusmodi autem attritionis ulterius ioter se distinguuntur specie secundum distincta raotiva, ex qui-» bus concipiuntur : ex amore spei, vel ex timore p aenae, &c. Existimat quidem P. Antoine t. 4. de Cootrit. q. 64 pag. 202., quod amor spei necessitate quddam naturali con • junctus sit cum aliquo benevolentia affectu, et cum amore er git Deum propter se, seu ut Deus in se bonus est : sed in Oene. Trid. Episcopus Tudetanus illud negavit; et re- veta spes potest esse sine charitate* Digitized by Google DE CONTRITIONE. 65 N. 4& DE CONTRITIONE JUSTIFICANTE. I. Contritio 'perfecta statim justificat. II. Probatur . III. Objectio S. Aug. IV. Contritio perfecta vaid& acris et rara . An aliqua contritio stata lege justificat? R. Affirm. : nimirum contritio perfecta per modum dis* positionis ultimae. Probatur ex Cone. Trid. Sess. 14. c. 4. ubi dicit: Con- tritionem aliquando charitate perfectam esse , hominemque Deo reconciliare , priusqam Sacramentum actu susci- piatur. Probatur ex condemnatione Prop. 71. inter Bajanas. Illud etiam significant generalia S. Script. loca. Ps. 60. Cor contritum et humiliatum Deus non despicies . Ezech. 22. In quacumque die conversus juerit9 fyc. Obj. S. Aug. Tract. 13. in Joan. cap. 7. dicit: qoan- tnmcumque Cathecumenus proficiat, adhuc sarcinam ini- quitatis suae portat : non illi dimittitur, nisi cum venerit ad Baptismum; ergo, &c. R. S. Aug. proponit, quid communiter fiat, et quid homo de se supponere debeat in ordine ad suscipienda Sacramenta; ne quis arrogans dedignetur baptizari, ut addit; et ideo alii dicunt eum loqui de eo, qui negligit Baptismum, adeoque non perfecte contrito. Alioquin S. Aug. lib. 4. contra Donatistas admittit contritionem justi» ficantem, dicens, id, quod deest ex Baptismo, posse sup- pleri per conversionem cordis. Similiter responderi potest ad alia SS.. PP. loca, quae adducuntur ab Estio in* 4. d. 17. §. 2. 1 Prodest haec doctrina, ut peccatores nunquam et nullibi desperent, nequidem in nltimo vite puncto ; sed ne quis praesumat. > Observa cnm C&techismo Rora. p. 2. de Sacr. Pcen. n. 46. pag. 234. Contritionem perfectam adeo vehementem , acrem, intensam esse oportere, at acerbitas cumscele- rum magnitudine t&quarit conferrique possit, et paucos admodum ad hunc gradum pervenire. Cui sententiae ad* b**eutSteyaert> Sylvius, &e. Digitized by Google BS CONTBITIOJf B. 66 N. 50. AN SIMILITER CONTRITIO IMPER- FECTA ALIQUANDO JUSTIFICAT ABSQUE SACRAMENTI SUSCEPTIONE? I. Contritio imperfecta per se non justificat. II. Ne quidem in articulo mortis. III. Objectio . IV. Ratio utilitatis. V. Confidentia pia. Resp. negative ; quia illi, ut _tali utpote imperfecte, non potest attribui effectus perfectus et excellens remissionis peccati mortalis. Obj. S. Thora. Suppi, q. 5. a. 3. in c. dicit: quantum - cumque parvus sit dolor , dummodo ad contritionis ra- tionem sufficiat , omnem culpam delet ; ergo, &c. R. Loquitur S. Thomas de dolore contritionis perfecte, nam in eodem articulo admittit dolorem adeo parvum qui non sufficiat ad rationem contritionis ; quo modo parvus ignis sive scintilla non sufficit ad emolliendum ferrum, quod tamen facit ignis intensus et vehemens. An equidem illa contritio imperfecta non justificet in articulo mortis ? R. Id quidem existimant Sylv. Nees. Van Roy : ve- rum tamen responsio negativa Stej. Tourn. apparet magis .solida ; quia contritio imperfecta ex se non habet effec- tum illum, et necessitas non tribuit illi efficaciam, nec de .privilegio ullo constat. Hic etiam esse videtur sensus Ecclesiae, et Concilii Trid. dum tantd sollicitudine omnibus Sacerdotibus largitur juris- dictionem absolvendi constitutos in articulo mortis. Ne Me occasione aliquis pereat. Obj. SS. PP. dicunt, qudd voluntas pro facto repute- tur, et suppleat defectum Sacramenti, dum illud necessitas excludit. R. Hoc vere dicitur, quando voluntas est satis efficax et proportionata effectui; in casu autem talis voluntas non adest, quia non progreditur ad contritionem perfectam. . Praeferenda est haec sententia ex eo, qudd pariat dili- gentiam in populo, ut Sacramenta suscipienda non dif- ferat; et in Pastoribus, ut in extremis prompte succur- rant. Confidere tamen licet, si peccator ,ad contritionem imperfectam assurrexerit, qudd misericors Deus in mortis artieulo opus gratias suas perficiet promovendo eum ad Digitized by Google M CONTEITION®. M adora contritionis perfeci®, vel «z spectili provideatis, susceptionem Sacramenti procurabit, maxime dum odi ex negligentia, sed ex consilio Confessam absolutio dilata fuit. N. 51. DE CONTRITIONE IN ORDINE AD SA- CRAMENTUM PCEN1TENTLE. I. Contritio perfecta non requiritur . II. Opinio veterum, III. Conclusio est de Fide . Qualis contritio requiritur pro suscipiendo Sacramento Poenitentiae ? R. Requiritur et sufficit contritio imperfecta. Contritio perfecta, licet optima, non requiritur neces- sario, quia haec justificat sine Sacramento juxta Num, 49. adde, qudd tunc Sacramentum Poenitentias dici potius de- beret esse Sacramentum vivorum quam mortuorum. Referunt Morinus et Tann. aliquos Theologos antiqui- ores requiri visse contritionem perfectam, et ideo teste Gard. Palavi c.. Cone. Trid. hanc quaestionem directe non defini- visse : verum tamen hodie cura Catecb. Rom. p. 2. de Sacram. Pcen. N. 47.. mihi p. 234, licet asserere, con- clusionem nostram esse fidei catholicae doctrinam propter unanimem universalis Ecclesiae sensum et praxim. Notandum, qudd poemtens, dura absolvitur, fiat per- fecte contritus, saltem babitoaliter; imo supponit S. Thomag, qudd peccator in ipsa justificatione communiter eliciat actum contritionis perfectae. N. 52. DE NECESSITATE CONTRITIONIS INI- TIALIS IN SACRAMENTO POENITENTIAS. I . Requiritur contritio initialis. II . Probatur d pari. III. Prodatur ex Concil. Trid. Sess* 6. c. 6. IV. Objectio . V. Rejicitur explicatio de amore spei . VI. Rejicitur aliud effugium. VII. Probatio ries. VIII. Ex S. Th . IX. Ex verb. Cone . Tr. X. Objectio . XI. Objectio. XII. Probatio conclusionis ex Script, S. XIII. Objec- tio. XIV. Argum, d majori . XV. Objectio. XVI. Contritio initialis ex motito amoris Dei super omnia , XVII. Sentent . Lovan . XVIIL Pastorale Mech • XIX. S. Thom. Digitized by VjOOQ LC DB CONTRITIO NB. *S Qualis contritio imperfecta requiritur in Sacramento Poenitentiae. R. Requiritur ea, quae dicitur initialis, quae concipitur de peccato, ut est offensa Dei, ex amore Dei benevolo sive ex motivo amoris benevoli, juxta dicta Num. 47. Probatur conclusio: quia pro suscipiendo Baptismo Cone. Trid. requirit» hujusmodi contritionem initialem in adultis, atqui non requiritur minor pro Sacramento Poenitentiae, eum dicatur Baptismus laboriosus ; ergo, &o. Probatur major ; quia Cone. Trid. Sess. 6. c. 6. requi- rit in baptizandis actum fidei ac spei, deinde amorem be- nevolum per haec verba Deum tanquam omnis justitia fon- tem diligere incipiunt ; denique ex illo amore benevolo actum contritionis per sequentia haec verba; Acpropterea moventur adversus peccatum per odium aliquod et de- testationem. Ut adversae sententiae Patroni evadant hoc inconcussum ex Concilio Trid. argumentum, diversas ejus interpreta- tiones effinxerunt incassum ; et primo Objiciunt, quod Cone. Trid. praefata Sess. 6. 3. 6. loquatur de amore spei seu castae concupiscentiae, non de amore benevolo. R. Hoc inconcinne attribui Concilio, nam immediate ante requisierat amorem spei, dicens : In spem eriguntur; si autem in sequentibus verbis, Deum tanquam omnis jus - titia fontem diligere incipiunt ; iterum intelligat amorem spei, bis eundem actum requisivisset, quam inconcinnam locutionem Concilio illi attribuere non licet. Addit Steyaertius, in Append. pag. 109, qudd nullus unquam dixerit, dilectionem spei respicere Deum tanquam omnis justitiae fontem, sed solum ut beatitudinem nostram. Quidam per verba praefata, Deum tanquam omnis jus- titia fontem diligere incipiunt , intelligi volunt amorem quemdam concupiscentiae vel justitiae, qui non sit amor spei nec amor benevolus Dei, adeoque Deum non attin- gens; et consequenter insufficiens ut faciat motivum for- male poenitentiae, quod tamen requirit Concilium Trid. dicens : ac propterea moventur , &c. Ipsa verba Concilii Trid. important amorem Dei be- nevolum ; debet enim Deus diligi tanquam omnis justitia fons: Deus autem in se ipso est, et fuit ante omnem creaturam fons omnis justitiae, ergo debet Deus diligi ut est in se ipso; confirmatur ex doctrina S. Aug. tract. 1 10. in Joan. e quo haec Cone. Trid. phrasis desumpta Digitized by Google DB CONTRITIONE. * ridetur, ubi dicit : amandus est Deus, sicut amatur sapi- entia, sanctitas et justitia, non quomodo ista sunt in ho- minibus, sed quemadmodum sunt in ipso fonte incorrupti- bilis et immutabilis sapientiae. Similem phrasim interpretatqr in nostrum sensum S. Th. 2. 2. quaest. 26. art. 4. in c. dicens : Deus diligitur vt principium boni , super quo /undatur dilectio charita - tis. Et 2. 2. q. 19. a. 8. ad. 2. agere ex amore justitia refert ad eum, qui babet charita tem imperfectam* Probatur ulterius ex eo, qudd Concilium Trid. ibidem requirat, ut ex illa dilectione concipiatur odium peccati; odium autem peccati pertinet ad charitatem juxta S. Th. 3. p. q. 85. art. 3. ad 4. et ibidem art 5. in c. descri- bens gradus poenitentiae vocat illam dilectionem motum charitatis, et ibidem art. 6. in c. ait ; virtutes theologici secundum ordinem natura prae edunt poenitentiam : agit autem de actibus. Objiciunt quidam alii attritionis servilis defensores, qudd Concilium loco citato Sess. 6. c. 6. describat contritionem perfectam, non verrt eam, quae est necessaria dispositio an- te Baptismum. R. Illam interpretationem directe adversari verbis ejus- dem Concilii ibidem dicentis: Hoc est , per eam pceniten* iiam , quam ante Baptismum agi oportet . Obj. Verbum oportet accipitur pro convenit , ergo nou significatur dispositio necessaria. R. Id esse alienum a mente Concilii : nam in eodem capite verbum oportet significat necessitatem in bis verbis: Accedentem ad Deum oportet credere ; item cap. 3. quas equivocatio non potest convenire locutioni doctrinali Cxmcilii. Probatur denique nostra conclusio ex Scriptura Sacra, quae ubique inclamat charitatem : Luc. 7. v. 47. Remit • tuntur ei peccata multa quoniam dilexit multum . Ps. 96. v. 10. Qui diligitis Dominum, odite malum. 1. Pet. 1. v. 4. Charitas operit multitudinem peccatorum. I. Joan. 3. Qui non diligit , manet in morte . Joan. 14. Qua non diligit me, sermones meos non servat , &c. Obj. Quaedam S. Scripturae loca intelliguntur df cha* rfcate proximi, ergo im pertinenter adducuntur. R. Supponatur antecedens, sed neg. cons. quia valet equidem argumentum a majori, si enim homo, qui nullo amore benevolo charitatis diligit proximum, maneat ia morte, et absolvi non possit, mu ito minus absolvi po- test, qui fton diligit Deum ullo amore benevolo chari- Digitized by Google eo AB OQNTfUrhONE. latis. Adde, qu6d is, qui diligit proximum vere, diligat Deum, propter quem diligendus est proximus. Lrefcat P. Le Dent, quod verba Scripturae S. praecipi- entis dilectionem proximi, non importent actum positivum amoris proximi, sed tantum negationem odii, ita ut sufficiat non odisse proximum. R. Hanc explicationem directe rejicit et impugnat S. Hieron, lib. 1. ia c. 5. Matth. Vide Breviarium Fer. 6. post Cineres. Vere illa responsio maximum mandatum redigit ad nibil : quis autem absolveret eum, qui diceret, se non diligere aut non velle diligere proximum propter Deum amare benevolo ? Reposuit alius, quod solum requiratur amor naturalis proximi in attrito pro suscipiendo Sacramento. R. Scriptura Sacra requirit amorem salutarem et Chris- tianum, qui est virtutis Theologica; conjungit enim dilec- tionem proximi cum dilectione Dei : an forte primum et maximum praeceptum loquitur de dilectione naturali absque affectu supernaturali ex gratia? Videte ad quas extremitates depellantur defensores attritionis. An contritio initialis praefata, ut sufficiat in Sacramento Poenitentia, concipi debet ex amore benevolo Dei super omnia ? R. Schola Lovaniensis requirit ut concipiatur ex amore super omnia affectu, non requirit tamen amorem Dei super omnia effectu, sive charitatem perfectam. Et quidem haec sententia bis terminis concepta a Facul- tate Theologica Lovaoiensi per suos Deputatos Romae ob- lata fuit Sedi Apostolic* anno 1677. nec reprobata. Vide Stey. in Dam. Eandem contritionem initialem ex motivo amoris Dei super omnia requirit Pastorale Mechl. Eodem modo loquitur S. Th. 3. p. q. 86. a. 3. in c. Ad rationem veres pce nitent ice requiritur, ut displiceat peccatum, quia est contra Deum super omnia dilectum. Comprehendit autem ibidem contritionem imperfectam, «lias ejus ratio non concluderet S. Thoraas quidem junior duriores , quasdam expressi- ones protulit, prout solebat in ambiguis in utramque par- tem argumenta proponere ; sed senior ia Summa, &c. p. q. 72. art. 7. ad 2. et in aliis locis non utitur voce attru tionis, quamvis occasio id postularet, sed bac phrasi, Non perfecte contritus, pro contritione imperfecta. Item sic q. 79. a. 3. in c. Digitized by Google DB CONTRITIONE, 61 Notandum, qudd S. Thomas senex elaboraverit Sum- mam, cui immortuos est post q. 90. ante q. de contritione. Verum ne opus illud dignissimum relinqueretur imper- fectum, Theologi quidam ex scriptis ejusdem in 4. lib. Sent illud compleverunt, et vocatum est supplementum tertiae part. S. Tbomae : verumtamen hoc non tante autho- ritatis habetur, quantam merentur ea, quae in Summa se- nex ruminando elucubravit Obj. Amor benevolus Oei super omnia justificat, juxta illud Prov. 8. v. 17. Ego diligentes me diligo . R. Deus peccatorem taliter imperfecte contritum dili- git, sed necdum amore perfecte cbari tatis sive amicitiae. Amor Dei.super omnia dicitur respectu finis ultimi, et propterea non sarnper excludit omnem affectum ad veni- ale peccatum. N. 43. DE INSUFFICIENTIA ATTRITIONIS SERVILIS. I. Attritio non sufficit sinb amore benevolo , II. Quia non est de peccato ut offensa Dei III. Objectio principalis . IV. Prima responsio . V. Objectiones • VI. Objectio . VII. Secunda responsio. VIII. E: v» plicatur textus . IX. Objectio . X. Definitio con- tra Lut herum. XI. Historice ea Pallavicino . XI L V erbum disponit non significat proximam dispositio - nem. XIII. Objectio. XIV. Loquitur Trid . de hae- reticis. XV. Tertia responsio. An attritio concepta ex timore poenae vel ex amore spei vel concupiscentiae, absque amore Dei benevolo, sufficit in Sacramento Poenitentiae? R. Negativa responsio videtur probabilior, quia pro susceptione Baptismi non suffioit, prout numero anteriori probatum est, et omnes rationes ibidem adductae hic mili- tant. Adde, qudd haec attritio non contineat, prout requirit S. Th.3. p. q. 85. a. 3. in c. et Trid. Sess. 14. c. 1., dolo- rem de peccato, ut est offensa Dei, sed tantum ut est no- civum peccatori; nam offensa seu culpa non est objectum timoris servilis. S. Thom. 2. 2. q. 19. art. 5. Unde S. Aug. Hom. 38. dicit: Si propterea illum amas, ut praestet tibi vel pecuniam, vel aliquod commodum temporale, non illum amas, sed illud, quod praestat. F Digitized by Google $2 DE CONTRITIONE» Hinc idem S. Aug. Serm. 7. de tempore, qui est tertius in festo Nativitatis Domini, dicit: poenitentiam certam non facit , nisi odium peccati et amor Dei. Ideo Gonet aliique concedunt, attritionem non esse actum virtutis poe- nitentiae. Objectio unica fere cardinalis petitur .ex Cone. Trid. Sess. 14. cap. 4. ubi docet, e‘ illam contritionem imperfec- tam, quae attritio dicitar, quoniam vel ex turpitudinis pec- cati consideratione, vel ex gehennae et poenarum metu communiter concipitur, si voluntatem peccandi excludat, eum spe veniae .. peccatorem ad Dei gratiam in Sacra- mento Poenitentiae impetrandum disponere; quamvis sine Sacramento Poenitentiae per se ad justificationem perdu- cere peccatorem nequeat/’ Ex quo sic argumentatur : Cone. Trid. ibidem descri- bit attritionem, nulla facta mentione amoris benevoli, atqui illam dicit disponere in Sacramento Poenitentiae, ergo attritio sine amore sufficit in susceptione Sacramenti» R. Duplex est respondendi via, quae aperit sensum Con- cilii Tridentini: primam ingrediuntur Neesen, Pauwels, Van Roy et Schola Augustiniana ; nimirum negant as- sumptum, ibidem describi attritionem servilem, sed dicunt ibidem intelligi contritionem initialem ex amore benevolo, qui implicite significatur, dum ulterius requiritur, ut vo- luntatem peccandi excludat ; et definitionem contritionis illum amorem comprehendere. Hi autem evadunt objectiones adversariorum hoc mo- do : admittunt definitionem contritionis, dolor animi, Afc. esse adaequatam, prout dicitur esse pars Sacramenti Poe- nitentiae, inquanium illa definitio intelligi debet in sensu formali, adeoque de dolore animi de peccato, ut est offensa Dei : consequenter concedunt eam contritionem descrip- tam proxime disponere in Sacramento Poenitentiae ; dicunt eam communiter concipi ex poenarum metu tanquam ex occasione vel raotivo remoto, non tanquam ex motivo for- mali proximo. Si opponatur, sic nihil esse definitura contra Lutherum : negant illatura quia Lutberus non solum docuit, timorem pervilem esse malum, sed et contritionem ex timore incep- tam infici, qui Lutberi error ibidem simul damnatur, idque salis probatur ex adjuncto Ninivitarum Poenitentium ex- emplo. Secundam viam amplectuntur Steyaert et Daelman : hi admittunt Cone» Trid, loqui de attritione pure servili, Digitized by Google DE CONTRITIONE, 63 ted de dispositione remota tantum, sicut fides et spes remote disponunt : dicunt definitionem, dolor animiy Sfc. non esse adaequatam contritionis partis ut Sacramenti, sed esse de- scrptionem magis latam, quas exprimit aliqua essentialia, quae sine controversia sunt requisitaad contritionem, uti si homo describeretur esse animal. Deinde observant, contritionem perfectam, et illam imperfectam, quae attritio dicitur, non esse membra adae- quate dividentia contritionem in genere, quod ipsum sig- nificat Concilium ibidem, dum ait, illam vero contriti- onem imperfectam, quot attritio dicitur ; indicans adhuc esse aliam imperfectam contritionem, quae initialis dicitur. Obj. Cone. Trid. docet illam attritionem esse disposi- tionem proximam, ergo, &c. probatur ant. quia alioquin frustra adderet : In Sacramento Poenitentia disponit , quan- doquidem etiam extra Sacramentum illa attritio remote dis- ponat ad remissionem impetrandam. R. Neg. ant cum ejus probatione ; nam illa verba in Sacramento, addita sunt, ut directe damnaret doctrinam Lutheri, qui docebat, illam attritionem nullo modo, ne quidem remote in Sacramento Poenitentiae disponere, sed facere hominem hypocritam. Adverte etiam illud, in Sa- cramento, non referri ad verbum disponit, sed ad ista verba, ad gratiam impetrandam . Quod autem Concilium Trid. non voluerit definire, attritionem servilem proxinte disponere et sufficere in Sa- cramento Ptenitentiae, testatur Card. Pallavicinus, & So- cietate Jesu, lib. 12. Hist. Cone. Trid. cap. 10. cum enim decretum ita conceptum et propositum fuisset, qudd illa attritio servilis sufficiat in Sacramento, monuit Joan. Emilianus Hispin. Tudetanus Antistes in eo variare Doc- torum sententias, adeoque id esse tollendum, quamobrem Patres Concilii id mutarunt, et verbum sufficit sustulerunt ; et surrogatum est verbum disponit , quod est indifferens ad significandam proximam aut remotam dispositionem ; ergo per verbum disponit, non voluerunt Patres signifi- care absolute proximam : sic enim nulla mutatio facta fuisset, quam tamen facere voluerunt. Obj. Cone. Trid. in Proemio promittit se traditurum exactiorem et pleniorem de Sacramento Poenitentiae defi- nitionem, atqui juxta nos promissum non praestitisset ; frgo &c. R. Nego min. quia tradidit hic pleniorem quam Sess. 6. ad quam fit relatio-, quia designavit formam, materiam, '&c. Digitized by Google 64 DJS CONTRITIONE. R. Secunda, promittit pleniorem tradere solfrm con- tra Haereticorum errores, ut subjungit ; sed nullo modo ▼oluit definire quaestiones scholasticas controversas : qua-* propter Tertia responsio dari posset haec, quod Concilium Trid. io illo capite 4. determinate non agat de attritione servili, neque determinate de contritione amorosa, sed abstractim loquatur et generice, sicuti loquitur de disposi- tione, abstrahendo scilicet an proxime disponat, an remote et hac methodo omnia facile verificantur. Nota, hanc quaestionem, ut quidam male autumant, non dependere ab ista : utrum timor servilis possit per se excludere omnem voluntatem peccandi : quamvis enim id concederetur, non idcirco attritio ex eo concepta, des- tituta amore Dei, sufficeret. Locus proprius expo- nendi cum S. Th. honestatem et efficaciam timoris contra Luthernm et Quesnelkim, occurrit in 2. 2. sub Tract. de Spe. Ubi etiam Ex. D. Danes de illis diserte dis- currit. t No. 54. CONCLUSIO PRACTICA. I. In necessitate licet absolvere attritum serviliter. II. Extra necessitatem non licet . III. Propos . danu IV. Objectio. V. Opinio attritionistarum non est prnctick certa . ,VI. Decretum Alex. VI 1. VFF. Sentent. Benedicti XIV. Ponti fic. VIII. Sequela absurdi. IX. Objectio . X. Responsio rigida. XI. Responsio concilians . XII. Responsio tertia. Quid propraxi ex prodictis concludi debet ? Respondeo cum Steyaertio in Append. p. 114. et m prop- dam. p. 14. Quandoquidem opinio de sufficientia attritionis servilis in Sacramento Poenitentiae- sit probabilis, licitum est in ne- cessitate absolvere serviliter attritum. Extra necessitatem eum absolvere non licet, quia pro- fata opinio est soliun probabilis et minus tuta ; atqui ab Innocen. XI. damnata est propositio ha&c prima dicens : Non est illicitum in Sacramentis conferendis sequi opi- nionem probabilem de valere Sacramenti) relietm t ut tore) Sfc. Atqui hic agitur de valore Sacramenti, ergo» Aliqui, ut praxim attritionis servilis a vulnere tueantur, propositionem profatam intelligendam volunt de materia probabili, sensibili externa, sed mafe ait Steyaertius: Digitized by Google DE CONTRITIONE. e$ cura propositio nihil distinguat, et ratio paritatis militet. Ex quo etiam refellitur explicatio Vasquez et aliorum. Obj. Opinio docens attritionem servilem sufficere in Sa- cramento Poenitentiae, est practice certa, ergo licet eam sequi. R. Negatur antecedens, quia contraria sententia nititur fundamentis ab intrinseco plausibilibus, et eam amplectun- tur plures Universitates cum Schola Augustiniana, et no- bili parte Thomistarum. Bili. t. 5. p. 234. Deinde distinctio dubii speculativi et practici non habet hic locum in essentialibus Sacramenti : quod enim specula* tive hic non est certum, non est practici certum, quia nulla probabilitas potest supplere defectum essentialem, si revera attritio servilis non sufficiat secundum Christi institu- tionem. Alex. VII. in decreto de 5 Maii 1607. indicat senten- tiam nostram esse probabilem, vetans censuram ejusdem r comprehendit enim eam, quam illo tempore acriter defen- debat Pater Lupus, intimus amicus Summo Pontifici. Benedictus XIV. tom. 12 de Syn. Dioec. lib. 7. c. 13. interpretatur Decretum Alex. VII. de hac nostra sententia; quam defendit P. Le Drou, et quam Pontifex eodem capite recenset inter disputatas, de quibus asserit nihil esse defi- nitum, et libertatem cuique esse datam docendi eam, quam maluerit, laudans quosdam ejusdem sententiae defensores. Ita ut iste, qui nuper negavit hanc Sententiam esse pro- babilem ex hoc capite, quasi haec nullo niteretur funda- mento intrinseco, is velit facere viros, doctiores se, insipi- entes et caecutientes, qui sine ratione, sine judicio sustineant doctrinam suam. Videte, ad quam penuriam redigatiir iste defensor attri- tionis pro praxi ut nihil finaliter defensionis habeat, nisi dicere fatuos innumeros Episcopos, Doctores, Religiosos, qui constituunt Ecclesiae Catholicae partem nobilem et forte principalem. Obj. Opinio de sufficientia attritionis videtur approbata ab Ecclesia, quia vidente et non contradicente Ecclesia in praxim reducitur, ergo tacendo approbat. R. Primo negando omnia; quia Summi Pontifices suf- ficienter improbarunt praxim illam, dum Alex. VII. anno 1667. judicavit opinionem sufficientiae attritionis solum esee probabilem ; et deinde Innoc. XI. anno 1679. de- finivit esse illicitum in administratione Sacramentorum •equi opinionem probabilem miniis tutam, qualis est fila. P 3 Digitized by Google m DE CONTBITKWB* R. Secando, Ecclesiae Rectores supponunt, quod defen- sores attritionis sint Ministri fideles, qui pae nitentes suos conantur perducere ad verum Dei infinitis titulis diligibilis amorem, aeque ac alii zelosi Confessuri i facere satagunt, ita ut in praxi conveniant omnes prudentes et pii utri usque opinionis Confessarii. Id ipsum La Croix t. 2, 1. 0. p. 2. n. 881. supponit, et consultissimum pronuntiat, ut Confessarii procurent, ut a poeni tente eliciatur contritio ; si autem poenitens voluntarie sistat in motivis infimis, signum est animi non satis conversi ad Deum. Ita La Croix ; qnapropter praescribit formulam contritionis ex amore Dei sunrn^ boni, quam populus ad- discat et recitet. R. Tertid, Ecclesia aliqua dissimulando permittit, quae minime approbat ; prout aliquo tempore toleravit multa» propositiones laxas, quas postea damnavit : sufficit quod quidam Doctores timorati in Ecclesia reclament ; alioqui» posset retorqueri argumentum cum Steyaertio in daiu. pag. 15. N. 55, DE OBJECTO CONTRITIONIS. S. Thom . Suppi, q- 2. I. Objectum formale II. Et materiale. III. Contri- tio non est de poenis, IV. Nec de originali, V. Sed de proteritis propriis, VI. Non de peccatis aliorum . VII. Objectio. VIII. Dolens se non doler e. Quon est objectum contritionis ? R. Quandoquidem contritio sit primarius virtutis poe- nitentiae actus, idem objectum cum ea participat ; igitur Objectum formale contritionis est ratio debiti ad repa- randum jus Dei laesum per peccatura. , Objectum ejus materiale sunt peccata, personali et proprifi voluntate commissa, ut Deo injuriosa. Ex bis deducuntur sequentes conclusiones cum S. Thoma. i . Quod contritio non habetur de poenis, quia non sunt Deo injuriosae. S. Thom. a. 1. 2. Quod contritio, inquantfim dicit respectum ad duri- tiam propria volnntate causatam, non cadat in peccatum originale, de quo tamen debet esse displicentia et dolor, nam inimicitia Dei debet displicere: S. Thom. 1. 2. 3. Qudd contritio directe eliciatur de peccatis praeteritis : inquantum ver 5 continet propositum non peccandi de caetero, respicit futura. S. Th. a. 2. Digitized by Google DE CONTRITIONE* 67 4. Quod unus non possit conteri de peccatis alterius, quamvis dolere debeat de peccatis aliorum ; ratio omnium adfertur a S. Th. quia contritio importat eom minutionem duri propriae voluntatis. Obj. Christus, Darid, aliique egerunt poenitentiam su- per peccatis aliorum; ergo. R. Nego ant. proprie loquendo, sed tamen doluerunt de peccatis iliorum, imd pro eis egerunt opera satisfactoria, et sic vulgari sensu exercuere opera poenitentiae, sed quae erant proprie opera charitatis respectu proximi. An est actus contritionis, si quis doleat de eo, quod non doleat de peccatis ? R. Neg. quia objectum istius doloris non est offensa Dei, sed defectus doloris. Practicc tamen ordinarie ille do- lor signum est adesse alium dolorem de peccatis; cum non nisi in timoratis inveniri soleat. Nees. 143. N. 56. DE MODO ACTUS CONTRITIONIS CIR- CA PECCATA SINGULA. I. Juxta primum modum eliciuntur plures actus* II. Juxta secundum , elicitur unus actus de singulis. III. Objectio. IV. Est virtualiter multipl. V. General, contritio non sufficit extra necessitatem . VI. Conclu- sio practica. VII. Similis casus. VIII. Consulta pr* cautio. IX. Contritio elici debet ex intentione* confessionis . Quo modo contritio debet esse de singulis peccatis ? R. Triplex est modus: primus est, juxta quem tot actus contritionis eliciuntur quot sunt peccata : dependen- tor scilicet, incipiendo cum intentione progrediendi per sin- gulos actus ad singula peccata memorata ; verum hic mo- dus non est necessarius, neque semper conveniens. Secundus modus, est eliciendo de omnibus et singulis peccatis, per examen conscienti» ad memoriam revocatis, unum contritionis actum extendentem se ad singula pec- cata : hujusmodi contritionis modus est sufficiens, etiam in Sacramento Poenitentiae. Obj. Talis contritio cobtinet solum unum actum, atqui peccata quandoque sunt multa, ergo tunc illa contritio non erit de singulis peccatis. R. Nego cons. ratio est, qudd ille actus onus sit virtua- liter multiplex, et ita contritio illa vere est de siDgolis pec- catis in particulari. Digitized by Google 68 DE CONTRITIONE. Tertius modus e3t, concipiendo generalem contritionem de omnibus peccatis nop reductis in memoriam, v. g, reci- tando Confiteor ; sed modus iste non est in Sacramento Poenitentiae sufficiens extra necessitatem seu impossibili- tatem. Probatur: quia poenitentia interior debet respon- dere exteriori, atqui in Sacramento Poenitentiae non suffi- cit confessio generalis, quando specifica et singularis ha- beri potest, ergo etiam non sufficit contritio generalis. Pro peccatis tamen, quae memoriae non occurrunt, sufficit et requiritur, ut scilicet sub sua contritione poenitentes compre- hendant peccata omnia, quorum rei sunt et non recordan- tur. Sic pii homines solent concludere confessionem suam : de his et omnibus aliis peccatis, quae memoriae non occurrunt, doleo et me accuso; atque ita indirecte remit- tuntur in Sacramento. Pro praxi conclude : si quis post elicitam contritionem recordetur alicujus peccati, vel a Confessario instruatur de aliis peccatis commissis vel de circumstantiis incognitis, da quibus ante vel tempore contritionis non cogitavit ; opor- tet, ut poenitens, antequam absolvatur, renovet formalem actum contritionis de illis peccatis, de quibus ante solum- modo generalem vel implicitam contritionem conceperat, et ut se de iis accuset. Wiggers. Idem observandum est, dum pro materia securiori adji- citur peccatum praeteritae vitae, in quod poenitentis contritio non fuerat specialiter directa. Ciim poenitentes communiter exactam horum doctrinam ignorent, et ita per bonam fidem excusentur ; tota hac cura et culpa recidit in Confessarium. Hinc consultd exactiores Confessarii, ut loquitur Bos- suyt, p. 189, post confessionem, post interrogationes, et exhortationes factas, inducunt poenitentes ad renovationem fidei, spei, charitatis et actus contritionis, ac deinde ad iteratam et novam accusationem seu confessionem, aut ipsi Confessarii verbulo proponunt praefatos actus, quos poe* nitens respondendo ita in se renovat V. g. peractis om- nibus Confessarius dicat: Amas Deum super omnia ? Et ideo doles de peccatis omnibus , sperans remissionem per merita Christi ? Elice ergo de novo actum contritioni*. Interea dicat Confessarius : Misereatur tui , &c. Indul- gentiam, &c. Deinde convertat se ad poeniteutem dicens : Accusa te iterum de omnibus peccatis ; respondet poeni- tens, ita; tunc absolvit. Hanc praxim expostulat Pastorale Mechl. Docent insuper La Croix, 6. p. 2. n. 687. aliique, con- Digitized by Google DB CONTRITIONE. 69 tritionem, ut sit pars Sacramenti Poenitentiae, elici de- bere ex intentione confitendi seu Sacramenti, quia aE&s non esset actio sacramentalis, sicut attactus instrumentorum sine intentione ad suscipiendum Sacramentum Ordinis, non sufficeret pro ordinationis materia : alii tamen existimant satis esse, si illa contritio postea ed referatur. Vel a Sacer- dote in materiam Sacramenti assumatur : sed id non est practicd tutum, aitLa Croix,ibid. n. 696. ob probabilitatem oppositam. N. 57. DE CONTRITIONE ACTUALI, VIR- TUALI ET IMPLICITA. I. Contritio actualis . II. Contritio virtualis, III. Quanto tempore perseveret, IV. Qua ratione dor- miens vel delirans possit absolvi . V. Contritio impli- cita vel habitualis non sufficit ‘. Quomodo dividitur contritio ex parte actfis ? R. In actualem, virtualem et implicitam. Contritio actualis est ipse actus formaliter existens dum elicitur. Haec etiamsi sit optima non est necessaria in sus- ceptione Sacramenti ; supponit tamen S. Thom. actum con- tritionis tempore absolutionis communiter renovari. Contritio virtualis est, quae ex actuali praecedenti per- severat vi praecedentis actis non retractati. V. g. si quis debita actum contritionis elicuerit, deinde confiteatur ac tempore absolutionis in distractionem aliquam non lethalem prolabatur ; is validd absolvitur super contritione virtualiter perdurante in anima. Quanto tempore censeatur contritio virtualiter perse- verare, determinate definiri non potest ; aliqui dicunt eam Virtualiter perseverare, quamditi non retractatur directe vel indirecte : multum confert intentio, qua actus contritionis refertur adboc vel illud tempus ; ita actus contritionis domi elicitus, ut in Ecclesia sequatur confessio, perseverat, uti etiam, aiunt quidam, vesperi elicitus, ut crastino manfe con- fitearis. Supponitur generaliter, qudd quicumque Christianus omnes actus contritionis, quos indies elicit, per intentionem referat ad absolutionem percipiendam in fine vitae, si forte subita morte praeveniatur non susceptis extremis Sacra- mentis : super quo puncto Pastores et Concionatores in- struere ac monere deberent populum. Digitized by Google 70 * 1>£ CONTRITIONE. Ex hoc resolve, quomodo dormiens, aut in deliquium animi, vel in delirium lapsus, possit validi absolvi, quando scilicet ex praecedentibus actibus virtualis contritio perdu- rare supponitur : hoc tamen observandum, qudd in eo statu perdurante non nisi semel absolvi possit ob defectum materiae proximae juxta num. 7., usque dum redeat ad capacitatem eliciendi novum contritionis actum, cum sequente nova con- fessione. Contritio dumtaxat implicita, qualis continetur in actu charitatis Dei, uti etiam poenitentia habitualis non est ma- teria sufficiens Sacramenti Poenitentiae, quia nullo modo potest dici esse actus proprius contritionis ; ubi tamen Cone. Trident. requirit actum contritionis pro materia proxima Sacramenti. Nota significationem terminorum: 1°* termini implicitum , et virtuale hic distinguuntur, alibi aequivalent. 2°. S. Thomas frequenter sub termino habituale intelligit vel comprehendit virtuale . N. 58. DE QUANTITATE CONTRITIONIS. S. Thom. Suppi, q. 3. I. Requiritur dolor super omnia . II. Summus dolor comparativi non positivi . III. Item summus appre - tiativi. IV. Monitum S. Thom.. V. An summus intensivi , disputatur. VI. Objectio. R. dolor appe- titus sensitivi major non obesi. VII. Object. 3. VIII. R. Loquitur de contritione perfecta. IX. Dolor ratio- nalis non potest esse nimius. X. De majori peccato sit major contritio . XI. Dolor de aliis rebus graviter vitiosus . Quanta debet esse contritio de peccato ? R. Contritio de peccato mortali debet includere dolorem de eo super omnia ; hinc dicit S. Th. a. 1. in c. peccatum, quod a fine ultimo avertit, super omnia displicere debet. An igitur dolor ille debet esse summus ? R. Distinguendo : non debet esse summus positive, quasi major dari non posset de illo vel alio peccato, sed esse debet summus comparativi, sive major quam alius quiscumque dolor de rebus terrenis, poena mortis aut inferni. Insuper debet sic esse summus appretiativi9 ita ut per rationem malum culpae praeferatur omni malo, et prop- Digitized by Google DE CONTRITIONE. 71 terea paratus sit potius mi Ili es mori et quodcumque ma- lum sustinere, quam malum culpae committere. Observat tamen S. Thom. Suppi, q. 3. a. 1. ad 4. in- firmos homines non esse tentandos de eo in particulari, utrum v. g. mallent potius mori quam consentire in for- nicationem vel inebriari, aut mentiri ; quantumvis enim talis esse debeat dispositio, comparationes tamen illse parti- culariter propositae possent periculum generare, quia homo affectus suos non de facili mensurare potest, et sensibilia mala illa, utpote nobis et sensibus magis nota, saepe magis movent phantasiam ; proinde convenit hujusmodi homines potius adhortando confortare, ut potius velint mori quam peccare, vel ut confidentiam concipiant, qudd cum gratia Dei sic agent, ut non peccent in tali occasione, vel ut eripiantur ex ea per media Providentiae Divinae, quae ipsi ignorant; sicuti Deus eripuit a periculo peccati multas Virgines et Sanctos, etiam miraculose. An dolor ille de peccatis debet etiam esse summus in- tensive, seu magis intensus quam dolor de aliis rebus ? R. Negant Sylv. Wjgg. Tournelly; affirmant Stey. 183. Neesen, Bossuyt; ratio horum est, quod putent appretiationem et intensionem non distingui in spiritua- libus, et ideo S. Thom as sine distinctione loquatur, uti et Scriptura S. requirens conversationem ex toto corde. Non obstat quod homo etiam justus quandoque persen- tiscat majorem dolorem de morte alicujus qukm de peccato, quia iste major dolor solum est in appetitu sensitivo; loquimur autem de dolore voluntatis ratio- nalis. Obj. S. Thom. Suppi, q. 5. a. 3. dicit; quanturacumque parvus dolor omnem culpam delet ; ergo non debet esse summus. R. Addit S. Thomas ; dummodo sufficiat ad rationem contritionis scilicet perfectae, ut videre est ex argumento, sed contra; dicitur autem parvus non appretiative, vel intensive, sed respective ad actus magis intentos. S. Th. Suppi, q. 3. art. 2. docet, quod dolor rationi» de peccato non possit esse nimis magnus ; dolor tamen sensitivus possit esse nimius, sicut et corporis castigatio propter lioc dicitur ad Rom. 12. rationabile obsequium vestrum. S. Thom. ibidem a. 3. docet, quod de peccato majori major debeat concipi contritio, quia debet proportionari Digitized by Google 72 DE CONTRITIONE. offensae Dei ; simulque ibidem observat, qudd homo, qui unico actu conteritur de pluribus peccatis, censeatur vir- tualiter magis conteri de majori peccato, quia dolet de iis secunddm quod habent rationem offense Dei. Nota, duobus casibus dolorem de aliis rebus posse esse graviter vitiosum : 1°* Si quis dolore rationali plus doleat de morte patris, vel de alio malo, quam de offensa Dei comparative : ita ut nostponat offensam Dei. 20* Si quis de malis temporalibus plus doleat, quam didere debeat de offensa Dei. N. 59. DE TEMPORE CONTRITIONIS. & Tk. 3. p. q. 84. a . 8. et 9. Item . Suppi, q. 4, I. Poenitentia perpetua secundum habitum. II. Explica - tur locus adPhil . 4. An contritio debet esse continua, sive semper durare? R. S. Thomas, qudd poenitentia interior debeat esse continua, non secundum actum sed secund&m habitum ; quantum scilicet homo nunquam aliquid contrarium poe- nitentia faciat, et in proposito gerere debeat, qudd sem- per sibi prsterita peccata displiceant. Obj. Apost. ad Phil. 4. v. 4. dicit, semper esse gau- dendum, ergo non semper est dolendum. R. S. Thom, a. cit. ad 2. simul consistere gaudium et dolorem rationis ; nam ipse dolor de peccatis est materia gaudii : quo modo dicit S. Aug. “ semper doleat poenitens, et de dolore gaudeat.’1 N. 60. DE PRiECEPTO CONTRITIONIS. I. Praceptum contritionis II. Divinum et naturale . III. Obligat per se. IV. In periculo mortis. V. Item post peccatum mortale commissum. VI. Obligat contritio perfecta . An datur praeceptum aliquod de actu contritionis ? R* Affirm. juxta id Matth. 3. v. 2. poenitentiam agite, et Marci, 1. v. 15. poenitemini. Quale est praeceptum contritionis ? Digitized by Google CONTRITIONE* £8 R. Est divinum et naturale. Continebor autem sub primo Decalogi precepto, et sub praecepto charitatis erga seip- sum. ‘Quomodo obligat pr&ceptum Contritionis? R. Obligat aliquando per se , et aliquando per accidens* Qua nd an ara obligat praeceptum contritionis per se? , 1. R. Obligat per se peccatorem in periculo mortis Tei amentiae vero vel praesumpto, quia, si tunc non conteratur, ©snsetur nunquam velle poenitere, vel saltem tali periculo se exponit. Quapropter S. Aug. dicere solebat, neminem , etsi mdUus criminis sibi conscius sit, committere debere , ut sine poenitentia migret & vita ; v. g. in morbo lethali, in conflictu bellico, &c. 2.‘ Seoundd obligat per se, edam extra periculum mortis, enusem illum, qui peccavit mortaliter, ita scilicet, ut non liceat tardare cori verti seu conteri, juxta illud Eccl. 5. v. 8. Non tardes con verti ad Dominum , et ne differas de die in diem\; Matth 3. poenitentiam agite , &c. quae non sunt dieta solis monentibus ; ita Suarez, 3. p. q. 90. d. 15. art. 4. 8. >5. p. 2 1N5: Unde dilatio notabilis est novum pecca- tum mortale, aitP. Antoine de Contr. q. 4. 190. Npta> qubd dn praebetis Chsibus praeceptum obliget ad actum contritionis perfectae, vel ad actus contritionis im- perfecta^ accedente ‘Sacramento ; Ita iit omissio contritionis tunc sit speciale peccatum contra virtutem pceriiteatiic in confessione exprimendum. P. Antorae do Pbert. a 1. q; 4. pag. 193. docet unum- quemque obligari in articulo mortis ad actum contritionis petfeotae, etiamdi fe -sacrartlentaliter absolutus esset, idque eb rationes de possibilibus. Magis pro ipso valet alia ratio, quia non requirit in Sacramento contritionem ex amore alicujus charitatis, ut sic homo adultus saltem semel dilex- ittiet Deum, antequam intret in gloriam Coeli. N. 61. DE INSTANTI QUO OBLIGAT PRAECEP- TUM CONTRITIONIS. I. Affectus peccati primo instanti deponendos, II.' Res- ponsio affirmans. UT. Responsio negativa . IV. Ob- jectio. V. Objectio. VI. Objectio. VII. Non ticet diu Afferre poenitentiam. An illud praeceptum contritiohis obligat statira post pec- catum mortale commissum, sub novo peccato? a Digitized by Google 74 M CONTRITIONI. R. Praenotandum, qudd post peccatum statim debeat deponi affectus peccati, alias peccator continud pergit in actuali peccato, sicuti injuste retinens alienum. Quaestio ergo agitur de casu, in quo, deposito affecta peccati, remanet soldm habituale peccatum, sive macula peccati : et in hac quaestione satis momentosi Doctores dividuntur. Palud. Nees. Van Roy, Catech. Rora. 2. p. c. 5. n. 22. videntur Responsionem affirmantem amplecti, ex hoc pra- cipue fundamento, quod inimicitia Dei sit malum tanto* pere fugiendum, ut non liceat ullo memento in ea volim- tarie consistere. Suarez, Silv. Wigg. Daelman responsionem negativam defendunt, praecipue ob incommoda, quae sequuntur ex priori sententia ; nimirum, qudd homo post peccatum com- missum, continud committeret novum peccatum, donee perfecte conteratur, vel confiteatur ; qudd non videtur con- sentaneum sensui fidelium, neque Confessariorum praxi. Qbj. 8. Thom. 2. 2. q. 62. a. 8. in c. et sancti Paties universim, dicunt, qudd non liceat vel uno momento mo- rari in peccato. R. Possunt intelligi de peccato actuali sive de affecta peccati. Obj. Tenemur statim deponere inimicitiam, hominis, ergo magis inimicitiam Dei. R. Dist. tenemur statim deponere inimicitiam hominis actualem, concedo ant. maculam inimicitiae praeterita, «ego ant. Obj. Velle inimicitiam Dei quamvia tantummodo habi- tualem est peccatum, atqui peccator omittens actum con* tritionis vult inimicitiam Dei; ergo, &c. Probatur minor : qui vult causam vult effectum, atqui omissio contritionis est causa inimicitiae habitualis ; ergo, &c. Probatur sub- sumptum, quia si eliceret contritionem non haberet illam maculam habitualem. R. Cono. maj. neg. minorem et subsuipptum probatio- nis ; quia peccatum commissum est causa istius macula habitualis, non vero omissio contritionis : nam omissio illa se tantum habet concoraitanter, non causaliter. Obj. Loca Script. Eccl. 5. Non tarde# converti ad Deum et ne differas de die in diem , Fs, Hcdib si vocem Domini audieritis , &c, R. Significatur, qudd non liceat diu sive ad longam tempus differre poenitentiam. Digitized by Google D* CONTRITIONE* 7* DE DILATIONE CONTRITIONIS. I. Dilatio non uUra septimanam . II. Judicium morale pro praxi. III. Differens poenitentiam multa peccata incurrit . IV. Praxis prudentis Confessorii . Ratio dignoscendi . V. Quid practicd certum . Ad quantum tempus differre licet contritionem post peccatum mortale commissum, affectu deposito ? R. Illud tempus determinare perdifficile est, prout accidit in aliis praeceptis fidei, spei, cbaritatis, &c. in quibus non exprimitur tempus: et ideo similia praecepta censenda sunt e6 frequentito obligare, ait Steyaertius. Dicimus interim cum Wiggers ex Tann. qudd dilatio unius hebdomadae aut unius mensis sit tempus satis diu- turnum, ut obligatio ex urgat assumendi intium poenitentiae, c^m Deus die septimo requiem ab omnibus opereribus mandaverit. Quid practice judicandum de illis peccatoribus, qui sae- pius peccant, et raro confitentur, ac toto fere anni tem- pore non conantur ex toto corde ad veram poenitentiam ? R. Judicandum est, illos esse reos plurium peccatorum mortalium specialiter contra praecepta fidei, spei, cbaritatis, Religionis et 'contritionis: iidem etiam peccarunt ratione periculi incidendi in alia peccata, et in damnationem aeter- nam. Quia, juxta S. Thomara, 1. 2. q. 109. art. 8. et communem theologorum sententiam, non potest homo, con- stitutus in statu peccati mortalis, diu stare, quin in nova mortalia cadat, tentationibus uti solet occurrentibus. Pec- catum, ait S. Greg., quod mox per poenitentiam non de- letur, suo pondere in aliud trahit ; quia non potest con- tiogere, ut homo diu permaneat, quin operetur secundum consequentiam voluntatis deordinatae. ItaS.Tbom. Adde, qudd tales soleant persistere in affectu peccati ratione con- suetudinis voluntariaB, occasionis proximae vel recidivae, adeoque quasi continuo peccent. Obj. Confessarii non solent sic judicare. R. Negatur: nam omnes probi animarum Directores de tali negligentia inquirunt, et hujusmodi poenitentibus pericula proponunt, ac injungunt frequentem confessionem, et exercitium contritionis ; denique instruunt eos, ut de pbccatis, quas non satis cognoscebant, de novo contritionem concipiant, et ea clavibus absolvenda subjiciant» Digitized by Google 7» DE CONTHITIONJE- Quomodo Confessarius dignoscet, utrum pcenitens io eliciendis prodictis actibus futerit defoctuosus ? R. Facile cognoscet ex vita dissoluta et negligenter tra- ducta. Homines pii, qui mane vel vesperi assueverunt exercitio illarum virtutum, supponuntur non deliquisse centra profata praecepta. Ex dictis mature perpensis concludere Koet tanquam practicc certum, adhortandos esse peccatores in Concioni- bus et Catechisrais, ut statim post peccatum commissum aliquam contritionem mente concipiant: attento, qudd aliter affectus peccati aliquando non satis extinguatur. Secundo r non solum sunt adhortandi, sed ew preqceptanfc rigidum divinum et naturale proponendum est» ut non tar- dent, nec differant diu contritionis actum : exponendo peri- cula peccatorum et malorum, quae in dilatione repensantur. N. 02. DE PRiECEPTO CONTRITIONIS OBLI- GANTE PER ACCIDENS. I. Quando Sacramenta ministranda vel suscipienda. II. Quando opus magni momenti aggrediendum. III. Quando imminet bono communi quid grave . IV. Quando periculum instat, V. Baptizatur S. Th. VI, Non obligat directe diebus Dominicis. VII. Implicita contritio est necessaria. VIII. Debet deponi affectus peccatu IX. Monitum Wiggers. X. Indulgentiae . pro exercitiis, fidei, spei , et chariiatis. Quandonam, et quos praeceptum contritionis obligat per accidens / R. Obligat eos, qui sunt in statu peccati mortalis, in his casibus : 1°' Quando aliquod Sacramentum suscipiendum vel administrandum est ; aut aliud munus s&erum, v. g. Dia* coni obeundum, quia sancta sunt sancte tractanda. 2°. Quando occurrit obligatio actus, virtutis, qui sine poe- nitentia exerceri nequit : uti etiam quando oportet aggredi opus magni momenti, pro quo requiritur specialis Dei gratia et favor: v. g. quando agitur de electio** status vita, de otira animarum assumenda, &c. 3°* Quando imminet Eeclesiae aut bono commune grave: periculum temporale vel spirituale, eui non nisi communibus precibus et cordis contritione succurri posse videtur : purit si patria periclitatur de haresi, si exurgeq Digitized by Google DB CON^BITIONB. 77 bellum fidei, grassans pestis, dira fames, aut calamitas extrema immineat, ut accidit Ninivitis : propterea in hujusmodi necessitatibus Concionatores primo omuiuns cum Jona praedicare debent poenitentiam, tanquam prin- cipale medium evadendi mala illa : quod probant ex- empla plurima Scripturae Sacrae. 4°' Quando imminet periculum succujnbendi peccato, nisi homo confugiat ad cordis conversionem : v. g. si in» gravescat tentatio, i quam superare diffidit, nisi se ad* Deum convertat. Et de hoc casu intelligi potest S. Thomas, q. 6. art. 5 . dum dicit, quod homo teneatur ad contritionem, quando peccata occurrunt memoriae, nimirum, cum suggestione^ seu practice, et cum periculo consensus Stey.. Nees. Observant Scholastici: quando proeceptum ooligat ad aliquem actum solummodo per accidens, quod tunc om- issio ejus non constituat peccatum distinctum a peccato vel periculo peccati, quod incurritur. Ita peccator admi- nistrans Sacramentum non elicitd contritione, culpat* sacrilegii incurrit, non impoenitentiae. An praeceptum contritionis* obligat singulis diebus Dominicis et Festis ? R. Non videtur obligare per se et directe, quia nec in verbis legis nec in re praecepta continetur actus contritionis, sed Religionis. Implicita tamen contritio requiritur, inquant&m quis audiendo Missam debet cum Sacerdote offerre Sacrificium propitiatoriura pro peccatis. Proinde ii, qui versantur in affectu peccati mortalis, tenen- tur deponere affectum illum, et concipere aliquam contriti- onem necessariam pro Sacrificio propitiatorio offerendo. Deinde, cura sint quidam, qui docent Festivis diebus recurrere obligationem act. fidei, spei, charitatis et con- tritionis; prudenter resolvit Wig. q. de Con. n. 8. Pas- tores et Concionatores debere adhortari fideles ad exer- citia illarum virtutum diebus festivis, et ad istum finem dies festos esse institutos. Imo Bened. XIV . Pontifex fideles omnes hortatur et allicit per praemia et lucra indul- gentiarum ad exercitia quotidiana virtutum theologicarum, propter earum, ait, necessitatem. Quibus fideles solent subjungere actum contritionis,. Nota, 'quantum hic Spiritus dissideat a doctrina eorum, qui postulant exercitium illarum virtutum semel dumtaxat* bis aut ter in anno. e 3 Digitized by Google N. $3. DE CONFESSIONE SacrAmentali. & Thom . Suppi, q . 0. I. Definitio. It. Explicantur singula verba Hefin . III. Confessio jure divino introducta . IV. Objectio • V. Calumnia Hcreticorum. VI. Objectio. VII. CV?/i- fessio publica non erat Sacr ament alis. VIII. Utilita- tes confessionis. IX.1 Confessio prafiguratq. . Quid as t confessio sacrato en talis ? R. Est voluntaria peccatorum suorum uccus»Uq, facta Sacerdoti jurisdictionem habenti ad remissionem eorum impetrandam virtute clavium. Dicitur : accusatio , ut distinguatur a simplici narratione per modum historiae; quia ‘heri debet per modum repre- hensionis et vindictae in seipsum. Dicitur : voluntaria* ut excludatur ea, quae £i in foro externo ad poenas. Dicitur : Sacerdoti jurisdictionem habenti, quia requiri- tu? utraque potestas, ordinis et jurisdictionis. Dicitur: ad remissionem impetrandam ; scilicet signifi- catur intentio et finis ; si enim peccatorum manifqstatio fiat solummodo consilii causa, aut intentione, irridendi vel pertrahendi Confessarium in peccatum, non erit con- fessio sacramentaljs. Ultimo additur ; virtute clavium9 ut non intelliganfur confessiones generales quae in Officiis divinis leguntur. Quo jure confessio introducta est? R. Jure divino positivo, utpote a Christo Domino in- stituta. Probatur ex traditione, et ex definitione Cone. Trid. Sess. 14. c. et Can. 6. Probatur itidem ex verbi» Christi Joan. 210. prout demonstratum est supra N. 2. Aliqui cum S. Thoro. Suppi, q. 6. a. i}, ad 2. textum Jac. 5. Confitemini alterutrum , intelligunt de, confessione sacram en tali. Objiciunt Calvinist», confessionem auricularem esse introductam jure humano in Concilio Later, sub* Innoc*. IIL saeculo decimo tertio* Digitized by Google DS CONM8SIONB. ^9 Respondent Patres Concilii Trid. Sess. 24. c. 51 Ina- nem essa Haereticorum calumniam ; sed in illo Concilio solum tempus annuae confessionis fuisse deter minatum et praeceptum ; quod jam ante in Ecclesia fuerat obser- Yatum. ifiqua ratiocinatio refellit objectionem illam, quia no* est conceptibile nec possibile, quod omnes homines ac- eeptassent sine ulla contradictione onus confessionis pec- catorum occultorum tam grave, nisi ab initio ex jure di* vino Ecclesia sancta ea usa fuisset. Jam autem nulla Historia meminit contradictionis. Obj. Nectarius Episc. Constantin. saeculo quarto abro- gavit confessionem, prout referunt Socrates et Sozome- nus : ergo confessio non est juris divini. R. Baroni us arguit falsitatis eorum Historias. Responsio communis dicit, ibidem abrogatam fuisse, non confessionem sacramentalem, Sed confessionem pub- licam coram populo, vel forte solam confessionem pub- licam peccatorum occultorum, vel solam expressionem complicis; occasione, quod quaedam mulier nobilis £elo indiscreto publice confessa esset peccatum cum Diacono in Templo, ex qua confessione publica scandalum et murmuratio populi profluxerant. In Occidente tamen usus confessionis publicae ultra suculum sextum perdu- ravit. Simul observa, illam cbnfessio&em publicam non fu* isse sacramentalem, foeque. in ta debuisse declarari pec- cata occulta, prout Cone. Trid. indicat Sess. 14. c. $. Ur- cet ex humilitate id aliquando eis permitteretur. Sole- bat ex ' judicio Pcenitentiarii, extra confessippem con- fessio et poenitentia publica fieri : in aliquibus tamen locis circa ea diversus fuit usus, imo et plibi abusus. Similiter explica quasdam locutiones S. Cferysogtomi, successoris Nectarii : scilicet, eas excludere solam con- fessionem publicam. Notat Cone. Trid., qudd confessio publica non sit pr«- oepto divino mandata, neque consulto lege humani praeciperetur : nam congrue in secreta confessione signi- ficatur peccatum omne penitus aboleri. Quas utilitates adfert confessio peccatorum ? > R. Praeter effectus Num. 29. expositos, adfert Utilitates sequentes : I. Recta consilia et remedia contra peccata a Confes- sario accipiuntur. Digitized by Google 86 DE CONFKSSIONB* 2. Per pudorem et humiliationem confessionis, servit ea utili tei ad aliqualem satisfactionem pro peccatis pra- tentis, et ad refrae nandum a futuris. Praefigurata fuit confessio sacramentalis, in hoc, qudd Christus Matt. 8. Leprosos miserit ad Sacerdotes. Item qudd in V. L. peccatores cogerentur accedere Sacerdotes ad offerendas Hostias pro peccatis. * Figurae Sacramenti Paenitentiae fuerunt in V. L. multi* plices expiationes et purificationes. N. 64. DE PRAECEPTO CONFESSIONIS. S. Thom . Suppi, q. 6. a. 5. 1. Datur prceceptum divinum et ecclesiasticum . II. Divinum obligat per se in periculo mortis. III. Item extra periculnm mortis saltem semel in anno. An et quale praeceptu m, datur de confessione sacra* mentali ? R. Datur praeceptum tum divinum tum ecclesiasticum. Probatum praeceptum divinum ex verbis institutionis Joan. 20. et ex necessitate Sacramenti. Vide supra Num. 20. et 21. Praeceptum ecclesiasticum habemus in cap. Omnis utri- msque sextis , ex Cone. Later, quod renovatur a Cone. Trid. Obligant autem illa praecepta vel per se, vel per acci- dens, S. Th. in cap. Quandonam praeceptum confessionis obligat per te l R. Primd obligat per se omnem baptizatum, qui sibi conscius est peccati mortalis nondum directe et legitima clavibus subjecti, in probabili, vero vel praesumpto, peri- culo mortis vel amentiae, aut alterius cujuscumque impe- dimenti, ob quod praevidere potest se nunquam habitu- rum occasionem confitendi peccata sua. Ita v. g. prae- ceptum illud ligat laborantem morbo lethifero, aggredi- entem praelium aut navigationem periculosam; quibus-. Scholastici annumerant eas mulieres, quae difficiles partus iubire solent : si enim in praedietis occurrentiis quis non confiteatur, exponit se periculo non adimplendi ante* mortem praeceptum divinum, quod ipsum tamen obligat ante mortem. • > \ Digitized by Google BK COVT&mVHtt. ai Nota h\e statuto» Inuoc. III. oap. Cum infirmitas, do Poeo. et Remia, quod innovavit Pius V. io Bulla Super gregem, inhibens Medici» visitare infirmos tertia die, ji confessionem non instituerent. Secundd, extra illa pericula mortis obligat per se divkwuB praeceptutn confessionis eum, qui peccavit mortaliter (cftm oon sit tanttim Sacramentum exeuotium) ad minus semel m aono ; nam Ecclesia statuit, ait €onc* Trid. Soss. 14% cap. 5. ut praeceptum confessionis, utique divinum, saltem semel io anno impleatur, Inde probabiliter deducitur, qudd dum impletur praeeep* tum ecclesiasticum, satisfiat divino ; cum Ecclesia non de^ claret illud ssepius obligare, ubi tamen occasio id declarandi occurrebat. Saepius interim et citius obligat praeceptura contritionis, juxta dicta Num. 61., quia contritio est absolute necessaria ad justificationem, confessio solum in voto, vel in re : et inde dicitur, qudd praeceptum confessionis non obliget starim extra pericula praefata, nisi per accidens, dum alias justificatio nimis diu post peccatum retardaretur* N. 65. DE PRJECEPTO DIVINO CONFESSIO- NIS, OBLIGANTE PER ACCIDENS. & Thom. qvust. 6. arg. 5. I. Obligat illud pr ce cepium ante sumptionem Eucharistia . II. Item ordinari* quando obligat pra cepium contri- tionis perfectce . III. Casus oblivionis. IV. Casus positio. Quandonam praeceptum divinum confessionis obligat per accidens ? R. Obligat ante susceptionem Sacramenti Eucharistiae illos, qui conscientiam habent peccati mortalis nondum directe et legitime clavibus subjecti. Id probatur ex his verbis Apostoli, 1. ad Cor. 11. Pro- bet autem seipsum homo , et sic de Pane illo edat : quae verba Cone. Trid. interpretatur, juxta consuetudinem Eccle- siasticam, de probatione per confessionem saeramentatem. Doctrina hujus conclusionis certa est pro sumptione SS. Eucharistiae. Verftm an similiter obligert illud praeceptum pro susei* pieodis aliis Sacramentis vivorum, non est certum, etiamsi id probabiliter sustineatur. Digitized by Google J>ti CONF&SSIOKE. 8S . Secundd obligat illud praeceptum confitendi gene rati m in omnibus casibus, iu quibus supra Num. 60. 61. et 62. dic- tum est obligare praeceptum contritionis; quando scilicet homo in illis casibus diffidit vel dubitat, utrum ad contri- tionem perfectam pertigerit. Cura autem peccator facile praesumere non debeat, m ad contritionem perfectam pertigisse, consequens est, qudd ordinarie in illis casibus confessio sacramentalis instituenda sit. Et ita practicc a peccatore praemittitur confessio ante administrationem Sacramentorum, vel functiones sacras, ante electionem status, et qui curam sus salutis gerunt, non diu post peccatura differunt confessionem. Tertid : juxta Neesen et Steyaert, obligatio confes- sionis per accidens recurrit, quando specialis metus subest obliviscendi et omittendi quaedam peccata in confessione dilata. Joannes cura debita contritione confessus et absolutus, inculpabiliter in bac confessione omisit peccatum mortale, cujus jam recordatur; videt occasiones obventuras admi- nistrandi quaedam Sacramenta ; quaeritur An teneatur recurrere ad confessionem, priusquam illae sacras functiones peragat ? R. Non tenetur, quia pro functionibus illis digne pera- gendis sufficit status gratiae sanctificantis, in quo esse sup- ponitur ; nam tunc sancta sancte pertractat. Verumtamen pro sumptione Sacramenti Eucharistia denud confessionem praemittere tenetur, prout observat praxis communis. N. 66. DE PRiECEPTO CONFESSIONIS ECCLE- SIASTICO. S. Thom. q. 6. art. 3. I. Obligat semel in anno, 11. Explicantur verba Capituli. III. Quis dicatur proprius Sacerdos. IV. Per confes- sionem invalidam non satisfit pracepto confessionis. Quandonam obligat prsceptum Ecclesia ad confessio* nem sacramentalem 1 R. Per se obligat semel in anno : ita habet Capitulum desumptum ex Cone. Lateran. Omnis • utriusque sexus Ji- delisf postquam ad annos discretionis pervenerit , omnia sua solus peccata confiteatur fideliter, saltem semel in Digitized by Google fi B CONFESSIONE. BS mnnOy proprio Sacerdoti, &c. Quod confirmavit Cone; Trid. Sess. 14. c. 5. et Can. 8. ac vulgo recitatur inter quinque praecepta Ecclesiae. Dicitur in illo Capitulo, fidelia , id est baptisatus : post- quam ad annos discretionis pervenerit , scilicet postquam peccaverit. Additur, sua peccata omnia ; ut integra sit ooofessio ; fideliter , id est veraciter ; solus secrete non pub» lice confiteatur; semel in anno , ab ultima confessione. Quis bic intelligitur nomine proprii Sacerdotis ? R. Intelligitur Parochus seu Pastor respectu su« Pa- rochiae, Abbas respectu Monasterii, Episcopus respectu Dioecesis, et Summus Pontifex respectu universalis Eccle- siae; ita ut per vocem proprii Sacerdotis excludatur Sa- cerdos alienus non communis nec superior. Possunt autem Episcopus vel Pontifex exercere illam jurisdictionem in parochia, invito Parocho. Intelliguntur quoque eorum delegati, et ita hodiedum in Belgio obtinuit, ut approbati ab Episcopo censeantur esse delegati pro cobfessione annua, qui usus non ita obti* nebat antiquitus, ne tempore S. Thomae. An per confessionem cui absolutio non accedit, satisfit praecepto Ecclesiae ? R. Neg. quia praecipitur susceptio Sacramenti. Suarez de Conf. d. 36. Sect. 7. An per confessionem sacrilegam aut aliter invalidam satisfit praecepto ecclesiastico vel divino ? R. Nullo modo. Ratio eat quod actus praeceptus ne» quidem quoad substantiam ponatur ; nam actus praeceptus est susceptio Sacramenti, atqui in casu non suscipitur Sa- «ramentum, ergo, &c. Hinc Alex. VII. damnavit hane prop. Nurn. 14. Qui facit confessionem voluntaria nuU lam , satisfacit pracepto Ecclesice. Proinde hujusmodi confessio non liberat a poenis. N. 67. DE TEMPORE AN NILE CONFESSIONIS. I. Sufficit quacumque parte anni. II. Synodus Mechli in quadragesima . III. A quo tempore initium anni computandum . IV. Qui anno elapso non est confessus * tenetur quamprimum . V. Non tamen bis . VI. Pre- vid. impedim . debet pr revenire finem anni . Qua parte anni confessio illa institui debet ? R. Sufficit in quacumque parte anni fiat : consuetudo Digitized by Google 64 »b GONFE«aem t&m£n fidelium eam praemittit Communioni Paschali; stao- trritque Synodus Prov. Mechltn tit. de Sacram, cap. 5., ne ad Sacramenta admittantur, qui in Quadragesima confessi Hon fuerint; quem confitendi modum in Quadragesima approbat Cone. Trid. Sess. 14. c. &. A quo temporis termino desumendum est initium anni istius.? R. Satirez d. 36. sect. 3. n. 5. varias refert de eo opi» niones ; Neesen statuit initium anni d Januario incho&n- duin; Wiggers a tempore Paschali; Sylv. et Steyaert ab ultima confessione ; satisfit omnibus, dum confessio insti» tuitur circa Pascha, ut moris est ; idque communis homi- num habpt apprehensio, qui putant se aliter non satisfeci» praecepto : adeoque peccasse» t saltem contra conscientiam : imd Suarez ad heeret opinioni, quod, si quis, in initio anni confessus, in fine ejusdem labatur in peccatum mortale, teneatur illud eodem anno confiteri instituendo secundam confessionem, ex ea ratione, qudd peccata mortalia istius anni debeant isto anno per confessionem aboleri ; verum praeceptum Ecclesiae id non explicat. An$ qui integro anno non est confessus, tenetur quam- primum postea confiteri ? R. Alfirm. quia tempus, unius anni non exprimitut ad finiendam obligationem, (prout accidit in obligatione quo- tidiana recitandi Horas Canonicas) sed ad sollicitandam obligationis impletionem, sicut debitor, negligens solvere tempore prafixo, non liberatur; sed quantocius ad solu- tionem tenetur. Hunc sensum important haac verba legis : stUtem semel in anno» : Proinde qui post annum elapsum negligit confiteri, con«* tfauat peCcatam suum omissionis contra- praeceptum. . Is tamen anno sequenti non debet propterea Jbis confiteri, quiasid usu receptum, est, ait Neesen, et quia tunc peccata plurium annorum confitetur et ab iis absoi- vitur. An is, 'qui praevidet circa finem anni confitendi impo- tentiam, vel aliud 'impedimentum obventurum, quia V. g* iter per mare arripit, tenetur praevenire illud teifcpua et attte confiteri ? Affirm. Ratio est, qudd. tempus obligationis implendi praeceptum hic et nunc currat ; sicuti similiter agendum in lectione Horarum hac die, et in auditione Misse die festo. Digitized by Google OB OGMFCSSIONE. 84 N. 68. DE IIS. QUI OBLIGANTUR PRiEOEPTO CONFESSIONIS, PRJSCIPUE DE PUERIS. 1. Anni discretionis. II. Signa istius. III. Usus ratu onis advenit communiter circa an. 7. vel 8. IV. Uti- liter pueri ad confessionem alliciuntur . V. Pueri 8i vel 9. annorum absolvendi. VI. Quomodo Pastores peccent» VII* Pracept. confessionis oblig. citius quam oommun. VIII. Objectio * IX* Qui capax est peccati est capax panxit. X. Objectio. XI. Gratia non auf. omnes defectus pueriles . XII. Aliquando neganda absolutio » Quinam obligantur praecepto confessionis Ecclesiastico ? R* Omne» Baptizati, qui ad almos discretionis pervene- rant et peccaverunt Quandonam censentur ad illos annos discretionis perve- nisse? R. Quando pertigerunt ad talem rationis usum, ut pos- sunt discernere inter bonam et malum morale ex propriis finibus ; adeo ut non sufficiat, quod possint discernere inter bona etmalasensibilia, sicuti bruta faciunt, vel qudd exer- ceant actus quosdam, circa verura et falsum, sed sine regula* et ordinatione: neque etiam sufficiens est indicium, quod dicant mentiri esse malum ex causa solius vapulationis, non' ex cognitione finis moralis et honestatis : v. g. si puer va- pulaverit, /quia mentitus est se frequentasse 6cholas, ac ideo postea dicat, id: esse malum, non est signum sufficiens : si ver&in alia materia, uti si mater mandet, dicas quod non sim domi, et puer tunc cognoscat vel dicat, hoc esse malum' vel mendacium, pollet usu rationis sufficienti. Pueri praesumuntur ad tempus illud ustis rationie perve- nisse communiter circa annum aetatis septimum vel octa- vum, alii citius, alii seritis ; discrepantia enim obvenit se- cundum cerebri temperamentum, et educationem atque ex- ercitationem. Nam. S. Greg. 1. 4. Dial. c. 18. refert pue- rum quinquennem ob blaephemias damnatum. Ut ali- quando dicere liceat cum S, Au g. tantillus puer et tantus peccator. Ideo utiliter pueri etiam infantes ad Confetsarium mit- tuntur, ut Sacerdos dijudicet de discretione, et ipsi pueri oonfiteri discant et assuescant. Revera heee pars magna, est curas pastoralis, ut Pastor singulis diebus Dominicis alliciat aliquos e parvulis ad confessionale, quos, dum alii H Digitized by Google §6 02 CONFESSIONI. adulti non accurrunt, audiat ; qui enim parochiam reformare •t ad meliorem frugem reducere desiderat, a pueris incipiat. An igitur pueri aetatis octo vel noveni annorum singulis annis sacramenta! iter absolvendi sunt ? R. Imo et saepiu6, si deprehendantur commisisse actus mortaliter malos, ob rationes deductas Num. 64 et 65. Hinc non leviter culpanda venit praxis quorumdam Pas- torum vel Confessar iorum, qui pueros omnes non nisi ad primam communionem, eamque satis seram, absolvere sident. Enimvero Pastores tales degunt in statu damnabili sicuti pueros multos in eodem statu damnabili relinquunt pluribus annis per supinam negligentiam. Vide Num. 61. An ergo praeceptum confessionis obligat citius quam prae- ceptum Communionis ? R. Affirm. nam pro confessione sufficit usus rationis, quo peccaverunt forte mortaliter; sed pro sumptione Eu- charistiae, cum sit cibus perfectorum, perfectior requiritur rationis discretio, qua internoscant memoriale illud omnium. Mysteriorum. Obj. Pueri illi non cognoscunt rationem Sacramenti. . R. Instruantur. ... Obj. Pueri non sunt capaces ad eliciendos arduos actus contritionis et amoris Dei super omnia. ' R. Negatur ass. cum enim supponantur peccasse, cer- tissime etiam sunt capaces ad poenitendum per gratiam Dei : deinde ut notat Steyaert App. p. 25., puerilia vitia non requirunt poenitentiam ex judicio et maturitate virili, sed secundum conditiones imbecillis se tatis. Instabis: circa ipsum confessionale conspiciunturqu»- dam puerilia agere, ludere, ridere, &c. R. Haec pertinent ad pueriles madvertentias, quae is produnt exterius, sicut adulti circa confessionale quandoque patiuntur inadvertentias interiores ; gratia enim Dei non aufert omnes defectus pueriles, sed operatur in eis secun- dum statum eorum puerilem : possunt enim illi esse et ma- nere pueri. Prudentia Confes6arii supplebit multa, si se suaque dicta, accommodet captui puerorum, implens illud Apostoli 1. Cor. 9. Omnibus omnia factus . Expedit etiam omnino, ut pueri eundem semper Confessarium accedant, alias igno- ratur, quid qlii Confessarii circa pueros illos practicaverint Ex his considerationibus Steyaert aliique prudentes Con- fessarii in praxi anxietatem circa pueros absolvendos mode-» rati sunt. Digitized by Google DI CONPESftlONE. 87 Si autem puer quispiam non velit peccata deserere, et annumerandus sit inter eos quibus secundum Pastorale neganda est absolutio, eidem negetur absolutio, sed prop- terea non omnibus indiscriminatim negetur. N. 69. DE ABSOLVENDIS IIS, DE QUORUM USU RATIONIS DUBITATUR. I. In peric . mortis absolvendus . II. Distinguendo : si venialia . 1 II. Si' dubia mortalia sunl absolvendi. IV* Item pro Sacram . Confirm. V. Semiamentes sub conditione absolvendi ‘. Quid agendum, quando dubium est, utrum puer ad usum rationis sufficientem pervenerit ? R. 2°' Si versetur in periculo mortis, absolvi debet sub eooditione : Si peccasti, sive si es capax ; et sub simili conditione Sacramentum Extremae-Unctionis conferri «idem poterit. R. 1°* Extra illud mortis periculum, distinguendum est : vel enim ille puer confitetur solum talia, quae videntur non esse mortalia ob levitatem objecti vel ob indelibera- tionem; absolutio differri potest; nulla enim premit necessitas. Si vero delicta pueri sint talia, ut essent mortalia, casu quo adsit usus rationis, oportet puerum perducere ad dis- positionem apparenter legitimam, et absolvere sub con- ditione praefati, Si peccasti ; quia necessitas id hic requi- rit, ne absolutionem negando, puer diuturno tempore relinquatur forte in statu peccati mortalis, contra praecep- tum divinum, et cum evidenti periculo prolabendi in plura pecc&ta: prout demonstratum est Num. 60. 61. 62, et 65. Similiter pueri praefati . sub eadem conditione absol- vendi sunt, dum Sacramentum Confirmationis eisdem confertur : nisi iterum videantur esse indispositi, tunc enim ad neutrum Sacramentum admitti possunt. An absolvendi ii, qui semi-amentes, vel semi-inno- centes dicuntur, de quibus probabile dubium est, utrum habeant vel unquam habuerint usum rationis sufficientem ad peccandum mortaliter ? R. Si sufferant dispositionem apparenter legitimam, absolvendi sunt sub praedicta conditione singulis annis ; et citius, dum videntur peccasse mortaliter, ut supra; hujusmodi enim, si forte polleant usu rationis, obligantur Digitized by Google 9S DE CONFESSIONE. praecepto Ecclesiae, et ipsi dod sunt magis relinquendi diu in statu probabili peccati mortalis, quam alii fideles. N. 70. DE MUTIS. I. Muti obligantur. IL Surdi et Muti. An muti obligantur praecepto confessionis ? R. Affirm. debent autem explicare peccata sua per nutus et alia signa, quae continent veram accusationem, et quamvis forte materialis integritas Laberi non possit, sufficit formalis; hoc modo saepius tenentur confiteri, si saepius peccaverint. Conformiter ad dicta Num. 64. et 65. Similis modus observari poterit circa surdos et mutos, licet fuerint tales a nativitate : instruendi sunt de Myste- riis Fidei per imagiqes et signa, et confidere licet, Deum interitis per gratiam suppleturum, quod natura sensibus denegavit. N. 71. DE PRAECEPTO CONFESSIONIS RESi PECTU EORUM, QUI SOLA VENIALIA COM- MISERUNT. S. Thom . Suppi, q. 6. «.3. I. Controversia . IL Senten. affirmans practied sequenda. III. Objectio . IV. Objectio. V. Objectio. VL Ec- clesia directa praecipit susceptionem Sacramenti. VII. Confessio et Communio menstrua Religiosorum. An obligatur praecepto confessionis annuae qui solum venialiter deliquit ? Id controvertitur : Suarez et Sylvius negant, S. Bonav. in 4. d. 17. par. 2. art. 2. q. 1. defendit acriter responsi* onem affirmativam pag. 225. quem sequuntur Pauw. et Stey. S. T hornas quaestionem velut ambiguam pertractat} proponens rationes utriusque partis. Igitur praciice sequenda est sententia affirmans tan- quam tutior, etiam quia lex loquitur generaliter : Omnis . .fidelis, Stc. attentd, qu6d contraria opinio vergat in deterius, unde iniqui fucum .inveniant et pretextum per- severandi impune in peccatis ; quis enim credat, hominem solis venialibus esse obnoxium, qui nequidem semel in anqo, opportunitate invitante, vult suscipere Sacramen- tum summe utile, forte eidem necessarium. Digitized by Google 1>B CONFESSIONI. Deinde prsefati Scholastici docent cum S. Th. Suppi, q. a. 3. ad 3. et q. 8. ad 5. ad 4. qudd iste equidem tenea- tur se praesentare Sacerdoti, et eidem declarare, quod nou habeat conscientiam peccati mortalis, alioquin puniendus. Obj. Lex Ecclesiae tant&m dirigitur ad- eos, qui pecca- ▼erunt mortaliter, non ad alios ; probatur, quia in lege de- cernitur, ut omnia peccata confiteantur, atqui illud non po- test accipi de venialibus, ergo, &c. R. Nego assumptum, et cons. prob. quia verba illa omnia peccata, non adduntur per modum restrictionis legis, sed per modum explicationis pro iis, qui habent mortalia : alio- ■ quin inhaerendo rigori verborum, non comprehenderetur ille, qui unicum mortale haberet. Obj. Ecclesia non potest praecipere confessionem pecca- • torum venialium, ergo nec praecipere potest confessionem, ubi sola venialia confitenda sunt. R. Primo : S. Thom. Suppi. 4. 6. a. 3, ad 3. negat an- tecedens. R. Secundo : distinguo ant. non potest confessionem ve- nialium praecipere quoad specificationem venialium, transeat * ant. quoad exercitium suscipiendi Sacramentum Poeniten- tiae, nego antecedens ; sicuti Ecclesia praecipere potest sus- ■ eeptionem Eucharistiae. Per accidens evenit, si sola ve- nialia concurrant : uti per accidens debitor solvere deberet in nummis aureis, si alios non habeat. Obj. Praeceptum divinum confessionis non obligat eum, qui solum habet conscientiam venialium, ergo nec ecclesias- ticum : probatur, quia hoc continet solam determinationem temporis praecepti divini. R. Cone, ant nego cons. et prob. pro quo observa, quod praeceptum Ecclesiae directe etiam praecipiat ip- sam susceptionem Sacramenti Poenitentiae, et Eucharis- tiae, quamvis forte praeceptum divinum non concurrat m illud tempus : dicitur autem praeceptum Ecclesiae esse de- terminativum temporis praecepti divini hoc sensu, qudd non liceat ultra tempus annale tardare. In statutis, uti in Clementina I . Ne in agro de statu Monacb. et in Cone. Trid. Sess. 25. c. 10. de Regular. Sed aliqui existimant eam universim non obligare sub gravi ; sed juxta modum, quo caetera statuta, quae non concernunt tria vota, obligant in illa religione. Suarez de Conf. d. 36. ssct. 5. n. 8. H 3 Digitized by Google 90 DB CONPBSSIONB. N. 72. DE PCENIS NON CONFITENTIUM, ET CAUSIS EXCUSANTIBUS. I. Pmna ex cap . ovm utriusque sexus. II. Habenda est pana sententia ferenda. III. Caus* excusantes. IV. Pueri eximuntur . V. Confessoriis conceditur licentia prolongandi tempus. Qu* est poena transgredientium praeceptura Ecclcsiastr- cum confessionis annuae ? R. Ia cap. Omnis utriusqne sexus decernitur haec ; vivens ab ingressu Ecclesia arceatur^ et moriens Chris- tiana c areat sepultura; nimirum quando haec duo Con- currunt, quod hoc delictum sit notormm, et qudd in fine ▼itae nulla dederit doloris sigua ; quod colligitur es Rituali Rem* Eadem est poena non communicantis in Paschate. Non e»t haec poena proprie excommunicatio, sed quae- dam quasi pars illius» ut ait Stejaertw An haec poena est sententiae latae, an sententi» fe- rendas? R Neesen dicit eam incurri ipso fecto, sed cum Van Espee, quem hodie Causidici plurimi sequuntur, dicat* eam esse sententiae ferendae, propter ea prudens Parochus > hic propria authoritate nihil attentet; sed causam deferat ad Ordinarium. Caus» excusantes a transgressione formali praecepti hujus et consequenter liberantes a poenis, sunt impotentia, physica vel moralis, ali aeque causae, ob quas lex humana cessare quandoque potest. De quibus disseritur in Tract, de Legibus. Ab hac poena etiam excipi solent pueri ante annos pu- bertatis, juxta comraunem interpretationem. Saurez, dbsp. 30. Sect. 8. n. 5. Nota, qudd licentia concedatur omnibus Confessam», annuam confessionem audientibus, prolongandi terminum confessionis vel differendi absolutionem ad tempus ex** iguum, ex rationabili causa concernente ipsam confessionem . sacram en talem (non ex alia causa) : hujusmodi causas sunt : si procuranda sit absolutio a censuris vel casu re- servato, si confessio generalis instituenda, si paemtena prihs instrui debeat in scitu necessariis, aut aliter digni&s disponi ad susceptionem Sacramenti. Digitized by Google DB CONFESSIONE. 91 N. 73. DE FREQUENTI USU CONFESSIONIS! X. Frequens confessio consulenda . II. Scilicet hebdo- madalis. III. Menstruam exigit pia vita. IV. Pra- judicium de eo qui distulit confessionem . An confessio frequens est consulenda ? R. Cum. S. Francisco SaleBio, Introd. ad vitam det. page. 2. cap. 19. affirmative, quia in susceptione hujus Sacramenti exercemus actus multarum virtutum magis quam in aliis operibus, fructus percipiuntur uberrimi, at invenitur custodia continua a peccatis, recta consilia et remedia a confessario proponuntur, &c. Hinc idem Sanctus commendat omnibus hominibus confessionem singulis octiduis instituendam, quamvis Dui- lius peccati mortalis remorsus conscientiam agitet : imo SS. Carolus Borr., Fradciscus de Borgia, S. Theresia, alii- que crebrius recurrebant ad confessionem utique sacra- men talem, t&nquam ad animae asylum. Denique experientia docet, neminem ad statum per- fectioris vitae pervenire, nisi per frequentem usftm Sacra-, mentorum. Unde dicere licet idem, quod praefatus sanctus Praesul de sacra Communione enuntiat, quod is, qui vult pie vivere, ultra mensem confessionem differre non, possit. Quid confessarius praesumere potest do illo, qui per an- num vel per medium annum distulit confiteri ? R. Quod sit homo incurius suae salutis, quod multa bona neglexerit, multa praecepta non adimpleverit, quod mul- torum peccatorum sit reus, quae ipse non agnoscit, et quod hujusmodi interrogandus sit per interrogationes a Rituali Romano et Pastorali Mechlin. praescriptas. Ni 74. DE QUALITATE CONFESSIONIS: S» Thom . Suppi, q. 9. I. Non datur Sacr ament. Penit. informe. II. Dispa- rit. d Baptismo. III. Conclusiones. IV. Probabili * ter datur confessio informis sufficiens. V. Objecti'6. VT. Objectio . VII. Monitum practicum: VIII. Ex La Croix. IX. Prae aut io eadem in aliis casibus. X. * Ratio Ordinis. An dari potest Sacramentum Poenitentiae informe ? Id est Digitized by Google DB CONPBSSION B< An Sacramentum Poenitentiae potest esse validum sed in* fructuosum, sive validum, et non conferens ullam gra- tiam ? R. Negative : et id admittitur tanquam practice certum et sequendum. Probatur hac ratione :• vel adest debita contritio cum caeteris essentialibus, vel non adest ; si adsit» Sacramentum est invalidum, ed quod desit pars essentialis, ergd neutro casu Sacramentum potest dici informe. Ob- scure quidem loquitur S. Tb. Supp. 4. 9. a. 1. sed Clare se explicat g. 29. a. 8. in c. Obj. Datur Sacramentum Baptismi informe, ergo et Poenitentiae. R. Cone. ant. nego cons. Disparitas est, quddin Bap- tismo contritio sive dispositio non sit pars essentialis Bap- tismi, adeoque essentialia Sacramenti Baptismi adesse et concurrere possint absente contritione ; non sic in Sacra- mento Poenitentiae, nam contritio ipsa est ejus pars essen- tialis. Hinc, conclude primd, qudd Sacramentum Poenitentia infructuose susceptum nunquam possit reviviscere. Secundo, qudd confessiones factas absque legitima con- tritione, sint iterandae. An equidem confessio sacraraentalis possit esse informis, sive an confessio peccatorum, quam facit peccator, ante- quam actum contritionis elicuerit, sit materia sufficiens Sa- •ramenti in casu, quo ipse post illam confessionem eliciat •ontritionem debitam ante absolutionem ? R. Negant Neesen de Poenit. Tract. 5. d. 8. Layraan. lib. S. Tr. 6. c. 4. et quidam alii cum Schola Salmant. docent responsionem affirmativam ex hac ratione, qudd talis confessio sit vera peccatorum accusatio cum intentione et in ordine ad Sacramentum suscipiendum accedente con- tritione. Obj. Talis confessio non est dolorosa, neqne actus poeni- tentiae, ergo non potest esse pars Sacramenti poenitentiae. R. Distinguo &nt. non est' dolorosa, id est necdum est formata dolore sufficientis contritionis, concedo ant, non est dolorosa ex intentione et fine, nego ant. Ex eodem fine nuncupari jpotest actus poenitentiae, et admitti debet cum S. Th. q. 7 . a. 3. qudd confessio sacramentalis elidtivb sit metus virtutis pcenitentim. Denique responderi potest, qudd illa confessio virtualiter perseveret, atque ita Virtual» ilia confessio per accedentem contritionem fiat dolorosa et pan Sacramenti. Digitized by Google DE CONFESSIONE. 93 Obj. Contritio debet reddi sensibili» per confessionem sequentem • R. Potest per alia signa fieri sensibilis. Practice haec disputatio et omnis scrupulus evitetur pev prudentem Confessarinm, si post confessionem integram et post contritionem elicitam inducat poenitentem ad novam confessionem, non singula repetendo, sed unicum verbum respondendo : v. g. petat & pcenitente : Accias te itet Aid de omnibus peccatis predictis ? Et poeoitens lespo&d&ai» ita. Tunc enim haec vocula, ita est nova omnium Confessio formata et pars Sacramenti. Admonet La Croix, lib. 6» p. 2. 2.n. 701. id in praxi necessario e9se observandum ob probabilitatem istius sententiae, et ob damnationem proposi- tionis 1. Innoc. XI. Eadem praecautio adbibenda, dum deteguntur quaedam peccata vel circumstantiae, vel dum inopinatd adjicitur pec- catum ex vita praeterita pro securiori materia, super quibus poenitens non eftctferat contritionem foitn rieni et explici- tam, upoto ad memoriam non reductis. Prout notavimus Nnm. 56. Propterea in recensendis partibus materialibus Sacra- menti Poenitentiae semper observandus hic ordo : contritio, confessio, et satisfactio, quia contritio natura debet prae- cedere confessionem. N, 76. DE CONDITIONIBUS CONFESSIONIS. S. Thom . Suppi, q. 9. a . 4. I. 16 Conditiones confessionis. II. Non sunt omnes de riecessitate . III. Tres sunt precipuce. IV. Peccata confiteri , prout sunt in conscientia. Sedecim conditiones legitimae confessionis recenseri solent a S. Tboraa et Doctoribus, quae .continentur his 4. Verribus: Sit simplex, humilis confessio, pura, fidelis. Atque frequens, nuda et discreta, libens, verecunda. Integra, seoreta, et lacrymabilis, accelerata, Fortis, et accusans, et sit parere parata. Singulas explicat Neesen de Conf. q. 2. dub. 4. Digitized by Gpogle 94 DB CONFESStoNB. Notat S; Thornas, qudd non otorieg illae sint de necessi- tate confessionis, sed quaedam de bene esse, ut loquitur. Ex praedictis conditionibus praecipuae sunt hae tres, 1 . ut %\t fidelis sive verax, sine mendacio et hypocrisi, 2. ut sit lacrymosa , id est, informata contritione legitima, prout dictum est Numero praecedenti ; 3. ut sit integra , prout dicetur infira uv 78. Generaliter hic dici solet, qudd unusquisque peccata in •onfessione exponere debeat, quo medo ea facta sunt, etquo modo sunt in conscientia sua, nimirum mortalia ut mortalia, levia ut levia, dubia ut dubia', certa ut certa : quia confes- sio sit Sacerdoti tanquam Deo seu Vicario Dei cujus oculis omnia nuda et aperta sunt. Ad Hebr. 4. v. 13. /• N. 76. DE MENDACIO IN CONFESSIONE COMMISSO. S. Thom. Suppi. 6. a . 4. I. Mendacium in confessione de mortali commisso vel non commisso. II. Mendacium de veniali commisso . III. < Obfectio. IV. Negans veniale commissum peccat ve- nialiter. V. Mendacium circa impertinentia non obest . \ Quantum peccatum committit, qui in confessione mentitur ? R. Distinguendo : si mentiatur accusans se de peccato mortali, quod non commisit, vel negans peccatum mor- tale commissum et exprimendum in hac confessione, facit sacrilegium mortale, quia in re gravi pervertit judicium sacr&mentale. Hic tamen scrupulosarum et bonarum mentium since- ritas non statim graviter culpanda venit ; qui non decipere sed securids eligere volentes gravius se accusant. 2°. Si quis mentiatur di ce as in confessione se commisisse peccatum veniale quod non fecit, et illud veniale sit materia unica absolutionis; committit sacrilegium mortale, quia reddit absolutionem sive Sacramentum invalidum. Si autem in eadem confessione alia peccata commissa confiteatur cum legitima super his contritione, videtur Sa* cramentum esse validum, et mendacium illud solum esse veniale sacrilegium, quia deceptio non est in re gravi Digitized by Google D* CONFS8SIOHS» 95 nec in materia totali, neque in materia proxima. Ita Suam 4.22.8. 10. n. 7. Neesen, Sylviue. i Obj. Si quis inter Hostias consecrandas ponat unamlior- deaceam, peccaret mortaliter, ergo etiam, qui inter peccata absolvenda ponit veniale. R. Nego conseq. ratio disparitatis est, qudd panis sit ma- teria proxima et immediata consecrationis, in qua significa- tor fieri effectus, sed peccatum non est materia proxima Sa- cramenti Poenitentiae, sed contritio, et effectus gratiae prox- ime et immediate significatur fieri in persdna contrita. 3°. Si quis mentiatur negando veniale peccatum in con- fessione, quod fecit, non est per se peccatum mortale, quia est materia libera, quam potest reticere iin confessione, nisi ex alia causa, v. g. consuetudinis, vel periculi proximi ad mortale, exponi debeat. Quarto: mentiri in cbnfessione circa ea, quae sunt im* pertinentia ad confessionem, v. g. occultando nomen suum ; eertd culpam mortalem non infert, quia nihil perversionis circa 'Sacramentum vel ejus materiam attentatur, sed con- eomitanter adest. N. 77. DE HYPOCRISI IN CONFESSIONE. I. Hypocrisis utendo pluribus Confessoriis. II. Hypo- crisis circa generalem confessionem liberam . III. Circa generalem confessionem necessariam . IV. Hypocrisis circa alia . H^ec hypocrisis pluribus modis committi potest : 1. Dum quis pluribus utitur Confessariis, quorum uni tanquam ordinario non nisi venialia pandit : quoties ver 6 grave quid commisit, alteri confitetur; Steyaert quidem appellat eam gravem hypocrisim, sed cum Suarez et Sylvio rectius dicitur, eam per ee non esse peccatum mortale, quia nihil essentiale deest, et libera est illi electio Confessarii : ' per accidens gravis nonnunquam defectus concurrit, dum poenitens periiflfium grave incurrere potest ex eo quid ejus status Directon ordinario, cujus consilia sequitur, ignotus •it 3. Dum quis profitetur, se instituere confessionem gene- ralem, et tamen aliquod mortale ante confessum omittit. Sed hic distinctione opus* est ; si enim institutio istius gene- rali* confessionis sit libera non necessaria, et illud mortale omittat ex judicio, qrdd ante legitime ab illo sit absolutus, Digitized by Google M os confessione nent est haec gravi» hypocrisis, quia nihil essentiale vel ne- cessarium invertitur. Si.yeco h»c confessio generalis fuerit necessaria ex eo, qubd illa confessio anterior, in qua peccatum istud mortale, quod omittit, confessus fuerat, fuerit invalida, in hoc casu non est haec confessio generalis legitima, . quia omittitur peccatum mortale nunquam legitime clavibus subjectum. 3. Dum quk peccatum in anteriori confessione* inculpata omissum exponit tanquam jam commissum, vel e contra: Item, dum quis peccatum antea rite clavibus, subjectum, jam iteratd confitetur veluti nunquam expositum in con* fessione : in his casibus non. apparet gravis perversio. Deterior esset, si quis peccatum mortale nunquam cla- vibus rite submissum, jam confiteatur veluti antea . directe et rite per absolutionem remissum. N. 78, DE INTEGRITATE CONFESSIONIS. & Thom. q. 9. a . 2. I. Integrit. duplex. II. Materialis , III. Formalis . IV. Exemplum. V. Termini excedentes et excessi. VI. Requiritur et sufficilintegritas formalis. VII. Non licet dividere confessionem. Omittens unicum mortale facit sacrilegium . VIII. Integritas materialis est in prcec. Causa excusant. Quotuplex est integritas confessionis? R. Duplex: integritas materialis, et integritas for- malis. Illa confessio dicitur materialiter integra in qua uni eidemque scii, confessario, in ordine ad unam ean~ demque absolutionem sacram en talem exponuntur omnia et singula peccata mortalia post Baptismum commissa, tam interna quam externa, nondum directe et legitime absolu- tioni sacramenlali subjecta. * Confessio dicitur formaliter integra, quando post dili- gens conscienti» exaraen, uni eidemque Confessario ex- ponuntur omnia peccata mortalia post Baptismum qom- mi8S4, necdum directe et legitimfe clavibus subjecta, et qme hic et nunc in hac confessione debent et possunt exprimi, quamvis forte aliouod omittatur ex legitima Digitized by Google DE CONFESSIONE. 97 causa : v. g. dum quispiam confitetur duo peccata, et omit- tit ex inad vertentia inculpabili tertium. Notat Pauw. t. 3. p. 79. qudd hi termini se habeant ad invicem sicut voces excedentes et excessae ; ita ut detur confessio formaliter et materialiter integra simul, aliqua verd formaliter integra non materialiter, et aliqua materi- aliter non formaliter integra. Qualis integritas requiritur et sufficit ? R. Sufficit integritas formalis, eaque etiam absolute ne- cessaria est, ita ut confessio non formaliter integra sit inva- lida et sacrilega. -~ An ergo non lieev dividere confessionem, ita scilicet, ut in hac confessione quis confiteatur aliqua peccata, a quibus jam absolvatur/ cum intentione exponendi alia peccata mortalia in alia confessione ? R. Non licet. Ratio accipitur ex institutione Christi, et ex parte poenitentiae et effectfis, quatenus unum peccatum mortale sine alio remitti non potest : ut dictum est Num. 32. Proinde sacrilegium committit, qui voluntarie sino justa causa in confessione omittit vel unicum peccatum quod tanquara mortale est in conscientia ejus. Qui scien- ter aliqua retinet, nihil divina bonitati fer Sacerdotem remittendum proponit , ait Cone. Trid. Sess. 14. cap. 5. An ergo integritas materialis est in praecepto? R. Affirm. Assignantur tamen causae aliquae excusantes ab bac integritate: nimirum: 1. inadvertentia vel igno- rantia non mortaliter mala; 2. impotentia; 3. secretum sigilli sacramentalis ; 4. gravissimum secuturum damnum spirituale vel temporale. De quibus Numero sequenti. N. 79. DE CONFESSIONE FORMALITER NON MATERIALITER INTEGRA. I. Causa excusantes ab integritate Confess. katural. oblivio vel inadvertentia. II. Culpa venialis non ojfi- cit . III. Impotentia. IV. Conservatio sigilli Sacra - menti . V. Timor gravis nocumenti. VI. Suppositis conditionibus . VII. Peccata omissa postea exponi debent . VIII. Sed non deb. tota confessio repeti . IX. Datur ratio. X. Magnus concursus populi non est justa causa excusans. XI. Neque etiam complex peccati cognoscendus. Assigna casus, in quibus confessio potest esse integra formaliter non materialiter ? i Digitized by Google 98 DB C0KFESSIONB. 1. R. Primus casus obvius et frequens occurrit» quando peccatum mortale omittitur ex inadvertentia, oblivione, er- rore, vel ignorantia juris vel facti, ubique non mortaliter mala : sive quando post diligens examen quis non babet conscientiam peccati. Istius exemplum Num. praecedenti positum est in eo, qui ex inadvertentia naturali unum mor- tale ex tribus omittit. An ergo confessio possit dici formaliter integra, in qua quis omittit peccatum mortale ex errore, quo judicet esse «olummodo veniale ? R. Affirm. si scilicet bona fide et pon ex gravi negli- gentia id fiat, quia ille error absque culpo mortali obvenire potest, modo istius peccati affectum non 'retineat. 2. Secundus casus accidit ex causa impotentiae confiten- di ; nemo enim ad impossibile tenetur v,tg. si mors instana abrumpat confessionem in morbo suffocante, incendio, vel naufragio. 3. Tertius casus et causa est : dura quis confiteri non posset illud suum peccatum, nisi frangendo sigillum confes- sionis. V. g,‘ si Confessarius exponendo proprium pecca- tum simul revelare deberet peccatum sui poenitentis noti illi, cui confitetur in extrema necessitate : ratio est, quod Christus voluerit, ut arctius obliget sigillum, qukm inte- gritas confessionis. 4. Quartus casus vix poni meretur, ait Steyaert. pag. 200. quo nimirum ex confessione alicujus peccati vel cir-r cum stanti se verosimiliter timetur grave nocumentum spiri- tuale vel temporale, confessioni extrinsecum, poenitenti, Confessario vel alteri : v. g. si poenitens confitendo homici- dium timeat ne a Confessario vel altero occidatur: huc etiam refertur, si confiteri non possit nisi audientibus aliis. Verumtamen in bis casibus concurrere deberet valde gra- vis necessitas confitendi huic Confessario: alioquin diffe- renda est Confessio, vel alius Confessarius inquirendus ; de- inde illa sola omitti possunt, quas periculum mali causarent. • Nota, quod peccata ob aliquam ex prsedictis causis omissa, cessante cauv& omissionis, explicanda sint in con- fessiore proxima; id pontirmat damnatio hujus propositionis 11. jwr Alex, y II. •peccata in confessione omissa , velob • tita, ab instans periculam vita aut aliam causam , non te* nemur in sequenti confessione exprimere . Reliqua peccata rite exposita, sive tota illa Confessio repeti non .debet, quando aliunde Sacramentum non fuit invalidum, x Digitized by Google DB CONFESSIONE. 99 Quare peccata illa omissa in confessione sequenti exponi debent, quandoquidem sint remissa ? R. Sunt remissa solum indirecte; sed per id non satislit praecepto divino, quo homo obligatur omnia peccata mor- talia directe semel subjicere potestati clavium. Adde quod peccata illa non sint remissa, nisi cum voto confitendi. An magnus concursus poenitentium est justa causa faci- endi confessionem non integram ? R. Responsionem negativam iterum confirmat damnatio bujus propositionis 59. per Innoc. XI : Licet sacramenta - liter absolvere dimidiate tantum confessos, ratione mag- ni concursus ptenileniium, qualis v . g. potest contingere in die magna alicujus Festivitatis aut indulgentia . An licet omittere peccatum ex hac causa, quod ex con- fessione ejus Confessarius deveniret in notitiam complicis ? R* Respondebitur infra Num. 80. negative. Ob infamiam propriam apud solum Confessarium certO non licet reticere peccatum, quia ea confusio est confes- sioni intrinseca. Quid integritas Confessionis formalis exigit a pceni- tente ? R. Diligens conscientiae su« examen; Cone. Trid. Sess. 14. c. 5. N. 80. DE REVELATIONE COMPLilCIS IN CON- FESSIONE. I. Confessio est accusatio suorum peccatorum non alio - rum. II. Revelare complicem aliquando non est pec- catum. III. Confessionis integritas servanda cum revelatione complicis. IV. Objectio. V. Infamia complicis non est contra jus natur ce. VI. Objectio. VII. Rationes confitendi Confessorio , cui complex notus est. VIII. Quando tertia persona solum fuit objectum. IX. Morinus affirmat '. X. Suar es negata XI. Monitum pro Confessario . An poenitens potest et debet confiteri peccatum suum cum circumstantiis notabiliter augentibus, si Confessarius inde deveniret in notitiam complicis vel alterius peccatoris ? Praenotandum, quod poenitens non possit revelare com- plicem vel peccatum tertii, si possit sine eo peccata sua integre confiteri, quia confessio est suorum peccatorum, Digitized by Google 100 DE CONFESSIONE. non aliorum, accusatio : propterea instructiones Confessa- r iorum Mechlinienses haec praescribunt; “si pcenitens per imprudentiam nomen complices revelaverit, aut ad reve* landum se paratum exhibeat, monendus est, id non esse faciendum in hoc tribunali.” Verurataraen hujusmodi revelatio non infert gravem de- fectum, quando istud peccatum non est infamatorium neo injuriosum complici vel tertio : uti etiam si complex vel tertius irapliqi te consentiat in revelationem istam, quod sup- ponitur, dum complex eidem Cohfessario confitetur, vel dum in familia solent frequentare eumdem Confessarium : et communis opinio populi non judicat infamiam magni aestimandam, quae datur sub sigillo sacramentali in confes- sione. Quaestio restat, quando crimen est infamans et complex non consentit. V. g. quispiam commisit incestum cum so- rore sua, quam habet unicam notam Confessario. R. Quod in hoc casu pcenitens debeat, si convenienter possit, adire alium Confessarium, cui soror omnino ignota est ; quia alias sine justa causa infamaret proximum, vel saltem ageret contra charitatem. Si autem convenienter alium confessarium habere non possit, et necessitas vel justa causa confitendi huic urgeat; licite potest et debeat peccatum suum confiteri, quamvis per accidens Confessarius deveniat in notitiam complicis ; quia talis revelatio est intrinseca confessioni illi; et ipse habet justas causas ex praecepto divino confitendi integre ; ut propterea non sit detractio formalis. Igitur sola infamia complilcis in casu non est ratio suffi- ciens omittendi peccatum vel circumstantiam mortalem in confessione: sed confiteri debet hoc modo; commisi in- cestum cum consanguinea mea in primo gradu lineae trans- versae. Ita resolvit S. Thomas opusc. 33. q. 6. in nova edit. p$g. 532. et in 4. dist. 16. q. 3. a. 2. q. 5. occultando personam quantum potest. Obj. Praeceptum naturale non infamandi proximum de- bet praevalere praecepto positivo confitendi integre, ergo confessio in hoc casu non debet esse materialiter integra, et pcenitens poterit reticere circumstantiam incestus infaman- tem. R. Nego suppositum : quia praeceptum naturale tunc non obligat poenitentem : nam infamare proximum (prae- v sertim indirecte et oblique) non semper repugnat juri . naturae, c&m id saepius liceat ex justa causa: haec autem invenitur in confessionis integritate, quia Christus Deus» Digitized by Google DE CON FESSI ONE. 101 Dominus famae, sic instituit sacram confessionem, ut volu- erit infamiam confessioni peccati intrinsecam postponen- dam, propter sacram integritatem intrinsecam, et propter securitatem poenitentium, qui forte anxii saepius idem pec- catum confiteri tenerentur : fere sicut sigillum confessionis obligat ex jure positivo divino ad celandum peccatum, quod alias ex praecepto juris naturalis aliquando esset ma- nifestandum, non ex eo, quod jus naturae cedat juri posi- tivo, sed quod jus positivum mutet circumstantiam vel ma- teriam juris naturalis. Complex etiam irrationabiliter est . invitus, quandoqui- dem scire debuerit confessionem peccatorum integram ob- ligare, et ita vi sui peccati subjecit se judicio et cognitioni alterius. Hanc sententiam sequuntur Suarez, Van Roy, Mori- nus: et Vasquez pro ea coacervat turbam Authorum quaest. 91. art. 2. dub. 3. num. 13. pag. 205. Obj. Licet reticere complicem, quando praevidetur in- famandus per Confessarium ; ergo, &c. R. Disparitas est, quod illa infamia sive damnum sit ex- trinsecum confessioni, sed infamia complicis apud Confes- sarium est intrinseca confessioni. Cum dictum sit, quod poenitens debeat alium Confessa- rium accedere, cui complex sit ignotus, nisi militet quae- dam justa causa confitendi huic Confessario; quaeritur, quanti momenti esse debeat causa ista ? R. Juxta Morinum de Poen. cap. 16. n. 9. pag. 113* Causa seu ratio sufficiens est, si hic ConfesSarius sit specia- liter utilis, ut iste poenitens ex occasione peccati vel aliis incommodis eripiatur; vel si poenitens alium Confessarium accedere nequeat convenienter, vel non nisi post notabilem temporis lapsum ; periculum mortis certo sufficit, si alius, cui complex ignotus est, non adsit. An idem statuendum *in casu, quo tertius non fuit com- plex in peccato poenitentis, sed solum objectum v. g. quis- piam impie diffamavit patrem et accusavit adulterii occulti. R. De hoc major est controversia ; Morinus lib. 2. c. 16. n. 11. citans SSoto, insistit eidem resolutioni, cx hac praecipue ratione, qu6d forma judicii sacramentalis noti sit minoris considerationis quam judicii fori externi, iti quo illa infamia non attenditur, cum cognitio integra conscientiae poenitentium spectet ad bonum commune poenitentium et authoritatem judicii sacramentalis : pu* i 3 Digitized by Google 102 DE CONFESSIONE. tatque poenitentem securi iis procedere, dum confitetur pro- prio Pastori, qui gerit curam boni spiritualis omnium. Mor. cap. 17. E contra Suarez, d. 34. Sect. 2. n. 14. p. 453. respon- sioni negativae adhaeret, quia iste vi sui peccati non se subjecit judicio Confessarii alterius, nec aequum est ut post unam recipiat ex alterius delicti confessione injuriam secundam. Propterea confiteri posset dicendo: infamavi et accusavi de adnlterio occulto personam aliquam, cui obstrictus eram tantis obligationibus, quantis obstringor proprio patri. Observent Confessarii, ut interrogationibus nunquam petant : Quis fuerit complex aut objecturo ; sed Qualis fuerit, ita ut qualitas concernens illud peccatum solummodo manifestetur, non ipsa persona. N. 81. DE EXAMINE CONSCIENTIAS. Cone. Trid. Sess. 14. cap. 5. I. Quid sii examen conscientia ? II. Diligentia ut in re magni momenti . III. Non aqualis in omnibus . IV. Methodus examinandi conscientiam . V. An scribenda peccata ne omitt , VI. Negligentia gravis examinis, et similis ignorantia , Sfc. impediunt valorem absolut. VII. Non negligentia venialis. VIII. Rard confes- sio bona fide peracta , est nulla ob omissum peccatum. Quid est conscientiae examen? R. Est recogitatio peccatorum commissorum per dili- gentem conscientiae discussionem, applicando intellectum ad cognoscendum, et memoriam ad reminiscendum. Quanta diligentia requiritur in examine conscientiae ? R. Quantam vir prudens adhibere solet in re magoi mo- menti. An omnes aequalem diligentiam et mquale tempus exa- mini illi impendere debent? R. Negative, sed attendi debent multitudo criminum, conditiones personarum, et tempus elapsum ab ultima con- fessione, &c. Pii homines, qui singulis quindenis conscien- tiam in hac exomologesi exonerant, a praecedenti vespere huic operi intendunt: igitur alii incurii diem unum et plu- res impendant. Quomodo examen conscientiae convenienter instituitur? Digitized by Google DR CON FESSI ONB. 103 R. Perscrutando decem praecepta Decalogi, quinque pnecepta Ecclesiae, septem peccata capitalia, novem mo- dos peccatorum alienorum. Nimirum peccator recitat De- calogum, et ad singula praecepta parumper haeret interro- gans se : an ego deliqui contra hoc praeceptum ? Et ita prosequitur ; in eo examine simul ruminat et considerat suae conversationis personas et loca, suas proprias passio- nes, inclinationem et amorem praedominantem, &c. In adjutorium assumere potest librum precum, in quo exa- men conscientiae aliquod praescribi solet: convenit deinde, ut eodem illo ordine, quo examinavit conscientiam, pec- cata confiteatur. Multa circa praecepta Decalogi, quae spectant Confessa- rios, hic explicat La Croix 6. p. 2. Num. 990. et seq. An pcenitens, qui labilem habet memoriam, tenetur pec- cata sua conscribere, ut suo tempore ea confiteatur ? R. Keesen q. 2. d. 8. negative, quia scriptura habet rationem publici instrumenti. Cajet, tamen V . Coni Cond. 11. dicit esse laudabile adminiculum memoriae, quod Suarez 22. Sect. 10. n. 4. pronuntiat esse certum, ed qudd sit diligentia de se non mala, ordinata ad bonum ; potest autem quis uti scripturi quam nullus alius valet intelliger», et eo modo cessat ratio instrumenti publici. An confessio sive absolutio quaedam est invalida ob de- fectum diligentiae io examine conscientiae ? R. Affirm. quando nimirum illa negligentia est mortali- ter mala ; nam peccans mortaliter in ipsa susceptione Sa- cramenti, non est rite contritus ; proinde confessio sacri- lega est et iteranda. Idem resolvendum, si peccatum mqrtale omittatur ia confessione ex ignorantia, oblivione, ve! errore in ipsa sus- ceptione Sacramenti mortaliter malis. Negligentia verd venialis in examine conscientiae, vel ignorantia, aut error vel similes defectus venialiter solum mali non tollunt eatenus valorem absolutionis seu Sacra- menti. Suarez t. 4. d. Sect.. 3. n. 3. Quapropter notat Steyaertius, pag. 20?., ob solam igno- rantiam vel oblivionem peccati non tam facile iterandam esse confessionem, boni fide peractam, nisi negligentia vi- deatur valdfe supina et quasi affectata ; sed magis esse in- dagandum, utrtun affectu 8 erga peccatum mortale tempore confessionis continuatus fuerit : quo casu confessio defectu contritionis invalida est et iteranda. Digitized by Google 104 DE CONFESSfOtf B. N. 82. RESOLUTIO CASUS PRACTICI. I. Casus positio. II. Si affectum ad peccata retinuerit 9 confessiones sunt iterandae. III. Non tamen poste» riores cessante affectu ad peccata . I V. Nec iteranda, ‘ si non retinuerit affectum. V . Signum , quod non per - severaverit affectus • VI. Objectio. VII. Omissio peccati in Confess. non est contra jus naturo . VIII. jEf/ ignorantia facti peccati praeteriti . Quispiam in juventute per tempus trium annoram ab anno aetatis 17. ad annum 20. voluntarias libidinis delecta- tiones commissas nunquam est confessus, ex eo qudd igno- raverit esse peccata, putans esse opera naturae : boni fide tamen prosecutus, paratus animo eadem confiteri, sicut et caetera omnia peccata sna confessus est : nunc autem agens annum trigesimum, circa praedicta instructus, casum exponit Confessario. Quaeritur, an et quae confessiones sint iterandae! R. Distinguendo ; primd inquirere oportet, utr&m ipse ad hujusmodi peccata, qu;e supponuntur esse mortalia, re- tinuerit illo tempore affectum, vel non : illud tamen diju- dicari et cognosci potest ex recidiva, vel frequentia actuum, ex consuetudine, occasione proximd, &c. v. g. si singulis septimanis, aut qu&cumque dati occasione consenserit in illa peccata, censetur retinuisse affectum : et hoc casu con- fessiones omnes tempore illius affectus factae fuerunt inva- lidas et sacrilegae ; non praecisi ob defectum integritatis, sed ob defectum contritionis et proposito ; adeoque sunt repe- tendae cum expressione numeri sacrilegiorum, et violationis multiplicium praeceptorum. Confessiones tamen postmodum institutae ab anno aetati* vigesimo potuerunt esse validae, quando scilicet affectus ad illa peccata desiit et abruptus fuit, v. g. si anno vigesima junctus sit matrimonio, cujus limites non sit transgressus; igitur hae confessiones post matrimonium non sunt iterandae, utpote formali ter integrae cum debita contritione, qu® hoc tempore potuit legitime elici quando affectus omnis ad pec- cata cessavit. R. Ad secundum distinctionis membrum : si ipso tem- pore trium annorum non retinuerit affectum ad similia peccata mortalia ; hoc casa confessiones judicantur 'fuiase valida et formaliter integra, adeoque non iteranda: Digitized by Google DE CONFESSIONE. 105 peccata tamen omissa debent in bac confessione exponi, utpote nunquam directe clavibus Ecclesiae submissa. Unde dignosci poterit quod non retinuerit affectum ad peccata? R. Id colligi poterit ex paucitate et causa relabendi, v, g. si non nisi bis vel ter in anno contigerit, ex casu fortuito vel extraordinario potu, vel improviso consortio : si enim ipse retinuisset affectum, ille affectus saepius produxisset consensum delectationis, ubi inveniebat libertatem semper paratam, et nullum delectationis impedimentum. Obj. Omissio illorum peccatorum in confessionibus fuit culpabilis, ergo confessiones istae non fuerunt formaliter in- tegrae : probatur antecedens, quia ignorantia in praeceptis juris naturae non excusat ; ergo, &c. R. Negando antecedens, et distinguendo assumptum probationis : ignorantia in praeceptis juris naturae, non ex- cusat, quando practicfe agitur contra jus naturae, concedo assumptum ; quando agitur solum contra jus positivurd, ne- go assumptum. Jam autem omittens peccatum in confes- sione non agit proprie contra jus naturale, sed contra jut positivum, in quo datur ignorantia inculpabilis : nam con- fessio integra non est praecepta jure naturali, sed juro posi- tivo divino. Deinde ignorantia praefata est proprifc ignorantia facti praeteriti : quamvis enim peccatumTactum fuerit contra jus naturae, attamen post peccatum commissum, ignorantia ejusdem commissi peccati, est ignorantia facti praeteriti; et concurrit ignorantia solum speculativa juris naturae. N. 83. DE IIS, QUAE PERTINENT AD INTEGRI- TATEM MATERIALEM CONFESSIONIS. I. Spectantia ad integritatem materiat. IL Non tu fi* cit earponere malitiam. III. Prop. damn . IV. Con- fessarius deb . omnia inlellig. V. Venialia etiam de* bent exponi in par ticul. VI. Additur clausula gene- ralis accusans . Quomodo peccata exponi debent in confessione, ut in^ tegre exponantur ? . R. Peccata praesertim mortalia exponi debent, 1. se- cundum actum ipsum sive externum sive internum ; 2. secundum speciem et objectum particulare individuum; 3. secundum circumstantias notabiliter augentes vel mi- Digitized by Google 106 BE CONFESSIONE. nuentes ,* 4. secundum numerum ; 5. certa ut certa, du- bia ut dubia exponi debent. Conclude, quod non sufficiat in confessione exponere malitiam solam, aut actum internum celando externum, quia peccatum integrum debet exponi sicuti factum est. Probatur ex praxi Ecclesiae, et ex damrtatione propositio- num, 24. 25. et 30. per Alex. VII. quarum 25. sic sonat: Qui habuit copulam cum soluta , satisfacit confessionis praecepto, dicens : commisi cum soluta grave peccatum contra castitatem , non explicando copulam. Mollities , sodomia , et bestid/itps sunt peccata ejusdem speciei infi - mce, adeoque sufficiet ia confessione dicere, se procurasse pollutionem . Est 24. Collige 2° qudd poenitens obligetur peccata sua expo- nere ita dilucide, ut Confessartus distincte percipiat omnia quoad conditiones praedictas : si enim advertat Confessa- rium ea omnia vel non audire vel non percipere, tenetur qonscientiam aliter aperire. Proinde qui confitetur sub sono organi, ita ut Confessa- rius non satis Intel ligat, non satisfacit. Qui ex industria tdigit Confessarium imperitum vel ut- cumque surdastrum, ut peccatorum gravitas non apprehen- datur, sacrilegium committit, et confessio iteftnda est. Ita Busenb. An equidem pro confessione venialium non sufficiat ge- neraliter dicere: peccavi decies venialiter, non explicando speciem aut actum ? R. Extra necessitatem non sufficit, cum judicium sa- Gramen tale sit de particularibus ; et sicut venialia in genere non sunt materia sigilli, sic nec censeri debent materia sa- tis determinata confessionis extra necessitatem : propterea S. Franc. Salesius Introd. p. 2. c. 19. rejicit accusationes generales et indeterminatas. Observat interi m P. Herinx. disp. 3. n.06. peenitentem solum venialia confitentem utiliter in fine addere .clausulam generalem, qud se de peccatis tot& vita commissis accusat, ut si forte contritio sufficens non adsit de praesentibus veni- alibus ex consuetudine commissis, valida nihilominus sit absolutio circa praeterita graviora, de quibus vere dolet. Digitized by DB CONFESSIONE# 107 N. 84. DE NUMEKO PECCATORUM IN CON- FESSIONE EXPRIMENDO. , I. Numerus exprimendus oh duas rationes. IT. Igno- rans numerum dicat vero- sim ili orem, III. Modi ad- juvandi poe nitent em , ut noscatur numerus. IV. Non est opus calculo arithmeC. V. Error circa numerum aliquando exponendus in sequenti confessione si sii notabiliter major. VI. In confessione venialium nu- merus requiritur aliquando per accidens, non per se. VII. Consuetudinarii solent errare. Quake numerus peccatorum in confessione exprimi debet ? R Ut omnia peccata exponantur; secundd, ut pogni- tentis status, consuetudo, affectus, periculum, &c. cognos- cantur. Peccata autem numero multiplicantur ex multiplicati- one actuum non coalescentium, et objectorum non coalescen- tium in unum ; prout latius explicatur la* 2®* in Tract. de distiuctione peccatorum. Ita qui obscoena locutus est, ex- primere debet numerum personarum audientium, voto eastitatis obstrictarum, matrimonio junctarum, libera- rum, &c. An rite confitetur, qui dicit; aliquoties, vel ssepe feci il- lud peccatum ? R. Negat quia numerum determinatum non exprimit. Quid si quis ignoret determinatum numerum ? R. Is exprimere debet numerum verosimiliorem ; v. g^ dicendo: feci vigesios plus minusve. » Quid si poenitens rudis neque numerum verosimilem va- leat edicere ? R. Confessarius eum adjuvabit inquirendo : quoties in mense, vel in septimana, vel in die illud peccatum commis- erit, deinde quot diebus, mensibus vel annis continuaverit in peccatis illis. 8i etiam ignoret initium, interrogetur utrum illa commis* erit ab infantia, an a prima communione, an post matri- monium, utrum ex occasione habitationis, vel sociorum, &c. Alio modo in minutis furtis cognosci potest numerus ac- tuum ex summa, et ex quantitate singulis vicibus surrepta; si cuti ©x eadem quantitate et tempore colligitur sumina ablata. Digitized by Google 108 DE CONFESSIONE. Dum. pcenitens explicat numerum hoc modo : per annum integrum quotidie quinies vel sexies tale peccatum com- misi; non est necesse ut Confessarius per multiplica- tionem arithmeticam actus reducat ad unam summam, quia satis cognoscit numerum, iniquitatem et statum poenitentia ex praedicta expressione. Quid agendum poehitenti, qui confessus numerum ve- rosimilem, addendo plus minusve, postea comperit se er- rasse circa numerum ? R. Distinguendo: si numerus reperiatur minor, nihil agendum : quia tribunal confessionis non est excusationis, et carentia peccati non est materia confessionis. Si numerus sit major, subdistinguo ; vel enim numerus est notabiliter major, et hoc casu excessus in sequenti confessione exprimendus est ; vel excessus non est notabi- lis; et tunc nihil agendum; quia aiunt Doctores, ille exi- guus excessus moraliter comprehensus et satis expressus fuit in numero propinquiori cum additione, plus minus , et quia non mutat notabiliter judicium Confessarii de statu pcenitentis. Ita v. g. quispiam confessus triginta perjuria cum cautione plus minus, comperit se fecisse 40 vel 35. errorem compertum in proxima confessione explicare debet; secus autem, si non nisi 31 vel 32 perjuria commiserit; quamvis Billuart q. 482. contradicat sub hoc fundamento, quod peccatum expositum ut dubium, si postea comperia- tur certum, iterum ut certum exponendum videatur, de quo nos infra Num. 85. Quispiam confessus est 30 perjuria determinate omittens, plus minusve , postea recordatur se fecisse 31 peijuria? R. Tenetur illud perjurium omissum postea confiteri, quia nullo modo id expressit in priori confessione. An in confessione peccatorum venialium declarandus est numerus ? R. Id per se, inquant&m venialia sunt, non est necessa- rium ; per accidens tamen id nonnunquam requiritur ; pri- md ut Confessarius dispiciat, num forte venialia contineant periculum vel dispositionem proximam ad peccatum mor- tale ; secundd, ut judicet de contritione, quae saspe dubia redditur propter consuetudinem, vel recidivam in eadem venialia ; juxta dicta Num. 9. Observa, qudd consuetudinarii soleant errare circa nu- merum peccatorum, et pressi soleant vagum divinando numerum producere, dicendo v. g. centies aut millies : propterea compellendi sunt ut explicent, quoties in dio Digitized by Google DKCQNFBSSiONE. iod peccaverint, et qdaUto tempote continuaverint : sed ali-' quando hi dimittendi etiam ex eo, quod ex vilipendio con- temnant inquirere nifraerum. COROLLARIUM. In odio debet exponi numerus personarum, quas odit, quia tot peccata distincta inveniuntur : in detractione ex- plicari debet numerus personarum distinctarum, de quibus detractiofacta est ; quia, tot sunt peccata injustitiae, item4 nu- merus audientium* quia tot sunt peccata scandali. Praecipue in peccatis internis ex hoc capite numeri ex- ponendi, debet declarari retractatio, et renovatio, sive repeti-* tia, actuum voluntatis. Haec iterum luculentius explicantur 1». 2*- de peccatis. N. 85. DE PECCATIS DUBIIS ET INCERTIS CONFITENDIS. L Triplex dubium, II. Peccata dubia oportet confiteri. III. Ratio istius datur. IV. Quamvis dubium minus probabile sit. V . Objectio. VI. De scrupulosis. VII. Quomodo absolvendus confidens solum peccatum dubium. VIII. Peccatum quod est materia necessaria non sufficiens > IX. Peccatum in confessione exposi- tum ut dubie confessum. X. Vel ut dubium mortale non debet denuo edrpixni. XI. Si ut dubi* commissum disputatur * XII. Objectio. XIII. Objectio. XLV. Si non commiserit> peccatum confessum, memor peccati in genere. An oportet peccata dubia et incerta confiteri ? Triplex dubium hic distingui potest : primum est dubium beti, an scilicet peccatum sit commissum vel non ; secun- dum est dubium juris, quando peccatum certd est commis* sum, sed dubium subest, utriim sit mortale an veniale ; tertium dubium est utrum peccator peccatum suum mortale, certd commissum confessus sit unquam. Respondeo igitur qualecumque sit dubium* oportet illa peccata dubia confiteri ut dubia : ratio est, qudd periculo se committat omittendi peccatum mortale, qui hoc, de qud dubitat, negliget confiteri ; ergo peccat. Ita argumen- tatur S. T. Suppi i q. 6. ait. 4. ad 3. Dubium, hic intelHge non solum, quod utrimque eat ®qae probabile* sed etiam quod est incertum, quatpvk K Digitized by Google 110 Dff CONFESSIONES. sit miniis : modo ver h probabile, nam eidam ratione quis se in hoc casu exponit periculo probabili omittendi peccatum mortale in confessione. Probatur insuper ex eo, quod super peccato dubio elici debeat contritio sub conditione ; ergo sub eadem debet exponi in confessione : et quod tale peccatum dubium subjaceat judicio Dei, ergo et judicio clavium Ecclesiae. Proinde ad vitiosum probabilismum rejicit, quod hic audent Proba- bilistae sub hoc principio : “ melior est conditio possidentis quasi vero possessio humana valeat contra Deum. Tandem sic peccator consuetudinarius poterit uti eadem possessione contra Deum. Obj. Dubius non habet conscientiam peccati, ergo non debet illud confiteri. R. Habet conscientiam dubiam vel probabilem, qua ob- ligat ad confessionem. Obj. Proponitur scrupulosis, ut non confiteantur dubia, sed soliim certa ; ergo, &c, R. Id asseri solet, quia eorum dubia non solent esse dubia fundata, sed scrupuli ; quia aliquando ob majora in- commoda eximuntur a lege positiva : interim interdum permitti debet, ut et illi sua dubia exponant, prout recte observat Pauwels. An potest absolvi, qui confitetur solum peccatum du- bium ? R. Repetenda distinctio peccati dubii praemissa : si dubitet utrum peccatura, certd commissum, confessus sit ; vel utrum sit mortale an veniale, in utroque dubio potest absolvi absolute, quia adest materia certa, suppositis caeteris requisitis. Si autem sit dubium facti, utrilm peccatum sit commis- sum, poterit absolvi sub conditione, Si peccasti ,• vel, si addat peccatum certum ex vita praecedenti, poterit absolvi absolute. Vide supra num. 8. • Quare super peccato dubte commisso non potest poeni- tens absolute absolvi ? R. Quia exponeretur Sacramentum periculo nullitatis defectu materiae, si revera non peccasset. Ex hoc intellige, quo sensu dicatur dari peccatum, quod est materia necessaria confessionis, quod tamen non est materia sufficiens : nimirum, quando est dubium utrum in actu illo peccaverit mortaliter, an verd in eo nullo modo peccaverit nequidem venialiter : qualia dubia occurrunt nonnunquam in cogitationibus vel delectationi? Digitized by Google DE CONFESSIONE. 111 bus contra castitatem, contra fidem, &c. Vide supra num. 8* An poenitens, qui peccatum dubium confessus ut dubium, et postmodum de eo certus redditur, debet denuo illud pec- catum confiteri ut certum ? R. Resolvunt Casuistae : si 1°. ipse jam confiteatur pecca- tum ut certd commissum, sed sub dubio, utrfim antea con- fessus fuerit, nihil postea repetendum est, quia peccatum integre tanquam certum clavibus subjectum est. 2°* Si confessus sit peccatum ut certd commissum, sed du- bitans, utrum sit veniale vel mortale, quod jam innotescit fuisse mortale ; itertim, aiunt, repetendum non est ; quia peccatum similiter integre tanquam certum expositum est, et Confessarius non restrinxit sententiam absolutionis sub conditione ad veniale, sed voluit simpliciter absolvere ab illo peccato prout expositum est secundum objeetum et omnes circumstantias ; aliud foret, si circumstantia notabilis tunc ignota, jam innotescat. Si vero Confessarius judicasset illud nulla ratione fuisse peccatum ne quidem veniale ; hoc casu denuo debet exponi, quia illud eo casu nunquam luit subjectum clavi absolutionis neque Confessarius intendit absolvere ab eo. R. Tertid : si poeniteris peccatum mortale confessus sit tanquam dubie commissum, quod jam constat esse certo commissum, multi respondent, pcenitentem obligari ad confitendum illud denud tanquam certum, quia illud pec^ catum jam est in ejus conscientia tanquam certum* Verum magis cohaerens cum praecedentibus resolutioni- bus videtur respdnsio Steyaertii, qui resolvit praecedentem confessionem et absolutionem sufficere ; ratio est, quod pcenitens peccatum integrfe cum objecto et omnibus circum- stantiis confessus fuerit, et ab illo directe sit absolutus etiam in supposito, quod illud vere commisisset : id enim debet in- tendere Sacerdos absolvens. Obj. Illud peccatum non fuit expositum tanquam certum, et prout jam est in conscientia pceni^entis. R. Id non vitiat praecedentem confessionem et absolutio- nem, cum certitudo non sit pars nec circumstantia peccati ; sufficit autem quod expositum sit, prout erat in conscientia poenitentia tempore confessionis ; quod evidenter patet in casibus praecedentibus, ubi peccatum ut veniale confessum, postea tanquam certd mortale obvenit conscientiae poeni- tentia. Digitized by Google m Jttfil OQKFfiStilONB. Obj. Quod peccatum sit certo commiseum, notabiliter id mutat judicium Confessarii. R. iterum retorquendo argumentum ad casus pmeeeden* tes peccati : quod putabatur eese veniale solum etpoetea in- innotescit esse mortale, et ad numerum dubium expressum ,aub conditione plus minusve. De quo, N.j48. Respondeo, igitur distinguendo ; , juxta $• rfh. Supp. q. 17. a. 3. in c. id mutat judicium tSA^ra^entale, nego as- sumptum; voluit enim absolvere ia supposito, quod eeset vere et certo commissum coram Deo : sicut valida judica- tur absolutio a casu dubfe reservato , et a censura dubia, quantumvis postea certitudo obveniat. Interim propter authoritates opposite» upniwnis.,in*praxi eidem assentior tanquam tutiori. Si poenitens bona fide confessus sit aliquod peccatu*»* m nt dubium, sive ut certum, et ppstmodum resciat , a se >non fuisse commissum, nihil revocandum in octnfegsioue, qum ca- rentia peccati non est materia confessionis. Si( quis recordetur, se commisisse aliquod peccatum, quod videbatur notabile, sed quale illud sit non reminiscatur; illud sic confiteatur expositurus speciem et particulare ob- jectum, dum ad memoriam recurret. N. 86, DE CIRCUMSTANTIIS EXPONENDIS IN CONFESSIONE. I. Divisiones circumstantinr . II. Circumstant i* spe - ciem commutantes exprimend. ob tres rationes ex Cone . Trid. III. Abditur quarta . IV. Item circumstanti* no- tabiliter aggrav. ifi eadem specie . V. Item notabi- liter minuentes . VI. Circumstantia levis non ne- cessario est , exponenda. VIR Circumstantia nota- biliter augens . VI II. Accidit duobus modis . IX. *24as modus. X« Ea empta. XI. Circumstantia ag- gravantes in eadem specie . XII. ; Duratio eetnper exprimenda in peccatis intorms. XUR Et duratio extraordinar. inpecoatis externis. XIV. Duratio, item exprimenda in neglect. restitut . in oqcas. proxima et in consuetudine peccandi . XV. Qua ‘ circumstanti e nota- biliter minuuntur . XVI., Duobus modis . . XVII. Qu* circumstantia aggravans in eadem specie. XVIII. Qua in diversa specie. XIX. Casus. XX. Quinqu* in furto inquirenda. De circumstantiis directfe et extensi ut tractatur cum Digitized by Google DE CONFESSIONE* 113 S. Thoma ia la* 2®* praecipue in memoriam revocandae sunt divisiones sequentes : 1. in circumstantias mutantes speciem et in non mutan < tes speciem. 2. In augentes et minuentes in eadem specie, vel in di* versa specie. 3. In notabiliter augentes sive notabiliter aggravantes, et in non notabiliter augentes. 4. In notabiliter minuentes et in non notabiliter minuentes., Quaenam circumstantiae in confessione debent exponi ? R. 1°. Circumstantiae mutantes speciema peccati idque notabiliter augentes* exponi debent : it definivit Concil. Trid. Sess. 14. cap. fi. ubi simul istius tres rationes addu- cit : 1 . quod sine illis peccata ipsa a poenitentibus integre non exponantur, 2. quod Confessarii Judices, de crimi- num gravitate, quae eis non innotescit, recte censere seu judicare non possint; 3. et poenam, quam oportet, pro illis imponere nequeant. Adde quartam rationem, quod reticens talem circum- stantiam, aequivalenter omittat peccatum mortale in con- fessione. Casus est : si quis voto castitatis ^bstfictus conr fitens fornicationem, reticeat circumstantiam sui voti, R. Secundo : circumstantiae notabiliter augentes in ea- dem specie, quae solent vocari notabiliter aggravantes, simi- liter exprimi debent in confessione ob easdem quatuor ra- tiones praefatas : ita qui furatus est unum aureum cum in- tentione surripiendi duos, exprimere debet circumstantiam intentionis : qui furatus est equum explicare debet valorem equi. R. Tertio : circumstantiae notabiliter minuentes, sive in eadem sive in diversa specie, necessario exponendae sunt in confessione ; ratio est, quod alias se accusaret aequiva- lenter de peccato mortali, quod non commisit; quod con- tinet perniciosum mendacium et pervertit graviter judicium Confessarii. Vide dicta Num. 7(5. Obj. Confessio est tribunal accusationis, non excusati? oms ; ergo, &c. R, Est etiam tribunal veritatis et sinceritatis ; ideo exr primens circumstantias minuentes non excusat se a pec- cato, sed accusat se sincere . An omnes circumstantiae mutantes speciem exponi de? beat in confessione * 3 Digitized by Google 114 DE CONFESSIOR. R. Si soliim sint augentes pd veniale peccatum, non de- bent per se exprimi, sicuti venialia alie ex primi non debent. Ita si quis per excessum in potu alteri causavi* damnum unius stuferi, haec circumstantia damni mutans speciem necessario non est exprimenda. Quandonam circumstantia dicitur notabiliter augens aive aggravans ? R. Quando superaddit aequi valenter malitiam mor talem ; id autem accidit duobus modis : „ ]. Quando iila circumstantia de veniali facit mortale: v. g. quando ex mendacio praevidetur grave malum secu- turum ; vel ex furto uniu9 acus notabile lucrum cessans alteri obventurum : uti etiam dum veniale per circumsta n- tias fit mortale, juxta versum : Scandala, contemptus, finisque, pericula et error, dnteutum, damnum faciunt exilia magnum. Ita etiem si is, qui furatus est quatuor solidos, in con- fessione reticens duos solidos, dicat, se furto surripuisss duos solidos, omittit circumstantiam, quce de veniali faeit mortale. 2. Quando illa circumstantia, mortali peooato superad- dit sequi valenter malitiam mortalem, sive quando objectum istius circumstantiae sufficit in hoc actu ad .peccatum mor- tale, sive ut alii loquuntur, quando judicium Confessorii no- tabiliter mutatur. Ita intentio furandi duos aureos respec- tu furti unius aurei, est circumstantia notabiliter augens : io furto decem pataconum excessus supra medium pataco* tocm dici potest circumstantia notabiliter aggravans. Solent autem circumstantiae quantitatis* intentionis, modi et durationis esse in eadem specie aggravantes* Prae- cipue inquirenda quantitas in peccatis injustitiae; intentio in passionibus ; modus involuntario; duratio autem in pee* catis internis semper explicanda, jwt& in odio* desiderio, delectatione morosa, &c. Quare duratio semper explicanda est in peccatis Jneie ie- ernfe, potius quam in externis ? R. Quia in internis nullum tempus per se submtelligi- tur ; potest enim perfici unico momento, vel multis diebus vel horis ; Sed in peccatis externis terapu9 seu duratio ordi- naria per se subintelligitur. An ergo in peccatis externi* duratio exprimi non debet ? Digitized by Google M CONFBSSIONB. 115 R. Duratio ordinaria, seu necessaria pro opere, non debet exprimi ; sed duratio extraordinaria debet exprimi, tjuia extraordinaria per se non sub intelligitur, sed «ol& or- «Jinaria. In quibus peccatis insuper duratio temporia specialiter exponenda eat in confessione ? R. In neglectu, sive injusta dilatione restitutionis ; item in occasione peccandi proxima, et in consuetudine voluntaria; ratio est quod toto durationis tempore iste perseveret, non solilm in habituali, sed et in actuali seu virtuali peccato, sive in Offectu continuo peccandi de caetero, quia qui vult causam vult effectum. Observa quod similiter duplici modo circumstanti» di- cantur esse notabiliter diminuentes, 1. quando ex mor- tali faciunt veniale, v. g. si quis tollens nlrnimum aureum, putaverit per ignorantium invincibilem esse aeneum ; 2. quando peccatum quidem manet mortale, sed illud per circumstantiam diminutum est intantum, ut illud diminutum sufficeret ad mortale in actu illo : v. g. si bomiddium com- missum sit ex indirecto voluntario, vel ignorantia gravi non supirid, illa circumstantia ignorantiae notabiliter minuit peccatum, et in confessione exprimenda est, quamvis homi- cidium maneat mortale. Quae circumstanti» dicuntur aggravatites in eadem specie ? R. Quae adferunt malitiam ejusdem rationis cum prae- jacente, v. g. intentio ftirandi duos aureos in 'furto unius aurei. Quae circumstantiae dicuntur mutantes speciem ? R. Quae adferunt malitiam diversae rationis a prfcejfc- eente, sive & malitia objectiva : id autem contingit his modis ; 1 . quia circumstantia repugnat alteri virtuti ; % vel quia ei repugnat alio modo, 3. vel sub alia ratione ; 4. vel quia repugnat alteri praedepto lato ex diverso mofivo formali. Haec accuratius explicantbr in l*v2*# sub titulo “ de distinctione specifica peccatorum/* Quid inquiri debet ab eo, qui eorifitetur : E CONF^IONB. 117 poccata, quorum recordantur post conscientias discussio- nem. : Obj. S. Th. in' 4. d. 16* q. 3, a. 2. q. 5 . R. Multi concedunt, S. Thomam juniorem id docuisse : aliqui tamen existimant, quod idre7ocasset si supervix- isset. Sylvius Suppi, q. 9. a. 2. quaest. 1. R. 'Alii explicant, S. Thomam non loqui de circumstan- tiis mortalis malitiae, eo qndd adjungat hanc rationem : Quia venialia non sunt de necessitate confessionis, sed tantum mortalia. Dum autem aggravant ad mortale, S. Tbomas de eis dicit, quod trahant in aliud genus peccati ; quo modo aliqui dicunt, peccatum veniale a mortali sem- per differre specie morali demeritoria. Polman. BE MEDIIS, ET PRAEPARATIONIBUS, ANTE ACTUM ADHIBITIS, IN CONFESSIONE EX- PONENDIS. I. Prceamb. ordinaria subintelliguntur, II. Noi\ extraor* dinaria III, Debent utraque ezprim i opere non secuto. # An praeparationes, praeambula et media ad peccattdtilfe adhibita exponi debent in confessione? R. Distinguendo : si illa praevia Contineant malitiam distinctae rationis ab opere, debent exponi shte opus per- ficiatur sive non ; ita veneficia adbibita ad fornicandum seroper exprimi debent. R. Si illa praeambula non ita contineant malitiam dis- tinctam, et tendant sine interruptione ad idem opus con- summandum, v. g. joci ad fornicandum, conamina ad fo- randum, opere secuto seu consummato, non debent dis- tinctim explicari in confessione, nisi sint extraordinaria, aut insolite multa, aut diu continuata. Ratio est, qndd praeambula et media ordinaria subintelligantur in actu principali expresso, extraordinaria autem non sublntel- ligantur. Si opus consummatum non sequatur, praeambula e$ conamina repetita tam interna quam externa debent ex- plicari in confessione, quia sunt peccata et in nullo alio fiubintehiguntur. ;Haec iterum fundamentaliter magis elucidantur in -I* 2ae. de distinctione nnmerica peccatorum. Digitized by Google 118 BB CONFESSIONE. N. 88. DE CONSUETUDINE PECCANDI, EXPO- NENDA IN CONFESSIONE. I. Consuet . debet exponi in Confess. II. Quia auget peccatum . III. Quia continet affectum peccandi de c cetero. IV. Qtna Con/essarius ex ea judicat de dis - posit. V. Consuet . voluntar. continet peccatum actuale vel viriuale. VI. Consuetudinar . semper interrogan- dus de durat . eons. VII. An consuetudo minuat liberum. AN est certum, consuetudinem voluntariam alicujus peccati esse in confessione manifestandam ? R. Affirm. et Confessarius pcenitentem crebro rela- bentem interrogare debet super consuetudine et duratione ejusdem ; patet ex damnatione prop. 58. perlnn. XI. Non tenemur Confessorio interroganti fateri peccati alicujus consuetudinem. Steyaert in Dana. pag. 81. Assigna rationes theologicas responsionis datae ? R. Sequentes subministrat S. Thomas, 1. 2. q. 7S. a. 2et4. Suppi. 4. 9. art. 2. ad I. 1. Quia quicumque peccat ex habitu , sive ex consuetu- dine, peccat ex certa malitia , et peccatum ex hoc aggra- vatur. 2. Quia, quamdiu quis retinet consuetudinem volunta- riam, peccat continui ; ita ut comparetur infirmo laboranti febri continua : retinet enim affectum sive voluntatem pec- candi, quod probatur boc argumento : Qui vult causam, iste vult effectum. Atqui consuetudo voluntaria est causa seu periculum proximum peccandi : ergo qui vult consuetudinem volunta- riam, vult periculum peccandi, ergo peccat : quia volunta- rie se ponere in periculo proximo peccandi, iaipsum jam •st peccare juxta illud Eccl. 3. v. 27. Qui amat periculum in illo peribit. igitur consuetudinarius ille non solum haeret in peccato habituali, sive in macula peccati ; sed perseverat in quo- dam actuali seu virtuali peccato; nam peccandi affectus plus importat, quam habituale peccatum. 3. Quia Confessarius, si non cognoscat peccandi con- suetudinem, non poterit tanquam J udex juste judicare de dispositione poenitentis, nec tanquam Medicus efficacia praescribere remedia : et propterea Christus instructionis nostrae gratia interrogavit patrem pueri Energumeni Marqi. Quantum temporis est , ex quo ei id accidit . Digitized by Google DB CONFBSftIONB. 119 Obj. Peccatum est dictum, factum, vel concupitam : atqui consuetudo non est dictum, nec factum, nec concupitum : quia non est actos sed habitus ; ergo, &c. R. Nego subsumptum, continetur enim sub concupito» quia in habitu peccandi voluntarie continuato invenitur af- factus sive voluntas peccpndi, quae spectat ad peccatum actuale. Hinc deducitur, quod Confessarius a consuetudinario semper inquirere debeat durationem consuetudinis volun- tarie peccandi mortaliter, propter perseverantiam tanto tempore in actuali sive virtuali peccato ; item numerum susceptorum Sacramentorum propter sacrilegi^ ; item con- suetudinarius se accusare debet de transgressione, eodem tempore, praeceptorum fidei, spei, charitatis, contritionis, religionis, similiumque actuum supernaturalium. Obj. Consuetudo minuit liberum, ergo minuit peccatum. R. Sylvius la* 2*- q. 6. a. 7. et Stey. pag. 52. negant antecedens quoad consuetudinem voluntariam, sive nullo modo retractatam. . R. Neg. conseq. quia illud compensatur per majus liberum in causa, sive io libera continuatione consuetudinis voluntarias. N. 89. ADMONENDUS PCEN1TENS CIRCA IN- TEGRITATEM CONFESSIONIS. I. Confessar . curet , ut peccatuvfi mortale non omittatur , II. Erroneas opiniones corrigat. III. Poeniteri^ debet agnoscere malitiam . IV. Non qualitas nota Confes- sorio. V. Pcenitens negans peccatum, dimittendus. Si Confessarius cognoscat, poeniten^em peccatum aliquod mortale vel circumstantiam gravem omittere, eundem mo? nere debet ut super illa conteratur directe, et de eo se ac- cuset : quia ad ofiicium ponfessarii pertinet prospicere, ut Sacramentum sua omnia requisita habeat. Ita La Crojx, Imo si Confessarius advertat, quod Poenitens erret vel ignoret, aliquam peccati sui circumstantiam esse mortaliter malam, v. g. putet circumstantiam cognationis non aggra? vare peccatum carnale, aut consuetudinem peccandi volun- tariam minuere militiam, tenetur Confessarius eum instruere ei monere, ut dictum esi. Digitized by Google OX CONVBSSIONRi m An ergo non. sufficit, quod .Confessorius «x ejus confes- sione oognoscafctheologice illam circumstantiam malam ? R. Nullo modo, sed debet ipse poenitens agnoscere illam nmlifiam, et.super ea elicere actum contritionis, et directe da ;eadera ‘se aocusare. An: poenitens debet confiteri peccatum, quod Confessa-, rius aliunde novit et vidit ? R* Affirm. quia illa nothi* non est sacramentalis, ed qu&i non proveniat ex accusatione propria poenitentia ; id autem fiet, si dicat : confiteor illud peccatum cum circum- stantiis,; proni a te visum est. Si tamen poenitens Confessario notus sii> qudd sit v. g. Sacerdos, opu§ non est, ut per vices singulas dicat : sum Sacerdos, mado Confessarius recordetur istius conditionis, quia poenitens censetur se accusare sub qualitate nota, et se totum subjicere judicio Confessarii. Quid .si poenitens neget peccatum mortale & se commis- sum, quod .ab. illo commissum esse, Confessarius certo scit scientia extra sigillum habit& ? R, Differatur absolutio, nisi' prudenter praesumi possit, poenitentem illud alteri fuisse confessum, vel oblitam, vel non peccasse mortaliter. La Croix n. 1753. quia Con- fessorius licite in confessione utitur scientia extra confessio- nem acquisita, utpote Pater, Medicus, et Frater, N. 90. DE INTERROGATIONIBUS FACIENDIS. I. Interrog. quandoque debet ‘poenitens . II. Probat * ex S. Th. 111. Ex S. Car . Borr. IV. Confess. qui desunt ojjicio suo . V. Cavenda in interrogatione . VI. Tria servanda in interrog . VII. Modus interrog . dum ex pudore omittit . peccat . VIII. Atius, dum ex igno * rant. omittitur. IX. Nihil confit entes nisi interrogati. X. Arguendi Confessarii . An confessarius debet quandoque interrogare poeniten- tem? R. Affirm. id enim postulat officium Medici, Judicis et Conciliarii. Hio S. Tbom. in 4. d. 19. in exposit. Textus, p. 353, dicit : Sacerdos debet perscrutari conscientiam peccatoris in cojfessione , quasi Medicus vulnus , et Judex causam , quia frequenter quce confiteris taceret , interro- gatus revelat . Addit Gerson : “ nccesse est, ut Confessa* rius habeat artem obstetricandi/’ Digitized by Google DB CONVESStONJE. 321 Idora dpcetS. Car. Borr.pluribus in locis» Iaat. Past. q. 2. c. 10, 11, 22. Quapropter marito observat JSteyaertius p. 204, quod Confessarii, qui vix unquam aliquid interrogare solent (quod ex velocitate, quti plurimos expediunt, colligere licet) haberi debeant, tanquam qui desint officio suo : addit Rgginald» 1. 2. c. n. 2, n. 14. p. 6. Confessorius omittqns interrogationes debitas, peccat mortaliter. Caveat tamen Confessarii», ait Pastorale Mechlin. 44. ne curiosis aut inutilibus interrogationibus quemquam detineat, praesertim juniores utriusque sextis ; vel alios de eo, quod ignorant, imprudenter interroget, ne scanda* Iqm patiantur, indeque peccare discant. Hinc S. TJbomas loco cit. docet tria in interrogationibus attendenda: “ primum: Ut quilibet peccator interrogo* tur de peccatis, quae consueverunt in hominibus illius con- ditionis abundare ; ita ut a milito non quaeratur de peecato Clericorum, attf e. ponverso»” “ Secundum : Ut non fiat explicita interrogatio da peccatis, nisi de iUis, quae omnibus nota sunt ; de aliis ita debet a longinquo fieri interrogatio ut, si commisit, dicat ; si non commisit, non addiscat.” Quem interrogandi modum in carnalibus docet Schema VIII. et auctarium Num. 278 et 280. ‘‘Tertium: Ut in peccatis, praecipue carnalibus, non descendat itimis ad particulares circumstantias non neces- sarias, ne sibi et poenitenti noceat.” Quapropter in instruc- tionibus monentur Confessarii, ut parce, caste et caute . interrogent circa peccata carnis; et ut paeni tenti um nomina non inquirant, nec vultum aspiciant. Qualiter Confessorius interrogabit poeni tentem, ubi suboritur suspicio, quod peccatum aliquod reticeat i R. Duplex est causa ex qua peccatum reticeri quando- que contingit; prima eat pudor vel timor, altera est ignorantia vel simplicitas. Si observet poenitentem reticere ex pudore vel timore, convenit interrogationes incipere a majoribus, propo- nendo eidem, v. g. an qoipmiserit homicidium, an adul- terium, an sacrilegum furtum, &c., quia tunc poenitens .prompte respondebit, non esse tam enorme crimen, et audebit propalare suum peccatum, quod minus est, ut evadat ouspicionera majoris. Si ^fropmmtens putetur omittere peccatum ex igno- rantia, vel simplicitate; a minoribus interrogationes in* h Digitized by Google 122 DE CONFESSIONE. stituuntur, ne forte poenitens peccare discat. Hujus ex- emplum praebet Schema 8. Quomodo se geret Confessarius circa eos, qui nihil con- fitentur, nisi interrogati ? R. Distinguendo : si id accidat ex neglectu examinis, ordinarie remittendi sunt ad diligens conscienti» examen, ac monendi, ut doleant et se accusent de negligentia. Si autem id proveniat ex verecundia, timiditate, sim- plicitate aut ex incultae naturas ruditate, benevole et pa- tienter recipiendi et adjuvandi sunt. Proinde non leviter deviant a tramite prudentis ju- dicii Confessarii illi, qui, dum quasdam persona simplex et forte pia in confessione dicit: Domine , ego non scio quid confiteri; eam confundunt et ei ironicfe insultant : Ponam te in altari , quia sancta es, non peccasti enim , fyc. Revera nonnunquam accidit, ut ab aliquibus simplici- bus non accipias materiam absolutionis certam, quantumvis cum fatigatione perquiras cursum totius vitas. N. 91. DE INTERROGATIONIBUS IN PARTI- CULARI. I. Interrogationes ex Ritualibus . II. Quo tempore in - stituenda interrog. III. Practicb demonstratur. IV. •Non omnes sunt interrogandi. V. Interrogatio de peccatis connexis* VI. De peccatis status. De quibus Confessarius poenitentem interrogare potest ? Respondeo cum Rituali Rom. et Pastorali Mechiinietisi pag. 43. et S. Carolo Borr. . 1. Quam pridem sive a quo tempore sit confessus. 2. Cujus sit statfis (nisi aliter notus fuerit, nimirum, utrum sit conjugatus, voto obstrictus, Pater- Familias, Afercator, Operarius, &c. Ut super peccatis in hujusmodi statu committi solitis interrogari possit. 3. An impositam poenitentiam impleverit. i. Num rite et integre alias confessus fuerit. 5. An conscientiam suam, ut debet, diligenter prito discusserit sive examinaverit, 6. An noverit rudimenta et articulos fidei, aliaque scitu necessaria, S. Car. BB CONFESSIONE. 129 Si autem confiteatur eidem Confessario, qui * adhuc re- cordatur peccatorum, sive statufc conscientiae poenitentis, potent iterafta confessio perfici paucis verbis dicendo : me de novo accuso de omnibus et singulis peccatis, quae con* lessus sum in praecedenti confessione ; insuper, &c. Si verd Confessorius iste oblitus sit judicii sui de statu poenitentia, necesse est, confessionem peccatorum ita iterari, ut Confessarius dentio justum judicium formare possit: quia, ut jam absolvat, debet posse jam judicare justo ju- dicio de re cognita. Ita Bonae, t. 1. pag. 126. Neesen de Conf. dub. 14. q. 2. Utrum contingere potest, qudd anteriores confessiones sint iterandae non posteriores ? R. Aliquando: scilicet quando anteriores fuerunt inva- lidae ; et posteriores validae ; idque contingere potest ex causis pluribus. Casus obvius et communis occurrit, quan- do quis in anterioribus confessionibus perstitit in odio prox- imi, in consuetudine vel occasione proxima peccandi, vel aliter haesit in affectu peccati mortalis tempore v. g. tri- ennii ; sed triennio sequenti peccata eorumque causas de- serens vitam emendavit, ac bona fide prosecutus, instituit confessiones validas et formali ter integras. Hoc enim casu confessiones prioris triennii sunt iterandae, sed non illae quae factae sunt posteriori triennio. Similem casum a nobis latius discussum vid£ supra Num. 31. Imd idem evenire potest, prout observant Nees. dub. 14. et La Croix. n. 1224., quantumvis quispiam voluntarie vel ex pudore reticuisset peccatura mortale in prioribus, confessionibus ; si postea istius penitus oblitus bona fide et rite fuerit confessus. Idem judicium esto, si ex igno- rantia non mortaliter mald id acciderit. Neesen q. 2. d. 14. N. 96. DE PECCATO BIS CONFITENDO. I. Idem peccatum septus confiteri tenemur per accidens . II. Circumstantia omissa quandoque sola potest ex- primi, III. Aliquando non . An poenitens quandoque tenetur eadem, rite per clave* Ecclesiae remissa, iterat d confiteri ? R. Per se loquendo non tenetur. Digitized by Google 130 DB CONFESSIONE. Per accidens potest ad illud obligari : 1. Quando peccatum illud, vel circumstantia mortalis exponenda in hac confessione aliter explicari nequit, nisi manifestetur prius peccatum : v. g. quispiam ante con- fessus fornicationem omisit circumstantiam incestus, vel adulterii, vel voti virginitatis servandae, quas jam exponi debet. 2. Quando Confessarius aliter non potest judicare de dispositione poenitentis, et de remediis praescribendis ; quia v. g. poenitens est consuetudinarius vel recidivus, qui saepius fregit fidem. 3. Quando urget praeceptum confitendi ex praecepto vel voto, et poenitens alia peccata non habet. Supponatur, quod quispiam, confessus aliquod pecca- tum, circumstantiam mortalem inculpate omiserit : an eo casu sufficit in sequenti confessione exponere solam cir- cumstantiam, non expresso principali peccato ? R. cumNees. dub. 9. q. 2. aliquando: nimirum, dum illa circumstantia integre potest explicari sine actu prin- cipali : v. g. si occidendo hominem conculcaverit segetes alterius, poterit illam circumstantiam omissam confiteri dicendo: conculcavi injuste segetes alterius : sed circum- stantiam voti virginitatis violati, vel adulterii non vide- retur satis explicare, nisi actum fornicationis declaret. Similiter qui furatus est ad se inebriandum, non videtur satisfacere confitendo hodie Furatus sum ; ; & cras, Volui .me inebriare ; quia non explicavit furtum fuisse in specie gula. La Croix lib. 6. n. 1235. N. 97. DB CONFESSIONE GENERALI. I. Confessio generalis totius vite* II. Confessio gene- ralis certi temporis III. Dividitur IV. In neces- sariam, V. Inutilem , VI. In nocivam . VII. Monitum pro Confessario novello . VIII. Aliquando relinquendi in bona Fide pro aliquo tempore. IX. Quedam con- fessio generalis in necessitate. X. Modus instituendi confessionem generalem . Quid bic intelligitur per confessionem generalem ? R. Intelligitur recensio, vel repetitio plurium confes- sionum. Dividitur in confessionem generalem totius vitae, sive est repotitio omnium confessionum, quoad mortalia, et simul confessio omnium peccatorum mortalium post Baptismum commissorum ; Digitized by Google DE CONTESSIONE. 131 Et in confessionem generalem certi cujusdam temporii, unius anni aut duorum vel plurium annorum ; est enim re- petitio aliquarum confessionum vel confessio peccatorum mortalium certi temporis : haec est frequentior. Secundd dividitur confessio generalis in necessariam, utilem tanttim, et nocivam. Necessaria est confessio generalis quoad peccata mor- talia earum confessionum, quae fuerunt certe vel dubfe invalidae. Casus quotidiani et obvii exigendi eam, occurrunt ex eausis neglectae restitutionis, occasionis proximae peccandi, consuetudinis, vel recidivae, &c. Utilem esse aliquando confessionem generalem, probat S. Franc. Sal. Introd 1. p. c. 6. et S. Car. Borr, eam suadet eo praesertim tempore, cum ex animo quis statuerit vitam in melius emendare. Igitur consulto instituitur circa tem- pus primae communionis, item quando eligitur vitae status, et quando quis jam transivit ignorantias, petulantias et defec- tus juventutis. Dissuadenda est confessio generalis, quando neque neces- saria est* neque utilis, sed h contra timentur scrupuli, pu- sillanimitates, phantasmata periculosa, vel aliud grave in- commodum. quamvis forte, ait Bossuyt pag. 209, aliquakt dubium suboriatur de integritate materiali praecedentium confessionum ; quia lex positiva etiam divina non obligat cum tantis incommodis* dum ea incommode non finguntur k Confessorio pigro vel laxo. Hinc notent Confessarii maxime novelli, eruditi etiam ac timorati, (si non velint se injicere in labyrinthum laborum et perturbare conscientias multorum) ut mox ad confessionem generalem non compellant quoslibet poenitentes primo ac- cedentes. Imo aliquando peccator saepius recidivus, sed jam veram et seriam conversionem meditans (prout jam specialia et ex- traordinaria contritionis signa probant, alias dimittendus) re- linquitur in bona fide pro aliquo temporo circa confessiones praeteritas forte dubife validas, et non illicd exigitur confessio generalis, ne lignum futnigans extinguatur: nimirum dum praevidetur, quod ipse poenitens nimium, quamvis falso, in confessione generali laborem et torturam apprehendit, sic- que retraheretur a proposito ex pusillanimitate vel decep- tione, aut etiam forte propositionem Confessarii taediosus vilipenderet, ac non rediret, et in mala fide progrede- retur. Digitized by Google DE CONFESSIONE. In simili necessitate absolvendi, solemus interim (prout prudenter observat Du Jardin) talem poenitentem inducere, ut seriam contritionem eliciat de omnibus peccatis praetentis, et simul se accuset de iis ac de sacrilegiis forte commissis, ac praeceptis supematuralibus non adimpletis. Illud autem facile a p ce nitente obtineri potest hoc modo: ai dicat se v.g. per sex annos similem vitae tenorem tenuisse, et in singulis confessionibus ter in anno factis se aceusasae de iisdem ferti specie peccatis, in aequali circiter numero, qualia, in hac confessione exposuit: ita enim habetur quae- dam generalis confessio, sic ut status poenitende cognos- catur. Quo modo instituere convenit confessionem genera- lem? R. Modus convenientior apparet, ut procedatur per. di- versos status vel domicilia ; v. g. primo examinentur peccata pueritiae usque ad primam Communionem ; deinde peccata adolescentiae et juventutis, quando solent peccata carnalia abundare, inquirendo a quo aetatis anno inceperit peccata illa cognoscere et perpetrare ; deinde consideretur mutatio vitae in electione status, vel alia temporis epocha; quando scilicet notabilis mutatio facta est in norma vitae, quse mu- tatio crebrd accidit occasione mutatae habitationis vel con- sortii ; in singulis interim statibus examen fiat per praecepta Decalogi, &c. de quo supra n. 81. Praestat autem hic modus, nt cognoscat Confessarius in quot et quantis peccatis, quanto tempore perseveraverit, quot et quanta sacrilegia commise- rit, magis ac magis indigue sacramenta suscipiendo. No. 98. DE CONFESSARIO ELIGENDO ET RETINENDO. / I. Eligend. Confessorius. II. Eligendus vitee spiritu- alis director. III. Regulariter idem Confessarius retinendus . IV. Irritatur tamen promissio . V. Pro - hib. vota obedienti e. VI. Prohibet familiar. VII. Nunquam munera petere , acceptare rard. Electio Confessarii res est maximi momenti, a qu& salus poenitende nonnunquam dependet : quapropter S. Franc. Salesius exhortans dicit : instantissime Deum ora, ut dbi suppeditet hominem secundCim cor ejus. Digitized by Google DB COtfPESSIONB. 133 Ciim autem eundem soleamus habere et Confessarium et simul vitee spiritualis directorem; idem Sanctus adjungit p. 1. c. 4. IntrocU Inter mille unum elige, inquit Avila, et ego dico : Inter decem millia ; nam pauciores inveni untur hujus, officii capaces. Item consulit S. Carolus Borr. p. 2. cap. 6. ita ut fre- quentem Confessarii mutationem vocet noxiam et vitiosam, dum peraptum .elegerunt ; et quidem pro consuetudinariis •tremdivis id fere unicum efficax judicatur emendationis medium. Igitur habeydi sunt tanquam incurii sure salutis, qui vel nullum eligunt Confessarium, vel ex indebito fine -eligunt facilem, mutum, aut laxum : nam Cceus si caco ducatum praestet, ambo in famam cadunt. Matt. 15. v. 14. Prohibetur iuterim caicumque Confessario exigere vel admittere votum vel promissionem ad sibi sofr confitendum ; imd irritatur per 2. Syn. Prov. Mechl. 1607. tit. 5. cap; 7« approb; j&om» : Nemo aliquem ad perpetud sibi soli confitendum obliget; et ejusmodi promissionem etiam juratam, tanquam irrationabilem et indiscretam hac Sy- nodus irritam esse declarat, et quatenus opus est irritat . Addit Synodus MeoM. tit. 5. cap. 3. Nemo vola obedi-’ entia d filiabus confessionis exigat vel admittat, sub poena arbitraria. DOnique in Litteris instructionis Mecbl. prohibetur omnis familiaritas cum fesminis sibi confitentibus, eo ipsa, quo •arum confessiones audit. Nunquam cum eri extra confes» m «mle loquatur de rebus qu» concernunt peccata oarnis, qaantumvis consilii causa. Petere munera a poe nitentibus, vetant eredem instruc- tiones cum sancto Hieron. apud Tamb. p. 26; Oblata ac- ceptare est libertatem amittere, ait S. Franc Xav. Bccli. 20; v. 31. Dona ex c escant oculos Judicum, et quasi mutus inore avertit correptiones eorum. Turpe est, qudd videamus Confessarios quosdam quasi spiritu Zelotypi» ardere, si forte resciverint poe nitentem semel accessisse alium confessarium. S. Joan. a Cruce, apud Tamb. pag. 22. Digitized by Google 154 N. 09. DE MINISTRO SACRAMENTI PCENITENTLB. S. Thom . Suppi . q . 8. I. &0/J/0 Sacerdos habens Jurisdict. II. Confessio 9m~ eram . /20/1 fit Diacono . III. Objectio . IV. E*piief textus : Confitemini alterutrum. Quis est Minister Sacramenti Poenitentiae ? R. Solus Sacerdos habens jurisdictionem in poenitentem. Probatur ex Cone. Trid. Sess. 14. c. 6. etCan. 10. idem probant verba Christi Joan. 20. dicta solis Sacerdotibus: Quorum remiseritis peccata9 & c. An in necessitate, si absit Sacerdos, non oportet coni* teri Diacono aut Laico ? , R. Negative : alira quidem observabatur talis confessio humilitatis causa ad demonstrandum votum seu desiderium confitendi, a quo desiderio 3. Thom. art. 2. ad 1 . eam de- nominat quodammodo sacramentalem : verumtamen talio verfe non erat ; neque ulla forma proferebatur. Similiter quae ex antiquitate adferuntur pro absolutiono data a Diaconis, intelligenda sunt de absolutione eseremo* mali a publica poenitentia, vel a censuris, aut & poenis. Obj. Jac. 5, v. 16, Confitemini alterutrum pecoatm vestra et orate pro invicem. Atqui haec oratio intelligitur reciproca, et comprehendit Laicos, ergo etiam illa confessio intelligitur reciproca, et Laicos comprehendit R. Aliqui concedunt totum ; sed intelligunt confessio- nem humilitatis in ordine ad postulandas orationes alio* ran, qualis confessio hodie in usu est, dum recitatur Con- fiteor. R. S. Th. quaesi. 6. art. 0. ad 2. negat conseq. jEpii* verbq intelligenda sunt secundfim subjectam materiam, st secundum institutionem Christi de speran^entali «onfes* UMM) Digitized by Google SACRAMENTI PCEN1TENT1A. 135 N. 100. DE POTESTATE ABSOLVENDI. I. Duplex potestas . II. Potestas Ordinis. III. Potes* tas jurisdict. IV. In artic . mortis datur Omnibus . V. Jurisdictio probabilis non sufficit. Duplex potestas requiritur in Ministro Sacramenti Poenitentiae, ordinis et jurisdictionis; ita ut si alterutra desit, nullum efficiatur Sacramentum. Quid est potestas ordinis ? H. Est potestas, quae datur in ordinatione per haec verba : Accipite Spiritum Sanctum, quorum remiseritis peccata remittuntur eis , &c. Potest Autem dici, qudd illa potestas sit ipse character impressus. Quid est potestas jurisdictionis ? R. Est authoritas exequendi potestatem ordinis in ali- um ut subditum. La Croix. Haec jurisdictio datur moraliter per externam conces- sionem, per hoc scilicet, qudd assignentur subditi. Aliqui amant uti his terminis, ut potestatem ordinis nuncupent potestatem absolvendi habitualem, vel io actu primo; jurisdictionem vero vocent potestatem absolvendi actualem, sive in actu secundo/ An absolutio data sine jurisdictione aliquando est valida ? R. Nunquam : est enim jurisdictio necessaria jure di- vino. Obj. In articulo mortis absolutio valide impenditur moribundo sine jurisdictione ; ergo, &c. Resp. Nego ant. quia pro illo articulo Ecclesia det cui- cumque Sacerdoti jurisdictionem. Obj. Sacerdos sine jurisdictione validd consecrat in Missa ; ergo etiam valide absolvit sine jurisdictione. R. Cone. ant. neg. cons. Dis paritas est, qudd Sacerdos sine jurisdictione possit habere panem sive materiam, quam consecret : sed sine jurisdictione non habet subdi- tum, sive hominem, quem absolvat: ideo Sacerdos non habens jurisdictionem comparari debet cum Sacerdote, qui nem habet panem ad consecrandum. Illa jurisdictio data est Apostolis ab ipso Christo; sed modd illa conceditur immediate per Ecclesiam, sive per Rectores Ecclesiae, assignando subditos. Digitized by Google 186 DE MINISTRO An jurisdictio solum probabilis sufficit, ut Confessarius tuto absolvat ? R. Neesen q. 3. d. 4. pag. 527. affirmat : quia, ait. Ec- clesia defectum tunc supplet; Suarez d. 1. p. 26. Sect 6. et Sect. 1. n. 171. dubitat: Antoine c. 3. q. 5. §09. negat. Et revera de tali concessione Ecclesite non Con- stat, adeoque pars tutior eligenda est. Lege Cone. Trid. Sess. 23. c. 15. La Croix lib. 6. p. 2. n. 1571. videtur accedere ; sed lib. 6. p. 1. n. 117. docet opinionem probabilem sufficere, imd eam aequivalere errori comtnuni et titulo colorato ob consuetudinem. Verum quando communiter notum est, Sacerdotem probabiliter carere jurisdictione, tunc populus sufficientes habet rationes non confitendi 4111 ex- tra necessitatem, adeoque error communis evanescit. N. 101. DE DIVISIONE JURISDICTIONIS. I. Jurisdictio ordin . II. Delegata. Ili. Sufficit tam con- cedi implicite. IV. Jurisd. delegata acquiritur ab ig- norante. V. Delegat, non subdelegat . VI. Exceptio Episcopi delegare potest invito Pastore . VII Pro Praedicatione requiritur Missio . VIII. Requiritur jurisdictio . Jurisdictio dividitur in ordinariam et delegatam. Qu« jurisdictio dicitur ordinaria > R. Ea, quae habetur vi cujusdam officii, cui annexa est cura animarum. Talem habent Episcopus in sua Dioecesi ; Parochus in parochia; Abbas, (non Abbatissa) in Monasterio; Pro- vincialis in suos Religiosos ; Summus Pontifex in univer- salem Ecclesiam. 1 Jurisdictio delegata dicitur, quae ame officio commissa est alicui ab habente jurisdictionem ordinariam: hujus- modi delegatam habent cttteri Sacerdotes at Religiosi approbati absque simili officio. Quinam possunt concedere bano jurisdictionem delegatam? R. Illi, qui habent ordinariam. Qualiter concedi debet illa jurisdictio delegata ? R. Statuit quidem Synodus Prov. secanda Medii, tit. 5. c. 1. ut habeatur in scriptis; sufficit tamen eetaa con- cedi, etiam imfdiaitfe tant&m, aliquo tigno externo to cie, capitis, oculi, &c. Digitized by Google SACRAMENTI PCBNITENTIAB. 137 Consensus merfe internus non sufficit, uti nec ratihabitio, quae speratur accessura, vel quae accedit post factum ; rati- habitio de praesenti, signo manifestata, sufficit* An pro jurisdictione acquirendi requiritur ejus accep- tatio ? R. Jurisdictio ordinaria requirit acceptationem, quia acquisitio Beneficii rei officii, cui annexa est, requirit ac- ceptationem ; jurisdictio delegata necessario non debet acceptari, ita ut valide detur ignoranti: v* g. si Episcopus absolute ex nunc absenti concedat facultatem absolvendi a reservatis, et ille Confessarius, antequam accipiat com- municationem istius facultatis, a reservatis, quant&m potest et valet, absolvat ; absolutio valebit pro reservatis. Ita Arriaga apud Bosco t. 4. d. 8. c. 7. Delegatus non potest subdelegare, nisi ex consensu de- legantis ordinarii. Deservitor tamen, licet ad tempus breve, qui ad universalitatem causarum deputatur, sive, cui committitur officium, et non solum nudum ministerium, secundum jura potest subdelegare. Latita haec Bosco p. 4 . Sect. 3. Observa ex doctrina S. Tb. Suppi, q. 8. a. 5. quod Episcopus possit dare alicui licentiam et jurisdictionem excipiendi confessiones Parochi anorum, invito-eorum Pas* tore; prout idem potest Papa, invito Episcopo; quia sunt potestates subordinatae. Propterea Episcopus ex justa causa potest revocare et irritare jurisdictionem a Parocho datam et dandam. Suarez disp. 25. Sect. n. 2. et 3. Ad praedicandum verbum Dei requiritur etiam aliqua jurisdictio sive missio Episcopi, secundum illud ad Rom. 10. v. 15. Quomodo praedicabunt nisi mittantur ? Pro Catechismo Puerorum, Pastores ipsi solent Sacer- dotem vel Diaconum aut etiam Clericum adhibere. Observa, qudd duobus modis acquiratur jurisdictio» scilicet acquisitione Beneficii vel officii, et delegatione ; consuetudo sola non tribuit jurisdictionem, sed tolerata est signum consensus superioris. Bosco. t. 4. d. 8. Sect. 2. cenel. 0. pag. 69. m 3 Digitized by Google m D* MINI3TBO N. 102. DE APPROBATIONE CONFE83ARI- ORUM. Cone. Trid. Sess. 23. cap. 15. I. Quid sit apptob. II. 'Spectat ad ordinarium loci. III. Quis ait Ordinor. loci. IV. Privi i. Regulor, revocat*. V. P topos. damnata. VI. Apptob. eum teStricti&He dari potest. VII. Religio*, ordinarie prtesentari de- bent d suo superiore. VIII. Statuta Capuein. moderat. IX. Circa Regni. Confess. manet jus antiqutim. X. Confess. monialium regulat, mbjectar. XI. Confess. moniaHum Episcopo subject. XII. Differentia inter approbationem et jurisdictionem. XIII. Religiosi mendicantes accipiunt jiirisdict . d SummO Pontifice. XIV. S. Tkom. XV. Requiritur approbatio pro absot. d venia l. XVI. V icepast. constituere pertin. d Epiae . Qurn bic mtcHigitur per approbationem Episcopi V«1 Ordinarii loci ? R. Intelligitur testimonium Ordinarii de idoneitate •alicujos, ut ei possit jurisdictio concedi’. Concilium Trid. ibidem decernit, nullum etiam Rege- larem, posse audire confessiones saecularium sine appro- batione Ordinarii loci, ita ut absolutio data per non ap- probatum, extra articulum mortis, sit invalida* Nota, per Ordinarium loci intettigi Episcopum, arVa et n», qui habet jurisdictionem Episcopalem, v. g. Capi-' iulum vel Vicarium generalem Sede Vacante ; non verd Abbate», nec Provinciales Ordinum, nec Universitates, qui propterea non possunt approbare ad confessiones sae- cularium, ita ordinante Cone* Trid. Ses9. 2®* c. 14. Omnia Regularium privilegia hic revocate sunt per Ccmc. Trid. quantumvis iojuste ab Episcopo repellerentur. Constat er hac Prop. 13. inter dam. ab Alex. Vll. Satis* facit precepto annues confessionis , qui confitetur Regu- lari, Episcopo pressent at O) sed ab eo injusth reprobato. Si- militer Pius V. et Urbanus VIII. declararunt eadem esso revocata : nihilominus Clemens X. const. Superna con- cessit, ut Regulares possint audire confessiones illorum Saecularium, qui in Monasterio sunt de familia et continui com mensales, non autem aliorum ibi deservientium, vel com mensalium pro tempore. Vide etiam Cone. Trid. Sess. 25. cap. II. Sylv. quaest 8. art. 5. qusst. 4. La Croix kb. 6. p. 2. 2. 1522. Digitized by Google SACRAMENTI POttlTBNTLK. im Observa qudd approbatio haec concedi possit cum re- strictione ad certum locum, et tempus, et ad certum genus hominum, excipiendo v. g. moniales, &c. Benedictus XIII. Const. Pastoralis Officii) 27 Martii 1726. §. 5. apud L* Ctmx. Supp. pag. 140. item Instit. 80. pag. 555. Super hoc puncto damnata est ab Alex. VI I. 30 Jan. 1659 propositio sequens tanquam faba, temeraria, scanda- lesa-et erronea v Non possunt Episcopi limitare, seu r$- Stringere approbationes , pias Regularibus concedunt ai conjessiones audiendas , neque ulla ex parte revocare. Vide tom. 12. de Syn. Dioec. lib» 7. c. 42. n. 7. Benedicti XI V. Summi Pontificis, p. 432. Contendit Bosco disp. 8. Sect. 3. Cone. 4. qudd Religi- osus absque praesentatione seu Hcentia Praelati sui ob- tinens approbationem vel jurisdictionem ab Episcopo, invito Praelato, kivalidfe absolvat etiam Saeculares ; sed non video id evidenter ab eo probatum, quando religiosus, non in vim privilegiorum suorum, sed directe in vim approbationis st jurisdictionis immediate, ab Episcopo acceptae ab- stitit. Superior enim Regularis non potest impedire vel irritare jurisdictionem ab epbcopb datam Sacerdoti legi- t&ae ordinato. Statuta quorumdam Regcdarhim babent, qudd non possint nisi suis confiteri, licfet occurrat necessitas celer brandi ; sed praesens Pontifex Benedictus XIV. id statutu** Moderatus est pro Ordine Capucinorum in simili necessi- tate. An requiritur similiter approbatio Ordirfarii loci pro recipiendis confessionibus Regularium Regularibus sub- j^forum ? R. NegatiVd ; quia di rea confessiones Regularium nihil nunmtavit Concilium Trid., adedque perseverat jus anti- cum, ut sUfteiat jurisdictio obtenta a Superioribus eo- rum. Statuit quidem Clemens X. const. Superna apud La Cfeht Kb. 6. p. 2. n. 1502 et 1529,, Regulares indigere approbatione Episcopi ad audiendas confessiones sibi subjectarum : verum Platelius ajpud La Cfeix riUhi. 1528, dicit eam eatenus non obligare it* Forte Vi Brevis fJtbani VII., qui id suspendit b, Hispaniarum regnis. Vide Benedict. XIV. de Syn, lib. ^• c. 1& m 9*. p* 8&6. Sed‘ novissimi 1726: 28. Martii XIJI. Cotuitit. Pastoralis Officii * innovavit idem «tatutua sub pcena susptatinotni ipso juro incurrenda» Digitized by Google 140 DS MINISTRO declarans confessiones esse irritas . La CroixSuppL pag. 1 40. Pro excipiendis confessionibus Monialium Episcopo sub- jectarum, necessaria est specialis approbatio Episcopi, ita ut ipsi Pastores non censeantur approbati pro Monialibus ejus- dem loci ; nam sub generali confessione non comprehenduntur Moniaies. Pro audiendis confessionibus Regularium exemptorum, requiritur jurisdictio obtenta ab eorum Superioribus : ilfi autem Regulares ex suis statutis cognoscere debent, quan- donam alteri confiteri liceat. Pauwels t. 3. c. 6. n. 1 1. pag. 183. exponit tres casus, in quibus Episcopus potest deputare Sacerdotem saecularem ad audiendas confessiones Monialium Regularibus subjectarum. Declaravit Benedictus XIV. quod Moniaies in Jubilato non possint eligere, prout putavit Steyaert, quemcumque approbatum, sed solos approbatos pro Monialibus. Nota differentiam inter approbationem et jurisdictionem.: nempe approbatio est simplex testimonium idoneitatis, quod datur a solo Episcopo sive loci Ordinario : jurisdictio autem •st concessio ustis potestatis, quae datur ab omnibus haben- tibus ordinariam jurisdictionem. Verum hodiedum, non ita olim, Episcopi cum ipsa ap- probatione solent semper simfcl concedere jurisdictionem in tota Dioecesi pro confessionibus saecularium, ita utilia verba in Litteris approbationis, Cum venia quorum in tereti, modd importent solam conditionem liciti, non autem validi, et absolutio sit valida, quamtumvis Parochus contradicat : Stey. pag. 211. Tournell. Bossuyt. Religiosi mendicantes sustinent, qudd accipiant ab Epis- copo simplicem approbationem, qua positd, praetendunt st accipere jurisdictionem immediate a Summo Pontifice per sua privilegia : vertim ille favor partim prodest dum eadem ju- risdictio restringitur, et finitur juxta restrictionem approba- tionis Episcopi. Usus in hac patria etiam invaluit juxta Constit Clementis X. Superna , ut ii, qui confitentur Religiosis ab Episcopo approbatis, censeantur satisfecisse praecepto annuas confes- sionis : lioc tamen quoad edam confessionem obtinet, non Communionem Paschalem, vel alia Sacramenta; pro quibus nullam accipiunt licentiam, vi praefatae jurisdictionis vel ap- probationis. Observat S. Th. Suppi, q. 8. a. 4. ad 6. qudd per statu- tum confitendi proprio Sacerdoti via salutis non arctetur, sed sufficiens ad salutem via statuatur. Digitized by Google SACRABtftirTf POSNITENTLB. 141 An requiritur approbatio Episcopi, pro absolutione Sa- •rameo tali a dolis venialibus, vel a mortalibus antea da* vibus subjectis ? R. Affirm. quia Concilium Trid. Sess. 23. c. 15» de Ref. nullam admittit distinctionem : et S. Cong. Concilii Trid. Interp sub lnnoc. XI. 12. Februarii 1679. desuper •didit decretum, apud Pauw. t. 3. c. 6. n. 6. pag. 181. Proinde hio corrigendus est Nee«en cum multis aliis. Advocatus quispiam nuper effutiebat consuetudinem, qua Archi- Episcopus ex authoritnte mittit Vice-pastore» ad Parochias, non fundari in jure ; sed Pastoribus compe- tere jus assumendi sibi, quos voluerint ; eo qudd in Con* cilio Trid. 21. c. 4. de Refor. legatur: M Episcopi cogant Rectores, vel alios, ad quos pertinet, sibi tot Sacerdotes ad boc munus adjungere quot sufficiant ad Sacramenta exhi- benda, et cultum divinum celebrandum/' Sed non mi* randa assertio talis ab eo, qui non satis percipit Spiritum, quo regitur Ecclesia Dei : nemo etenim potest esse legi- timus Vice-pastor, nisi missus : Quomodo pradicabunt nisi miMantur ? ad Rom. 10. missio autem nullo modo perti- net ad Pastores, sed ad jurisdictionem Episcopalem; et hoc est de jure divino. Si alibi cuipiam competat pne» sentatio ad Vice pastore tum, hoc ille obtinet ex conee*» sione Episcopi vel Ecclesias. Concilium Trid. autem 'sehim decernit, qudd Pastores vel alii, ad qtios pertinet, possint cogi ab Episcopo ad praebendam Vice-pastori sustentatio- nem vitae, sicut et ad assumendum ad Ministeria eos, quos Episcopus miserit et idoneos judicaverit pro loco illo. N. 103. DE LOCO APPROBATIONIS. I. Approb. pro uno loco non pro alio, II. Parochus censetur approb. pro tota Dioecesi. 111. Eisdem datur jurisdict. delegata pro tota Dioecesi. IV. Parochi . vicinarum Paro oh, alterius Dioecesis . V. Requir. approb . ab Episc . • pernitent, et loci. VI. Ezceptib. VII. Peregrini et viat, confit en t. Confess. loci in qVo sunt. VIII. Quid faciat fraus. Approbatus pro una Dioecesi non est propterea gene- raliter approbatus pro aliis Dioecesibus : deducitur ex Cone. Trid. Sess. 23. c. 15. de Ref. quod requirit ap- probationem obtentam ab Episcopis, ac si diceret, ab uno- quoque Episcoporum. Digitized by Google 142 t>B IftNlSTltO Qui possidet Beneficium Parochiale in aliqua Dioecesi eensetur approbatus pro tota illa Dicecesi; imo docent Sylvius et Suarez, eum censeri approbatum pro Ecclesia universali, quia Cone. Trid. comparat eum cum approbato ab Episcopis sive ab unoquoque Episcoporum ; etsi pro aliis Parochiis careat jurisdictione. • Item Bosco, d. 8. Sect. 3. cel. 3. n. 61 et 77. contra Van Roy t. 5. c. 11. q. 4. La Croix lib» 6. p. 2. n. 1537. His favet declaratio Congr. Cone, de 3. Decemb. 1707. Vide Bened. XIV. Instit. 86. pag. 553. Notandum : quamvis Pastores de jure non habeant ju- risdictionem ordinariam, nisi pro Parochia sua, attamen Eminentissimus Dominus Arcbi- Episcopus Mechlinien- sis declaravit, se eis concedere cum jurisdictione illa or- dinaria, simul jurisdictionem delegatam pro tota sua Dioe- cesi ; sicuti Sacerdotibus et Vice-pastoribus simpliciter approbatis pro confessionibus, conceditur jurisdictio de- legata pro tota Dioecesi, juxta praesentis temporis usum. Vide Num. 102. Scholastici observant, qu6d Pastores in confinio di ver - earum Dioecesium soleant in mutuis Parochiis confessiones excipere ex implicito consensu Episcopi : sed Eminentis- •imus Dominus Archi- Episcopus noster declaravit se non consentire in hoc, nisi specialem licentiam obtinuerint : ldque conforme est declarationi Congr. Cone, de 3. Dec. 1707. quam refert Bened. XIV. institut. 86. Cujus Episcopi approbatio requiritur ? R. Per se loquendo requiritur approbatio obtenta ab Episcopo poenitentia et loci simul, ubi Sacramentum ad- ministratur. Excipe quoad locum, illos qui habent jurisdictionem ordinariam : bi enim possunt absolvere proprios subditos, non alios, in altera Dioecesi ; quia retinent in eos juris» dictionem personalem. Haec facultas non extenditur ad alios approbatos, quia eorum approbatio restringitur ad locum : et id declaravit Clemens X. const. Superna da Religiosis approbatis respectu saecularium. Neesen q. 3. dub. 5. Van Roy cap. 11. q. 2. Ita ut simplex Sacer- dos approbatus pro liac Dioecesi, suum poenitentem inva- lide absolveret in alia, ubi approbatus non est. An ergo viatores, peregrini, vel vagi existentes in alia Dioecesi, ibidem absolvi non possunt a confessariia ap- probatis istius Dioecesis, in qua degunt ? R. Affirrn. quia pro eo tempore censentur esae subditi latius Dioecesi, in qua degunt, ferme sicuti peregrini afiL Digitized by Google SACRAMENTI POENITENTIA. 143 ciantur legibus localibus loci, in quo degunt ; idque* obser- vat consuetudo consentientibus Episcopis : nisi fiat in frau- dem fugiendi proprii Episcopi jurisdictionem, prout notant Scholastici juxta communes regulas, et juxta Bullam Cle- mentis X. Suprema § 7. de 21. Junii 1670. apud La Croix lib. 6. p. 2. n. 1508. Verumtamen et in boo casu fraudis existimat Neesen q. 3. dub. 3. p. 524. non sub- trahi absolvendi jurisdictionem propter consuetudinem con* trariam ; et revera fateri debemus, quod Mecblinise, quas •st civitas vicina Dioecesi Antverpiensi, conspiciamus id practicari, dum subditi Dioecesis Antverpiensi?, in qua La- baismus Episcopo reservatur, tendunt ex directa inten- tione Mech liniam, ubi Labaisraus non recensetur inter casus reservatos, ut ab eo casu absolvantur : nec audivimus Epia- topos contradicentes : imo Bosco disp. 8. S. 5. Num. 57. p. 300. praetendit Religiosis habentibus jurisdictionem k Pontifice, id competere de jure, nisi Pontife* oppositum disposuerit, quod dicit, se non examinasse. Verum Henn» de Poen. d. 8. q.8 a. 4. cel. 4. mibi pag. 519. non. agnoscit illud jus respectu Religiosorum, illudque eis subtrahit Clemens X. praefata Bulld Superna. Vide Benedict. XIV. de Syn. Dioec. lib. XIII. c. 4. n. pag. 478. N. 104. DE. MODIS QUIBUS AMTTTITUR AP- PROBATIO ET JURISDICTIO. I. Admisso officio curato amittitur jurisdic. ordinar. II. Quomodo aliorum Coh/essar. approb. cesset . III. Ap- prob . vel jurisdictio non cessat moriente Ep. IV. Com- missio Parochi cessat , quando desinit esse Par. V. Jurisd. cessat per suspen. denunt . VI. Non sis , rf non sit nominatim denunt . VII. Simile de irregul. et interdicto. APPROBATIO, et jurisdictio eju», qui habet ordina- riam jurisdictionem, durat, quamdiu possidet inimpedite •fficium curatum: Episcopus interim ex justa causa po- test Parochum revocare ad examen, et minus idoneum re«« pertwn suspendere, vel ei assignare Coadjutorem. Ita Nee- stB. q. 2. dub. 5. pag. 536. Bossuyt, 214. Idem significat Cone. Trid. Sess, 21. c. 6. Ref. et de- •laravit S. Congr. 26. Aug. 1628. Digitized by Google 144 DE MUflSBfta Amitto anten Beneficio vel officio curato, amittitur at cassat ejua_ approbatio et jurisdictio ordinaria. Altorum Coofes^ariorum approbatio vel jurisdictio delegata amittitur «eu cessat, quando tempus admissionis exspirat: si autem nulla temporis limitatio apposita sit, continuatur donec revocetur: que revocatio seroper est va- lida, quamvis fiat sine justa causa, etiam ante terminum if probationis elapsum, neque bic servari debet [specialis ordo juris, quia hec revocatio non est censura nec poena. Steyaert pag. 212. Nees. 535. Bossuyt 2 IS. Privilegia Regularium hic revocata censentur : cavet inierim Clem. X. const. Superna , ne facultas audiendi confessiones omnibus simul unius Conventds Regularibus adimatur, inconsulti Sede Apostolici Observa quid approbatio vel jurisdictio ab Episcopo ooncessa ad determinatum tempus vel usque ad revocatio* nem, non exspiret per mortem Episcopi approbationis; quia censetur data a Sede seu potestate Ecclesiae, quas non moritur : id autem sufficienter probat usus et consue* tudo. Verum tamen commissio data & Parocho videtur exspi- rare cum ejusdem morte, quia illa censetur dependere a persona concedentis secunddm consuetudinem ; et ideo mortuo Parocbo mox recurritur ad Episcopum vel Archi- Presbyterum. Denique cessat jurisdictio per suspensionem a jurisdic- tione, vel per excommunicationem latam et publice danunt tiatam, in aliquem specialiter seu nominatim ita ut inva- lide absolvat. Si ver6 quispiam sit suspensas vel excommunicatus, quamvis publicus, et non sit nominatim denuntiatus non amittit jurisdictionem. Ita Suarez de cens. d, 9. Sect. 3. Sylvius Suppi, q 8. a. 5. quaest. 7. Pauw. t. 3. c, 6. n. 31. Bonae. Torn, probant ex c. Ad vitanda, de quo numero sequenti, Similiter non amittunt jurisdictionem, antea acquisi- tam, Confessarii incidentes in irregularitatem vel. interdic- tum personale; si non sint nominatim denuntiati: imd Suarez de Cens. d, 40. Sect. a. n. 45. et 46. Bonae, de irr. 1. d. 7. q. 1. p. 4. n. 20. fol. 383, probabile existimant, •os quamvis nominatim denuntiatos valide absolvere. Observant interim qudd irregularis sit incapax et in- habilis suscipiende de novo jurisdictionis ordinari» ; sicuti incapax est Beneficii, ideoque invalide illud acci- piat ; non sit tamen incapax jurisdictionis delegate, Digitized by Google SACRAMJSNTI PCENITENTIA5. 145 Suaroz n. 42. si 44. Bonae, num. 12 et 15. ita ut juris- dictio delegata valide detur irregulari, sed non detur ei valide jurisdictio ordinaria; quamvis hoc casu actus jurisdictionis possint esse validi ex titulo colorato et communi errore populi. N. 105. CAPITULUM AD VITANDA. 1. Refertur Capit, ad vitanda juxta Cone . Basii . II. Juxta Concilium Constantiense . III. Quandonam sus- pensi vel excommunicati non amittunt jurisdict. IV. Exempla. V. Ipsi non relevantur . VI. Aliquando poe nitens ab illis absolvitur invalidb . Hoc famosum Capitulum legitur in Concilio Basiliensi in his terminis : “ Ad vitanda scandala et multa pericula, subveniendumque conscientiis timoratis, statuit etiam, quod nemo deinceps a communione alicujus in Sacramentorum administratione vel receptione, aut aliis quibuscuraque divinis, vel extra, praetextu cujuscumque sententiae aut censurae Ecclesiasticae, seu suspensionis, aut prohibitionis ab homine, vel a jure generaliter promulgatae, teneatur abstinere, vel aliquem vitare, aut interdictum Ecclesiasti- cum observare, nisi sententia, prohibitio, suspensio vei censura hujusmodi fuerit in vel contra personam. Colle- gium, Universitatem, Ecclesiam, aut locum pertum, aut certam, a judice publicata vel denuntiata specialiter vel expresse : aut si aliquem ita notorie excommunicationis sententiam constiterit incidisse, quod nulla ppssit tergi- versatione celari, aut aliquo modo juris suffragio excusari :,r huc usque juxta Textum Concilii Basiliensis. Verum juxta formam Concilii Constantiensis legitur ab Antonio 3. p. tit.25. c. 3, in hunc modum; “ Salvo, si quem pro sacrilega manuum injectione in Clericum, sententiam latam a Canone, adeo notorie con- stiterit incidisse, quod factum non possit aliqua tergiversa- tione celari neque aliquo suffragio excubari.” Juxta lmnc lectionem, quse hodie videtur esse recepta ab Ecclesia, suspensus, excommunicatus, vel interdictus, licet manifesti, non amittunt jurisdictionem, nisi sint publice et nominatijn denuntiati tales, vel njsi sit publi- cus percussor Clerici. Imo refert Tourn, quad ia Gallia N Digitized by Google 146 DB MINISTRO publicus percussor Clerici non reputetur vitandus, nisi denuntiatus fuerit. Hinc deducitur, Confiessarium Qaesnellistam toleratum seu non publice et nomiaatim denuntiatum, uti et sus- pensum ob ingressum popinae similiter non denuntiatum, valide, quamvis illicite, absolvere : si poenitens bona fide procedat, aliusque defectus non interveniat. Nota, quod, per hanc constitutionem praefati Capituli, ipsi suspensi, excommunicat! vel interdicti non releventur, quia datur in favorem fidelium, non in ipsorum favorem ; et propterea tenentur ipsi observare excommunicationem, suspensionem, &c., ac ideo peccant absolvendo extra necessitatem. Suarez de cons. d. 9. s.2. n. 15. Similiter populus istius conscius, sine justa causa confessionem instituens apud talem Confessarimn, com- municaret peccato talis Confessarii praebendo ei occasi- onem illicite administrandi Sacramentum, ac ita consequen- ter iti valide absolveretur defectu legitimae contritionis. Plura de boc Capitulo Suarez de cons Sect. 2. Bosco. t. 4. d. 8. Sect. 2. N. 106. DE JURISDICTIONE EX TITULO COLO- RATO ET COMMUNI ERRORE POPULI. I. Absolutio valida . II. Tria requiruntur . III. Quid sit titulus coloratus . IV. Quid sit error communis populi. V. Error paucorum non sufficit . VI. Publicitas in alio loco non officit. VII. Littera approbationis ad • bientoiutn valent pro titulo isto biennio . VIII. Elapso * termino approba invalida absolvit. IX. Quid intrusus possit. Sacerdos habens titulum coloratum jurisdictionis, cum communi errore populi valide absolvit, quia Ecclesia boc casu tribuit eidem jurisdictionem necessariam ad singulos actus, propter bonum officii publici, et propter bonum ac securitatem fidelis populi : in conformi tatem ejus, quod decernitur lege Barbarius Philippus lib. 3. ff. deoffi praetor. Solent Scholastici ad hoc requirere haec tria : 1. titulum coloratum, 2. communem errorem populi, 3. et ut non obstet impedimentum juris naturalis aut divini, quod per Bfeclesiam suppleri nequit. Quid intelligitur per titulum coloratum ? Digitized by Google SA0RAM*NT1 PfENIfENTIA. 147 R. Appareas secundum leges acquisita institutio; vel de- legatio officii curatL Sic v. g. Sacerdos, qui ab Episcopo accepit officium curatum inyalide propter irregularitatem vel simoniam, &c. valide absolvit, si communi errore pu- tetur Curatus vel Parochus : eadem est resolutio, si ab initio validi acceperit, sed occulte eo titulo postea prive- tur. R. Secundo, commissio jurisdictionis delegat» data ab habente ordinariam, licet invalidi ob alium defectum igno- tam, censetur comprehendi sub titulo colorato. Dicitur error communis sive communitatis, quo putatur Sacerdos habere officium curatum, vel jurisdictionem : hinc si obvie in communitate innotesceret defectus jurisdictio- nis, et aliqui pauci ignorantes defectum, confiterentur Sa- cerdoti tali, invalide absolverentur ; quia leges non atten- dunt ad incommoda alicujus particularis, sed communitatis: e contra notitia paucorum cognoscentium defectum, nou tollit titulum communis erroris. Quid si in a)ia patria defectus sit notus et publicus ob excommunicationem, vel suspensionem ibidem nominatim denuntiatam, &c. ? R. Non obest : nam sufficit, qudd in hac patria sit iste error communis. Suarez. Roseo. Quamvis etiam error iste ex ignorantia vincibili juris vel facti proflueret; Non tamen si error ex ignorantia affectata, vel valde su- pina, quae &quiparatur scientiae, consisteret. Ex diotis resolve sequentes casus : Sacerdos approbatus ad biennium, primo anno per sus* pensionem aut aliter privatus est jurisdictione : sed manet error communis populi putantis eundem non esse privatum : valide absolvit pro isto biennio ; quia litterae approbationis valent pro titulo colorato tempore biennii. Quid si iste Sacerdos post biennium approbationis elap- sum, sine nova approbatione, vel jurisdictione, aut sine alio titulo prosequatur audire confessiones cura communi errore popuii ? Respondet Nesesen cum Van Roy et quibusdam Ca- suistis, illum valide absolvere ; sed rectius negant Bonaeina t. 1. de matrirn. qu#st. 2. punet. E. nuda. 32. Laym&n 89. etSanchez lib. 3. d. 22. num. 40. qui oppositum non re- putat probabile ; eadem est resolutio Congr. Card* de 1 1 . dec. 1083. Vide. Bened. XIV. instit. 84. p. 643. ratio est, quod desit unum requisitum, scilicet titulus odoratus j solus autem error populi non sufficiat. Digitized by Google 148 DE MINISTRO Hinc dicitor, qood acta intrusi sint invalida, nisi forte in trusus sit a legitima potestate sive a superiore. Fagn. cap. nisi cum pridem, n. 29, 32. t. 1. p. 229. et accedat communis error. Diaconus, habens titulum cum communi errore populi, invalide absolvit ob defectum tertis conditionis requisitae : nam Ecclesia non potest supplere defectum characteris Sa- cerdotalis. No 107. DE JURISDICTIONE IN ARTICULO MORTIS. S. Thom . Suppi, q . 8. a. 6. I. Cone. Tr. Sess. 14. II. In articul. mortis , quilibet Sacerdos potest absolvere . III. Prasente approbato non potest. IV. Exceptio ex S. Th. V. Item si approb. recuset audire. VI. Item si confessio sit in* choat a potest prosequi. VII. Ex communicatus in ar- tic. mortis validb absolvit . VIII. Articul . mortis compreh . pericul. Db hoc articulo loquitur Cone. Trid. Sess. 14. cap. 7. in hunc modum : “ Pie admodum, ne hac ipsd, occasione aliquis pereat, in Ecclesia Dei semper custoditum fuit, ut nulla sit reservatio in articulo mortis: atque ideo omnes Sacerdotes quoslibet poenitentes a quibusvis peccatis et cen- suris absolvere possunt/’ Igitur pro articulo mortis Ecclesia cuilibet Sacerdoti ex- traordinarie jurisdictionem impertitur, et proinde quilibet Sacerdos, necessitate occurrente, absolvere tenetur ex ob- ligatione charitatis. Sed questio agitatur, An in articulo mortis valide absolvat Sacerdos non ap- probatus, praesente approbato et volente absolvere? Respondent Sylv. Neesen, Sancbez, Steyaert negative : quia nulla in illo casu est necessitas confitendi non appro bato, cum ob solam necessitatem et ob defectum approbari 'Ecclesia videatur concedere jurisdictionem cuilibet Sacer- doti : responsionem confirmant Rituale Rom. et Pastorale Mecbl. quae adjiciunt hanc conditionem ; Approbatus - que desit. Idem docet Catecb. Rom. de Sacram. Poen. n. 72. Bosco disp. 8. Sect. 2. n. 82. et Daelman respondent ad quaestionem affirmativi: quia, aiunt, Concilium Trid* nullam conditionem adjungit. Verumtamen horum opinio in praxim reducenda non est, nisi forte in casu, quem Digitized by Google SACRAMENTI JMBNITftNTLS. 140 proponit S. Th. Suppi, q. 8. a. 4. ad 6. quando aliqui sunt adeo infirmi, quM potius sine confessione more- rentur, quam tali Sacerdoti confiterentur : nam in hoc casu urget ratio Concilii : Ne hac occasione aliquis pereat. Quid si approbatus adsit, sed audire confessionem recuset ? R. Censetur aequivalenter non adesse approbatus ullus. Similiter, si non approbatus jam partem confessionis audivisset, antequam approbatus accurrat, concedit Sylvius, qudd possit prosequi, quia judicium saciamentale jam inchoatum est cum jurisdictione. Si autem poenitens excommunicatione reservata inno- datus esset, et ipse superior accurreret, ab eo prius postulare deberet absolutionem a censura, ut se obedi- entem exhiberet; cum alias postea eidem se sistere deberet sub poena reincidendi ; sed absolutus a casibus absque censura reservatis se postea sistere non tenetur ; nam ab eis in articulo mortis simpliciter absolvitur sine illa conditione. Stey. App. Num. 49. An Ecclesia in praefato mortis articulo tribuat jurisdic- tionem absolvendi Sacerdoti etiam*, commatica excommu- nicato et denuntiato ? R. Pauwels de Sacram. Poen. c. 6. $. 4. p. 187. operose et animose defendit responsionem negativam, et opinionis suae fundamentum praecipuum adfert declarationem Card. Congr. Corte. Trid. Veriim alii communiter resolvunt, pro parte affirma- tiva: Preingue t. 10. p. 179. Bosco d. 8. Sect. 2. c. 4. quia verba Concilii Trid. videntur hunc sensum conti- nere, cui derogare non potest declaratio illa, quae, fatente ipso Fagnano, authentica non est. Quid hic significatur per articulum mortis ? R. Non restringitur ad ipsum agoniae tempus, sed sig- nificatur periculum mortis tale, ut, nisi huic Sacerdoti non approbato confiteatur, periculum aliquod imrrtirteat, forte nunquam habebit occasionem confitendi, vel saltem integre confitendi approbato: v. g. Si timeatur, no forte infirmus sensum vel loquelam amittat, antequam approbatu» acoersitus accurrat. Cap. 22. Eos \ib. 5. tit. 11. Sent. Excom. in 6. k 3 Digitized by Google DE MINISTRO 150 N. 10$. DE QUALITATIBUS SIVE DOTIBUS CONFESSARII. I. Tres dotes Confessorii. II. Officia Confess, III. Quid sit bonitas. IV. V alor 'absolut. inde non dependet, Qujs dotes in Confessario requirantur ? R. Hae tres : bonitas, scientia , et prudentia. Ita Rit. Rora, et Mechl. et S, Thom. Opus. 65. de Off. Sac. juxta illud Ps. 118. Bonitatem , et disciplinam , et scientiam doce me. Officia Confessarii sunt, agere et implere partes et obligationes Judicis , Medici , Patris , Consiliarii et Doc- toris. Quid intelligitur per dotem, quae dicitur bonitas ? R. Intelligitur status gratiae sanctificantis ; 2°* Intelligitur eminentia in virtutibus, praecipue in charit&te, in castitate, in mansuetudine et patientia. Disertius proponit haec Neesen de Sacram. Poen. 1 r. 5. q. 3. Notandum, qudd d praedicta qualitate bonitatis non dependeat valor absolutionis seu Sacramenti ; prout defi- nivit Concilium Trid. Sess. 14. c. 7. malus enim Sacerdos potest valide absolvere, quia Christus est principalis Mi- nister. N. 109. DE SCIENTIA REQUISITA IN CON- FESSARIO. I. Que scientia requiratur, II. Defectus scientice non in • validat absoL III. Aliquando tamen redditur invalida in illo casu ex parte confit ent. IV. Monitum S, Theres . Quali et quanta scientia praeditus esse debet Confes- sarius ? R. Scientia Theologica tantd, ut noverit communia Theologiae principia, et valeat communes casus resolvere, ac de difficilioribus dubitare ; ut , consulere possit con- gruos libros, et se doctiores : haec iterum latiiis deducit Neesen Tract 5. q. 3. dub. 2. pag. 542. An ex defectu scientiae in Confessario absolutio redda* tur invalida ? Digitized by Google SACRAMENTI PffiXITENTLS. ISI R. Negative : dummodd -Confessarius polleat eo rationii usu et scientid, ut ipse ex propriis finibus cognoscat et judicet ea; quae poeniteus confitetur, esse peccata. Aliquando tamen ex parte poenitentis absolutio illa redditur invalida : dum scilicet iste sciens imperitiam Confessarii, absque necessitate confitetur illi ignaro ; erit enim invalida absolutio defectu dispositionis in confitente, quia indirecte affectat occultare malitiam suorum pecca- torum per ignorantiam Confessarii, et declinare condignum de peccatis judicium. Animadverte monitum S. Theresi* cap. 5. de via perf., ubi ait, magni prorsus interesse, ut Confessarius vere doctus sit; et esse omnino periculosum ab ignaro regi: et cap. 5. vitae suae, monet, cavendos maxime esse semi- doctos, 'qui volunt videri docti apud suos poenitentes. N. 110. DE PRUDENTIA, TERTIA DOTE CON- FESSARII. I. P rudent, circa absoluU II. P rudent, circa contrit . III. Prudentia circa Confess . IV. Et circa satis/ac . imponen . Qualis prudentia necessaria est Confessario ? R. Prudentia Judici*, Medici, Patris et Consiliarii. Circa quid prudentia Confessarii versari debet ? R. Circa omnes quatuor partes Sacramenti Poeniten- tiae. Primft circa absolutionem utiliter dandam, negandam aut differendam. De quibus infra n. 1 19. et seq. 2°* Prudentia Confessarii extenditur ad contritionem, inquantum prudenter judicare debet de dispositione poe- nitentis requisita, ex ejus vita, affectibus et signis exter- nis, de quibus infra n. 115. et seq. '3°* Prudentia Confessarii occupatur circa confessionem sacramen talem, praecipue interrogationibus prudenter in- stituendis circa peccata et statum poenitentis, &c. De bis actum est supra n. 90, 91 et 92. 4°* Satisfactio sacramentalis exigit Confessarii pru- dentiam, ut scilicet imponantur satisfactiones salutares et convenientes, medicinales, praeservativae ct. vindicati vae. De quibus sigillati m agetur infra n. 175. et seq. Digitized by Google 152 BB H IN ISTRO ' N. 111. DE OFJF ICIO CONFESSARII TANQUAM PATRIS ET DOCTO RIS. I. Officium Patris explicatur* II* Pastor obligatur audire Confess . Paroch. III. Quoties rationabiliter petunt . IV. Alii Confessorii obligantur in necessitate . Quid agere debet Confessarius ex officio patris ? R. Debet peccatores benigni suscipere, quo modo Lue. 15. Pater suscepit filium prodigum . Hinc Rituale Rom. monet, ut Confessarius poenitentem non reprehendat in initio, sed ei fiduciam praebeat et adjuvet. Insuper debet indispositos perducere ad veram conver- sionem, ignorantes instruere, sana consilia et salutares ad- monitiones dare, et pro iisdem orare, &c. Latius de his S. Car. Borr.* p. 2. cap. 22. propterea illi Confessarii, qui non nisi confessionem audiunt et absol- vunt, appellari solent non patres, sed auditores confessionum. Quandonam Confessarius tenetur audire confessiones populi ? R. Pastor tenetur audire confessionem Parochianorum suorum, quando illi obligantur ad confessionem, puta in Paschate, in periculo mortis, etiam tempore morbi con- tagiosi. 4 , f Ulterius Pastor suos tenetur audire, quoties id rationa- biliter, tempore et loco congruis, petunt: quia jus habent exigendi a suo Pastore non solum necessaria, sed et uti- lia ad salutem secundum usum Ecclesiae ; et propterea Parochi obligationem aliquam habent, ut singulis diebus Dominicis et Festis se praesentent publice in confessio- nali. Idem quoque necessitas communitatis exigit. Alii Confessarii, quibus cura animarum ex officio non incumbit, obligantur in extrema et gravi necessitate, extra quos celsus licet non facile sub mortali teneantur, eos tamen adhortantur Ritualia, ut vocati promptos faci- lesque se exhibeant. N. 112. DE OFFICIO CONFESSARII TANQUAM MEDICI. I. Confessarius ut medicus . II. 1. Medium oratio . III» 2. Jejun . IV. Monitum S. Hier . venter semper esu- riens. V. 3. Opera miseric . VI. 4. Susceptio Sacra- ment . VII. 5. Fuga occasionum . Quid agere debet Confessarius tanquam medicus ? Digitized by Google SACRAMENTI PffiNlTENTLK. 159 R Debet, ait Pastorale, animaram morbos prudenter cu- rare, ct apta cuique remedia applicare ad tollendum malos habitus, dispositiones et reliquias peccatorum ; et debet praescribere antidota praeservantia a relapsu in futurum. Assigna aliqua hujusmodi remedia et antidota ? R. Alia sunt generalia, alia specialia. Generalia recen- sentur oratio, jejunium, et eleemosyna cum sequentibus : 1 . Oratio continua, et frequens meditatio misericordia» divinae et justitiae, et Passionis Christi Jesu : refugium ad B. M. Virginem, ad Angelos Tutelares et Sanct09, humili- atio coram Crucifixo, &c. 2. Secundum remedium generale constituunt jejunia, vigiliae, genuflexiones, passio frigoris, subtractio commodi- tatum corporis, mortificatio delectationum sensuum. Observet hic Confessarius hanc S. Hieronymi senten- tiam : Parcus cibus et venter semper esuriens triduanis jejuniis profertur : ita operariis, causantibus se non posse cum labore suo jejunare, praescribi potest, ut vesperi non nisi medietatem suae coenae solitae sumant, ut non bibant extra refectionem, vel non nisi exiguum, ut siti affligan- tur, &c. 3. Opera misericordiae tam corporalia quam spiritualia, vel saltem desiderium et voluntas parata praestandi illa. 4. Frequens et digna susceptio Sacramentorum Poeniten- tiae et Eucharistiae. 5. Fuga et sublatio occasionum peccandi, ac sensuum custodia ; juxta illud 1. Cor. 6. Fugite fornicationem . 6. Electio prudentis et periti Confessarii. Haec prolixi deducta reperies apud Du Jardinet Tora- beur. Similia quaedam subministrat La Croix lib. 6. p. 2. n. 1825. Gobat et alii. No. 113. REMEDIA SPECTALIA CONTRA PEC- CATA PARTICULARIA. I. Inquirenda radix seu causa peccati. II. Si causa ex- terna sit y evitetur . III. Si causa interna sit petulan- tia carnis. IYT. Si cama primo sit a cogitationibus , spiritualia sint remedia. V. Notanda distinctio. VI. Media contra jurationes. VII. Si ex consuet, proflu- ant. VIII. Contra quacumque peccata y remedium est exercitium Virtutis opposita . ' Quid Confessarius attendere et inquirere debet, ut apta et specialia remedia praescribat ? Digitized by Google 154 Dtt MJNfSTBO R.Debetinquirereradicem pdceata, sive causas et oc- casiones,'dx quibus peccatum committitur : cognita radice seu causa peccati, invenitur remedium, scilicet, exstirpare radicem. V, g. respectu motuum et peccatorum carnis possunt dari diversae radices seu causae ; ac primd possunt esse externae causae, consortium, alloquium, aspectus, excessus in potu et cibo, otium, deliciae, <&c. Hoc casu evitatio illarum occasionum efficax producet remedium contra illa pec- cata. Secundd : Si causa illorum motuum et peccatorum car- nis sit interna quaedam corporis complexio, humor abun- dans, petulans carnis pruritus et concupiscentia : hanc radicem resecabunt jejunia, abstinentia, fames, sitis, fri- (gus, et in initio motuum compressio dolorem infligendo cor- pori. Tertio, si causa peccatorum carnalium sit etiam interna, non imrqediate ex carnis pruritu, sed ex cogitationibus men- tis, ex phantasiis et speculationibus, aut a diabolo, a quibus pars itiferior movetur ; hoc casu praescribenda media spiri- tualia, quae impediunt vel repellunt cogitationes et phanta- sias* scilicet orationes ad Deum, 6. M. V. Angelum Cus- todem; item attenta cogitatio ad alia objecta Passionis Cteisti, ‘inferni, irel extvemi judicii, aut etiam applicatio sui ad alia negotia. In hoc casu jejunia et abstinentiae directe non prosunt, rifc ideo non praescribenda communiter in boc casu. Ex his intellige, quomodo peccata carnis in omnibus ho- minibus'non habeant 'eandem causam ; et ideo non debeant, nec possint omnibus hominibus praescribi eadem remedia ; nec eaedem poenitentiae imponi. Pariformiter in peccatis blasphemiae et jurationis inspi- cienda radix ; si enim prorumpant ex passione irae, ex ebrietate, ex lusu, adbibenda media, quae impediunt iram, vel ebrietatem aut lusum. Si autem ex consuetudine prodeant, praescribenda sunt ea media, quae consuetudinem extirpant : v. g. ad singulas jurationes in instanti corrigat seipsum dicendo alta voce : Male dixi, non dicam amplius ; ita simul reparabit scandadum qnod audientibus dedit ; vel etiam mox .qua- drantem de uno sacco in alium reponat pro pauperibus. Debet autem id statim post jurationem executioni man- dari, nt sic toUatur inadvertentia cum qua solent jurati- Digitized by Google SACRAMENTI JH36N ITUBNTIiE . 13& ones ex ore prolabi. S. 'Car, Insta Past. p. %• cap. 20. ait: Blasphemis poenitentias graves et difficile# injungente Contra peccata superbiae, avaritiae, iney aliaque omnia/ commune remedium proponitur exercitium virtutum op<- poaitarum, et frequens recursus ad Christum, maxime quando radix peccati est ipsa voluntas perversa: eoa venit autem, ut haec fiant statutis temporibus, mane, vespere, vel quotiescumque audierint sonitum hora* ita ut. mone- antur personitum cara panse. Nimis prolixum foret descendere ad omnia -singularia peccata. Interim plura remedia particularia reperies in libello Confessariis utilissimo, cui titulus : de Officio Sacerdotis, &c. per exim. Patr. Du Jardin, quae omnia hic cupimus pro insertis. Consuli etiam possunt S. Cero lu» Berr.> Gor- son, Lud. Granat, Tombeur* La Croix. N. 114.DE officio confessarii tanquam JUDICIS. I. Conjess. debet judicare. II. Solvit absolvendo: lingat duplici modo. III. Non debet de singulis ferre Judi- cium reflexum IV. Confess. judicavit mortale esse solum veniale. V. Responsio duplex. VI, Memoria singulorum peccatorum non requititur. Quid agere debet Confessarius tahquam Judex ? R. Debet cognoscere causam, et judicare de qualitate et gravitate peccatorum, et de dispositione poenitentis. Deinde debet judicialiter solvbre et ligare: solvit au- tem impertiendo sententiam Absolutionis sacramentalis ; ligat vero dupliciter, vel imporiendo obligationem con- dignae satisfactionis* vel negando absolutionis beneficium. An Confessarius debet de singulis peccatis, quae audit in confessione, ferre judicium singulare reflexum, hoc esse mortale, illud veniAiA ? R. Neg, sed ‘sufficit, qudd judicet illud esse peccatum secundum propriam rationem /objecti et circumstantiarum expositarum, quamvis per judicium reflexum non definiat, illud determinate esso* mortale aut veniale. Quid si Confessarius judidasset- peccatum mortale ex- positum solum esse veniale i R. Primd, qudd id communiter accidat ex ignorantia objecti vel circumstantiarum^ et tunc, confessio peccati iteranda est. i Digitized by Google DE MlNlSTfiO 156 R. Secundo, qudd Confessarius ab eo judicio reflexo ■on suspenderit nec restrinxerit intentionem absolvendi, sed intenderit absolute non conditionate absolvere ex alio judicio, quo juxta objectum et circumstantias judi- cavit illud esse vere peccatum, sive inquantum coram Deo peccatum est Vide dicta super Num. 85. Si judicaverit Confessarius veniale peccatum fuisse mortale, nihil innovandum. An Confessarius, quando absolvit, debet habere singulo- rum peccatorum expositorum praesentem memoriam ? R. Neg. Sed sufficit, quod ex omnium peccatorum con- fessione habeat virtuale judicium de statu peccaminoso poenitentia. N. 115. JUDICIUM DE DISPOSITIONE P(ENI- TENTIS. I. Opiniones aut horum. II. Requiritur judicium prudens de dispositione . III.' Excludit dubium et simile judi- cium de opposit. Potest vocari certitudo late dicta . IV. Certitudo stricte dicta , et late dicta. V. Item vocari potest Judicium probabile . VI. Objectio . VII. Probabilitas non facit Judicium prudens. VIII. Ex- plicatur textus S. Car . Bor. IX. Deductio practica . • X. P revisus relapsus non semper impedit absolutionem. An Confessarius, ut extra necessitatem, licite absolvat, debet habere judicium certum de sufficienti contritione •eu dispositione poenitentis ? R. Authores dividuntur : Tombeur requirit certitudi- nem prudentis fiduciae ; S. Th. a Villa Nova, certitudinem conjecturalem; Du Jardin judicium prudens; Reymac- kers, judicium probabile; Bon ae* Spei judicium moraliter certum ; inter quos aliqui non nisi circa nomen dissen- tiunt. Respondeo igitur cum eximio P. Du Jardin, qudd Con« fessarius habere debeat de dispositione legitimi poeni- tentis judicium prudens , quod excludit dubitationem, quamvis compatiatur formidinem sive timorem ex altio- ribus rationibus, ex quibus Paulus 1. ad Cor. 4. dixit: Nihil mihi conscius sum, sed non in hoc justificatus sum ; qui tamen moraliter certus erat de sua justitia ad Rom. 8. Certus sumf quia p.eque mors, &c. Quid vocas illud judicium prudens ? Digitized by iQogle SACRAMENTI POENITENTIA. 157 R. Quod formatur ex veris poenitentiae signis non elisis per signa suspecta, quodque non admittit judicium prudens vei dubium de indispositione. Admittit Du Jardin, iiiud judicium prudens ab aliis recte vocari certitudinem moralem late dictam. Obj. Nunquam potest haberi certitudo sine revelatione de dispositione hominis juxta illud, Eccl. 9. Nescit homo , utrum amore an odio dignus ^sit: ej-gp &c. R. Dist. ant. nunquam potest haberi certitudo stricte dicta, conc. ant. nunquam potest haberi certitudo moralis late dicta, neg. ant. quo modo loquitur Paulus ad Rom. 15. v. 14. Certus sum, quoniam pleni estis dilectione: idque evidenter docet S. Th. 2. 2. q. 60. a. 3. ad I. in humanis actibus invenitur aliqua certitudo, sed secundum quod convenit tali materiae. v Similiter idem P. Du Jardin admittit requisituiti judicium pos6e dici judicium probabile, inquantum nititur probatis indiciis non certis certitudine absoluta, non tamen in sensu Prob&bilistarum, quia tunc de opposito posset formari simile judicium prudens. Obj Judicium probabile est judicium prudens, ergo licet illud sequi. R. Dist. ant. Judicium probabile est judicium prudens, quando fit cum assensu infirmo proportionato motivi? ; transeat anteced. : quando fit cum assensu firmo, ftego antecedens; quia tunc non est proportionatum motivis; jam autem quando proceditur ad praxim sive ad actum, semper requiritur assensus firmus, quia ipsum agere est extra terminos et sphaeram assensus infirmi. Denique quod judicium probabile non sit judicium prudens suffii ciens in adrainistratione Sacramentorum constat ex pro- positionibus prima et tertia damnatis ab Innoc. XI scilicet; Non est illicitum in Sacramentis conferendis sequi opinionem probabilem de valore Sacramenti , relictd tutiore, .tyc. Est. 1. Gener at im dum probabilitate . . confisi aliquid agimus, semper prudenter agimus . Est. 2. Obj. S. Car. Borr. Instr. p. 2. c. 17. 154. docet, qudd Coofessarius possit absolvere, si probabiliter sibi per- suadeat, se posse fidem dare promissioni poenitentis, ergo judicium probabile sufficit. R. Neg. cons. quia vox probabiliter ibi idem valet ac yrobate, ut . dispositio sit probata, quo sensu accipitur 2. ad. Tim. 2. Cura te ipsum probabilem exhibere Deo» Et o Digitized by Google 158 DE MINISTRO quo modo idem S. Carolus in simili loquitur c. 9. dicens : Circa cotroversiam. Sane praxis S. Caroli Borr. non mul- tum sapit probabilismum. Ex dictis recte cum Du Jardin pag. 27. et P. Antoine tr. 4. a. 3.| q. 4. p. 3i9. concluditur, quod Confessarius non possit absolvere eum, qui in praxi recusat abstinere ab opinione minus probabili et mintis tuta. An Confessarius potest absolvere poeni tentem, quando probabiliter timet, sive praevidet, illum relapsurum in peccatum? R. Aliquando: dum scilicet sufficientia verse contriti- onis et firmi propositi signa reperiuntur : nam potest revera contingere, quod in praesenti sit rite dispositus cum firmo proposito, quale S. Petrus habuit; quod suffitit ut jam absolvatur: peccatum enim futurum, jam nullo modo volitum, non vitiat i praesentem contritionem ; fort& Deus omnipotens aliis mediis avertet relapsum. Si tamen dilatio absolutionis videatur in casu medium oppor- tunum praecavendi relapsum, poterit utiliter adhiberi. Frequenter talis relapsus praevidetur obventurus ex de- fectu firmi propositi, vel ex eo, quod non velit occasi- onem derelinquere, aut sufficientia media abhibere, quo casu non sunt absolvendi. N, 116. DE SIGNIS VERJE CONTRITIONIS. I. i. Assertio pcenitentis. II. 2. Lacrymce. III. S. In- tegra et humilis confessio . IV. 4. Libera evitatio occasionum , Sfc. praecedens. V. 5. Opera praeparatoria. VI. 6. Promplitudo adhibendi media omnia . VII, Assertio pcenitentis non semper suficit. VIII. Pteni- iens non mentitur sed decipitur . IX. Errant perni- tentes. X. Propos. 6. dam, ab Innoc. XL XI. De Axiomate S. T horna, XII. Duplex explicatio . Prima admittit generaliter . XIII. Secunda restringit ad facta. Qile sunt illa signa sive indicia, ex quibus Confessa- rius formare potest judicium prudens de dispositione pcenitentis ? R. Communiora sunt haec : 1. Si poenitens cordate dicat et asseveret se vete ex teto corde dolere de peccatis propter Deum summe dilec- tum, cum efficaci proposito non peccandi de caetero. 2. Si lacrymse, gemitus, &c. conjungantur : lacrymae enim testes sunt doloris, ait S. Aug. quamvis possint Digitized by Google SACRAMENTI P(EN ITENTI JS. 1 69 etiam profluere a dolore appetitas sensitivi, aut ex naturali dolore vel complexione absque vera animi contritione. 3. Si poenitens diligens conscientiae examen instituisse reperiatur, et peccata sua agnoscens, omnia sua aperte, candide, et humiliter in confessione exponat. 4. Si jam aliquo tempore, libere, ex intentione derelin* quendi peccata, cessaverit a peccatis, et deseruerit occa- siones, tabernas et personas ; alienum restituerit, &c. Nota, qudd dicatur libere ; si enim coactfe solum pec- cata reliquerit, v. g. ebrietates, quia pecuniae deficiebant, tunc non ipse censetur peccata deserere, sed potius peccata deserunt ipsum, quae derelictio peccati non mutat animum. 5. Si ulterius fecerit aliqua .opera praeparatoria, v. g. orationes multiplicaverit, eleemosynas, jejunia, aliaque remedia adhibuerit. 6. Si paratus sit quamcumque poenitentiam acceptare, et remedia omnia praescribenda exequi. An igitur semper absolvi non debet poenitens quando ipse asserit, se verfe conteri de peccatis suis ? Non semper, dum nempe alia signa opposita reddunt assertionem ejus dubiam vel suspectam. Obj. Non est supponendum, qudd poenitens velit men- tiri, ergo credendum est poenitenti dicenti, se rite esse contritum.* R. Nego cons. quamvis forte poenitens non velit mentiri, potest tamen decipi circa proprias affectiones et superna- ta rales actus : hinc dicit S. Greg. part. 1. Pastor. Sepe sibi de se mens ipsa mentitur .... et fingit se de bono amare , quod non amat ; de mundi autem gloria non ornare quod amat . Hinc observa, quod homines nonnunquam errent circa contritionem suam, et putent se esse contritos, ubi revera non sunt contriti : ex aliis enim causis dolor sentiri potest, quamvis non ex motivo formali contritionis. Responsionem confirmat damnatio prop. 6. per. Innoc. XI. Poenitenti habenti consuetudinem peccandi , etsi emendationis spes nulla appareat , nec est neganda nec differenda absolutio , dummodd ore proferat , se dolere et proponere emendationem. Ergo non semper credendum est poenitenti. Quomodo ergo intelligitur haec sententia S. Th. Suppi, q. 8. a. 5. ad. 2. In foro Confessionis creditur homini , et pro S€} et contra, se loquenti ? Digitized by Google m I>* MINISTRO R. Da J&rdid admittit illud effatum S. Th. in sum generali expressione : concedit etiam quoad contritionem, nisi aliqua signa vel argumenta sint in contrarium. Steyaert, Boud. aliique intelligunt de solis factis, ita ut oporteat credere poenitenti, utruov confessus sit vel non ; hoc enim exemplum ibidem adjungit 8. Thomas ; non autem debeant credere poenitenti in iis, quas spectant ad judicium Confessarii, v. g. qualis contritio sit sufficiens. Similiter lacrynaae aliquando fallunt, quia carum alie dantur causae, et propterea dicit S. Tb. a ViUanova O peccator ! ei verk ploras , veni foras ; alias non credo lacrymis , etiamsi millies juraveris. Observa ex dictis, quomodo sufficiat aliquando unum ex praefatis signis, aliquando vero plura requirantur ad formandum judicium prudens. Praedicta per autboritates SS. PP. confirmata reperie» in praxi P. Tombeur. N. 117. DE SIGNIS SUSPECTIS* 1. Incuria examinis et ptaparationis. II. Exigua in- structio. 111. Si peccata par vif acia f. IV. Vita laxa et negligens. V. Iterata fidei violatio . , VI. Si sit consuetudhiarius alias monitus. VII. Si crebri reci- divus. VIII. Recusatio Poenitentia rationabilis . IX. Signa Contritionis vera et suspecta inter se conferenda . X. Signa certa, deesse contritionem . Qr&NAM sunt illa signa, quqe dispositionem poenitentia aliquando reddunt suspectam, dubiam -vel incertam ? R. Communiora sunt haec : 1. Si poenitens nullam vel exiguam curam praestiterit in examine conscientiae debito, aut sine praeviis actibus contritionis, fidei, spei, se intruserit festinus in confes- sionale. 2. Si parum instructus sit m rebus fidei, vel in iis quae pertinent ad statum et obligationem suam : conciones non frequentet, nec officia divina. 3. Si peccata sua licet gravia, aestimet levia vel com- munia et leviora, quam quae alii hominfes committunt; se excuset in confessione, alios quasi accusans. 4. Si sit liberioris et laxioris vitae, negligat quotidiana exercitia, quae omnes pii horaibes solent exercere, v. g. mane et vesperi se convertere ad Deum : si vix unqiaaun de Deo cogitet» neque de rebus diviais loqui desideret. Digitized by Google - SACRAMENTI POSNITENTIJS. 161 5. Iterata fidei datae violatio de deserendis occasionibus, restitutione facienda, &c. prout dicit S. Car. Borr. Instr. p. 2. c. 17. 154. Si fidem semel atque iterum f re gerit 9 ac tertid jam idem •polliceatur , absolutionem differat . ImO prudenter aliquibus differetur absolutio etiam prima vice, donec restituerint, vel occasionem deseruerint : ut dicitur infra Num. 133. 6. Si sit consuetudinarius, a te vel ab aliis Confessariis monitus, de quibus infra N. 145. 7. Si sit recidivus, qui crebrd vel citd relabitur, nulld extraordinaria tentatione pulsus : de quibus S. Franc. Sal, hanc enuntiat sententiam : Hec regula est propemodum generalis : Quando toties in eundem labimur defectum , signum est , decesse corrigendi affectum . S. Si renuant acceptare rationabilem et medicinalem pcenitentiam : si quis tamen humiliter petat aliam ex justa causa, non dicitur recusare poenitentiam. An semper suspecta habenda est dispositio, adeoque ab- solutio extra necessitatem differenda, quandocumque ia poenitente reperitur unum ex praedictis signis suspectis ? R. Non semper : sed signa poenitentiae verae conferre oportet cum signis aliis, et si quidem priora tanti sint pon- deris, ut elidant suspicionem oriri natam ex 6ignis poste- rioribus, potest absolvi, et ita aliquando absolvimus indilate consuetudinarium vel recidivum. Quaenam sint signa sive indicia certa, ex quibus Con- fessarius judicat, confitentem esse indispositum, et conse- quenter absolutionem eidem esse negandam, exprimit Ri- tuale Rom. et Pastorale Mecbl. de quibus infra N. 221. N. 118. DE OPERIBUS PCENITENT1ALIBUS PRAEPARATORIIS. I. Status questionis . II. Moderna praxis. III. Pro- pos. damnata Quesn . IV. Propos.dam.ab. Alex . VII. V. Fffugium II uy gens refellitur. VI. Objectio . VII. Quomodo Pceniten. dicatur Baptism. laborios. VIII. Objectio . Responsio generalis. Docuerunt aliqui, (inter quos Quesnel, Huygens, Opstraet), regulariter nullum esse saeramentaliter absolven- dum, nisi ante absolutionem opera quaedam poenalia, jeju- nia, castigationes corporis, &c. praestitisset, ad similitudi- nem veterum canonum poenitentialium : Steyaert. App. pag. 80. et de poeu. §, 15. n. 6. p. 241. o 3 * Google 102 DE MINISTRO Unde regulariter omnes : poenitentes remittebant eme absolutione ad illa opera quae vocabant praeparatoria, quan- tumvis alia signa contritionis innotuissent. V erum banc regulam improbat moderpa Ecclesiae praxis, neque Concilium Trid. nec ulla Ritualia eam modo praescri- bunt. Novissimi ex boc Capite damnata videtur. haec props. inter Quesnel, 87 . Modus plenus sapient id, lumine et chnri- tate , est dare animabus tempus portandi cum humilitate, et sentiendi statum peccati, petendi spiritum poenitentia et contritionis , et incipiendi , ad minus , satisfacere justitia Dei , antequam reconcilientur . Similis formae propositiones damnatae fiderant ab Alex. VII, anno 1690. inter quas 19 est haec t: Ordinem promittendi satisfactionem absolutioni, in - duxit, non politia, aut institutio Ecclesia, sed ipsa Christi lex: et pr ascriptio, natura, idipsum quodammodo dictante , Per illam praxim mox absolvendi ordo poenitentia est inversus. Est. 17. Huygens se eximere contendit a doctrina damnata, qudd non requirat illa opera poenalia, tanquam satisfactiones, seu tanquam dispositiones : veriim praxis moderna ea nec tan- quam dispositiones ab omnibus requirit : quamvis a pecca- toribus consuetudinariis et inveteratis absolvendis plura ei specialia signa contritionis exigat. Obj. Concilium Trid. Sess. 14. c. 2. dicit . Ad quam novitatem et integritatem (quae nimirum in Baptismo reci- • pitiur) sine magnis nostri fletibus et laboribus — pervenire nequaquam possumus : ut merild poenitentia laboriosus quidam Baptismus a satietis patribus dictus fuerit. Ergo in Sacramento Poenitentiae praerequiruntur opera poenalia et laboriosa. R. Neg. cons. quia Concilium Trid. per ly Novitatem non solum intelligit remissionem culpae, sed et omnis poena temporalis ; jam autem pro hujus poenae abolitione impo- nuntur in Sacramento Poenitentiae opera laboriosa et poeni- tentialia, sed haec ante absolutionem praestari non debent. Igitur poenitentia recte dicitur Baptismus laboriosus > propter haec opera satisfactoria, ac propter onera et con- fusionem confitendi peccata, &c. Objiciuntur multa ex antiquioribus Conciliis et SS. Pa- tribus ejusdem temporis : sed ad ea generali respon- sione dici potest, quod post saeculum decimum tertium diciplina Ecclesiae mutata sit, et rigor Canonum mitigatus. Digitized by Google SACRAMENTI PCRNITENTIM. 163 N*: .1 19. DE ABSOLUTIONE DANDA VEL NE- GANDA ET DE ABUSIBUS. I. Probatur responsio . II. J Explicatio terminorum . III. Regula est absolvere ; exceptio a regula negare abso- lutionem. IV. Primus abusus dimittendi omnes. V. Objectio . VI. Mali non debent haberi impoenitentes , quando ostendunt vera signa Pcenitenti* . VII. Se- cundus abusus in praxi absolvendi omnes . VIII. 00* jectio. IX. Dilatio non sit nimis longa . Demittatur ' t cum benignitate , An absolutio aliquibus danda est, et aliquibus interdum neganda vel differenda ? R. Affirm. nam ita loquuntur Ritualia Rom. et Mech. ita docet S. Carolus Borr. Instruet. Past p. 2. et indicat, casus illos non rard occurrere : eadem est doctrina S. Th. a Villa- Nova, Bellarmini, &c. Non autem solius Jansenii, ut quidam ignari ad invidiam obtrectant. Denique colligitur ex verbis Christi, cum dedit potesta- tem remittendi et retinendi peccata. Possent hi termini negare absolutionem, differre abso- lutionem distingui, ut, negare absolutionem respiciat certd indispositos; differre autem concernat dubie dispositos; sed cum prior terminus multis sit odiosus, benignius loqui- mur dum dicimus, qudd etiam dispositis solhm differamus absolutionem, usque dum se dignC praeparaverint, cuni sponsione absolutionis tum percipiendae. RectC docet Stey. App. pag. 18. pro regula habendam esse absolutionem, quae immediate confessionem sequatur ; ita ut casus, quibus neganda vel differenda est absolutio, tanquam totidem a regula communi exceptiones sint repu- tandae. Hic vitandus duplex abusus in praxi, ut notat Stey. Primus 'est eorum, qui omnibus aut plerisque absolutionem negant aut differunt : hi enim regulas praxeos invertunt, dum exceptionem a regula in regulam suam assumunt ; ad quos cum S. Bem. lib. 1. de Cons. c. 2. dici potest ; Tene medium, si non vis perdere modum. Rigor seduxit ab Ecclesia Tertullianum et Novitianum. Obj. Sunt plures homines mali, quam boni, ergo plerisque neganda absolutio. R. Neg. cons. Lic&t enim plures, etiam Christiani, sup- ponerentur esse mali, non ideo plerique sunt impoeniten- tes, dum sacramentaliter confitentur, et vera poeni- Digitized by Google DE MINISTRO 104 t tentise signa o& tendunt : deinde de occultis Dei judiciis Confessarius judicare non debet, sed secundftm vera con- tritionis signa : boni autem privandi non sunt sacramentis propter aliquod occultum malum : proterea dicit S. Cyp. Epist. 53. Faciem singulorum videmus , cor scrutari non possumus , obesse autem mali bonis non debent : quamvis aliqui ementiantur se per eadem signa bonos/ et sint lupi sub ovina pelle. Abusus alter priori oppositus est eorum, qui omnes in- discriminatim absolvunt, nec ullum, etsi consuetudinarium, prout jactabundi profitentur, sine absolutione dimittunt. Hos, ait Steyaertius, App. pag. 92., in Ecclesia mihi commissa exauthorarem, si nossem ; nam isti ad inferna peccatores securos dimittunt , dicit S. Thom. a Villa* Nor. Et S. Carolus Borr., Inst. p.,2. c. 17. inquirens causam, cur in omnibus opificiis gravissima peccata inveniantur ? Respondet, Confessorios incuria sua maximam prtebere causam . Hinc generaliter enuntiat Bellarm. Non esset tanta facilitas peccandi , si non esset tanta facilitas absolvendi. Ad rem S. Xaverius refertur apud la Croix lib. 6. p. 2. n. 3 7 19. monuisse Confessarios, ut proeoptarent confessiones paucas rite factas audire, quam multas temerfc prope- ratas. Obj. Christus nullum peccatorem veniam rogantem dimisit. R. Christus scrutator cordis eis veram conversionem inspiravit et tribuit : alium tamen Matth. 8. v. 19. dicen- tem : sequar te quocumque ieris , non admisit. Denique non legitur Christus ullum, quem absolvit a peccatis, relap- sum in eadem peccata, absolvisse secundis vicibus. Circa dilationem absolutionis monet illustrissimus Domi- nus Humbertus in Epistola Past. 1°* ut dilatio non fiat per tempus nimis diuturnum, nec per annos, sed ad paucos dies vel septimanam unam aut duas, prout causa dilationis requirit et poenitenti convenit. 2°. Monet ut in casu absolutionis differendae Confessa- rius confitentem non dejiciat amara insultatione, sed blan- dissime, ut loquitur Catech. Rom. tractatum dimittat. Ad hoc proderit, si non statim et crude neget absolutionem ; ast a longfe proponat, quantum malum sit sacrilege absolvi ; quod certo non vellet indigne absolutionem recipere ; an non cupiat per aliquos dies se dignifts praeparare : qudd proxima vice quando illa peccata vitaverit. Digitized by Google PE CAUSIS 165 eum absolvet; qudd ipse ConfeSsarius peccaret, si absol- veret eum; qu6d facilius sibi foret absolvere, quam di- mittere, &c. Eruditis verd convenit aperte declarare veritatem. Si denique nolit acquiescere judicio Confessarii, licebit ei dicere cum Bellarinino : Si non placet vobis nobiscum venire ad Citium, neque placet nobis vobiseum ire in gehennam , N. 120. DE CAUSIS NEGANDI VEL DIFFERENDI' ABSOLU- TIONEM. I. Dilatio absolutionis pernic . aliquando . II. Aliquando utilis per accidens . III. An licito exerceatur in pernitentem invitum . IV. Dilatio vel negatio ali- quando necessar. V. Qui non admittendi ad con- fessionem. Praenotandum, absolutionis dilationem vel negationem aliquando esse utilem , aliquando necessariam et aliquando perniciosam. Ita Deputati Lovanienses inter Articulos Romae oblatos Summo Pontifici Innoc. XI. apud Steyaert in dam. Dilatio vel negatio est perniciosa, quando omnia requi- sita pro absolutione danda adesse constat et ex dilatione non ex pectatur bonum, quin idem aut majus exspectatur ex absolutione mox cqncedenda. Quandonam dilatio absolutionis dicitur esse utilis non necessaria ? R. Quando omnia requisita pro valida absolutione adsunt, sed ex dilatione tamen speratur notabile bonum, q&ale et quantum non sequ fetetur ex praecoci absolutione: ita v. g. utilis erit dilatio, si ex ea praecavendus sit relapsus. Notandum interim, quod baec dilatio per accidens solum utilitatem producat, sicuti abstinentia & S. ConJ- munione. Notant praefati Lovanienses, qudd dicta dilatio, quando dumtaxat est utilis, non possit exerceri in poenitentem invitum ; sed oppositum sustinent La Croix lib. d. p. 2. n. 1764 et 1819. Antoine t. 4. 271. Lugo, &c. Quia, Digitized by Google 1«6 DIFFERENDI ABSOLUTIONEM. aiunt, Medicus juste pro brevi tempore recusat medici- nam, postea cum meliore fructu applicandam. Ita etiam Gaspar, pag. 159, et Tamburinus Method. exp. Conf. lib. 1. c. 3. §. 6. Quando dilatio vel negatio absolutionis dicitur neces- saria ? R. Quando absolutio danda putaretur invalida, vel illi periculo exponeretur extra articulum mortis vel alterius necessitatis. 1°' Ex defectu jurisdictionis, v. g. si occurrat casus reservatus. 2°’ Ex parte confessionis, ed qudd v. g. confessio generalis instituenda est, ad quam poenitens se non pr«- paravit, et indiget dilatione pro examine maturiori, &c. 3°- Generatim quando aliquod requisitum de esse cog- noscitur ex parte subjecti, materiae, &c. 4°* Solet specialiter assignari . et exprimi defectus con- tritionis seu dispositionis!* De quo Numeris sequentibus. 60p Pastorale Mecblin, pag. 41. recenset quosdam, qui nequidera ad r confessionem admitti debent nec audiri. Haec sunt verba ejus : u Mulierum earum confessiones non audiantur, quae vestes modestas et honestas non habent, •quae cerussatae veniunt,., aliisque lasciviis comptae, aut nudatis uberibus accedere volunt. Similiter et viri arcendi qui cum armis accedunt, vel habitu impudeoti vel inde- centi.Idem S. Carr. Borr. Instr. p. c. 7, praescribit. Haec tamen regulariter intelligenda existimo, quando in illis peccatur mortaliter. Alioquin dici deberet, qudd repellantur non tanquam indigni, sed tanquam non satis digne, modeste, humiliter secundum externum ritum accedentes, uti quis repelleretur, si larvatus aut vestibus bacchanalibus indutus accederet ; vult enim Pastorale, ut cum humilitate mentis et habitus accedant, flexis geni- bus, &c. N. 121 DE NEGANDA VEL DIFFERENDA AB- SOLUTIONE OB DEFECTUM CONTRITIONIS. I. Septem caus£ negandi absolutionem . II. Versus pro juvanda memoria . III. Objectio . IV. Reliqui casus ad procedentes reducuntur . Quibus neganda vel differenda est absolutio ob defec- tum contritionis seu dispositionis ? Digitized by Google DIFFERENDI ABSOLUTIONEM 107 R. In Rituali Romano et Pastorali Mechlinienai recen- sentur sequentes : 1. Qui nulla dant signa doloris ; 2. Qui odia et inimicitias deponere nolunt ; 3. Qui aliena, si possint* restituere nolunt ; 4 . Qui proximam peccandi occasionem deserere nolunt; 5. Aut alio modo peccata relinquere, et vitam in melius emendare nolunt ; 6« Qui publicum scandalum dederunt, nisi publice sa- tisfaciant, et scandalum tollant. 7. Quibus Lovanienses adjungunt eos, qui ignorant ar- ticulos fidei scitu necessarios, quam causam Pastorale ante expressit et supponit: addi debent et ii, qui igno- rant ea, quae ex officio vel conditione statfis aut profes- sionis sus scire tenentur sub gravi. Quae causae vel casus momoriae juvandae gratia expri- muntur his versibus : 1 . Non absolvuntur, qui non dant signa doloris : 2. Aut odia ex animo qui mox deponere nolunt ; 3. Reddere qui nolunt, si alienum reddere possint; 4« Proxima peccandi causa est, quam linquere no- lunt ; . 5. Nec vitam emendare volunt, aut saepe relapsi ; 6. Publica qui data scandala primo tollere nolunt ; 7. Aut illa ignorant, quae debent scire necesse. Obj. Dantur plures causae negandi vel differendi ab- solutionem, ergo incompleta est superior recensita de- seriptio. R. Neg Cons. quia illae causae, quae ab aliquibus pro- feruntur, ad praecedentes classes reducuntur : ita alii, qui justam poenitentiam vel remedia salutar a recusant, reduci possunt ad primam vel ad quintam classem : consuetudi- narii crebro sub quarta aut quinta classe continentur, &c. De singulis per singulos articulos prosequemur. N. 122. DE IIS QUI NULLA DANT SIGNA DOLORIS. I. Qui nulla dani signa f vel non sufficientia. Quinam intelliguntur in Pastorali per cot, qui nulla dani signa doloris ? ■ litized by Google 168 DI CAUSIS R. Illi, in quibas Confessarius non invenit ulla vel non sufficientia signa verae contritionis recensita Num. 116. qui v. g. enarrant sua peccata adinstar historiae cujusdam sine aversione ab iis. Dicuntur non sufficientia signa contritionis, quamvis forte aliqua signa appareant, si eorum fides elidatur per contraria signa suspeota recensita Num. 177. N. 123. DE MORIBUNDIS ABSOLVENDIS QUI NON DANT SIGNA DOLORIS. I. Moribundi absolvendi , qui signa poenitentia dederunt . II. Status quastionis . III. Responsio affirmativa profertur. IV. Practicb. V. Probatur authoritate S . Aug. VI. Objectio . VII. Christiana vita conti - net confessionem pro articulo mollis. VII 1. Non pro alio tempore . IX- Exponit peccatum in generali . X. Debet mortalia peccata postea adhuc confiteri . XI. Directio practica . XII. Objectio. Moribundi illi, qui, praesente Sacerdote, aliquod signum contritionis, capitis nutu, aut pressione manus ostendunt, vel, qui antequam Sacerdos accurrat, aliquod simile signum vel desiderium confitendi ostenderunt, ut testes referunt, absolvendi sunt, quia hoc praescribunt Ritualia Rom. et Mechl. Decreta Conciliorum id confirmantia adfert Tournelly q. 9. de Poen. a. 2. conci. 2. Quaestio ventilatur de Moribundo , qui inopinato cathar- ro aut alio casu oppressus, destitutus est usu sensuum et forte usu rationis, qui nullo signo externo dolorem de peccatis testari potuit aut potest; verumtamen Christi* anus esse judicatur ex rosario, ex libro precum, aut ex vestibus et habitu Patriae Catholicae. Quaeritur autem, an iste sit absolvendus sacramentaliter ? R. Diversa fuit super eo Theologorum sententia tem- pore S. Augustini, et nunc est, Sylvius, Wiggers, aliique responsionem negativam sequuntur, hoc unico fere nixi fundamento, qudd non videatur inveniri ulla confessio, quae tamen est pars vel requisitum essentiale Sacramenti Poenitentiae. Responsionem affirmativam defendunt Morinus lib. 10. cap. 10. Necsen, VanRoy, Tournelly, Steyaert, Pau- wels et passim recentiores; etiam Clemens VIII. refer- ‘ Digitized by Google DIFFERENDI ABSOLUTIONEM. 109 tur eam pracbce confirmasse, fiam quempiam videns ruentem praecipitem ex fabrica S. Petri, eundem absolvit. Consule Benefi. XIV. de Sjrn. 1. 7. n. 10. pag. 290. Igitur haec praxis retinenda, cum in extrema neces- sitate liceat uti sententia probabili, dum certior haberi non potest Probatur ex S. Augustino t 6.1ib. 1. de Adult. Conj. c. 26. ubi docet Catechumenum in fine vitas, morbo Ita oppressum, , ut Baptismum petere hon possit, esse bapti- zandum : quia, ait, “ Si voluntas ejus incerta est, mult0 satius est nolenti d&re quam volenti negare, ubi velit an nolit sic non apparet ; ufc tamen credibilius sit eum, ai posset, velle, se potius fuisse dicturum ea Sacramenta per- cipere.’' Subjungit ibidem ©. 18. S. Aug. “ quae Baptis^ matis, eadem Reconciliationis est causa.” Obj. In praefato casu nulla repentur sacrameUtalis confessio moribundi: atqui ea essentialiter requiritur; ergo, &c. R. Nego antec. invenitur enim quaedam confessio vir- tualis seu implicita in vita christiane peracti; nam om- nis christiane vivens censetur confiteri, se esse peccato- rem, et petere absolutionem in simili mortis periculo; deinde motus oria* manuum, &c., qui videntur naturales, forte sunt signa contritionis et confessionis. Casum in seipso accidisse testatur Marchantius in Tribun. Sac. p. 1. tr. 4.t 4. q. 3. Instabis : christiane vivens, qui corpore sanus est, non censetur ideo sacramen taliter confiteri, ergo nec morbo oppressus. R. Neg. copB. ratio disparitatis est, qudd homines Chris- tiane vivant etiam Ideo, ut in fine vitae Sacramenta sus- cipere possint: itaque ex ea intentione continet vita christiana pro fine vitae confessionem sacramentalem pro absolutione tunc recipienda, npn pro alio tempore. Obj. Talis moribundus nullum peccatum exponit; ergo non confitetur. R* Distinguo: nullum peccatum exponit in specie, concedo ant. nullum exponit in generali per vitam Chris- tianam, nego ant. Absolutio autem cadit directe in offensam Dei, licet non directe in specificum peccatum particulare : et propterea Notandum, qudd iste moribundus, si convalescat, te- neatur mortalia peccata postea specifici confiteri, quia •X praecepte divino omnia , mortalia dehent semel directe p Digitized by Google 170 1*1 CAUSIS quoad speciem, circumstantias, &c.subjici clavibus Eccle- siae. Quomodo practice procedet Sacerdos in hujusmodi casu moribundi ignoti ? * R. Primd rogabit, a circumstantibus utrftm ostenderit desiderium confitendi, vel dederit signa poenitentiae ; si non, petet utrfim noverint euui vitamque ejus, et ex qua causa in periculum mortis inciderit ; si nec hoc sciatur, neque an 4it Catholicus ; ex indiciis rosarii, libri precum, vel vestis patriae . catholicae formabit judicium. : Hoc cognito, praeformabit ipsi actus fidei, spei, cbari- tatis et contritionis, quia ad illos eliciendos obligatur in fine vitae : solicitabit ipsum, ut votum confessionis con- cipiat,, et signum aliquod ostendat per compressionem manus aut aliter ; Sacerdos ei dicat, qudd absolutionem ei statim impertietur, aut animo poenitenti eam suscipiat : tAndem data absolutione imponet ei pro satisfactione sacramentali, ut in corde cogitet et invocet Nomen Jesu. Obj. Videntur haec omnia inutiliter fieri, quia suppo- nitur destitutus usu sensuum, et rationis. R. Nego ass. : quamvis enim appareat carere usu rati- onis, forte internfe sui compos est, et omnia dicta percipit; prout Marcbantius in seipso contigisse testatur. N. 124. DE MORIBUNDIS PECCATORIBUS absolvendis: I. Moribundi peccatores publici absolvendi, II. Hxreticiy . S(c, Moribundi non absolvendi, III. Qui in ipso cri- minis actu moriuntur non debint absolvi. IV. Recu- sans confiteri ex Phrsnesi. V. Praxis in agonia. An eadem resolutio et praxis est observanda circa similes moribundos, qui christianam Religionem quidem profitentur, sed peccatores sunt etiam publici ? , R. Tournelly, Juenin, aliique hic anxiantur et negant Verihn S. Augustinus videtur in eadem resolutione persistere dicens, “ Catechumenos baptizandos, qui viven- tium conjugiis copulati retinent adulterina consortia : quis enim novit, utrum fortassis adulterinae carnis illecebra usque ad Baptismum statuerant detineri ?” Subscribit Pauwels t 3. p. 271. Haeretici tamen, Schismatici, Apostatae, &c. his absol* Digitized by Google DIFFERENDI ABSOLUTIONEM. 171 vendis annumerandi non sunt, quia deseruerunt vitam Chris- tianam. Quid resolvendum de iis, qui m ipso criminis actu aut Voluntate, privati subitd rationis usu, videntur morituri, si nulla ante mortem signa contritionis appareant ; cujusmodi sunt ebriosi consuetudinarii, qui per ebrietatem plane volun- tariam extinguuntur, item qui in duello aut iniqua pugnd laesi spirant vindictam usque ad' ultimas voces ? R. Illis neganda est absolutio, quia per signa certa con- stat qu6d usque ad ultimum vit® velint manere in affectu peccati mortalis. Verumtamen si die aut altero obmutescentes supervivant, prudentia Confessarii mutationem considerabit. Quid agendum in casu, quo moribundus in phrsenesim lapsus, nullo antea dato poenitenti» signo, dicat mod6 se nolle confiteri, et Confessarium abigat ? Respondet-N eesen tr. 5. d. 13. distinguendo : si iste Chris- tiane vixerit solitus Sacramenta frequentare, est absolvendus ; si in consuetudine vel affectu peccatorum vitam duxerit alienus ab usu Sacramentorum, prudenter praesumitur, ea, qu® in phrenesi dicit, provenire ex pravo voluntatis habitu adhuc durante. Notandum : quando infirmi rite ultimis Sacramentis sunt muniti, tunc in agonia sensibus destituti non sunt iterum absolvendi, quia pro illo articulo jam Sacramenta suscepe- runt ; nec supponi debet, illos postea peccasse mortaliter, saltem si non ita longum temporis intervallum intercesserit . etiam quia solent Confessarii et Pastores frequenter visitare infirmos, et eosdem ea occasione interrogare, utrCim aliquid '•it, quod conscientiam eorum gravat, ut per confessionem mox se ab eo liberent. N. 125. DE ILLIS QUI ODIA ET INIMICITIAS DEPONERE NOLUNT. I. Qui oderunt positivi, II. Et qui non amant . III* Odium voluntatis differt ab odio passionis . IV. Odium non gatis depositum . V. Remissio debiti realis non est necessaria . Quinam sunt illi secundo loco recensiti in Pastorali, Qui odia et inimicitias deponere nolunt ? R. Prirad, sunt illi, qui positive oderunt proximum vel in voluntate rationali aversionem a proximo fovent ita, ut eidem malum exoptent. Digitized by Google 17? de cassis Secund<), sunt etiam ii, qui oob amant proximum, quod in lege Dei praecipitur, v. g. qui nolunt bona apprecari prox- imo, praecipui beati tudinCra, qui injuriam personalem ignos- cere, et amicitiae vel cbaritatis signa communia et necessaria ostendere recusant. Prudenter discerne odium voluntatis ab odio appetitus sensitivi, quod est passio, et manere quandoque potest, ita ut commotio sanguinis sentiatur ad aspectum alterius, depomto odio vpluntatis, dum scilicet voluntas renititur, et interea signa amicitiae observat, pro altero orat; &c. Et contra, non omnes existimandi sunt. deposuisse suf- ficienter odium voluntatis, quamvis dicant, se nihil mali velle inimico, si interea non velint eum amare, necessaria amicitias signa recusant, vel vindictam de injuria illata su- mere suo tempore intendant. Notandum, quod non sit necessarium, remittere debita vel damna realia ; aliquando tamen id consulendum, ut effica- cius utrimque omne odium deponatur. De bis in 2a. 2ae. N. 12«.' DE IIS QUI ALIENA RESTITUERE NOLUNT. L. Recusantes restitutionem honoris, fama, honorum9 SfC. II. Causa excusantes. III. Absolutio dari potest ante restitutionem . IV. Obj. S. Aug . V. Exceptiones . Quinam significantur tertio loco adducti a Pastorali, scilicet Qui aliena , si possint , restituere nolunt 7 ft. Isti, qui recusant restitutionem alteri debitam, honoris, famae vel bonorum temporalium; aut juri alterius cuicum- que satisfacere nolunt ; quibus accensendi sunt, qui debita justa ex emptione, aUt alio quovis contractu orta, solvere nolunt. Steyaert Ap. p. 19. Additur in Pastorali, Si possint ; sub quo dampreben- dantur omnes reliquae causae excusantes . & restitutione, nimirum impotentia, necessitas extrema, &c. de quibus in 2a. 2ae. Possunt autem hujusmodi impotentes absolvi, modo paratam voluntatem sive effectum concipiant restituendi quamprimhm poterunt, et proponant specialem curam ad id impendere, parcitis vivendo, diligentius laborando, sump- tus et tabernas vitando, &c. An isti, qui valent et possunt restituere, debent prius restituisse, antequam absolvantur. Digitized by Google DIFFSBBKDI ABSOLUTIONEM. 173. R, Pastorale non requirit illud/ neque per se necessa- rium est ; sufficit enim; quod firma voluntate quamprimum restituere proponant, quia tunc voluntas justa est et dis- posita: hac de causa Pastorale maluit dicere. Restituere nolunt, potitis quam, Non restituerunt. Obj. S. Aug. dicit: “ non remittitur peccatum, nisi re- stituatur ablatum * ergo restitutio preerequiritur ante abso- lutionem. R, Neg. cons. quia S. Aug. intelligitur: nisi restituatur ablatum vel in effectu vel in affectu, pro quo sufficit vo- luntas restituendi. - Verumtamen aliqui non sunt absolvendi, nisi facta resti» tutione: nempe ilU, quorum dictis fides non est adhibenda : hujusmodi solent esse rudiores, qui existimant se liberos a. restitutione, si modd absolutionem impetraverint ; item ii, qui fidem datam de restituendo fregerunt; bine Syn. Bur- digal. ordinavit, non esse absolvendos, qui semel fidem fefellerint de ablatis restituendis, vel piis Legatis solvendis Similiter loquuntur SS. Car. Borr. p. 2. 17, Franc. Sai. Thom. a Villanova. No. 127. DE OCCASIONE PROXIMA PECCANDI. I. Definitio . II. Alia definitio. III. Occasio proxima pies semel tantum in vita vel anno occurrit . \V . Defini- tiones aliqua rejiciuntur . V . Qudm frequens lapsus f fi- dat occasionem proximam, VI. Est occasio proxima si ex tribus vicibus semel cadat. VII. Item si ex decem vi- sibus ter cadat. VIII- Bis vel ter cadere in mense facit occasionem proximam . IX. Objectio . X. Sufficit si cadat frequenter absoluta . XI. Ternus lapsus ex quoti- diano Ministerio per annum , non facit occasionem proxi- mam. XII. In dubio supponitur occasio proxima. Quid est occasio proxima peccandi, de qua loquitur Pastorale ? R. Est id, Quod natum est inducere in peccatum mor- tale. p 3 Digitized by Google m Dfi OCCASIONE RRGCXIMA. Recte etfam definitur : Id, quod affert merda vel pko- habile periculum peccati mortalis. Excluditur occasio re- mota, quia haec non affert morale pericnkun in particulari usu, vel actu. ' Traditur a quibusdam, Boud., Sftey. haec occasionis proximae definitio : id, quod natum est frequmttr inducere ad peccatum mortale ; eaque admitti potest commode in- tellecta, ita scilicet, ut occasio illa nata sit frequenter mdu^ cere, si frequenti i'is et saepissime occurreret, ita. u£ sit definitio- occasionis proximae in genere sire» im specie eoasi- deratae, non in individuo. Alioquin potest aliquid esse occasio proxima respectu alicujus, quamvis semel tantum in vita, vel semel in anno casus occurreret: ita encaenia, semel annui* recurrentia, erunt occasio proxima respectu rustici, si ipse soleat, tunc se inebriare, vel saltem patiatur morale periculum inebri- ationis, incontinentiae, rixansm, &c. Adeoque accessu* ad illa encaenia ipsi interdicendus ; nisi forte post sanum circumstantiae intantumj essent immutat», ut cesset peri- culum. Du Jardin pag. 60. idem judicat de Mcnacho vel Moniali, qui occasione annuae ambulationis solent inci- dere in peccata. Denique potest quidpiam esse occasio proxima alicui peccandi, in qua ipse nunquam peccavit^ modo jam prae- videatur periculum labcndi in peccatum. Observat P. Du Jardin pag. 32. occasionem proxi- mam non recte a Casuistis definiri, esse eam, in qua homo cadit, semper, vel fere sempery aut ordinarie, aut ple- rumque, frequentius aut aeque frequenter ; quia sufficit ad rationem occasionis proximae, qudd ipsa adierat morale periculum peccati. Id quidem verum est, qudd ex fire- quentia lapsuum soleat cognosci, quidpiam esse occasionem proximam. Ex quanta frequentia lapsuum colligi potest,, occasionem fliquam esee proximam ? R. Haec arithmetice determinari nequit, sed morali judicio considerari debet, pensando quantitatem peccati, infirmitatem personae, modum peccandi, &c. Quaedam hic certa habemus, v. g. qudd frequentati® popinae quotidiana sit occasio prdxima respectu ejur qui inde vigesies in mense solet inebriari aut rixari; non rit autem] occasio proxima censenda, si quotidie' eam frequen- tans non nisi semel in anno aut bis inebrietur vel rixe- tur: verum dum ab illis extremitatibus ad medium pro- ceditur, et petitur, utrum quotidiana popinae frequentatio Digitized by G gle DE OOCAglONfi VHOXIMA. 175 rit occasio proxima, si ex ea quis decies in anno, rei vi* gesies inebrietur ; tunc varia sunt judicia, et hinc tam (fi- versa praxie Confessariorum. Adbseremue illis, qui doeent sequentia t Frequentatio tabernarum est occasio proxima re* spectu illius, qui ex tribus vicibus semel, vel ex decem vicibus bis vel ter solet inde induci in ebrietatem, in rixas, vel in a fia peccata mortalia. Suttifiter alloquium pueli® est occasio proxima 31! qui ex decem vicibus bis vel ter solet cadere in peceatum carnis. Vel « delectationem carnis deliberatam. 2°* Frequentatio quotidiana tabern® aut pueli® censetur esse occasio proxima respectu ejus, qui ex ea bis vel ter m mense prolabitur in simile peccatum mortale* idem resolvit F. Du Jardin pag. 51. de administra* tione quotidiana aKcujus Officii lieet honesti, v. Medici, Confessarii, Causidiei, Mercatoris, si inde quit bis tel*ve per mensem deliberate Cadere soleat, et pag. 58. concludit, Confessarium obligari ad deserendum illud Mi* nisteriuip. Obj* Confessarium ille, quotidie occupatus in Ministerio audiendi confessiones, rarissime cadit comparativi ad vices, quibus non cadit ; ergo Ministerium audiendi confessiones respectu illius non est occasio proxima. R, Neg. cons. quia ille,, Kcet non eomparativb, 'absoltite tamen frequenter cadit; qui enim per singulos menses com- mitteret duo vel tria injusta homicidia, diceretur absolute frequenter committere homicidium : ille Confessorius toties occidit animam suam ;• pro quo Observat P. Du Jardin pag. 52. ad rationem occasioni* proxftn® sufficere, quod illa inducat seu nata sit inducere in peceatum frequenter vel comparativd vel absoluti ; jam initem1 reputatur iU peccatum inbrtale labi frequenter absolute , qui in illud labi consuevit terirt mense ex occa- sione illa, aliter non lapsurus : deinde peccatum fugiendum non sohkm bb frequentiam, sed etiam propter seipsutn ; et occasio proxima accipitur non solum ex frequentia, sed ex verisimilittidine peccandi» An igitur praefatum quotidianum ministerium perata ntim continuatum baberi debeat occasio proxima^ si quis bis terve ih anno labatulr !n delectationem camis volun- tariam f R. Respondet Dfr Jandin- pag. 58. negative ; sf enim ilftidf ipsi 'Vere esset occario proxima, seepius labeririur; sed supponitur ex aliquo aecidente lapsus, vel reputabi* Digitized by Google m DB OCCASIONE PROXIMA. tur solum raodd occasio remota, quae ad actus singulos rei particulares non adfert morale periculum ; proinde non vi- detur propterea cogendus ad deserendum illud Ministerium, cuna ipsi ex aliis quibuscumque functionibus per annum protractis aequale periculum peccati ex sua libertate infartam voluntatis passurus sit. Cum igitur saepius possit occurrere dubium, utrUm aliquid sit occasio proxima, quid aget Confessarius in dubio illo ? R. Duo quidem cavere debet Confessarius, scilicet, 1** ut occasiones remotas annumeret proximis, ut poenitentibua laqueum non injiciat forte agendi contra conscientiam ; et Sf' ne occasiones proximas rejiciat inter remotas, et in boe majus periculum est : propterea Du Jardin p. 34. et Gaspar a S. MagcL, p. 186. resol- vunt, in dubio supponendum, occasionem esse proximam juxta 8. Thom. 2. 2. q. 60. a. 4. ad 3. quia hoc est tutius: si enim poenitens sequatur consilium Confessarii dicentis. Occasionem in dubio esso, fugiendam, nullum peccati peri- eulum incurrit ; si autem popnitens sequatur Qonsilium alte- rius Confessarii dicentis, occasionem in dubio non esse vi- tandam, jam certum periculum subit, et forte securfe cum salvo conductu Confessarii ibit ad inferpum. Idem est ia dubio, utrfim sit occasio proxima mortalis peccati, an ve- nialis tau tum ; scilicet supponi debet et procedi, ac si esset occasio peccati mortalis. Objectionibus satisfiet infra Npm. 1 55. N. 128. NOTANDA CIRCA OCCASIONEM PROXIMAM. I. Sub occasione proxima comprehenditur propinqua . II. Occasio remota non debet sub mortali vitari 111. Et propter incommoda . IV. Non agitur de occasione proxima peccati venialis . Prim6 notandum, qudd sub occasio pe proxima com- prehendatur propinqua , quia condi vidi tur contra remotam occasionem, ita ut rigori vocis proxima non sit insistendum, ait Stoy. 3°* Notandum, qudd pastorale non agat de occasione remota ; nam occasiones remotae sub novo peccati mortalis reatu non sunt vitandae, quia non adferunt morale peri- culum in sipgulis actibus, et quip omnia pleqa spnt hu- jusmodi periculis remotis, et ubiqqe occurrdot in di- Digitized by Google OCCASIONE PROXIMA* 177 vitiis et iri paupertate, in matrimonio et in caelibatu, in So- litudine, in officio et in oppositis : ita ut Sapiens cap* 14. denuntiet : Creatur x Dei factasunt in tentationem anima - bu9 hominum ; et sanctus Antonius exclamet, mundum plenum e9se laqueis : ita ut eas omnes evasurus deberet ex hoc mundo exire, prout in simili dicit Apostolus 1. ad* Cor. 5. Qui autem omnes remotas occasiones effiigere tentaiet, incideret in majora incommoda et pericula, ac io scrupo* Irisitates nocivas, quas impediunt gaudium spirituale, et rion- nunquam praebent occasionem agendi contra conscientiam* Similitudine res declaratur: qui enim abstineret totius vitee cursu ab incessu per plateam, ut evitet periculum re- motum, ne pef tegulam a tecto prolabentem occidatur, gra* viora incommoda et pericula aliunde pateretur, et insulsos reputaretur. 9 Si autem quaedam occasio remota praevideatur paula* tim inductura proximam occasionem, illa efficaciter defer- enda, vel per media opportuna excludendus est progressus. Notandum, qudd idem Pastorale loquatur de occa- sione proxima peccati mortalis, non de occasione peccati venialis. An ergo absolvi potest, qui voluntariam occasionem prox* imam peccandi venialiter deserere non vult ? R. Non potest quidem absolvi sacramen taliter ab illo veniali, juxta dicta Num. 9. et 10, defectu contritionis et propositi ; poterit interim ab aliis peccatis, de quibus rite contritus est, absolvi ; si autem occasio proxima peccati ve- nialis videatur disponere ad mortale peccatum, ea deserenda est, vel mutanda. N. 129: DE DIVISIONIBUS OCCAIONIS PROXIMAS. L Divisione s. II. Qua occasio proxima per se sive abso luta . III. Occasio proxima per accidens, sive respeo tiva. IV. Res dona esse potest occasio proxima, V • Occasio respectu unius non respectu alterius. VI. Oc- casio actu e a: is t ens sive continua. Quomodo dividitur occasio proxima ? 1°* In externam , puta consortium ; et in internam , cujus- modi est consuetudo, passio, vel specialis complexio per- sonae. Digitized by Google 178 2>S OCOAS 10 NEPBOXIMA. 2o« Dividitur in occasionem proximam per te, et in prox* «am per accidens . 3°. In absolutam et respectivam ; solet haec . divisio ita exponi, ut coincidat cnra praecedenti ; scilicet ut proxima abtoluta coincidat cum proxima per se, respeotiva cum proxima per accidens. 4°. In voluntariam et involuntariam . 5*. Dividitur in eam, quae oritur ex re mala vel inutili, et in eam, quae obvenit ex re utili et honesta* 6o. Aliqua occasio dicitur actu existens, .aliqua continua, alia interrupta. Quas occasio dicitor proxima perse, sive absoluta ? R. Ea quae nata est inducere, in , peccatum, spectatA communi hominum fragilitate, ita ut haec censeatur proxi- ma regulariter respectu omnium fere hominum, quia si po~ nerentpr in tali occasione, verosimiliter peccarent, vel peri- culum peccandi subirent. Hujusmodi occasiones proximae assignantur a S, Car. Borr. Instr. 2. p. c. 16. alere concubinam apud se vel apud alium, versari venereis aspectibus, in turpiloquiis, in consortiis malis, &c. Occasio proxima per accidens sive respectiva est ea, quae nata est inducere in peccatum, sive qOae affert morale periculum peccandi,. spectata hujus hominis particulari fragilitate; hujusmodi occasio est frequentatio popinae res- pectu ebriosi, mercatura respectu injusti, conversatio cum , feminis respectu libidinosi, &c. De his agit S. Carolus Borr. 2. p. c. 17. An ergo res secundum se bona potest esse occasio proxi- ma peccati ? R. Affirm. v. g. auditio confessionum, famulatus, ars, opificium, &c. Collige etiam quomodo aliquid possit esse occasio prox- ima respectu unius hominis non respectu alterius, et propte- rea cavendam uni, non alteri ; v. g. alloquium puellae re* spectu libidinosi, ingressus popinae respectu ebriosi. Quae occasio proxima dicitur actu eaistens ? R* Ea, quae tribuit opportunitatem continud praesentem peccandi : veluti si quis domi suae alat concubinam ; si alienum injuste adhuc actu habeat et possideat. Digitized by Google DI OCCASIONI PROXIMA. 179 N. 130. DE OCCASIONE PROXIMA VOLUNTA. RIA ET INVOLUNTARIA. 1. Occasio voluntaria . II. Occasio involuntaria . HI. Physici. IV. Exempta . V. Occasio moraliter in • voluntaria dupliciter . VI. Exempla . QtLffi occasio dicitur voluntaria ? R. Ea, quae deseri et vitari potest, idque licite. Quae occasio dicitur involuntaria ? R. Ea, in qua id, quod praebet occasionem proximam peccandi, physice deseri sive vitari non potest, vel equidem *i possit deseri, non potest tamen deseri sine peccato, vel non nisi incidendo in majus vel aequale periculum peccandi. Itaque occasio proxima esse potest involuntaria duplici- ter, physice et moraliter . Casus occasionis proximae physice involuntariae est in- carceratio cum concubina in eodem cubiculo ; item cor- poris quaedam vitiosa complexio, abundantia bilis, passio, &c. Occasio, proxima dicitur involuntaria moraliter ex du- plici capite ; primo ex eo, quod non possit deseri, nisi com- mittendo peccatum ; sic maritus non potest sine peccato de- terere uxorem et proles destituendas alimentatione neces- saria, quamvis uxor sit ipsi occasio proxima peccandi, miles non potest deserere justam militiam, &c. Secundd ex eo, quod relinquendo hanc occasionem, in- cideret in majus vel aequale periculum peccandi : sic fa- mulus, habens occasionem proximam peccati in hoc famu- latu, non debet cogi ad eum deserendum, si praevideatur lapsurus in aequale vel majus peccandi periculum extra hunc famulatum : sic homo iracundus, habitans cum paci- ficis, non potest transire ad habitationem et consortium iracundorum, quia ibi majus est periculum. De occasione proxima, quae non potest deseri, nisi cum damno temporali, vel non nisi cum jactura famae aut ho- noris dicetur infra Nura. 136. Scilicet, quod haec non praestent causam justam manendi in occasione proxima, possint tamen esse ratio lentandi, si appareat spes, ut occasio proxima fiat remota. Digitized by Google 180 DB OCCASI0XB PROXIMA. N. 181. DE MODO DESERENDI OCCASIONEM PROXIMAM INVOLUNTARIAM. I. Deseri potest et debet proximam mutando in remotam . II, Media pr ascribenda. III. Tandem neganda est absolutio . Quomodo occasio proxima involuntaria deseri potest et debet ? R. Potest et debet deseri faciendo de occasione proxima remotam. Igitur Confessarius cogere non debet poenitentem, ut occasionem illam involuntariam absolute et physici deserat, quia non obligatur ad impossibile vel ad illicitum, sed eidem praescribet media praecipui interna, quibus infirmitas et vitium corporis et animi corrigatur, et occasio proxima mutetur in remotam. Et quidem si videatur concepisse serium propositum adhibendi media efficacia, et detestari peccata, poterit eidem aliquoties impertiri absolutio ut ex gratia Sacramenti fiat fortior ad propositum exequendum. Quid £i poenitens renuat, vel negligat media, vel tandem quaecuiUque media non efficiant, ut occasio fiat remota, ed qudd malum superet remedium ? R. Neganda est absolutio defectu dispositionis. ‘ His modis procedere oportet cum praefatis concubift&riis in carceratis cum militibus et conjugatis, qui sibi sunt oc- casio peccandi proxima. Talis occasio proxima inter conjuges, vicissim culpabilis, potest quandoque praebere justam causam divortii sive se- parationis. N. 132. QUARE NEGANDA EST ABSOLUTIO NOLENTIBUS DESERERE OCCASIONEM PROXIMAM ? I. Manent in affectu et in voluntate peccandi mortaliter. II. Probatur . III. Peccat toties quoties se exponit periculo seu occasioni. IV. Fit reus peccati ebrietatis . V. Quia illud committit in effectu vel voluntate. VI. Duratio in occasione proxima exponi debet in confes- sione. VII. Rationes. Resp. Quia haerent in affectu peccati mortalis et in Digitized by Google D& OCQAftIONE WmxmA. m volsntate pecCandi de detero» adeoque carent contritione et pwposko non peoCandi. Sire illa occaauxbit proxima pep sq, uve peraOcmeftBi Proba illud. R. Probo,: quia occasio proxima est causa peccati, atqui qui ruit OausamvuU effectum; ergo qui vult occasionem’ pmxufeam vult peccatum, quod est effectus, occasionis pmxkftty . Item Eceli. S. v. 27. legitur : Qui amat periculum i*' illo peribit, jam autem occasio proxima habet periculum^ peocati* eiiOOtipso quo quis se exponet periculo peccati^ fit mu istius peccati. I "» Doctrinam Pastoralis nostri confirmavit Innocentius^ XI. condemnando hanc prop. 01. Potest aliquando absolvi , quiin prOfcifnfrpeccartdi occasione versatur , quam potest et non vtflti ewttfere, quinrnd directe et ex proposito quarti , aut ei se ingerit . Stey. in dara. pag, 85. Notandum! proinde, qudd homo, quotiescumque se pehitl ia occasione proxima pedcat! mortalia, toties ipso foeto peecet mortaliter, quamvis forte ipsun* peccatum actu non ^ se perifculo peccati, ergo fit isiins culpm teus cofcanbDeo : iste oni Ingressas tabem» o*t occas W> proxima^ ehrietatis, si decies ingressus quinies solita» fuerit ebrius, peoe&vit tamen decies : et iste in oon- fessione explicare debet, aon saltim, quod quinies fuerit ine- briatus, sed etiam qudd decies intraverit tabernam, qu® est ipsi occasjo proxima, et licet aliis quinque vicibus nOn «terit ebrius» attamen periculo ae exposuerit. . 7 Qaale peecatum et contra quam vir tu tem peccavit istis; quinque vicibus 1 , R. Commisit peccatum ebrietatis contra virtutem tempe- rcntia. - Oy. commirit ebrietatem nec. ullum excessum contra temperantiam istis quinque vicibus* ut supponitur ergo,-&c. ,, u : ■ • - ‘ *. Distinguo antecedens : non commisit ebrietatem nefo sxcessum in effectu secuto, conc. ant. non fecit ebrietatem uec excessum in affectu rive in praeparatione voluntati» nego ant. nam istius speciei peccatum committit, cujus pe-1 rkmle «e exponit. < An in confessione exponi debet quanto, tebapore quispiam, permanserit in, occasione proxima, sive in volutate tion deserendi, eam? i . 4 . * ' - 1 v Digitized by Google 182 DE OCCASIONE f>ROXlMA. R. Dmnind: ratio, prima «st : qudfl lIladafto|io?§fcefe~ Qumatantianotabifiter augeas ; nam tbndki perseveravit 1}t&% solum in habituali, sed etiam in actuali vel Virtq&ii pec*' cato. .p 2: Quia illp iempo^ Don^adimpfovit pr^ ^tafidei» s^ei, oharitatis et contritionis, neque ulla percepta de ictibus aliarum virtutum supernatui^libra,: v: g;; pim cepta dtt*£0» audiendi Missam, recitandi officium divinum, &c. quia non eat usus gratii super naturali. De bislatiiis supra% «Trfcfct. de Religi Nurf»; 61»: ; : \ . ; t 3.^Quta*{oob£eHsienes opines illo tempora facteef sub t sa- crilegae et iterandae: et denique efficacioraksmedlarph^ett^ berida sunUl / ' :'.r- :rf. ./tU, t. f - / ' r» o* . ■ ' ■' , . L . , ' . ju ') ■ . r ti e. - v‘;‘;,«v jis-: " . 1 A . N> J83. DE OCCASIONE PROXIMA- DESJJS-1 : RENDA ANTE ABSOLUTIONEM) n - . ■ .V- . ’t j ■ .i \ a t\' • \ L Dupli ei modo deser iiuroocasio^pnoidfhai ! 1* PkyJicS et ab&ol.2\ Moralijer et sqitietden^efv &rempfa; it: Per i se nox reqinrilvr, ut peccato* sempfractu dcddsi&ntm. des erucr iu III. fer acctdertshoniabs^entiiib nisi actu deseruerit oocmionem, id duabus easibwe, S. Franc* < Sal. Si fidem fregerit; IV. V. ConcU- • {Unarius prtus dimittat concubinam. #VI.’ Eatieptioftem -sub. distinctione. VII. PraxisRomana. > * •" i QuotfUDLiciTER poiest occasio proximfe deseri f>;> > i R. Dupliciter: Pripa^ absolute fet p/^to^d^teOdo, id' qiidd praebet occasionem v. g. si ebrkttUe relinquat q}e- nitus ingressum tabernae. . ; . •} - Seeunrdd momliier ctkquivaiertter> fiaejondo de occasi- one proxima remotam aut nullam : v. g. si ebriosus* tottet quidem tabernam, qufeiftei vfiiit! ectasio - proxime^ sed jam ibidem amplihs non bibat. > i;: > >iJ-J «Ju*r < I Sufficit autem intentio Pastoralis, si occasio proxima alterutro modo deseretur:1 im& sufficit; si^>Cda$io proxima peccati mortalis mutetur in occasionem peccati venialis: v. g. si praefatus obrjosus ita immutatus si t; i ut nunquam in taberna inebrietur amplius, quamvis - levem axeesiurn •cortf-' mittat; censetur occasio proxima peccati mortalis mutata in: remotam, vel in oceasjdnem venialis peccati . ^ -i » -- : An jergo peccator non debet jam actu deseruisse Id quod sibi est occasio peccati proxima antequam absolvatur, saltem quando est occasio voluntaria? Digitized by Google . W OCCASIONE PIIOXIMA. 183 R.'Non sen^r: n«H/per se ^u&citfinna vdVuntas de- ferendi^ vel otiara . no UtauriL proximam in remotam/ prout nex dicturo est: et pbopterea Pus toral o utitur his terininis : fie9&&»nefawt* : >. /V;' - ; “Idem confirmat S. Car. ‘Bdr&tyd&lct 17; dtcpps ?‘Ot ^ll iciens> ut pceoiten-tt fide* nen^sit>«dbibenda> quamvisante non fregerit -fidem. * De puovi eausaloepiku r. »S. Franoiscus Sal. iA Cotodtit. et Instruet. Synodaii, tit. 9. c. 5. apud Tomb/p.- IQO. Diligens examen instituendum est , an idem in anteactis tsnfess fori ibksprpmi&erini f si quidem polliciti fuerint, tiec tanien steterint verbo, tom est, Cur ConfessariUs jtdeni adhibeat, Sed absdtdtionem^ differ at dodec sitit 'db' Occisi- ohe sejuncti, et fuitt&ti [d&nec aliftoo1 terhpore tafn tidn Wfteiehtes '‘Vfoerihkl'jr‘' in»iu>n'>7 ni •. tr>. ]-^iI • : j. ~*nv •’ fdenadttfek S/CaifolusBorr^ f*. 1 nitens fiieirbepit dfqiiO iterum jr egerit ^ dc terti d jam iditfi potlidedtor, dbSdtutionemdifferat. t3 ! : 1 » \ | Secundam causam praefatam explicat S. OalV ; Borr. p; % Q. t&perdkeittpla: $i' Steyaeriius refert^ praxhn Romanam fcabqae, otfetem* prostitutis begeninr Sacramenta, etiam in fine vitae* nin roipsa deseruerint domos infames. §. 15. n. ll.pag. 24i Ex pnemissis concluditur responsio ad quaestiones se* quenteSy - ! N. 134, CONCLUSIONES: EX PRAEMISSIS. . < . • ' 4 0 • ' . ’ r I „ J. Non semper licet tertiare , ut occam ipr&rima fimi re* mata» II* Dantur gradu» infer oveaslbnes proximas. III. Quomodo existens in oecissiane proxima kon possit absolvi. Utbum Confesaaiius in oumi casa p< ^ teataro et qdiubem hoc medinav ut oconsjo proxime w&teme t*^\ . R. Native : boe enim non lipet quando non#ffuiget Ipes verisimilis boni eventus; non lieet anim pc&ortentena lentando relinquere in verisimili periclo pe^aodi : igitur id non licet, 1. qjuande poeniWnst.s»pii». fidem ftegjft» 2. pac quqndp occasio est nimium propinquo vVel perionloee respectu ejus ob ejusdem irqgUitajtom, \ d#v$¥ib\» Num. praecadenti. -> , K . ’ Teffid, non licet, quando res, prabensoccpMonem peur CSti, In se jnbonesta est et mele. Da qno Nuw. seq* Denique rqgulariter nccasio pro*im*#*r f* facit, opqrteat absolvere evm, quiyeisxtur in yobmtnwipcc^wmm proxima psr se, msi pem deserat, Mel ;p >ponat deserere absoluto et realiter, quj& xar6 sperare lipejt, ut occasio proxima per se fiat remota; admittit tamen illud Dp Jfardin §. 3. n; 7„5.j>, 45. iu wo casq, sqd. abnui pjtarfft ^ditiones, exppstqlat: ut perniteas libenter desereret Qccq&ionem, pisi notabilia incommoda ebstampt, ut pectus pt wwm* Me m$4ia?pro^ibqn i non potest ? ateolvi, formaliter eam considerando ; id esfyquiamdfu ipsa occasio respectu fejUs perleverat essa proxima p quia tamdiu manet in affectu peccati i mortahs : materialiter intclligendo, id est, iste retinens id, quod sibi fuit oeOafeio peccati, sed faciens de occasione proxima remotam, potest absolvi, quia iste tnu- tavit et deseruit occasionem proximam formaliter sive?iequi- valenter; et ita non existitnifcplius iq> occasione proxima. N. ISS^DE MODO D ES EREN pi OCCASIONEM ; QlkR ORITUR | EX HONjESTA; ^ Occasiones proxima in re \m ala II. Debent deseri ' absolute. JII. Occasio proxima ex re ko,nesi$. , IV* ‘ Ordinarib tentandum, ut proxima fiat remota* . V* Qua [ sint media. .. y Tandem absolute , deserenda ogcasio. ’ '* y 1 1. Si nolit, non est absolvendus. VIII. Pater nat v^xhor taliones ad, persuadendum., IX. Objectio. X. j,pebef diminuere piatum. , , An conducit ad praxim divisio occasionis pro Ximte in qu® Oritur» ek " re mala vel mutili, et r ti eam,' qu« oriUirex re honestant utili. ' ! ! ‘ • Omnino^ quia non dantur justae bUu*® persistendi meriti, quie caute frequentius inVbnibntur ad petsistbm- dumki negotio honesta ' ^ \ \ ^!P*lomi geaerWr^unt bccutenUs, 'quie oriantur ek 'cotoso?- matis^ : : ti% tiiipUeqHio; * 4fx inutili bus et vanis visititibal- *W«9 et prooatkxrtbtfe,' ex turpi ' afcpebtu, tactn, &c. ' - ! -obQni versantur thtM hujusmodi occasibnfbtis voluntdffis, rifadlvl non debeUt, ait 8. Cfer. Bbrr. p. 2. c. I7: f. lj54., "fcfoj Veifint et proponant deserere absolute illas octfasfondS'; fttefaeUe -acquiescendum, quamvis prbmkterenf, easfacete remotas; nisi forent occasiones- invuldbterlm : qt supra dictum est. 5 ■'"'V- - v ■' ^ rUlqwe: eatis perspreU iftb - ahp&re fp 1 rpian dor 0± 'illa continet ‘tefce* peccatum mottete. n r/Lu) o« n- - -y ■■ ' •1y Recuadi g^eristb&askmefe si^^q^ ^abbriuntur ex 'fa- mulatu, ex mercatura, ex matrimonio, ex functione dt- fcii •sui^bX^XOffci tio 'artta V<*1 bfirfibii,1 ek; bonsprtib^vel &Jlo- qW s0lenV>e^b:ocdisrd'6is acbideni 1 : ' * '•' q 3 Digitized by Google m Qcc*8t»ffJ5 wmmwt. m Hte oocwiones excruciant «4 Confessaride ^qtmMtentos : (uti et illae crucient, qu«; continent aolu^npodo peccatum ymitdp in se,Jsed occasionem pecoati mortalh :)o*?dmftcie in istis* primd, si convenienter non possiirfatoohit^d|eMin^taiH tendum et allaborandum, ut occasio pvmrijna fiat remota .proscribendo inedia efficacia, etiam, diqaeties i ai videantur pmnitentes concepisse verum dolorem et firmum proposi- tu m,. eos absolvendo, ut per gratias svptrtaaloraleff adju- ventur ad superandas testationes. i .. r . Qua* eunt illa inedia faciendi de ocoasiooe proaiBaa fe- motam? JR. Sunt eadem, quas sunt remedia contra peccato, de quibus supra Num. 112 et 113. et lati&s in la; 2*- Dixi ordinari* : quia si nulla militet rationondeserendi, vel si ab initio, vel post media praescripta non supersit spes verisimilis ut occasio proxima fiat remota, ed qudd raedip Ub hoc vel ab alio Confessario praescripta ( Confessa ritfs enim posterior interrogare debet pcenitentbin, quae media aptiores Confessarii praescripserint, et utrum ea adhibuerit) vel non sint adhibita, vel sine eflfectu facta inania; tUnc ‘proponendum poenitenti, ut absolute deserat illas occasiones, xr absque peccato vel majori peccati peticolo , deserere possit, scilicet ut deserat famulatum, officium, mercatu- , &c. §i nolit deserere, abpqlv.endus non est, quia retinqt volun- tatem peccandi. Eundem in terim paterae admonebit, et flxponet mandatum .Christi, ' Matth.. J£. y- 9. Si o$t*lm scandalizat ter fr** Matt.l^.v.26. , Quid prodest homini , si universum mundumil MCTetur, > mtfflta? yerd sua detrimentum patiatur l Idipsem pwttadem aquabitur per sensibilia, arguende v. )gk fiidotuua taan talo igne conflagraret, tuque in ea earuaril%itP)WVttmiOombll- vep fluxo, pisi excurras et omnia deseras, nnmquid moflt;do- muip et omnia desereres, ut vitam retineres ? facio causa animae tua?, ut eam et te eripies ex incendio» iguis jEternL Si equidem nolit audire, servient verba OsPfe 13. v. 9. Perditio tua (ex te,) Israel . ‘Quid si talis dimittendo mercaturam, vel opificium: «ad- ederetur incapax ad alendam uxorem et prolem quopdi ne- cessaria vitae, indeque timendum, ne forte, quia mendi- car erubescit, declinat ad furta et injustitias, ad rixae et .Pusillanimitates, &c. . ; » R* Tunc occurrit casus occasionis invohmtarim, de qu4 Num. 131. Si autem in casu non iyideapit jgdgmrfy Digitized by Google e? aoqtfigps pup^iitf. 1^7 .dUdflvwenipm opifioiiu» fibs/ohiis ob peliculam majori? 19^4 absolvi tamen uop potest, iquamdiu manet ip oeeaakme ita proxima forv^lifar, et in voluptate pec- candiin postennn; quip negUgiteam facere remotam, qnod estm potestate. sua per ; gratiam Dei. J * : Si wdtalisdesereudo opificium, &c- solum adigeretuf ad diminuepdnm statu*p, ita ut necessaria su,#ptapop|s vitae sine peccato acquirere -posset extra perwulWQpWf*- w proxima» obligatur dimittere prafiatum opificium et idapipnere stajtum* Hoc si sincere faciat propter tDeuip, confidere licet, qudd non derelinquetur ii Deo, qui d^t escam omni cami. N. 136. DE PRAETEXTIBUS NON DESERENDI ^ 7 OCCASIONEM PROXIMAM. ■ ;J. '1 Dantur fusU cau$* ad lentandum, ut occasio proxipia fidi remota. II. Qua sint justa causa. III. Pensarr- djum ponfli(s juste causa et periculum peccati . IV • Cessante illa ‘spe , non dantur justa causa mdnendi in occasione proxima. V. ProbatUr d ratione . VI. Ced* sarit Ornn esjustce dausa. f V II. Probat ur ea propos. ddtnn , VIII ! Pro batur ex ^SMp. &dcYa. IX. Objectio. 1 Ak poesunidari justae causae, sive Tatio nes suffickbtes peimanendi>m occasione prb^mavoltmtafia ? ■ R. Distinguendo: si sit spe9 verisimilis boni efifectos, possunt dari* justo cauaeead exspectbndam et tenSaodlim, Jui oceasio proxime reddatur remota vel notia, secuiidom dicto •&fr^eri&s*n» 'M8. y ^ vv’‘-v-:- s*a :>• ./ * ftM^gba' eyusmodbjusfe» «ausas? • i , * T R. Ej»km^iWpt : 'do>petentm pbyvica^deserendi, ped- 14*rtei « d&fcmfctetfwhiri* peritum aequfclis. 'tfcl ma* joris peccati incurrendum, necessitas vel bonum spirituale auimW propri^ vel sbandaH, .roxsbum aliorun e mdtbrum^ Hdm ktMqtrando jactura ternpojcdUim, vito,- fima. aut bonerum, fortuna etiam respectui proximi vel communitatis. ■ ; Hicp bmib notoidqmy qu64 oooside»e - et ( pensare oporteat bine pondus justa causa, inde periculum ; pec- cati ex occasione, et verisimilitudo mutanda proxima in ^iribiamj.nainjex! tori cattea, xion aqwv&lente peri* culo, non licet illud tentare, quia cessat ratio justa causa perieoium gifms: sic rimplex 'damnum vel ductum ^porite^bdttknunit^r -eodem fipt jjetbbta,r$ioh datftuf just® cbti$& ' ^tP1 ?&tk>rte& suflScielites 'atp peHtikn^ndtirti in' dcdasidtib vofettlttirla.,' sive *£d%6tf /feseretfdam WaiA bbsblii#1.0 1 i ; ; : ' ’J *#* ’ /j G0'Vj'"T ‘ * 1 5 : ' :: * / l'J Rktib ^t, qijdd;n6ti pes^^kri^iisUi- daus** adpedcao- 'diitn, ’ et; ad perseverandum' itf Volkntate peccandi* > qua •dttbtlndntar ik oceasion^: proxirtia 1 vblkritana> juxta dwta Num. 132. ’ • s ’> j Proinde . justae/ causae - eu^re recensitae^ bic cessapt et cedunt, quia salus ct vitaVaoioiae praeferenda^ est* vftTae et bonis corporis, famae, &c/ . , Praetextus s ’) Ltct/bm est: qncrerc dir.ecle ; occasio rieni proximam tpcc - candipro bono sptntUali vel^temporaU nostto, vel prft*i~ rftV4.>I&t 63; ■(/:!•!:. / -■ - [v : .f a ^noj. Joan. 10. u. 12. Qui a/nat animam {i Obj» Christus dicens, Mattth . d8. SfroeMlu* tunoeeririr iddlieraf te} erpe* euril > Boo ded^t praeceptum, -/aedi sotto consilium. * . .« R < pedit pnaoeptwn, quia additpjsoftragebeu&ae, ignis, -ni*} fiftU' -i .i ‘ • ■'!,'• rr-?.'.' ■ ;/:;i /!i-' p , i • • : t . .'V !j . j .•'* .» >: • lo -r- JNv 135. CONGLUSIOiSfBS! BX PR^AMSk i . ai'US\ • e >'■' ■*; <■ ■. ; i'i: ? .•■i:*1: ‘ !.r ’ i** 'A :: -p tuIno j:i;i<2oW<^DD>i debfet ex 4icfe, ■4H&n potitik pt» ■ perine. . tylftm froqu^fiw; Digitized by Google Dft 00CA8IQNS PROXIMAl M 9 mum, ubi largas recipit eleemosynas, sed qua degenerant te stipendium mertericmnh 2. Qudd filia debeat deserere Confessarium, lioot utilem, ri exibjjua allaquiosoteat consentire iui delectationem im- puram^ Paro .qtto obterfent confotsarii utfili?» non nimis adulatorie attrahant. , 3. Qudd homo a inulto (tempore furax, obligetur dimit- tere officium dispensaiionis alterius. 4. Qudd gulosus debeat vitareeanvivift, ebriosus taberpa% libidinosus familiaria et privata consortia feminarum. X. 138. RESPidlTIONES CASUUM CIRCA GC- : J.CASIQNEM PROXIMAM. I .Casus adolescentis elbqueniis iUiam. II. Resp. dcjv Unguendo : ei ex re mala . III. Si ex honesta jme* IV. Prudens cautio . V. Quando alloquium ab&oluM deterendum. VI. Qui juvenes non absolvendi. VII. Qua Jilia non absolvenda. Addls$c£NS tempore, duorummensium saepe -allqeutus tet &Hani, cujus occasiones Aliquoties, fbrtbquateraut sexies, indicit in consensum delectationis impuraiy wsl etiam in peccata externa. Quaeritur, quid agendum QenfiBsqario ? R. Debet inquirere, quo fine fiat alloquium, etsi quidem habeant»? solum ridendi, jocandi, confabulandi causa,' aut bb alium finem vanum, inutilem vel nouuuuqu&m malum, illi absolute interdicendum et cavendum est colloquium istud. Sfve rd ob finem honestum et bonum, v. g. ad ineundum cum e& matrimonium, fiat colloquium : remedia praescri- bantur, ut faciat de occasione proxima remotam, v. g. ait 8. Caridos Borr. p. 2. c. 16. ne scilus unquam cUtfi^&ola versetor/ut orationqs augeat, corporis mortificationem subeat aliquam, ut frequenter quodque praecipuum est, confiteatur, utewn &aBpius et diutiuH non alloquantur, quam net editas requirit; quae si poenitens recipiat cum spe emendationis, poterit absolvi. Idem vicissim resolvendum de filia in simili casu. Sollicite ii\c investigandum, utrum titulus matrimonii ineundi subsistat; aliquando enim illius nulla est spes vetf- similfe, aliquahdo nuliaappareatla, ut brevi possiht inire matrimonium, etiamsi vtetart ;> quia deest occasio lucrandi Digitized by Google 190 OCCASIONE mox ima. Victura ex> defecto domite -vel. vilke aut conmerdiii, ut sic alloquium jam est inutile cutxjienbJ^peoa^ j&nt iabiiim^enduiiiv ' .»1 1!-;) o'; + i j * i - 1 ■ :.i SLinoami 'pdafiatoi iptetaegltgat inlsiia, i pt fidem ifregerib aut inonosi t ?Bp&, 3 uti OKBfcwibf &at remofarip ai&jflqiriifaa ahtolutq d&seri debet, alias ipse absolvi non potfesfciici; ic 'bu i Sifrepiaial/ut /soiat naqnoh < piossit ipmasri ch< kii^e- ma- trimonium ^ ipsi respondeatcb: rcpi^;Hfl^r>r^ ^tquefi hseiiasi Ipsins^.’ iessa> stuer nraitahenioi qn&mipecdare mortalitenjj i i*>: A cinoeujt* c-ta/hq i j ehcUim 'ii !*:n Deterioris sortis sunt illi juvenes, qui discurrunt ad omne9 filiafe, 1 et> /Idfbii vh& IfcJaritibsI ciY- cumdant collo! ddii/; ! ^t^ibbciladtdipllsdikabt manus pro- movere ad ubera, manum comprimunt super vestes filiae ad pactes^i illi ad es tasy * wnrl Uripra * falbd» p romitta nt : hi «mhrnfe wd^sB^t\'«bsolveikli,i HUi prius emendati, et coofetsibne ^tteredi ejusdem -teneris' lfcstitUt&^v'V^.-.'j ■> > .\\\‘ \ . f\ . 1 i Similtk 1darifH&\«imtuH&1 ftei^tae» ijuae uti- canes lascivae, admittunt ad familiare coi loquimh. omnes jmnes, txumlum compressiones et oscula, &c. non exhorrent ; gloriantur in ^li:qd6ddw&eaxut: inultos prncds r etiqmi* omnibus laxant *p»m otnafrimonili, jnultoq i decipiunt . uet^ -impediunt *b dfiu taatqmonioi ^Similiteriagenduau cuiw>eigj : : e i f j : '(>* .rt»nojzo i;i hi>5:„*;> SBGCPtW&S^cWSWBf' : ! ■ i > r ! ! rj Jjd onn opi* »,:4 mof-inp i* !!o Jjil anft cny tuv) iy ' i ,fi *f. Casiis sponsi \ et Objectio. III. Objectio x IVr Sota disjositio [ infirmitatis, fluce iiojest vglun - " ‘tatis, non obesi. V. iDijji citior resolutio casus quando t occasio uest inf al \js^ pedatis, VI., Media diff^r^idi matrinion iuvi 4fi\* : rrs Apollo*) i.-J .'Hi ./ . ! 1 1 ■ - ' *• • 1 1 • • . v- ,*•»•*• et»fipensa:h0dia contr^tari rmatrimowutft# >p.«f UUdU4Uriimi)uu.teb vityjeadi sibi invicem -pwbuesuntocpawr nfi iQpiawriiqr, api hodie absolvi possint: 2npim ? ctffU^Qssiinfcjubspilvj^isijijuln .videantur Vere4<>le*e #Umn t ,t^i delpwAurkk . .ti ■> t i p;,i l- r, y ; Jiiiupoi WBpius freg^rui^ fidem dei Qe^iQuftid^PWiMl^ ergo neganda est absolutio. ,•» jjim impleoipronfiisa^ ulfcqlutc Qcea8V>nQflPl Jonaiiii . ! m^trnuouuin^ efiipar tfltfrhtoUUpf p^Osw^qHa^iutf Liau^di^dk» tmftoeat Digitized by Google D&.OOGA3IOOT2 PH6XIMA. 101 Obj-Illisantjta dispositi» ut 'pergerent in pofccatte,' si innupti manerent ; ergo deest contritio et^proposiUimP • '> ! - R.IMstinguo antec.suntita dfupdsitr -aciuaji^ i virtualiter, negoant. nam ideo contrahunt matrimonium/ auia pdsiti ve noiunt aroplihs 'peccare; sdnt ita d impositi, 1 poscit-' mutati* ivit»/; . aaeeeBsiims iprcmen s ibnter fiatoabfo i ophahite nt is propobitmi^oei dadem*frati(>i!Oictaabit n(L]otafe^si#iam, ‘ *V quia fafrAbasaeoabsoiotioda' d^rn^iutise,predsentld)it;adfl^saU^, monium ; cui Pastcmm6siste^idelmt>^jsiexjbda‘>cobf4»didl|d^ eunrcbgrta&oai indigrtiinuoKj iu- il* io} i > duarn .iunl .T Si vero in«hi&ipii*dtctifi/*lc«aj»ionibui ibo**, speretdf tatio, difiTerebdaiesVabsoititio^ donec conversio appareat. ' Ut autem e vadpt notam, i^anii«* quae, ^emper objicitur : poenitens faciat votdm c^titAti§/pr{rpa^jWsldleD4i8; vel dicat amicis», Pa^orep^ ,b^bjft.e .^rphibUjonem, . squ interitu pa, assistendi" matrimonio ejus, detque licentiam Pastori idem dicehjcli^ ^dfcitfque^kpfer{& dteet, tfeosse remi^tiYn Cob- fessarto qectf^pWtaltbus non infimabo sed tUud1 cfa*** jectum. . * . N , j - ; .. ; M-iJ* i/. ' =- ’ ■ >.•!:: .>• : ^ N:‘**4fc eA^vs: r\ <■' Iv Si sinej^ta eatt&nfrbijuenteturthbema, interdicatur ' II. &} ama^ v. g/^me^ ad bibendum, ad tcred-' Digitized by GoogI DE OCCASIONE PXOJCCMA. m dum tempu^, ad confabulandum, &c. frequentatio taberfa» ipsi interdicenda est veluti occasio proxima proveniens ex re injutilL Vide; Num, 134. et si fidem fregerit, non absolvatur. \Si ex necessitate vel justa causa frequentet tabernas, v_ g. iit victum necessarium sibi et familiae acquirat, quia est v. g, alterius negotiorum gestor, quas negotia in tabeam tractari debent : praescribendasunt. ipsi media, ut occasio illa desinat, vel remota efficiatur. ,, Qute sunt haec media? ; R. 1. Ut omnino non bibat in taberna. 2. Ut non nisi exiguum bibat, vt g. pintam ; si autem; ajfi ipsi propinent, non acceptet, vel. fingat se bibere. 3. Solam aquam bibat ex praetextu sanitatis, vel in- commodi, idque dicat sibi essa praescriptum. 4. Ut misceat potuiinsipidfe 5. Ut teqii&leveldupluip istius, qsfiod in t&hersA bibit, vol-expendit, det pauperibus. 6. Ut fqciat votum non bibendi vinum adustum tem- pore Unius septimanae, et tunc redeat ad* Confessarium,{ qUi eidem persuadeat, ut; id, quod potuit observare- un^. septimani, continuet perstoundam efco. ^ , i/ 7. In dies mane et per diem propositum resumat, Deum oret,: Missam audiat. Circumstantias; circa hunc casum examinandas, docet Schema quartam Num. 267. ’* N, 141. QUARTUS CASUS. I. De Choreis. II. S. JPraric. suiit periculis pUn*. . Quid censendum de conventiculis juvenum et puet*> larum diebus Dominicis in tabernis^ jubi simul bibunt, tripudia et eboreas ducunt ? R. lllustr. Dominus Humbertus Archi-Episcopus*Mecbl. in Epistola Pastorali secunda p* %$• recenset ea inter oc- casiones proximas variorum peccatorum, nec excusat eos, qui causantur, se nihil mali ibidem committere, quia equi- dem sine caupaefc temerarie adeunt proximum peccati periculum; et quia praevaricantur praecepta illos cestus prohibentia. , Idem periculum ia iis agnoscit S Carolus Borr. cpn. 3 Mediol, tit. dp Fest. Generaliter de eboreis et tripudiis in consortiis, prae- cipue. diversi sexus, pronuntiat S; Franciscus S&lesius fqjxpdc Vjt* dev. 3* p. c. 33. in hac mater», omnium Digitized by ogle DE OCCASIONE PROXIMA. 193 Sanctorom indulgentissimus, quod ordinarife sint plena periculis : “ invidias, ait, irrisiones, & carnales vanos- 11 que amores ad se attrahunt, poros corporis & animi “ aperiunt, devotionis spiritum dissipant, & sexcenta u pravorum affectuum genera in anima excitant.1 ” Funes- tas similes effectus vidit Mechlinia, postquam enim fili® frequentarunt conventicula chorearum (vulgo Bal antea in hac civitate incognita) vanitatibus ita admctse sunt, ut nullas ferfc amplias videamus transire ad Monasteria. Generatim aliqui, quamvis frequentent loca aliqua, vel committant talia, qu® reputantur occasiones & peri- cula peccatorum,., excusant se, quod in iis ipsi non pec- cent; veru mtamen tales praesumptionem committunt, ni- mium confidentes in : fortitudine sua : deinde participant equidem it) occ^sione proxima peccati aliorum hominum.. No. 142. QUINTUS CASUS. I. Casus filiifamiUas peccantis cum ancilla. QUID si filius-familias saepius conversetur cum ancilla ? R. Ista occasio, sublato jam pudore, nimium propin- qua, non facili mutanda videtur, nisi per transmigratio- nem alterutrius. Inquiri tamen debet, an ipsa cohabitat&o, aa vero aliquae circumstanti® generent occasionem proxi- mam ; quo casu auferendo circumstantias, tolletur occa- sio, v. g. nunquam peccatur, nisi dum vesperi in culina Wnfabulatur cum ancilla; ipsi prohibeatur ingressus calin® vesperi, occasio sublata erit. Simul ad caute- l|m jpse denuaciet ancili®, si adhuc peccatum illa permittat» quod idipsum declarare debeat parentibus, ut dimittatur illa: forte ex timore illa occasionem ttaumpet. .Adjiciuntur media ordinaria, ut ipse nunquam aspiciat. in faciem ejus, nqqquam solus sit cum sola» non alloqua- tur extra necessitatem ; ipse augeat orationes & jejunia, singulis septimanis confiteatur, &c. §i®ilis resolutio servit, si famulus peccet cum ancilla, fcegi etiam potest Neesen, de peccatis in Appeud. Du Jardiq, Ga^par, aliique, qui plurimos casus similes re- solvunt; sed multorum resolutiones meritd ad incudem & limam principiorum reduces. R Digitized by Google 194 No. 143. DE ABSOLUTIONE. NEGANDA IIS, QUI QUINTO LOCO RECEN- SENTUR IN PASTORALI. I. Qui manent in affectu vel voluntate peccandi. II. Objectio . QUINAM sunt ii, qui alio modo peccata relinquere, & vitam in melius emendare nolunt ? R. Illi, qui directe vel indirecti manent in affectu aut voluntate alicujus peccati mortalis, vel qui media adhi- bere negligunt, aut poenitentiam justam acceptare recu- sant, vel qui in consuetudine peccandi persistunt, &c. Observare juvat, quae scribit S. Car. Borr. p. 2. c. 15. f. 146. : “ Est praeterea consultum absolutionem differre, “ donec evidens appareat emendatio in iis» qui tametsi “ dicant & polliceantur, qu6d se eximent peccato, tamen “ Confessario probabilem faciunt metum ne contrarium qui vitiosis ■ habitibus, puta blas- phemice, luxuria, &c. eradicandis omnes nervos non inten- dunt, in confessione olide moniti correptu Item conferentia 18. dicit : Hcec' regula est prepemodum generalis , quod quando toties in eundem labimur defectum , signum est deesse corrigendi se proposkum. Idem S. Franc. Sales, in Instruet. Sytt. tit. 4L q. 5. Quandoquidem complures Confessorii se faciles exhibent, ut impendant absolutionem ad eam , quam faciunt pernitentes, Digitized by Google DE ABSOLUTIONE NEGANDA. 197 pollicitationem se emendandi, occasionem proximam dese- rendi, &c. Diligens examen instituendum est, an idem in anteactis confessionibus jam promiserint: si quidem id polli- citi fuerunt, nec tamen steterint verbo, non est quod Confes- sorius fidem habeat, seu absolutionem differat, donec sint ab occasione sejuncti, fy quidem donec aliquo tempore non re- pentes vixerint . . Confirmatur conclusio ex damnatione hujus prop. 60. inter dama, ab Innoc. XI. Pmnitenti habenti consuetudinem peccandi, etiamsi emendationis spes nulla appareat, nec est neganda nec differenda absolutio, dummodo ore proferat, se dolere # proponere emendationem . Denique Scriptura Sacra significat, hominem ver& con- versam non facilfe recidere, quia comparat eum ligno firmiter plantato, Ps. 1. Domui sedificatse supra petram Matth. 7. Deinde Sancti Patres pronunciant conversionem con- suetudinariorum esse difficiliorem, eatnque S. Aug. tract. 49, in Joan. figuratam docet per resuscitationem Lazari quatriduani, in qua Christus clamavit & lacrymatus est. Obiter nota ex S. Aug. loco cit. per tres mortuos a Christo resuscitatos significari in sensu morali triplicis generis peccatores : per filiam Jairi Arehi- Synagogi Marci 5. in domo resuscitatam, significantur peccatores, Sui solum interne peccaverunt, & statim resurgunt ; per lium viduas extra portam civitatis Naim delatum, Luc. 7. denotantur, qui actu externo consummarunt peccatum ; per Lazarum foetidum quatriduanum figurantur peccato- res inveterati & consuetudinarii. Obj. Rituale Romanum, uti & Mechliniense, recensens eos, quibus neganda est absolutio, non exprimit consue- tudinarios; ergo, &c. R. Dist. ant. non exprimit consuetudinarios nominatim in specie, sicut non exprimit v. g. Haereticos, concedo aut. Non exprimit eos impliciti & in genere, neg. ant. Igitur cum Steyaertio dico, qudd referantur ad eos, qui quinto loco recensiti vitam in melius emendare nolunt : vel ad eos, quarto loco memoratos, qui occasionem pro- ximam deserere nolunt, cum ipsa consuetudo sit verd occasio proxima interna ; vel denique ad eos, qui non dant sufficientia signa doloris, vel fidem fregerunt, vel inedia neglexerunt. Ex his collige, quandonam recidivis non consuetudi- nariis, vel consuetudinariis non recidivis differenda sit absolutio, quando scilicet reducuntur ad eos qui in R 3 Digitized by Google DE ABSOLUTIONE BOANDA; pastorali exprimuntur. . Modn* xelabendi caitrid*t*frt Obj. Christus Matth. 18. proripit Petro, ut septuagies septies remittat: quem locum 8. Soripiam SL Th. 3. pj q. 84. a. lO.Arg. “ sed contra,” applicat absolutioni sacra* mentali; ergo recidivi debent semper absolvi.- . R. ConceuiuHis pernitentem toties esse absolvendo!», quoties debitam contritionem elicit, & ejns vera signa apparent, quod negamus de consuetudinariis recidivis praedictis. R. 2°. Locus proprid intelligi potest de remissione in- juriarum ; has autem eportet remittere fratri etiam non pceai tenti. Instabis: nos debemus ignoscere & remittere fratri recidivo etiam septies ia die: atqui Deus est magis misericors, qu&m ttoa; ergo Deus vult, ut Ministri ejus sive Confessarii septies io die, & semper absolvant. R. 1^. Nimium probat, scilicet absolutionem dandam non pcenitenti : nos enim eis, et inimicis nostris ignoscere debemus injuriam. , R. 2°. Nego cons. Disparitas est, qudd Deus nobis, pmceperit ignoscere fratri, quia nos neu habemus titu- lum sive jus non remittendi injuriam; aut rancorem ; sed Deus,, fequfe justus ac misericors, habet jus ut satisfiat jmtitise suar, et nulli nisi poenitentia promisit remtssi- ouern, ergo Sacerdotes non nisi poenitentes absolvere possunt. Adde, qudd in remissione, quam facit homo homini, nullum periculum peccati occurrat, sed in abso- lutione est periculum sacrilegii» Obj. Christus Mariam Magdalenam consuetudinariam indilate absolvit Lue. 7. sicut et Latronem in Cruce. Item filius prodigus Luc. 15* mox indutus est stolfi prhni Ergo consuetudinarii possunt mox absolvi secundam ex- emplum Christi» Quando tanta et tam prcedeliberata signa posnitenlks videbimus in consuetudinario, eundem etiam illlcd» absd- vernus. Maria enim ex motu poenitentia; praeparavit unguentum magni pretii, publicam confusionem subiit, lacrymas sinceras doloris fudit, &c. Quispiam e contra posset ex factis Christi concludere, reridivum* non esse absolvendum, quia non legitur Chris- tus unquam ullum recidivum, sive eundem, quem semel absolvit a peccatis, relabentem secundb absolvisse : sicut nullum corporaliter bis ab infirmitate sanavit. Digitized by Google Oty. Potent fari, ut consuetudinarius ille extemplb eliciat Contritionem, dum confitetor ; ergo debet illicb absolvi* Rr Dist. ant. potest id fieri metaphysiod «ire extraor- dinarii, conc. ant. potest sive solet id fieri ordtnarib effeetlvd, nego ant. Deinde non sufficit quid possit Adesse oontritio, sed debet insuper per signa sufficienti* inno* tescere Confessario iliu contritio, qUes signa ttOn reperi- untur, sed eontraria it» consuetudinario recidivo» > Obj. Per dilationem pmniteus conjicitur in doplebb perienlum grave, nimirum moriendi in peccatis, et inci- dendi in nova peccata; ergo est necessitas semper ab- solvendi. R. 1°. IUa pericula cedere debent peccato certo saerW legii, quod ille committeret suscipiendo absolutionem cum voluntaria dubia dispositione. R. 2°. Negando ant. quando illa dilatio protenditur ad paucos dies ; neque Ecclesia illa attendit, qtiando adultis distulit olim Baptismum. Deinde Mia pericula sunt con^ suetudHiarie voluntario, adeoque non inferant necessita- tem ; denique ipsi debet responderi, 'qtodd st Deus ei pepercerit peccanti, magis parcet eidem pceniteUti. Notat enim P. Do Jardin, pag. 196. mirum efese, ttb^ jeetionem illam popularem prdpent ab iis Theologis et' Confessariis, qui nullum peccati vel periculi ejus scrupum lum movent illis peccatoribus, qui differunt confessionem ad menses et annum ; qui proinde convincuntur sibi Con- tradicere. Obj. Prev. 24. V. 16. legitur: Septies tn die cadet justus ; ergo, &c. R. Loquitur sapiens vel de venialibus, vel de tribula- tionibus. Deinde in textu non legitur in die . Vide Estium in hunc locum. No. 146. DE ABSOLUTIONE DANDA CONSUE- TUDINARIIS ET RECIDIVIS. I. 1. In necessitate. II. 2. Si Pcenitens nunquam sit mo- nitus nec fidem fregit. III. 3. Si extraordinaria signa appareant. AN consuetudinario aut recidivo possit aliquando dari absolutio sine dilatione? R Affirm. et primd licet in necessitate, de qua mim. 1&7. Digitized by Google PU ABSOLUTIONE NEOANOO. 800 2°. Si nunquam fregerit fidem, aut nanqoam monitos sit, nec remedia ipsi sint proscripta : nunc vero instruc- tos agnoscens damnabilem anim» suae statum, ingemis- cat» & promptum se exhibeat* i ad omnia qumcumque proposita media exequendum cum spe emendationis: poterit eidem (factfi confessione integra, vel generali si opus est) impertiri absolutio ; ut Sacramentum ei tribuat gratiam & vires ad propositum perficiendum. Observant hic Henno & Biliuart, qudd illi consuetu- dinarii, qui sunt doctiores, quibus sufficienter sunt cog- nita remedia efficacia contra peccata, censeri debeant inter eos, qui antea moniti sunt, sed media neglexerunt: quia sequivalenter sunt moniti, & media cognoverunt & habuerunt sibi proscripta, si voluissent eis uti. Nota, praxim esse perniciosam, qua aliqui absolvunt omnes, si prim& vice eos accedunt, non inquirentes, quid actum sit apud alios Confessarios ipsis prudentiores : haec enim coincidunt, sive pcenitens prius fregerit fidem apud te, sive apud alium, cdm sit idem tribunal Christi. 3°. Licebit mox absolvere consuetudinarium vel reci- divum, si ipse jam specialia & extraordinaria contritionis & firmi propositi signa proferat: v. g. provid omnia sponte perfecerit, quae Confessarius tempore dilationis exigere posset ; Deum oravit, consortia dereliquit, oc- casiones vitavit, & jam aliquo tempore a peccatis cessa- vit, &c. No. 147. DE CONSUETUDINE RETRACTATA. I. Consuetudo retractata non officit. 1 1. Quomodo Jiat con- suetudinis retractatio per voluntatem efficacem. III. Vet- leitas non sufficit. AN consuetudo retractata impedit absolutionem ? R. Neg. si efficaciter sit retractata, quia tunc est in- voluntaria & sejuncta ab omni affectu & voluntate pec- cati ; & accensenda est reliquiis peccatorum. Quomodo retractatur efficaciter aliqua consuetudo ? R. Per efficacem voluntatem abolendi consuetudinem per media efficacia. Hac retractatio potest fieri in instanti, & est sufficiens, quando cognoscitur adesse, pro absolutione. Habitus verd non nisi paulatim per labores & actus contrarios aboleri solet. Digitized by Google W AMOMjmS&K KMIXDii; sot ' Volunt^ inefficax dveVe^itaianon foekretraitfatioiiem sufficientem pro^ absolutione : similis yelleitas solet: re* periri in* consuetfddinariis recidivis, de quibus Nuinerp prtec. qui etiapi dienst, ^uddi.Tfdtemt capereiifl&consue» tudini, & -qudd: doleant sectati consuetudine. irretitos | interi m similet* ’ protestationes non accepantur tau quam suffigentes, utpote inefficaces sine voluntate .efficaci ex* equetidi. t'- ■ * >. >4 •*- ;> * — > ■ . - AW; initiis pOocati prodiens iex consiietndine re&actatfi impetatur agenti ad culpam? • j It DistlUgubndo : «i jactps procedat ex sola consueta* diUe effibaciter relraetata sine: : wo^ra deliberatione, non imputabitur ad culpsib formalem, quamvis lictus dio» possit peccatum materiale; idipie citms occurrit in acti* bns subitaneis v. gu jurandi, ridendi, ffic; > . • / Ratio est, qubd iste actus non sit voluntarius nec ullo. m6do liber, nec in se, nec- in causa, cum bbc sit etiam involuntaria* * < * - • t > Si autem actus procedat quidem ex consuetudine re» tractata, sed simul cum no vU deliberatione, sir^e cum novo voluti Sario libero, imputabitur ad culpam formalem, prout sempertontingit in illis, in quibus ad actum dedo» Ceu dis requiritur nova & deliberata voluntas, v. g. iU fornicatione. Idem contingit in subitaneis, dum simul actus eum advertentia rationis ponuntur» Quomodo agendum sit cum consuetudinariis & recidi* vis in venialia peccata, dictam est supra Num. 0. No. 148. COROLLARIA DE CONSUETUDINA- RIIS ET RECIDIVIS. I. Qui notabiliter sunt emendati, aliquando absolvi ppssunU II. Aliquando non possunt absolvi* III. Qui velabitur ex fragilitate non semper absolvendus . IV. Media ad- hibita sine emendatione . AN consuetudinarii et recidivi iterato absolvi possunt^ si ab ultima confessione -notabiliter sint emendati; ita ut v. g. diminuerint peccatorum numerum ad dimidium'» v. g. qui vigesies fuerant ebrii, jam decies soltim relapsi sunt ? R. Distinguendo: si hujusmodi emendatio videatur provenisse ex firmo proposito ki procedenti confessione concepto, si scilicet quis notabili tempore post cohfca* Digitized by Google DE ABSOLUTIONE NEGANDA* 202 sionem se retinuit a relapsu, fugit occasiones, in inhio testationes vicit, inedia adhibuit, &c. tunc supponitur, quod praecedens confessio fuerit valida, idque colligitur ex effectibus, quos ex gratia processisse judicamus ; re- lapsum autem tandem oontigisse ex mutabilitate volun- tatis humanae : saepe enim accidit, qubd homines in ini- tio fervidi, dum iterum semel relapsi sunt, quasi de- spondeant animum, et fraena laxent ad peccata consueta ; quamobrem eis Confessarius injungit, ut post relapsum quamprimum redeant ad confessionem. Si igitur perni- tens resumat illud firmum propositum, facilius confidi- mus, illud iterum fiiturum efficax ; ut autem illud exe- quatur, iterum impertimur ei absolutionis beneficium, quod tribuit auxilium. Pro quo adducitur illud Isa. 42. V. S. Calamum quassatum non conteret, fy lignum fumi- gans non extinguet . Si verd illa peccatorum diminutio contigerit ex alia causa, quia v. g. occasio defuit, vel tentationes non oc- currunt, vel quia deficiebant pecuniae, vel etiam ex ti- more humano vel respectu Confessarii ; talis emendatio non sufficit, quia 4 non probat consuetudinem esse effica- citer retractatam ; sed solum factam esse remissam, c&m talis ex eadem consuetudine et causa peccet, ergo ex eodem affectu erga peccatum ; sufficit autem consuetudo voluntaria vel affectus ad unicum peccatum mortale (ese- teris emendatis) pro neganda absolutione. An absolutio semper concedenda illis, qui ex fragili- tate sive infirmitate relabuntur ? R. Neg. quia fieri potest, ut qui ex fragilitate humana deficiat, aut retineat affectum peccati: multi enim ob peccata fragilitatis damnabuntur. An semper absolvi possunt, qui mediis a Confessario praescriptis usi sunt, verumtamen emendati non sunt ? R. Non semper ; quia id potest esse signum, adhaesi- onem voluntatis ad peccatum esse firmissimam, ita ut malum superet remedium ; praesertim quando sunt pec- cata, quae nova deliberatione committuntur, prout sunt fornicatio, furtum, duellum, &c. quo modo S. Au g. fa- tetur se aliquando peccato fuisse illigatum ferre& volun- tate. C&m tamen illi demonstrent voluntatem adhibendi media efficacem, praescribenda sunt eis media efficaciora. Nota, quosdam non emendari ex usu mediorum, ed qudd ea adimpleant merfe materialiter, ut satisficiant Digitized by Google DE ABSOLUTIONE NEGANDA. 203 Confessario, non autem formaliter ex intentione et af- fectu cessandi a peccatis, ac ita perseverant esse pecca- . tores. No. 149. DE ILLIS QUI PUBLICUM SCANDA- LUM DEDERUNT. I. Scandalum perseverans in se vel in effectu . II. Ratio neganda absolutionis, III. Pro absoiutione/ per se suffi- cit efficax voluntas . IV. Modus reparandi scandala generalia. V. Impositio publica poenitentia reservatur Ordinario. PASTORALE sexto loco praescribit, negandam esse absolutionem iis, Qui publicum scandalum dederunt , nisi publice satisfaciant, fy scandalum tollant. Quale scandalum intelligit hic Pastorale ? R. Scandalum activum et passivum datum, quod de facto perseverat in se vel in effectu: v. g. si quis aliis distribuerit libros perniciosos, debet illos libros eripere £ manibus eorum, ut tollat scandalum et peccatum alio- rum. Item si quis exposuerit picturam obsesenam, de- bet eam amovere. Generaliter si quocumque modo quis alteri praebeat occasionem proximam peccandi mortaliter, tenetur occasionem tollere. Ratio est, qudd scandalum illud, quamdiu non tollitur, » inducere pergat homines in peccata, quorum is, qui de- dit scandalum, causa esse perseverat ; adeoque scandali- zare pergit et peccare ; ergo indignus est absolutione. Nota igitur, qu6d proprie hic non intelligatur scanda- lum aliquando datum, quod jam penitus sublatum est^: v. g. quo quis alium semel induxit in ebrietatem, cujus occasio jam cessat. Pro absolutione eisdem concedenda sufficit iterum vo-* luntas efficax tollendi quam citissimi scandalum ; sed si dictis eorum non sit adhibenda fides, quia v. g. recidivi, vel fidem fregerunt, differtur absolutio, donec scandalum actu, si possunt, sustulerint Observa, quod illa scandala generalia, quae quispiam dedit per vitam publiefe peccaminosam, per ebrietates, jurationes, fornicationes, &c. efficaciter . et suaviter tolli soleant per vitam publiefe piam et honestam, abstinendo notorii ab illis peccatis, vitando occasiones, frequentando Conciones et Officia divina, suscipiendo publiefc Sacra* menta, &c. Digitized by Google PE ABSOfcVTIOlJIS KPGA NI*A. Circa illtid, qqod Pns tnwde adjecit Nisi publice satis* faciant, notandum, qupd, qumbri8 Goufessarius possit injungere poenitenti ea, quae ex jure * naturali et divina requiruntur ad tollendum scandalum, non possit tamen imponere satisfactiones seu poenitentias publicas per mo- dum poenae, vel poblicae correptionis ; hoc enim non per- tinet ad Confessarios, sed ad Episcopos, eisque reservatur prout dicetur infra N. 185, An et quando praedictis danda vel neganda sit sacra Communio, docetur hr Tract; de Eucharistia. , •; ■ .1 • ' , 1 No. 150. DE ABSOLUTIONE NEGANDA IGNO- RANTIBUS. I. Divisiones ignorantiae . II. Ignorantes necessaria neces- sitate medii non possunt absolvi. III. Propos. damn . IV. Objectio. V. Nemo potest vere conteri sine fide. VI. ’ Objectio. VII. Debent instrui fy credere ante abso- lutionem. VIII. Tcrhpus ignorantiae exponendum in confessione . IX. Confessiones Saepius sacrilegae farma- liter. ; IN inemoriam revocandae sunt divisiones ignorantiae in vincibilem et invincibilem ; in ignorantiam scit» ne- qessariorum necessitate medii, et iu ignorantiam scitu ne- cessariorum necessitate praecepti tantum* Nota etiam; quod ignorantia veniali ter solum culpa- bilis habeatur hic adinstar k ignorantiae inculpabilis, quia veniale per se non impedit} absolutionem. : Quibus ignorantibus neganda vel differenda est abso- lutio? : It. Qui ignorant ea, quas sunt creditu necessaria ex- ptieite necessitate medii, non possunt absolvi, qnaipdiu laborant Mi Ignorant# ; sive ista ignorantia sit vincibilia aivel SavmpibiJis. , B&tio. est, qudd illi careant fide ; atqui sine fide impos- sibile est placere Deo , ad Heb. 11. ergo impossibile^ est iUo# justificari per absolutiorem* , Huc spactant Prop. damo. Innocentii XI* Absolitumis capax est homo, quantumvis labaret ignorati- ti& M&Sttriorum Fidei , ej etiwnsi per neglegentiam, etiam, culpabilem, nesciat Mysterium S$mae. Trinitatis, Sf Jncar- nationis Jlomini nostri Jesu Christi . Est 64. Sufficit illa Mysteria semel credidisse . Est 65. Digitized by Google UB ABSO&UTIOVE NEGANDA. 805 Fides non censetur cadere sub praeceptum speciale et secun- dum se . Est 16. Satis est actum fidei semel in vita elicere . Est 17. Non nisi fides unius J Oei necessaria videtur necessitate medii , non autem explicita remuneratoris. Est 22. Obj. Potest aliquis cognoscere unum Deum, licfct ignoret cartera Mysteria, ergo is potest conteri de pec- catis propter Deum offensum, ergo potest absolvi. Resp. Neg. utramque cons. quia Deus statuit, illam gratiam verse contritionis non dare nisi credenti explicitfe csetera Mysteria necessaria. Instabis: ergo talis non potest conteri de peccatis suis. R. Dist. sequelam : ergo non potest conteri in actu secundo absque fide illorum Mysteriorum, conc. totum. Ergo non potest conteri mediante ill& fide, neg. seq. quam gratiam Deus ipsi non negabit, si non ponat gratiae obicem. Conclude, qudd praefati, ignorantes necessaria necessi- tate medii, antequam possint absolvi, debeant prius in- strui, & credere explicitd illa Mysteria; alioqUin abso- lutio futura sit invalida; & quod non sufficiat proposi- tum, quamtumvis firmum, addiscendi illa postea. Conclude secundo, quod ab hujusmodi ignorantibus inquirere oporteat, quanto tempore laboraverunt istfi ignorantia, quia confessio generalis istius temporis insti- tuenda est : omnes enim confessiones eodem tempore factas fuerunt invalid», & plura praecepta actuum super- naturalium non adimpleverunt, fidei, spei, charitatis, con- tritionis, &c. nec prmcepta Ecclesiae, annuae confessionis & Communionis, & audiendi Missam devote. An confessiones, eodem tempore ignorantiae istius in- stitutae, fuerint non 6olum invalidae, sed etiam formaliter sacrilegae ? R. Distinguo : si ignorantia fuerit invincibilis, con- fessiones ex parte .iguorantiae, quamvis invalidae, potue- runt esse non formaliter sacrilegae ; si verd ignorantia fuerit graviter culpabilis, (qualis ordinarii, ait Du Jar- diu, in hac patria inter Christianos esse solet) confessi- ones supponuntur fuisse formaliter sacrilegae, ntl & sus- ceptio aliorum Sacramentorum ; adeoque numerus eorum exponendus. s Digitized by Google 206 DE ABSOLUTIONE NEGANDA. No. 151. DE IGNORANTIA IN SENIBUS ET RUDIBUS. I. Quomodo senes hebetes possint absolvi . II. Actus fre- quenter renovandi , auxiliante alio . III. Objectio . QUID igitur practicandum circa senes vel hebetes seu rudes, qui creditu necessaria necessitate medii discere aut retinere nequeunt? R. Si ex negligentia id videatur accidere, remittantur ad instructionem. Si ex memori» debilitate & imbecillitate id proveniat, & alias sint diligentes & simplices, Confessarius illis proponat illa mysteria & circa ea illi eliciant actum fidei divinae, Confessario duce & praeformante actum illum ; & similiter procedatur ad actus reliquos spei, chari- tatis, & contritionis, & tunc absolvantur. Stey. App. n. 15. Obj. Illi non retinebunt ea Mysteria, ne quidem per medium horae quadrantem. R. Sufficit, qudd ea Mysteria cognoscant explicite pro eo momento, quo eliciunt actum fidei, quia memoria eorumdem post actum non est necessaria, sed fides virtu- aliter perseverans. Et ideo satagendum, ut illi frequenter accedant Con- fessarium, vel alium domesticum, ut, illo auxiliante & verbis praeeunte, renovent formaliter actus fidei, spei, cbaritatis et contritionis, quos per se ipsos actualiter re- novare non valent, ut illi actus virtualiter in ipsis possint semper perdurare. Obj. Ipsi nonn unquam sunt tales, ut temporalia ben£ retineant, imo & dirigant, ergo illi non debent haberi incapaces ad discendum & retinendum pauca puncta fidei christianae. Respondet Steyaert, § 9. n. 10. pag. 108 temporalia sunt viciniora sensibus, et ideo facilius capiuntur et re- tinentur ab hominibus illis, qui Sensu meli&s quam in- tellectu praediti sunt, et quasi animaliter vivunt ; quibus applicatur illud Ps. 35. v. 7. Homines et jumenta salvabis , Domine, Digitized by Google DE ABSOLUTIONE NEGANDA. 207 No. 152. DE IGNORANTIBUS NECESSARIA NECESSITATE PfLRCEPTI. I. Ignorante* scitu necessaria necessitate prcecepti possunt statim absolvi. 11. Exceptiones. III. Vel qua ex officio sciri tenentur. IV. Confessiones in ignorantia mortali sunt invalida. V. Ignorantia invincibilis non obstat valori absolutionis. Vi. Dua notabiles differentia in praxu * AN possunt absolvi ignorantes scitu necessaria neces- sitate praecepti solum, put& Orationem Dominicam, Syiti- bolum Apostolorum, numerum Sacramentorum, Decalo- gum, &c. • R. Tales possunt absolvi, si habeant firmum proposi- tum eadem discendi ; necessarium non est, ea' discere aut scire ante absolutionem; quia sinfe fide explicita eorum potest haberi vera fides, & caetera requisita adesse possunt. R. 29. Si tamen fides eorum dictis & propositis adhi- benda fortfe non sit, quia v. g. “ fidem fregerunt vel “ admoniti ab eodem vel ab alio Confessario, vel & Pas- “ tore, tantum studii non adjunxerint quantum debue- “ runt pro qualitate sum personae, absolutio differatur: “ ita S. Car. Borr. p. 2. cap. 12. in fine. Quilibet, ait “ idem S. ibidem, sub peccati mortalis periculo, articu- “ los fidei scire & intelligere (saltem generaliter) tene- “ tur, nec non Decalogum, et Matris Ecclesiae praecepta " ad mortale obligantia.” Similiter resolvendum de illis, qui ignorant ea, quae ex officio suo scire tenentur ; sicut Pastor scire tenetur impedimenta matrimonii, Notarius essentialia testamenti conscribendi, &c. An confessiones factae, stante tali ignorantia, sunt re- petendae? R Distinguendo : si illa ignorantia fuerit mortaliter mala, vel si occasionem proximam, periculum, aut vo- luntatem peccati mortalis retinuerit, confessiones eo tempore factae sunt invalidae, sacrilegae, et repetendae, quia factae sunt sine contritione ob statum et affectum vel voluntatem peccati mortalis. R. 2°. Si illa ignorantia fuerit invincibilis, vel non nisi peccatum veniale comprehenderit, confessiones, quantfim ex parte ignorantiae, potuerunt esse validae, Digitized by Google 206 I m ABSOLUTIONE NEGANDA. adeoque non repetende, si castora requisita adfuerint. Observa profatam distinctionem scitu necessariorum necessitate medii, et praecepti tantum, quia facit nota- biles differentias in ordine ad Sacramentum Poenitentias administrandum, nimirum : Qnod nemo ignorans creditu necessaria explicite ne- cessitate medii, possit absolvi, nisi pri{ts ea didicerit et explicite credat, et quod non -sufficiat propositum dis- cendi ea. Possit tamen absolvi alius, qui ignorat neces- saria necessitate praecepti tanttim, antequam ea didice- rit, si ooncipiat firmum propositum addiscendi illa. 2. Qudd confessiones factae in ignorantia scito neces- sariorum necessitate medii, sint omnes inralidm, sive illa ignorantia fuerit vincibilis, sive invincibilis, adeo- que repetendas : sed confessiones factae iit ignorantia in- vincibili, vel saltem non mortaliter malfi, scitu necessa- riorum necessitate soldm praecepti, possunt esse validae, et catoniis non repetendae. No. 153. DE INTERROGATIONIBUS INSTITU- ENDIS CIRCA ARTICULOS FIDEI. I. Non omnes interrogandi^ sed aliqui , II. Ratio datur. III. Objectio. IV. Prudentia in interrogationibus. V. Idiotae 4 minoribus. VI. Litterati d majoribus incipi - endo interrogantur. VII. Medus brevis aramarim. VlII. Ineptus modus interrogandi. IX. Interrogandi eirea ob- jectum formale fidei. AN Confessarius interrogare debet posnitentes It in- quirere, atrum sint instructi in creditu necessariis? R. Com Steyartio, p. 108, & in App. n. 13. quod non omnes interrogare oporteat, sed eos, de quibus, ex modo confitendi, vel aliunde ex vita non satis innotes- cit, eosdem esse instructos in credendis vel scitu neces- sariis. Ratio est, qudd Ceafessarii officiam sit prospicere, at essentialia requisita in Sacramento non deficiant. Idem docet 8. Car. Borr. p. 2. c. 10. Proinde roolt&m aberrant, qui omnes confitentes sup- ponunt instructos per suos Pastores, St hoc titulo nullos examinant : nam multi non audiant vocem sui Pastoris, vel non attendant. Objiciunt: Sedes confessionalis non est concionatorip. Digitized by Google DE ABSOLUTIONE NEGANDA. $09 B. Est tamen sedes Doctoris, Patris. & Judicis, ergo, kc. Prudentifi opus est in his interrogationibus, ut fiant absqne offensione ; aliter enim interrogandi sunt idiota, aliter litterati. Idiotas et vulgares interrogamus incipiendo k facilio- ribus & minoribus, v. g. quot sunt Dii ? quot Persona Divina ? qua Persona sit incarnata ? &c. Litteratos & viros honoratos interrogamus incipiendo & majoribus, sumendo occasionem ex ipsa confessione, rei festivitate diei, &c. v. g. Quod Mysterium Ecclesia recolit hac die? per cujus merita speras remissionem peccatorum ? Si ipse ad haec accurate respondeat, cog- noscitur satis instructus ; si autem ea ignoret, descendi- mus ad minora, neque in eo tunc potest offendi, cdm ignoret majora. Brevitatis causa omnes interrogari possunt hoc modo : per cujus merita speras remissionem tuorum peccatorum? Si quidem rit£ respondeat : per merita Jesu Christi Filii Dei pro nobis in Cruce mortui, cognoscitur rite in fide instructus. Sin autem, descendimus ad minora hoc modo : (piis pro nobis passus & mortuus est in Cruce ? &c. Hos interrogandi modos luculenter & praeticd docet Schema undecimum Num. 283. Nota hujusmodi interrogationes non rectd institui hoc modo, Credisne esse unum Deum in tribus Personis ? cre- disne Dei Filium incarnatum pro nobis? credisne illa propter summam veritatem Dei revelantis ? Quia sic interrogando eis dicitur id quod quaritur, & sic non cognoscitur, utrtim id ante sciverint & credide- rint. An omnes, qui noverunt puncta fidei recensere adin- star psittaci, censeri debeant ideo habere fidem divinam ? R. Negativfe, quod maximfe in pueris notandum, de- bent enim illis punctis assensum prabere propter sum- mam veritatem Dei revelantis ; igitur propterea ab eis inquiritur objectum formale fidei, interrogando : Quare eredis illa esse vera ? &c. Hunc modum iterum latius proponit prafatum Schema. s3 Digitized by Google 210 M JLSBOCUTXOVBUBCKiaiXU. No. 154. DE IIS, QUI IN IGNORANTIA R» LINQUI POSSUNT. I. Pernitens non relinquendus in ignorantia mortaliter mala regulariter . II. Exceptio. III. Nullus rehnqumdus in ignorantia mortali in fine vitee. IV. Pernitens aBqmmdo non relinquendus in ignorantia imrincibiU. V. Aliquan- do relinquendus si non affulgeat spes boni . VI. Excep- tio. VII. Exempla. AN Confessorias potest relinquere pcenitewtem in ig- norantia vel errore contra legem in materia gravi ? Rl Distinguendo: si ignorantia illa sit ipsi mortaliter mala, vel occasio proxima peccati mortalis, regulariter Confessarius non potest ip.sum relinquere in Hia igno- rantia vel occasione. Casus sunt, si pernitens ex gravi negligentia ignoret Mysteria fidei necessaria; vel si ex ignorantia malitiw retineat affectura polluendi se, peje- randi, committendi usuras, &c» Ratio est, qndd Confessarius ex officio Patris & Duc- toris teneatur pT aeca vere peccata ptonitentis ipewrnqae disponere ad absolutionem. «Dictum est, regulariter , quia, si non speretur nilus fructus ex instructione, sed & contra majora mala time- antur, pro tempore aliquo relinquatur in ignorantia, donec melior opportunitas occarrat : sed interea non ab- solvatur. Si autem melior opportunitas non expectetur, sed ta- men ipse pcenitens, lic^t jam spernat monitionem, postea maturior videatur ex ea emendandos, instructio jam erit utilie pro futuro. Denique, quamvis nulla spes emendationis appareat, si provideatur pcenitens morituros in Hia ignorantia mortaliter mala, oportet ei veritatem revelare, & aperte ei declarare statam peccati mortalis & sus» damnationis, quia boe bonum ex ea declaratione habetur, quod pona* tur in statu scientiis, ut possit salvari forte in ultime vites puncto. R. 2. Si ignorantia illa sit invincibilis, vel saltem non nisi peccatum veniale contineat, et spes affulgeat even- tus prosperi sine notabili malo, pcenitens debet instrui, quia id requirit justitia legis, ut etiam materialis trans- gressio legis tollatur. Digitized by Google , JBB ABSMWI0K8 NTOAPItt, HU Si Mitte rion affulgeat «milii spe** poterit patniteas regulariter relinqui in ignorantia illa et absolvi ab aliis' peccatis ; quia non obligamur ad acte i ft utiles vel nox- ios ; et ita aliquando relinquuntur in bona fide coqjn£*es, invalide ob impedimentum occultum juncti ; ut et bona fide possidentes alienum, ue peccatum materiale fiat forte formale; aut ne majora mala aequantur* Dixi iterum, regularitery quia pcenitene aliquando re- linqui non potest in ignorantia etiam invincibili, quam- vis non speretur veri similis fructus : v. g. in ignoarantia scitu necessariorum necessitate medii, in qua alita vide- tur moriturus, nt scilicet in ultimo vite halitu forte sal- vari possit. Similiter non potest relinqui poenitens in ignorantia licet inculpabili, si ea vergat in detrimentum fidei aut boni communis : ▼. g. ait Neesen, si Pastor doceat erro- res in necessariis punctis fidei ; vel si sit invalidi ordi- natus Sacerdos. Item si silentium Confessorii tahd&m cederet iit damnationem animae poenitentia No. 155. DE DIFFERENDA ABSOLUTIONE IN CASU DUBIiE DISPOSITIONIS. I. Dubie disposito differenda est absolutio. II. Confirmatur ex Proposit. damn. III. Idem est , si dicatur probabilis dispositio . IV. Objectio . V. Dubie dispositus non habet jus ad absolut . VI. Objectio . VII. Explicatur Axioma* VIII- Regula S, Thorrue. IX. Explicantur axiomata * X. Objectio . XI. Datur falsa misericordia* AN absolutio concedi potest, quando dubium es^ ntrfim poenitens annumerandus sit iis, quibus Pastorale dicit negandam absolutionem? v. g. dubitatur, utrunr occasio sit proxima, utrum propositum emendandi sit firmum, utritm consuetudo efficaciter retractata, utrum fides ejus dictis adbibenda sit ob recidivam ? &o. R. Differenda est absolutio, nisi aliud requirat neces* sitas, de qua Num. seq. Ratio est, quod absolutionem concedendo. Sacramen- tum exponeretur periculo irreverentiae et mdlitatis sine justa causa, et ita Cenfessarius et poenitens committerent sacrilegium. Antoine t. 4. mihi pag. 355. Idem confirmatur ex damnatione primae Prop. per Innoc. Xf. ubi declaratur: non esse licitum in Sacra- mentis conferendis sequi opinionem probabilem de va- Digitized by Google DE ABSOLUTIONE NEGANDA. €12 'lore Sacramenti, relicti tutiore. Dispositio autem ptiBui- tentis pertinet ad valorem. - Hinc conclude, nullam vim constituendam esse in voce dubia dispositionis, sed etiam absolutionem esse differen- dam, quamvis probabilis diceretur esse dispositio ; nam ‘6& voce utitur damnata propositio, modo illa probabilis dispositio relinquat morale periculum de valore absolu- tionis. Vide dicta Num. 127. - Obj. In dubio non debet quis privari jure suo, atqui poenitens in casu privaretur jure suo, quod habet ad ab- solutionem ex institutione Christi, ergo in dubio non -potest ei negari absolutio. R. Dist. maj. in dubio non debet quis privari jure suo, si dubium non privet ipsum illo jure, vel si alia non obstent, concedo maj. secus nego maj. sic dubius de valore matrimonii privatur jure petendi debitum. Pro- inde negatur suppositum, quia dubi£ dispositus nullum jus habet ad absolutionem ; nemo enim jus illud habet, nisi sit sufficienter dispositus, unde nec ipse potest reci- pere absolutionem, quamvis Confessarius paratus sit eam ipsi impertiri: obstant etiam injuria inferenda Sa- cramento, & peccata committenda k pcenitente & Con- fessario. Obj. Axioma: Dubia de proximo in meliorem partem sunt interpretanda} ergo dubia dispositio habenda t&n- quam sufficiens. R. cum S. Thoma 2. 2. q. 60. a. 4. dubia in partem meliorem sunt interpretanda m judicio personarum pri- vato, quia in eo nullum mali periculum ; item in judicio externo ad puram poenam, concedo antec. Dubia in melio- rem partem sunt interpretanda judicio superioritatis vel suppositionis in ordine ad evitanda peccata, vel in judicio rerum, nego antec. De quo S. Thomas loco cit. ad 3. sic loquitur ; Cum debemus aliquibus matis adhibere remedium sive nos- ttis sive alienis, expedit ad hoc , ut securius remedium appo- natur, quod supponatur id, quod deterius est/ Evidens autem est, qubd ad officium Confessarii pertineat impe- dire irreverentiam Sacramenti, et peccata poenitentia. Adde, qudd in favorem poenitentia judicetur, quando ei dubife disposito differtur absolutio, ut scilicet evitet sacrilegium. Obj. In dubio standum est pro reo. Quisque debet haberi bonus, donec probetur malus. Ergo, &c. Digitized by Google JUB JLB80EUTZOKE NB€UlN0A. 233 R. Eadem responsio datur; nempe quod tigAtnr - tlb jndkio privato ; vel de judicio ad puram poebam inftV- gendanu R. 2°, 11*50 axiomata proprii serviunt pro fore ex- terno. Deinde eis opponi possunt haec axiomata: & dubio pars tutior est eligenda : semel malus ssmper prasu- mitur malus . Prolixius de his discurrit Gaapar, pag. 147. Obj. 5L Cbrysoat., seu Aatbor operis imperfecti Ho- mil, 43. relatus causi 26. q. 7. Gauu 12. dicit; MeUsts est propter misericordiam rahojwm reddere > quum propter crudelitatem ; ergo medius est ih dubio absolvere. R. Neg. con?. quia textus agit de poenitentia impo- nenda vel rcsmttenaa, n«n de absolutione sacrant enttdi. Simul nota ex Can. 139. dist. 50. qudd detur Piarim» iosa et falsa misericordia. +...jdum in eisdem permanere, pec- catis eis indtdgemus . Similes Confessorios Sv Th. a VUta- Nova describit esse» pte impios et. impie pios . Plmra do bis apud Tomb. Gaapar. Boud. Du Jardin, &c, No. 156. DE ABSOLUTIONEDANDA EX CAUSA NECESSITATIS. I. Non datur causa aut necessitas absolvendi certo indispo- situm. II. Objectio. III. Disparitas ab administrattone aliorum Sacramentorum. IV. In necessitate licet aliquan- do absolvere dubii dispositum. V. Objectio. VI. Con- fessorius format comcientkup certam. AN dari potest necessitas vel causa sufficiens ad dan- dam absolutionem ei, qui nosoitifr eertd indispositus sive indignus? R. Non potest dari, quia sie semper hoc intellexit Ec- clesia; et actus nulla ratione bona cohonestari potest. Proinde numquam liefet absolvere formalem Hmreticum, aut Atheum, nec eum qui usque ad extremum vit» hali- tum odia spirat, neque eos, qui quocumque modo pec- cata deserere, aut poenitere nolunt. Observa tfemen, qudd hic non liceat uti scientih hausta ex confessione sa« cnupaentali alterius. ' . , Obj. Licet aliquando dare Sacramentum Eucharistia, «t Matrimonii ei, qui certd cognoscitor indignos, ergo licet aliquando dare Sacramentum Poenitentia indigno* R. Nego eoae. Ratio disparitatis net, quod adminis- tratio illorum Sacramentorum sst externa et publica; et Digitized by Google DE ABSOLUTIONE NEGANDA. 214 ideo Christus permisit illa aliquando dari indignis. Ve- rtinoi administratio Sacramenti Poeni tenti» semper cense- tur occulta, ubi Sacerdos est solus et ultimus Judex. De- inde Matrimonium ratione contractus respicit aliquando bonum commune. Necessitas ssepe adfert rationes sufficientes, ut absolvi possit dubie dispositus. Et in his casibus utimur his principiis : Sacramenta sunt propter homines ; in extremis extrema tentanda sunt; e duo - bus malis vitandum est majus* scilicit se terna damnatio ahimse: et secundfira haec voluit Christus, instituens Sa- cramenta, ea administrari ; prout innotescit ex praxi Ec- clesiae. i Obj. Igitur licitum est in necessitate sequi conscienti- am dubiam. - R. Nego sequelam: quamvis enim Confessarius non sit certus de dispositione' poenitentis, vel de valore Sa- cramenti, est tamen certus de bonestate su® actionis, quam conscientiam certam format ex principiis praefatis. Obj. Nunquam licet facere malum ut veniat bonum, ergo nunquam licet absolvere dubid indispositum, quia hoc est Sacramentum exponere periculo irreverenti®. R. Nego cons. et suppositum antecedentis, nam in ..casu necessitatis Confessarius permissive se habet ad irre- verentiam Sacramenti dubiam, et intendit bonum. No. 157. DE NECESSITATE SUFFICIENTI. I.' Quanta necessitas sifficiat. II. Necessitas extrema suffi- cit* III. Item necessitas gravis . IV. Item necessitas si - rriiHs* V. Alius casus necessitatis. VI. Necessitas hk desumitur ex parte Salutis animce pernitentis. VII. Non absolvendus qui dicit : Non confitebor amplids. VIII. - Pusillanimes confortandi* IX. Confessio repetenda. r QUANTA necessitas requiritur et sufficit ad dandam absolutionem dubie disposito ? R, Tanta, ut censeatur pr»valere . periculo indisposi- tionis. * , Notandum enim, quod inter dubie dispositos dentur gradus majoris vel minoris indispositionis ; sicut et in ■necessitate dantur gradus ; alia necessitas dicitur levis, "alia gravis, alia extrema: igitur conferendus est gra- Digitized by Google DE ABSOLUTIONE NEGANDA. 215 dos necessitatis, cum gradu indispositioris. Proinde re- spondeo : Necessitas extrema quae occurrit in articulo, vel propin- quo periculo mortis, est sufficiens, ut absolvatur quiscum- que dubid dispositus, mod6 non sit certo indispositus, & melior dispositio non speretur. Tunc enim absolvimus omnes consuetudinarios & recidivos, dummodo dicant, se vere poenitere de peccatis, vel proponere emendationem ; aut alia doloris signa edant. Necessitas gravis, si videatur perseveratura, nec aliter amovenda, est etiam ratio sufficiens absolvendi dubi& dis- positum. Hujusmodi necessitas occurrit in milite com- missuro proelium ; in muliere, instante partu periculoso ; in navigante mare periculosum, ubi Confessarii copiam non habebit. Du Jardin pag. 99. . Similem absolvendi necessitatem gravem admittunt Steyaert, Du Jardin, Gaspar, quando alias timetur poe- nitentia desperatio, transitus ad Haereticos, aut simile grave damnum spirituale poenitentis, v. g. relapsus ex pusillanimitate in graviora delicta. Addit Catechismus Rom. de Sacr. Poenit. n. 82. quando fundati verendum est, ne semel dimissi amplius non redeant ad ullum Con* fessarium; si enim videantur accessuri alium Confessarium, nihil preecipitandum. An est justa causa absolvendi, quod talis dubie disposi- tus, si mod5 absolvatur, iterum reversurus sit ad Confes- sarium laxum, qui eum iterum mox absolvet ? Respondet Stey. pag. 249. cum Boud. & Du Jardin, quod non liceat abuti sua potestate absolvendi, eo quod alter ea abusurus sit : ita enim omnes Regulae Praxeos subverterentur. Du Jardin interim pag. 100. cum Van Roy adjungit, quod, si talis poenitens revera ex imperitia & negligentia praecedentis Confessarii peccatis perseveret (quod utinam non contingeret) & jam bujus prudentis Confessarii mo- nita & remedia contra peccata fidenter acceptet, cum spe perseverandi apud prudentem Confessarium, si absolvatur, sufficiens videatur necessitas impertiendi mox absolutio- nem, si alias videatur iterum reversurus ad imperitum, & in peccatis perseveraturus. Haec praxis nonnunqttam Pastoribus utilis, ut oves errantes reducant. Quamobrem nota necessitatem absolvendi blc desumi ex periculo salutis animae poenitentis, ita ut eo major sit Digitized by Google 216 DE ABSOLUTIONE NEGATA. necessitas absolvendi, quo majori periculo salus aoimar ejus subjiceretur, si modo non absolveretur. An absolvendus iste, qui Confessario volenti differre absolutionem, comminatur dicens: Nunquam amfitebor amplius ? R. Nullo modo : nam per idipsutn positive redditur indignus absolutione : vel enim intendit illud implere & nunquam confiteri, & gravissimi peccat contra praecepta Dei & Ecclesiae : vel non intendit minas exequt ; equidem peccat graviter, dum per fictas minas vult a Confessario extorquere & recipere absolutionem probabiliter nullam absque necessitate, Igitur monendus est, ut prifis doleat super iis peccatis enormibus in ipsa confessione commissis & illa rit£ confiteatur. Si autem quispiam id dicat ex pusillanimitate, quia videt se fragilem, non ad extorquendam mdebitfe absolu- tionem, confortandus est & animandus, qudd Deo omnia sunt possibilia, qui aliquando per gratiam suam pecca* tores maximos a peccatis liberavit, & Sanctos effecit ; resumat animos & confidat in Deo, fortfc bac vioe Deos donabit gratiam illam, med5 eooperetur. Notandam, quod pcenitens sic dubife dispositas, & «x causa necessitatis sic absolutus, monendus sit, ut postea satagat se plenius disponere, et in alia confessione se ac- cuset de defectu prsesentis dispositionis, et forte sacrile- ga susceptione absolutionis, ideoque tunc hanc confessio- nem repetat, ut securos esse possit. Idem inducendus est, ut jam dubie dispositus alia Sa- cramenta non suscipiat, nisi ad quae suscipienda necessitas urget v. g. absolvi mulierem instante partn, vel militem instante conflictu, dubie dispositos: proponam eis, ut jam non communicent. No. 156. DE NECESSITATE LEVL I. Necessitas levis non sufficit. II. Tempus Confessionis vel Communionis annute nonsufficit. ITL Infamia, scanda- la, 8fc. pratesetus insufficientes* IV. Indirecte dant cau- sam acceleranda absoiut. V. Necessitas ? ut populus au- diat Missam die festo. NECESSITAS levis non est causa sufficiens absolven- di dubi£ dispositum, quia periculum irreverentiae et pec- cati, in tali casu praevalet necessitati levi. Digitized by Google DE ABSOLUTIONE NEGANDA. 2 17 Hinc resolvitur: quod praecepta annuae confessionis et communionis non praebeant necessitatem absolvendi dnbie dispositum, cum in ipsa lege cap. Utrimque sexus, propterea concedatur Confessario potestas differendi ab- solutionem : deinde dilatio non obest saluti poenitentis, ergo non infert necessitatem mox absolvendi. Minus urget causa lucrandarum indulgentiarum. < An infamia, vel alia damna, aut scandala, secuturA eX dilatione absolutionis, prsestent rationem sufficientem ab- solvendi dubie dispositum ? R. Sunt praetextus communiter populares et insuffici- entes, qui non subsistunt, nam dilatio absolutionis est occulta. Si abstinentia A communione dicatur nota, ea aliis multis titulis justificatur : vel quia aliquid cibi sump»- tnm est, vel quia in aliquo anxius est, vel quia deficiebat devotio, vel quia Coufessarios dissuasit hac vice, &o. Tomb. p. 126, Nota Sententiam S. Thorace 3. p. q. 80. a. 6. ad. 2. peccator occultus potius deberet eligere infamari, quam indigne ad mensam Domini accedere. Observa tamen, quod prsefatse causae, licet per se non. sufficiant dandse absolutioni dubie disposito, p ree beant tamen causam et vehemens motivum, ut poenitens effi- caciter excitetur, et ex tot^s viribus conetur ad veram suffipientem dispositionem, et ex hac parte detur et ac- celeretur absolutio. Ex hac ratione S. Car. Borr. pag. 2. 3. 16. indulget, ut propter periculum vel infamiam absolutio acceleretur. Inter Causas accelerandi absolutionem Boudart et Tombeur p. 124. collocant : si Pa9tor die festo Missam pro popnlo praetermittere non possAt absque scAtidalb. Verum tamen Du Jardin pag. 101. existimat Pastorem nimis frequenter relapsum, et negligentem remedia, non esse absolvendum, quamvis populus die festo privaretdr Missa. T id by Google 218 No. 159. DE SIGILLO CONFESSIONIS. S. Thom. SuppL quasi. 11. I. Definitio . II. Mystica significatio . III. Frangens si- gillum peccat peccato sacriieg. IV. Sigillum obligat jure divino, naturali et Ecclesiastico . QUID est sigillum confessionis sacram en talis ? * R. Est obligatio seu debitum celandi ea, quae ex sa- cramentali confessione cognoscuntur. Hoc sigilli arcanum continet significationem Mysti- cam, nimirum, qudd Deus in hoc Sacramento peccata remittat et deleat ita, quasi eorum non recordetur. Ezec. 18. v. 22. Igitur frangens sigillum peccat contra reverentiam Sacramenti peccato sacrilegii. • Quo jure obligat sigillum sacramentale ? R. Obligat jure divino' positivo, et hsec obligatio est primaria. 2°. Obligat jure naturali, quod praecipit servare se- creta, sed hsec lex naturalis per se non sufficeret, nisi accederet divina positiva. 3?. Obligat ex lege ecclesiastica in cap. Omnis titrius- gue sexus, explicati Qs tradita. No. 160. DE FRACTIONE SIGILLI SACRAMEN- TALIS. I. Est peccatum sacriley. et infidelitatis , II. Est peccatum mortale : non datur parvitas materies. III. Non datur casus in quo licet frangere sigillum. IV. Confessorius potest respondere se nescire. V. Respondet Confessorius ut homo , non vi Deus. VI. Aliquando nihil responden- dum. VII. Sigillum non impedit usum scientia humano. QUALE peccatum est violatio sigilli sacramentalis ? R. Est peccatum sacrilegii, contra virtutem Religio- nis; item peccatum infidelitatis contra proximum, quia secretum alteri commissum obligat ex fidelitate. Quantum peccatum est violatio sigilli ? Digitized by Google 219 DE SIGILLO CONFESSIONIS. R. Est peccatum mortale, ita ut in eo non admittatur puvitas materi», dum revelantur ea, quae directi sub- stant sigillo. , An potest dari casus, in quo licet frangere sigillum sacramentale ? R. Non potest dari; quamvis ab eo penderet vita aut salus hominis, aut etiam interitus Reipublicae: nequet Summus Pontifex in eo dispensare potest : ut proinde hoc sigilli arcanum magis liget, qustm obligatio jura* menti, voti, secreti naturalis, &c. idque ex voluntate Dei 4 positiva. Quid igitur respondere debet Confessarius interrogatus super veritate, quam per solam confessionem sacramen- talem novit. R. debet respondere, se nescire eam, &, si opus est, idem juramento confirmare. Obj. Nullo casu licet mentiri, atqui Confessarius ille mentiretur, quia scit veritatem ; ergo, &c. R. Nego minorem ; quia talis Confessarius interroga- tur ut homo, et respondet ut homo ; jam autem non s?it ut homo illam veritatem, quamvis sciat ut Deus, ait S. Th. q. 1 1, art. 1. ad 3. et iste sensus sponte inest re- sponsioni, nam quando extra confessionem interrogatur vel respondet, consideratur ut homo. Quid si directe a Confessario quaeratur, utrum illud sciat per confessionem sacramen talem? 5 R. Hoc casu nihil oportet respondere; ita JStey. cum Sylvio; sed interrogatio rejicienda est tanquam impia ; vel etiam posset absolute, non relativi ad petitionem di- cere : ego nihil scio, quia vox ego restringit ad scientiam humanam. Similiter si Confessarius citetur in judicio, ut reddat rationem negatae absolutionis, contestari debet, se in hac re Superiorem non agnoscere, nisi Deum. Antoine t. 4. de Poen. cap. 4*. a. 6. pag. 406. Quid respondebit Confessarius interrogatus : an talem absolverit? ; R. Respondebit, se officium suum adimplevisse. Pos- set aliquando testari, se illum absolvisse, si inde non se- quatur suspicio, alium quempiam, ad quem fit relatio* fuisse dimissum sine absolutione. Nota, quod sigillum confessionis non impediat usum, scientiae humanae aliunde acceptae; ita Confessarius, si viderit vel audiverit quaedam delicta commissa ab iis, Digitized by Google 220 DE SI01LL0 CONFESSIONIS. quorum cohfessiorifes excepit, poterit de illisi delictis loqui inquanttim audivit vel vidit, nihil addendo ex scientia confessionis, caotd tamen, ne existimetur loqui ex scientia confessionis ; & propterea prudenter adjunget causam scientiae humanae, dicendo : aodivi, vidi, Sce. si narrent aliqua, quae per scientiam confessionis solam scit esse falsa, non debet propterea arguere, ea esse falsa. ‘ Conclude, qudd Pastor sciens extra confessionem de- fectura publice arguendum, quamvis persona corripienda Confessa fuerit Pastori illum defeSctum, possit tamen eandem publice corripere : sed declaret suam scientiam hiimanaih extra confessionem acquisitam. No. 161. EX QUALI CONFESSIONE ORIATUR SIGILLUM. I. Sigillum ex sola confessione Sacrarnenttili. II. Item ex * confessione facta Ldico ex intentione Sacram. III. Item ex confissione sine absolutione subsecuta. IV. Non ori- tur sigil. ex confessione non Sacramentali. V. Non ori - ' tut ex eo quod detur aliquid sub sigillo. EX quali confessioni oritur sigillum sacram en tale ? R. Ex omni et sola ’ confessione sacramentali, sufficit autem quod sit sacramen talis ex intentione confitentis. * Igitur ex confessione facta Laico, quem coniitens putabat confessarium legitimum, exurgit obligatio sigilli respectu istius Laici, quia deceptio cedit in detrimentum Sacramenti. Conclude quod oriatur sigillum ex confessione facta ab Indisposito, et ex ea, quam absolutio non subsequitur, quia est confessio sacramentalis inchoativi et ex inten- tione. Quid si quispiam peccata sua Confessario aperiat h&c intentione1, ut Confessarium irrideat, vel ut eum per- trahat in societatem exequendi malam intentionem ? * R. Non oritur sigillum, quia Confessio non est sacra- mentalis. Ita Romse judicatum fuisse, refert Dominicus Soto in casu, qUo quidam accesserat Confessarium, iu- tendens eum pertrahere in conjurationis crimen contra Pontificem. Sylvius. An oritur debitum sigilli sacramentalis, si quispiam extra confessionem alteri dicat: do tibi hoc sub secreto confessionis ? Digitized by Google DB SIGILLO CONFESSIONIS. 221 . R. Non decenter hoc sic acceptatur. Si autem, quispiam aliquid sic acceptaverit, obligatur secreto naturali etiam ob reverentiam sacri sigilli inter- positi, attamen hoc proprife sub sigillo saoramentali non habet,, unde dantur casus in quibus non tenetur hoc ce- lare. Sylv. Quando dubium exurgit, utrum aliquid cadat sub sigil- lum, standum est pro sigillo, quia favorabilius. La Croix lib.6. p. 2. n. 1945 & 1U46. No. 162. DE MATERIA SIGILI SACRAMEN- TALIS. S. Thom. Suppi, q. 11. a. 2. I. Directe cadunt sub sigillum , II. Peccata mortalia, III. Item venialia in specie non in genere IV. Item pec- cata complicis 8f tertii. V. Et peccata publica. VI. Etiam ea , quce non sunt peccata . VII. Reducuntur ad sigillum , quce redderent Sacram, odiosum. QILE est materia sigilli sacramen talis, sive ad quse celanda extendit se sigillum sacramen tale ? Praenotandum, quod quaedam directi, quaedam indi- recti ad sigillum pertineant : igitur R. Sigillum se directi extendit ad omnia quae Confes- s&rio manifestantur in ordine ad confessionem sacramen- talem : & ita DirectX sub sigillo cadunt omnia peccata mortalia in genere, & in specie, sive in individuo. Item venialia in specie & individuo, non tamen venialia in genere. Hinc si Confessarius dicat ; iste mihi confessus est mendacium, frangit sigillum : non frangit dicens : iste confessus est venialia peccata ; caute ta- men ; nam si inde posset suboriri suspicio, alium confes- sum fuisse mortalia, quod natum est fieri quando insti- tuitur inter eos comparatio, violaretur sigillum indi- recte. ; Similiter Confessarius agit contra sigillum, si per ges- tus, suspiria aut clamores in aliis suscitet suspicionem, qudd pcenitens confiteatur gravia delicta. Deinde sub sigillo continentur peccata complicis, & cujuscumque tertii, item occasio peccati, & omnia, quae per modum confessionis dicta sunt ; etiam ea, quse post absolutionem tanquam pertinentia ad confessionem enar- rantur. Syn. Proy. Mechl. sub Hovio tit. 5. cap. 6. v. g. t 3 Digitized by Google 22£ fl* BtttLLO CONHfttfOftfl. si mulier confiteatur, se fuisse offenSam ob blasphemias viri, ili» blaspbemi» Viri cadunt sub sigillum. An peccata publica cadant sub sigillum ? R. Affirm.: proinde Oonfessarinfs dicens, iste suspen- sus in patibulo, cenfessus est mihi suum furtum, violaret sigillum. Eodem sigilli arcano occludenda snnt etiam ea, quae non sunt peccata nec exprimenda erant, modd exposita sint ex intentione explicandi peccata vel circumstantias, aut statum conscientiae, v. g. qudd pcenitens sit spurios, qudd laboret morbo vel defectu corporis, &c. Si vero quaedam dicta sint incideitter non in ordine ad exponenda peccata, v. g. qudd vocetur Joannes, qudd sit ex illa parochia, qudd sit Sacerdos, & similia, quae pcenitens vult bene sciri ab aliis, non attingunt sigillum : uti' nec ea, quae post confessionem dicuntur ex alia Causa. Denique iddirectd ad sigillum reducuntur omnia, per quorum revelationem Sacramentum redderetur odiosum juxta mores patriae & temporum varietates : & ita Stey- aert de Poen. §. 13. num. 1. p. 226. Ex Wig. animadver- tit, aliqua uno tempore adversari sigillo, quae alio tem- pore non habentur ut talia. No. 163. QUJSTIONES CONCERNENTES SIGII* LUM CONFESSIONIS. I. Peccatum narrare sini revelatione aut prcejudicio per? sonce, . non est contra sigillum . II. Opinio Fagn. III. Monita Doctorum. IV. An est contra sigillum dicere : in illo loca committuntur gravia peccata ¥ V. Non est contra sigillum dicere : istim confessionem audivi , istum absolvi. VI, Formula testimon. confessionis. Vll. Nihil confitenti est negandum testimonium. AN Confestaarius narrans peccata, quae in confessione audivit, agit contra sigillum ? - R. Si rtullo modo, nequidem In generali, peccator seu persona possit agnosci, neque etiaui ollum praejudicium ipsi ex eo obvenire possit ; non agit contra sigillum quia eigiilam habet relationem ad poeuitenterti sive ad pecca- torem. Fagnanus interim in lib. 5. cap. Officii de Poen. k Remiss. n. 33. mihi p. 305. putat id prohiberi lege posi- tiv& in cap. Omnis utriusquef nisi fiat causa petendi coii- Digitized by Google »K SIGILLO CONPBSSIOKlS. 22$ sifii, quia haec causa sold exprimitur & excipitur: sed potest dici, quod inter aliae causas, haec exprimatur pet* modum exempli, non per modum restrictionis. Propterea providfe Doctores monent, ab hisce narra- tionibus abstinendum, quando nulla utilitatis causa movet, propter scandala, dum populus existimat, Con- fess&rium recordari singulorum peccata : et propter peri- culum remotum : et suspiciones aliorum. Narrat Medina lib. 2. cap. 4. Confessa r i um sic manifestasse personam adulterati), dum primd dixerat, primam poenitentem fuisse confessam adulterium, postea imprudenter nomi- navit personam, qu» 6jus prima poenitens fuerat. Qua- propter etiam in petendo consilio praestat casum simplici- ter proponere, non declarando, illum sibi in confessione occurrere. Ex sola confessionis notitia dicere de Monasterio, Col- legio, Oppido, aut parva Civitate, committi ibidem gravia peccata, est impingere in sigillum. Idem dicere de magna civitate, aliqui excusant; sed Steyaert § 13. n. 10. non assenti tur, cum locus ille nigrd notetur per confessionem aliquorum. Sacerdos non agit contra sigillum, dicendo: iste mihi confessus est. Neque etiam declarando : istum absolvi, nisi inde nasci possit aliqua suspicio, alium quempiam non esse absolu- tum; dum v.g. idem non dicit de alio. Dicere, istum nou absolvi, magis odiosum est, quia connotare solet ejus indispositionem. ' Quale testimonium conscribet Confessarius de confes- sione ejus, quem non absolvit ? R. Hujusmodi : Ego infra Scriptus declaro , Joannem E. sacramentaliter mihi esse confessum hac,,, mensis 1757. N, N, Confessarius in Eccles, Metrop S, Rum. Mechl, Convenit autem semper sub eadem forma testimonium illud conscribere, etiam quando absolutio negata vel dilata est» quia verum est illum sacramentaliter esse con- fessum. Tutius etiarfi est pon exprimere absolutionem datam, ne, quando id non additur, suspicio oriatur de .negata absolutione. Confessarius dicens: Joannes mihi confessus est, hon agit contra sigillum, nisi forte in extraordinariis circum- stantiis. Quale testimonium dandum illi, qui nihil confitetur, sed petit solam schedulam ? Digitized by Google DE SIGILLIO CONFESSIONIS. 224 R. La Croix lib. 6. p. 2. n. 1942. ex laym. tali non potest dari testimonium confessionis, quia non est con- fessus. No. 164. DE DECRETO SYNODI PRIMAS PRO- VINCIALIS MECHLINIENSIS. 1. Decretam Synodi Mechl . II. Confirmat usus Sf consuetudo, III. Illustr, Humbert. Archi-Epi&cop. IV. Probatur ex Conciliis Cam . V. Cam. VI. Antu, VII. Aquen. VIII. Arelat, IX. Narb. X. Bitter. XI. S. Car. Borr . XII. Declaratio Congr. Cone. XIII. Syn. Ant. XIV. Quidam refrangantes. XV. Sensus Decreti. XVI. Non abstant instructiones pro Confessoriis. XVII. Nihil indebiti ant onerosi occurrit. X v III. Non agitur contra sigillum confessionis. XIX Sequela absurda. XX Contradictiones. XXI. Nullus Dator id docuit. XXII. De libello pernicioso. XXIII. Religiosi stdmciuntwr Episcopis in Ministratione Sacramentorum. IN prsefata Synodo Tit. de Sacram, cap. 5. biec le- guntur : “ Mandat Synodus Pastoribus omnibus, ut registrum “ conficiant omnium, quorum tempore Quadragesime “ confessiones recipiunt, atque ut in illud omnes alii “ etiam Religiosi ad confessiones audiendas admissi, eos “ describi curent, quorum confessiones exceperunt, & k “ Pastoribus auditi non sunt; nec alios qn&m sic de- “ scriptos, ad Sacramenta, etiatn matrimonium aut se- “ pulturam admittant : et proinde etiam omnibus subditis “ mandat, ut in hoc registro tempore opportuno se in- “ scribi faciant.” Synodus Dioecesana Mechl. tit. 5. c. 7. insistens priori decreto, privat pauperes subsidio Mensse Spiritus Sancti, nisi de annua confessione docuerint. Juxta hoc Mandatum Synodale consuetudo et usu ob- servatur in plerisque hujus Dioecesis parochiis ruralibus, ut ii, qui Pastori suo confessi non sunt, adferant tempore Paschali Pastori suo testimonium, datum ab isto Confies- sario, cui confessi sunt, expresso nomine poenitentia. {dem Mandatum innovavit Illustr. Humbertus, Archi- Episc. 13. Aprit. 1707. Denique Eminentiss. Dominus Archi-Episcopus noster vult' voluntate absoluta, ut observantia scribendi testi- monia confessionis, nominibus expressis, permaneat et continuetur etiam k Regularibus. Digitized by Google DE SIGILLO CONFESSIONIS. 225 Equitas hujus decreti & consuetudinis confirmatur ex Conciliorum inultorum decretis. Cone. Prov. Cameracense anno 1586. prsesentibus Nuntio Apost. quinque Episcopis, ac Superioribus vario- rum ordinum haec decrevit: tit. 8. de Sacram. Poen. cap. 9. “ scribantur omnium tam confitendum, qn&m commu- “ nicantium in Paschate nomina & cognomina tam k re- “ gularibus, quam ssecularibns, qui ea Pastoribus tradant “ in registrum conscribenda.” Synod. Diceces. Camer. anno 1567. Idem statuit tit. de Sacram. Pcenit. cap. 2. Item altera Syn. Dioec. Antu. sub Illust. Miraeo anno 1610. tit. 5. de Sacram. Poen. cap. 4 & 5. Hae Synodi obligant, etiamsi Romae non sint appro- batae. Ita docet Ben. XIV. de Syn. lib. 9. lteiti Concilium Aquense anno 1585. cap. de poeni- tentia. Ustfm illum non noviter introductum, sed ab antiquo observatum esse, probant andquiora Concil. Concilium Arelatense anno 1275. cap. 5. apud Lab- beura tit. 11. p. 2374. hsec docrevit: “ Statuimus, oubd “ omnes Sacerdotes curant animarum habentes, saltem “ in Quadragesima conscribant nomina Parochianorum, “qui ad poenitentiam venerunt... & si contigerit, qtidd “ Religiosi, aut alii confessiones audiant, nomina sibi “ confitendum, infra Octavam Paschae, in scriptis tradant “ proprio Sacerdoti, ut sic Parocbialis Sacerdos certitu- “ dinem habeat in confessionibus subditorum.” Simile statuit Cone. Prov. Narbonense can. 7. apud Labb; anno 1227. t. 11. p. 1. pag. 306. prsesentibus 30 Episcopis. Item Cone. Bitterense anno 1246. apud Labb. t. 11. pag. 687. Sunt & alia Concilia, quae angustia chartae nostrae non potest comprehendere. Idem praecepit S. Caro). Borrora. Instruet, p. 2. c. 21. ubi & formulam scribendi testimonium confessionis ex- pressit, mandans Confessario ut scribat in primo albo diem , quo poeniteris confessus fuerit, in secundo mensem , in tertio nomen et cognomen , in quarto Parochiam , in qua pcenitens habitat , in calce Confessorius nomen fy cognomen suum sub- scribat cum titulo beneficii vel officii — vel si regularis jit , habitans in Monasterio N. 8$c. totum ipsiusmet Confessorii manu scribatur . Digitized by Google BE SIGILLO CONFESSIONIS. 226 Natalis Alexander de Sacram, Pcen. cap. 5. a. 9. Reg. 52. mihi pag. 571. defendit formulam schedulae praescrip* tam {i S, Car olo Borromaeo. Saurez t. 4. d. 36. sect. 8. n. 1. p. 482. indubitate asserit : potest Ecclesia exigere & fidelibus testimonium Confessoris de Confessione facta, & illum punire, qui eo caret. Romae & alibi conspicitur, quod Poenitentiarii in con- fessionali sedeant cum calamo & charta parati confitenti- bus dare testimonium confessionis nomine expresso. Benedictus XIV. summus Pontifex tom. 12. de Synod. Dioec, lib. 7. cap. 42. n. 8. p. 433. refert declarationem Congreg. Cone, de 14. Dec. 1657. qu& censui t, Regulares teneri, dum saecularibus morbo laborantibus Sacramen- tum Poenitentiae administrant, exceptae confessionis at- testationem, in schedula scriptam, in eadem domo relin- quere, qua certior fiat Parochus de peracta ab infirmo confessione Sacram en tali, ut tut6 deinde possit caetera Sacramenta eidem conferre. Quod idem antea decrevet rat Clemens X. Const. Superna § 4. Idem Statutura legitur & Syn. An tu. «ub Joanne Miraeo, anno 1610. tit. 5. c. 9. Praefatum usum constanter fuisse observatum in pluri- mis Parochiis hujus Dioecesis, probant testimonia Pasto- rum, quae apud me reservo : item testimonia Religioso- rum, ita ut Patres Soc. Jesu habeant exemplaria impressa. Tenorem unius, quod incidit in manus meas, accipe : Ego infra- scriptus Societatis Jesu Sacerdosy testor me audivisse confessionem Gulidmi Vander Pias ~~~~~ Lovanii in Collegio ejusdem Societatis die 2. mensis aprilis anni 1747. JOSEPHUS VAN DEN BOSOH. En aliud Mechliniense : Ego infra-scriptus Societatis Jesu Sacerdos , testor me audivisse Confessionem Joannis Verbruggen~~ Dei 2. mensis Februarii Mecklinioe anno 1758. J. B. MALFAIT, Societatis Jesu Sac. Digitized by Google DE SIGILLO CONPES9IONI9. 227 Verum nuper circa annum 1733. aliquis Religiosus (cui pauci adhaeserunt, non alii prudentiores) unus, in- quam, privatus homo, nulla pollens in regimine Ecclesiae autboritate per inauditam temeritatem primus ausus est «e opponere (renitente Emineutissimo Domino Archi- Ipi scopo nostro) praefatis Sacrosanctis Episcoporum decretis, quibus debet reverentiam & honorem, eo per- niciosius, quod docet populum fidelem contemnere man- data Episcoporum, vilipendere monita Pastorum, &c. Non loquor hic de novo usu introducendo : sed de disciplina in locis, ubi est in vigore & in pacifica obser- vantia, retinenda. Accessi ego illum Patrem, ut redderet suae temeritatis aliquam speciem veritatis ; sed vana protulit : primo Objecit, quod in decreto Synodi praefatae non praeci- piatur nomina scribere : ergo, &c. R. Neg. ant. praecipitur enim Religiosis, ut eos, quo- rum confessiones exceperunt, describi curent in registro, illud autem ipsi praestare nequeunt, nisi nomina scribant aut noscant. Deinde usus continuatus ab illo tempore usque ad haec tempora dat sensum decreti seu legis; usus autem illo habet observantiam scribendi nomina ; nullus enim Pastor, qui est in vivis, introduxit illum usum, sed quem in sua Parochia ab antiquo invenit, continuavit. Obj. Legis istius obligatio & observantia abrogatas sunt per Litteras approbationis pro Confessariis, & per Episcopos Belgii congregatos Rruxellis anno 1696. 13 Aprilis ; probat assumptum, quia in Litteris illis prohi- betur Confessario inquirere nomina poenitendum, & Episcopi praefati mandarunt observationem instructionum in Litteris illis praescriptarum ; ergo, &c. R. Falsum est assumptum & calumniosum ; nam Illustriss. Dominus G. Humbertus Arcbi-Episcopus prae- sens fuit & praesedit in Congregatione illa Episcoporum, ipse novit, quae ibi peracta sunt, & tamen post Congre- gationem illam ipse Archi-Episcopus Humbertus voluit, ut praecedens obseryantia scribendi testimonia confessio- ris continuaretur. Eminentissimus Dominus successor *jus absolutfe declarat, se velle eandem observantiam retinere : & bacasque post annum 1696 in plurimis Parochiis observantia perseverat. Deinde iste- R. Pater errat ignorans ; nam illa clausula inserta fuit litteris in- structionum ante nnnum 1696, Digitized by Google 228 DE SIGILLO CONFESSIONIS. Testor ego, ante annos 29 factus Plebanus Parochi» S. Rumoldo Mechlini», me invenisse ibidem observan- tiam ab immemorabili tempore, ut pauperes adscripti Mens» Spirittis Sancti, et omnes, alii, etiam divites ma- trimonium contrahentes, detulerint mihi testimonium confessionis institut», eorum nominibus expressis sine ulla unquam contradictione. Sed postquam ille Rev. Pater schisma excitavit, multi Religiosi non ampliits dant testimoniales pauperibus cum expressione nominum. Archi-Episcopi ergo non mandant opposita ; sed volunt utrumque servari, scilicet, ut non inquirantur nomina poenitentium, & ut scribantur testimonia cum expressi- one nominum : utrumque autem fit, quando poenitens post confessionem suum nomen indicat Confessario ad scriben- dum testimonium confessionis, imd et illud enix& petit. Obj. Petere testimonium confessionis est onerosum et indebitum. N. Nego ass. nam quod pr»ceptum est, non est inde- bitum, onerosum non est, sed potius favorabile pro salute, dum tali modo retrahuntur a negligendo Poeni- tenti» Sacramento. R. 2°. Omnia pr»cepta Ecclesi» sunt onerosa, au ideo abroganda ? an ideo abrogari possunt ab homine r privato ? mutatio legum vel disci plin» spectat ad autho- ritatem Episcoporum, non ad audaciam Sacerdotis pri- vati. Jeremi» 14. v. 14. Non nisi eosy 4* non praecepi eis , neque locutus sum ad eos ; fraudulentiam 4f seductionem cor - dis sui prophetant vobis . Obj. Est contra sigillum sacramentale, quia redditur Sacramentum odiosum, dum poenitens inanifestandouo- Uien, infamatur. R. Malitiose illa finguntur : nihil enim revelatur quod cadit sub sigillum, nam testimonium dqtuf post confes- sionem petentibus illud. R. 2?. Nihil hic est odiosum (nisi fort&, ipsum prae- ceptura confitendi, eo quod per hoc Haeretici deterrean- tur jt conversione, velit esse odipsum) ; verus enim ! poenitens apud pium Confessarium non infamatur, sed potius magni »sti notatur ; sicuti Maria Magdalena, et Zachaeus pqenitentes> pluris habiti sunt a Christo, et honorati. R. 3°. Si denique quispiam tara mal& instructus sit et infirmus, iste accedat unum Confessarium ignotum : vel si nomine manifestato ibiv cognosceretur, is priita oonfi- Digitized by Google . DB SIGILLO CONFESSIONIS. 229 teatar non peteus testimonium deinde postea confitea- tur alteri Confessario aliquod veniale peccatum, et ab hsc petat testimonium : bonum enim legis praevalet ali- cui incommodo per accidens. H»c lex etiam non aver- tit 4 Sacramento populum fidelem, sed i contra adigit et perducit ad usum Sacramenti quando nullus, alias negli- gens, potest evadere aut occultari. Notet bto, qoomodo S. Thomas Suppi, q. 8. a. 4. ad. 6. respondeat ad objectionem, quae dicebat, quod ‘necessi- tas confitendi soli uni pastori proprio (prout illo tem- pore erat obligatio) retraheret 4 confessione propter ti- merem vel verecundiam, rei quid aliud : netu pe respon- det; qudd per hoc via salutis non arctetur, sed suffici ens ad silutam via statoatur^ et quod Pastor eo casu praebere- debeat licentiam confitendi alteri. Non arguit, statutum illnd adversari sigillo, vel odiosum esse Sacramento prop- ter particularem casum, sed defendit illud. * Nota nltimd, ad quae absurda redigatur Pater iste : si eniin talia ' decreta Episcoporum et observantia eorum unt contra sigillum confessionis, ergo, OttUiesr^lli Epis- copi, inter quos multi excelluere eritdkione et pietate ▼it», fuerunt violatores sigilli sacramentalis ; "S. Cardus Borri fdit sacrilegus, et plurimi Pdstores et Confessorii ; quod pife aures audire horrescant. 1 Similiter statuta Fratrum Minorum, juxta qttae ipsi non possunt confiteri nisi Confessario ejusdem ordinis, cui proinde cogniti sunt, erunt impia et odiosa Sacramento* Idem inferendum de statutis Moniafium, per qum cogun- tor confiteri alterutri duorum Confessoriorum, 4 quo cog- noscuntor. Denique si praefatus usus sit contra sigillum, erit quo- que contra sigillum . respecta divitum, vel hominum ho- nestioris conditionis, mtqai tamen dator his testimonium confessionis, cum expressione nominum cupientibus con- trahere matrimonium secundum idem Statutum Episco- porum; negatum auterti fuit pauperibus, adseriptis mens» fipirit&s sancti, inPasohate. Id ipsum testor, me audivisse ex ore pauperum, dum fui Plebanus Meirop. S. Rura» Ultimd rogati, ut assignarent vel nnum Doctorerti aut Scholasticum, qui ante eos docuit, non esse licitum, dare testimoniales eonfessionis juxta decreta Episcoporum, non potuerant ullum producere. His non .obstantibus praefatas Pater ausus est anno 1744, prelo dare libellum contra decreta Episcoporum et u Digitized by Google DE SIGILLO CONFESSIONIS, 230 contra disciplinam in hac Dioecesi observatam, jamque excusus erat, excepto ultimo folio. Cum autem P. Pro- vincialis Ordinis intelligeret, libellum istum illico dam- nandum et prohibendum, ortinia exemplaria instanter d domo Typographi jussit transferri in Monasterium. Verum utmm iste perniciosus libellus, post mortem nos- tram non sit proditurus in lucem, merito dubites : spero fore ut inveniantur zelosi qui vigiles se ponent pro mure in Domo Dei. . Haec ego tanquam testis oculatus historice, nimis com- pendiose, proposui, ut posteri cognoscant, & quo tempore initium sumpserit illa hodierna praevaricatio decretorum Episcopalium. Ipse enim in tempore illo circuivit Monasteria Beli- giosorum aliorum, et eorum sollicitavit corda ad sibi con- sentiendum. Scio Superiorem aliquem responsum ei dedisse, quod ejus phantastici conceptus non sint eorum regula. x Interim hoc malum secutum est, quod multi Religiosi ab illo tempore quasi turbulento, inceperint profata decreta, si non contemnere, saltem vilipendere, et in tes- timonialibus omittere nomina confitentium. Imo et quidam Pastores tepidi et commodi, illis patri- bus adhaerentes antiquam disciplinam in sua parochia observatam illo tempore illicite mutarunt, ignorante et inconsulto Superiore illo Eminentissimo Domino Archi- Episcopo. Per hoc autem redduntur decreta Episcoporum inania, disciplina Ecclesiae pessumdatur, et malis hominibus aperta est porta fraudis. Nuper enim quidam juvenis defert Pastori suo testimonium confessionis conscriptum hoc modo : Latrix harum confessa est* Pastor animadver- tens fraudem, inquirit et comperit, quod iste juvenis schedam illam surripuisset ab amasia sua, ipse autem ne- quam confessus non fuisset. Observentur mandata justa Episcoporum, et fraudes cessabunt et mala. Notandum cum Neesen, quod Religiosi, etiam ex- empti, in administratione Sacramentorum secularibus subjiciantur ordinationibus et decretis Episcopi loci, etiam in conscientia. Bulla Greg. XV. Inscrutabili Dei Providentia anno 1622. Bullar. Cherub. p. 402. Item Clem. X. Superna magni , &e. anno 1670. apud La Croix lib. 6. num. 1502. Ita ut contravenientes pec- cent coram Deo, et poenis cohiberi possint. Nec criti- cas objicere potest, Ulam Bullam quoad omnia puncta Digitized by Google DE SIGILLO CONFESSIONIS. 231 ubique non esse in observantia; equidem quoad hoc panctum nunquam ei contradictum fuit. Profatam meam conclusionem reperies accuratfe discus- sam in opusculo distincto, in quo respondi ad libellum praefati P. Religiosi. % No. 165. QUI OBLIGENTUR SIGILLO SACRA- MENTALI. S. Tkom. q* 11. a. 3. I. Alii obligantur sigillo per participationem . II. Inter- pretes, audientes per accidens . III. Charta confessionis . IV. PcsnUens non ligatur sigillo sacramentali. QUINAM obligationem sigilli sacramentalis contra- hunt? R* Omnes illi, ad quos pervenit notitia ex confessione mediate vel immediatfe, liciti. vel illicite. Solum quidem confeasarium afficit sigillum proprid dictum sacramentale, sed ad alios extenditur per partici- pationem, inquant&m participant in scientia rerum in confessione expositarum, jam autem res transit cum onere suo. Hoc modo tenentur sigillo interpretes in confessione, ot illi, qui circa confessionale considentes aliquid per accideqs audiunt. Peccant autem illi, qui voluntarie auscultant vel audiunt. Similiter illi tenentur sigillo, quibns Confessarius sine licentia poenitentis, revelavit. An simili sigillo ligetur iste, qui chartam invenit, in qua alter descripsit peccata sua confitenda ? R. Plures negant, quia charta illa non est confessio ^acramentalis ; sed memoria pro ipso poenitente, nisi f°rte illa charta fuisset tradita Confessario pro confessi- one. La Croix 1. 6. n. 1953. peccant tamen scienter illam legentes, et oblidantur sigillo naturali. Ao pcenitens ligatur sigillo sacramentali ad celandum ea> quae Confessarius eidem dixit ? R» Negativfe, quia Confessarii dicta non sunt confessio ^ramentalis. . Pcenitens tamen tenetur secreto naturali, quando illa mtentione dicta sunt & Confessario; quod supponitur, quando reverentia Sacramenti, vel honor Confessarii, vel Digitized by Google 232 m sienxo oonfesotonis. aliae circumstantiae id rfequrrwnt : proinde p^catut, qui Confessarii dicta enarrant mere ad risam rei ad contemp- tam ejusdem. No. 166. DE LICENTIA FCEN1TBNTIS CIRCA SIGILLUM. S, Thom . q. 11. art. 4. I. Distinctio duplicis licentia . II. Licentia extra sigillum . III. Objectio. IV. Objectio . V. Licentia intra sigil- lum. VI. Datur disparitas. VII. Non sufficit licent, praesumpta , Sfc. VII L . Pernitens potest esse, obligatus ad dandam' licentiam . IX. Casus petitioni» consilii. X Confessorius extra confessionem non potest loqui peeni- tenti. XI. Immediate post absolutionem , licet. XII. Item in sequenti confessione. ' AN Confessarins de licentia peenftentis -potest mani- festare ea, quae audivit in confessione ejusdem ? R. Dupliciter haec licentia dari potest : Primo ita, ut per eam licentiam det simul Confessam alium cognoscendi modum humanum extra- sacraraentU- lem, ut Confessarins tunc ea cognoscat etiam tanquam homo, put& si poenitens dicat: ea, quae confeesufe sum dico tibi extra confessionem: et hoc casu nihil obstare videtur, quin Confessarins ea manifestet (mod6 absit scandalum) quia non utitur scienti^ sigilli, sed ali& cog- nitione humana : et ita sigillum non attingitur. Otrj. Poeniteris non repetivit ea omnia extra confessio- nem, ergo scientia illa non est extra sigillum.' R. Illa licentia sic data continet aequivalenterseu virtualiter repetitionem : deinde per illam licentiam sci- entia sigilli accipit alium modum extra-sacramentalem, quod sufficit. Obj. Mali Sacerdotes possent sic abuti sigillo, dicendo, se habere licentiam. R. S. Th. quaest. 1 L a. 4. ad 3. incumbit eis probatio receptae licentiae; sed creditur Confessario juranti, se obtinuisse licentiam & poenitente. La Croix lib. 6. n. 1969. Secundd : licentia illa dari potest ita, ut res, quae per Confessarium alteri revelatur, transeat cum et sub sigillo sftcrameritali, ut etiam iste, ad quem notitia transit, obli- getur sigillo: et de hoc casu videtur dicendum cum Digitized by Google DE SIGILLO CONFESSIONIS. 233 Suarez disp. 33. Sect. 5. n. 9. pag. 443. qudd poenitens possit licite et validi talem licentiam dare Confessario, quia sigillam obligat in favorem poenitentia, qui hoc ex- tendere potest ad alias personas, sicuti dum confitetur per interpretem : et in hoc casu iste, cui Confessarius ex licentia poenitentis id communicat, ligatur sigillo confes- sionis. Obj. Sigillum obligat etiam ob reverentiam Sacra- menti, ergo poenitens ' non potest licentiam dare. Pro- batur a pari : sicut Clericus non potest cedere juri Cano- nis, et dare licentiam, ut percutiatur ab altero. R. Disparitas est, qudd illa licentia Clerici non cede- ret in favorem Cleri nec istius Clerici, sed directe con- tra finem Canonis seu legis, sed licentia illa poenitentis est in favorem poenitentis et Sacramenti, nam per hanc Sacramentum Poenitentiae non redditur odiosum, sed amabile poenitentibus, ed qudd possint secretum sigilli extendere. Notant hic Doctores, quod non sufficiat licentia prae- sumpta vel interpretativa, sed debeat esse libera, et ex* terius expressa, et ex justa causa concessa. Notant etiam Du Jardin sect. 9. §. 3. n. 5. Suarez d. 34. §. 4. n. 12. Antoine t. 4. de Pobii. c. 4. q. 5. Sylvius in q. 11. a. 2. poenitentem posse aliquando obligari ad similem aliquam licentiam concedendam ; ali fis non ab- solvendum ; v. g. dum quis confitens Pastori, obligatur impedire malum grave, quod per solum Pastorem impe- dire potest. Verumtamen iidem monent : dum poenitens per se, vel per alium illud impedire potest, ut Confessa- rius illud non assumat ; nisi forte necessitas tanta pre- meret, ut extra confessionem manifestari debeat. Prae- stat autem in casibus his, ut Confessarius dicat pofeni- tenti: tu obligaris impedire malum illud: si per te non possis ; manifestabis illi, qui valet impedire. An is, & quo Confessarius cum licentia poenitentis pe- tivit consilium, obligatur secreto sigilli ? R. Distinguo : si priori modo suprascripto licentia sit concessa, non obligatur. Si posteriori modo sit data, obligatur sigillo, quod ordinarie supponi debet, saltem quando res est odiosa : addit La Croix lib. 6. pag 2. n. 1957. eo casu, alteri esse notificandum, qudd res communicetur sub sigillo. An Confessario licitum est loqui pcenitent», extra con- fessionem, de auditis ab ipso in confessione? v 3 Digitized by Google 284 Dt SIGILLO CONFESSIONIS* R. Neg^ativfe, quia Confessorius extra confessionem agit ut homo* Id tamen licebit; si pomitens det lieeo- tiani secundum praedicta: censetor autem pcenitens eam dare, si ipse primus interroget vel loquatur Confessorio, de iis, quae in confessione aperuit. » An immediate post absolutionem datam Confessarius potest adhuc loqui poenitenti de iis, qu» in confessione e* posita sunt ? R. Affirm. quam diu scilicet pcenitens est in confessi- onali, et ioquantum convenit poenitenti ; qnia monere, instruere, corrigere, consulere spectant ad complemen- tum ejusdem functionis Sacramentalis, sicut licet impo- nere satisfactionem post absolutionem. An Confessarius potest loqui poenitenti inseqnenti con- fessione de iis, quae in praecedenti confessus est eidem Confessario ? R Affirmative, ex justa scilicet causa, quia tota per- sona iterum subjicitur tribunali et judicio Confessarii ; et ita censetur esse idem Dei tribunal et judicium con- tinuatum. Propterea etiam consulitur, eandem semper accedere Confessarium ; praxis idem observat: dam enim Confessarius forte errorem commisit^ in sequenti confes- sione eum emendat, statum poenitentia juxta priores con- fessiones considerat, et dijudicat. No. 167. DE CORRIGENDO ERRORE IN CON- FESSI ONE COMMISSO. I. Duo modi redintegrandi II. Errore* commissos. III. Ob leves causas non debent adhiberi profati modi. IV. Confessarius oblitus est dare absolutionem. QUID aget Confessarius, qni in confessione errorem commisit, quem necessario debet manifestare poenitenti ? R. Scholastici duplicem viam monstrant : 1. Ut petat a pcenitente licentiam loquendi ip«i de aliquo circa confessionem ejus praecedentem. •. 2.Ut confessarius invitet ipsum ad : confessionem se- cundam, in qua poterit errorem emendare. Si pcenitens in neutrum velit consentire, non licet ipsi manifestare, neqne eundem monere aut corripere, si error concernat sigillum. Observandum, quod non oporteat praefatis modis uti nisi ob graviores causas, v. g. ad impediendum homici- dia, tel infamiam, vel ad peccata gravia tollenda : nam Digitized by Google DE SIGILLO CONFESSIONIS. . 235 ob leVes «ansas sollicitare cblloquiuro de abditis in con- fessione, odiosum est. f > Froptferea illud nbn videtur esse, attentandum mer&.ob integritatem materialem confessionis ; v. g. si poenitens emiserit fort& peccatum vel circiimstantiata notabilitev angentem ; nam talis .defectus non obstat saluti, nec au- fert peccatum : poterit autemr in sequenti confessione, si redeat poenitens, defectus iste emendari. > j Quid faciet Confessarins, quiperinadvertestiamtaut aliter omisit absolutionem impertiri peenitenti rit& dispo- sito ? * i R. Si poenitens confessus sit sola venialia, vel solam materiam liberam, nihil faciendum. / R. Si confessus sit materiam necessariam, suggerunt Casuistse quidam, ut eundem postea, cbm viderit, absol- vat; venkm id coneedi non potest, nisi fortfe videatpce- mtentem circa idem tempus morale in templo sive in scamno Communionis, modo eidem antea imposuerit satisfactionem sacramentalem, ne Sacramentum mutiletur. R. Rectius tamen videtur acturus Confessariu%>st pott nitentem vocet ad sacristiam ei que aperte dicat, qu&d per inadvertentiam omiserit ei dare absolutionem, vel alium praetextum vel pallium adinveniat, ut poeaitentem, impositi, poenitentia, absolvat. No. 168. I>E USU SCIENTIA EX CONFESSIONE HAUSTiE. L Status quaestionis. II. Agitur contra sigillum, quando cedit in gravamen pernitentis . III. Proposit. prohibita. IV. Prohibitio Clem. VIII. V. Abbas non potest depo* nere priorem ex scientia confessionis. VI. Idem est in Gubernatione extra Monast. VII. Item in Regimine interiori. AN Confessario licitum est uti scientia accepta ex sola confessione sacramentali alterius? Quamvis semper sit illicitum frangere sigillum, quae- ritur tamen, utrdm sit contra reverentiam sigilli, agere aliquid vel omittere aliquid ex illa scientia, quod ali&s Confessarius non fecisset? Ad quod respondetur, id ali- quando esse contra sigillum, aliquando non esse. Quandonam est contra sigillum, uti scientia confessi- onis? Digitized by Google 236 DE SIGILLO CONFESSIONIS* R. Quando subest periculum, ne aliquid directi vel indirecte reveletur de confessione personse cognitae. Imd, quamvis nullum tale periculum apparet, neque etiam sciatur, Confessarium uti scienti& confessionis; si equidem illud cederet in gravamen, verum vel apprehen- sum, poenitentis vel complicis, ageretur contra sigillum, inquantum confessio sic posset reddi odiosa: v. g. si Confessarius ex sola cognitione confessionis neget pceni- tenti vel complici testimonium morum. Hinc prohibita est & Congreg. generalis inquisitionis authoritate Innoc. XI. anno 1682. propositio, quas ad- mittebat usum scientiae ex confessione acquisitae cum gravamine pcenitentis, etiamsi ex non usu gravamen multd majus pcenitenti sequeretur. Antoine t. 4. de Pcen. cap. q. 6. mihi pag, 399. Item. Daelm. fol. 125. Clemens VIII. similiter inhibuit usum scientiae confes- sionis ad externam gubernationem, anno 1594. 26. Maii his verbis. Tam Superiores quam Confessorii, qui postea ad Supe- rioris gradum fuerint promoti, caveant diligentissime , ne ed notitia, quam de aliorum peccatis in confessione habue- rint, ad exteriorem gubernationem utantur . Proinde Abbas deponere non potest Priorem Monas- terii, quem ex sola confessione novit indignum. “ S. “ Thom. q. 11. a. 1. ad 3. rationem explicat: quia non “ tenetur adhibere remedium, nisi eo modo quo ad ip- “ sum defertur, unde qu® ad ipsum deferuntur in foro “ poenitentiae, debet in eodem foro, quantum potest, ad- “ hibere remedium, eum admonendo ut Prioratum re- “ signet : vel si noluerit, potest ex aliqua alia ratione “ eum absolvere & cura Prioratfis ; ita tamen, quod om- “ nis suspicio vitetur de confessionis revelatione.” . Sup- poni debet, quod alia ratio sit justa & sufficiens. Steyaertius resolvit, statutum Clementis VIII. obser- vandum esse etiam extra Monasteria in regimine, ob identitatem rationis; ita ut statutum illud non sit dispo- sitio solius legis positivee, sed declaratio juris divini. Imd non apparet tutum ab hac resolutione recedere in gubernatione interiori & secreta ; proinde ad qusBSti- onem, Digitized by Google DJB 81QIUO CONPKgSHmiS. 237 No. 163. UTRUM LICEAT NEGARE SUFFRAGA UM SECRETUM ET OCCULTUM, EA SOLA DE CAUSA, QUIA ELIGENDUS NOSCITUR INDIGNUS EX SOLA CONFESSIONE SACRA- MENTALI? I. Non licet pegare Suffrag . secretum. II. Objectio, liti Objettiti. IV. Objectio . V. Non licet per litteras scien- tiam confessionis communitate cum gravamine . VI. Suf- ficit gravamen apprehensum . Vtl. Confessio non est re- medium contra omnia. VIII. Sigillum noh impedit usum alterius scientice. RESP* Daelmaii,EfcLa Croax lib.6»in. 1977.neg&t*vd,> quia talis negatio fieret cum gravamine poenitentia saltem apprehenso, & ita confessio redderetur odiosa. Multi quidem Autfaoresolim contrarium nistinuerun^ sed qui fort& non viderunt decreta. Nlmnero: praecedenti producta. Obj. Supponatur, <^uod a nullo sciri possit, ne quidem a poenitente, illud suffragium negari, ergo tunc licet gare. R. Nego cons. licfct enim in ' particulari id sciri non possit; homines tamen scirent illam praxim esse licitam* Coufessarium habere jus ad negandum suffragium ex sci- entia solius confessionis, unde retraherentur a confessionis integritate» : , ^ ^ j Obj. Lex naturalis prohibet Confessario dare suffragium indigno, ergo debet illi negare snffraginm. i TL Distinguo ant. Lex naturalis prohibet Confessano dare suffragium indigno, quando agit ut homo, concedo, quando agit ut Deus, nego ; nam eatcmilssoltim permittit. Vide dicta Num. 160. - •• ( T * * Instabis : Confessarius sic excusari non potest, ergo, &c. probatur ant. quia Deus solfim permittit, atqui Con« fessarius dando suffragium positive influit. ei^-e, R. Dist. subs. probationis : Confessarius quatenus Con- fessarius influit, nego ass. qoia tanquam Confessarius non dat suffragium : Confessarius ut homo influit, sed excusa-* tnr a peccato quia tanquam homo invincibiliter ignorat, alium esse indignum. Magis agitur contra sigillum, si Confessarius ex sela scientia confessionis per litteras anonymas instet apnd alium, ut quispiam amoveatur, aut non promoveatur, quia Digitized by Google 238 DE SIGILLO CONFESSIONIS. scientia sigilli communicatur alteri in gravamen tertii. Stey. fol. 220. , Obj. Non est gravamen nec odiosum, qudd, indignus rton promoveatur, sed est in bonum ejus. R. Nego ass. quia sufficit, quod a peccatoribus & in- firmis id apprehendatur tanquam gravamen ex confessi* one. Observandum cum S. Th. Suppi, q. 11. a. 1. ad 3. quod confessio sacramentalis non sit instituta ad impedienda extra confessionem omnia peccata; sed in remedium eorum, quae ad hoc Sacramentum deferuntur : dantur enim in hoc mundo quaedam mala sine remedio humano. Observa denique cnm S. Th. loco citato, quod Confes- sarius ex alia scientia, non sacramentali, ob justas rationes possit negare suffragium : ita enim negabit ut homo, quia sigillum non obstat, quin Confessarius faciat id, quod ut homo ali&s fecisset, vel facere debuisset : hoc sensu intel- lige S. Th. a. 1. ad 4. No. 170. DE USU LICITO SCIENTLE CONFES- SIONIS. I. Licet pro pernitente orare , consulere Doctos , fyc. II. Li- cent generales instructiones, QUANDONAM licitum est uti scientia in confessione acquisitA R. Quando peccator nullo modo manifestatur, nullum quoque gravamen ei aut alteri generatur, nihil denique intervenit, quod odiosam reddit confessionem. ' Ita licitum est Confessario orare pro poenitente, licet ei consulere libros & doctiores, item qusedam observare, quae ex alio capite observare tenetur : v. g. Confessarius intelligcns ex confessionibus, se in audiendis confessioni- bus, joce nimis alt& loqui, se esse negligentem in officio suo, in visitandis infirmis, &c. poterit emendare illos de- fectus. In iis, quae poenitens existimat sibi favorabilia, usus sci- entiae confessionis non reputatur ita laedere sigillum, pro ea parte, qu& confessio posset reddi odiosa. Similiter, si ex confessione cognoscat in Parochia spargi haereses, serpere quaedam vitia & peccata, pote- nt per generales instructiones & monitiones, praemunire Digitized by LnOQtfle ' DE SIGILLO CONFESSIONIS. 839 fideles contra similia peccata, sic nt personam non pro- dat. No. 171. CASUS CONCERNENTES SIGILLUM CONFESSIONIS. I. Confessorius administrat Sacramenta, ei, quem indignum novit ex sola confessione . 11. Casus Sponses omittens fornicationem. III. Opiniones . IV. Resolutio ut detur absolutio . V. Ordinarice interrogationes. VI. Casus fi • lice preegnantis. VII. Casus , quo scit ex confessione vi- num venenatum in Missa porrigendum. VI II. Alii ca- sus. IX. Sententiae generales. QUID aget Pastor rogatas, ut sacramenta administret infirmo, quem ex sola scientia confessionis cognoscit in- dignam ? R. Debet ei, si petat, administrare extrema Sacramen- ta SS. Viatici & Extremse-Unctionis. Similiter Confessarius ei, cui in confessione negavit absolutionem, propterea negare non potest sacram Com- munionem, quamvis occultd eam petat. Item debet assistere matrimonio eorum, inter quos ex sola confessione novit intercedere impedimentum di- rimens. In confessione tamen eos deterrere debet a criminibus istis, eosque monere, ut Sacramenta non petant, imd nec acceptent, etiamsi Pastor vel alius extra confessionem offerat Sacramenta eis administrare. An Confessarius potest absolvere sponsam, dum cog- noscit ex sola confessione sponsi, qudd sponsa in confes- sione reticeat fornicationem habitam cum sponso ? R. Varias reperio opiniones : La Croix 1. 6. p. n. 1969« existimat, sponsam non esse absolvendam, sed dissimu- lanter dicendum : Misereatur tui, fyc. ita ut ipsa ignoret, sibi absolutionem negari. Van Roy t. 5. c. 6. q. 5. putat prudenter agi, si absolu- tio detur sub conditione. Sed hi modi admittunt usum scientias confessionis in administratione Sacramentorum cum gravamine forte pcenitentis vel complicis: fortfe etiam sine culpa omittit illud peccatum. R. Rectius igitur dicitur cum Sylvio, Steyaert, Du Jardin, Pontas, &c. sponsam posse absolvi simpliciter, si ex alio capite non sit ratio negandi absolutionem % Digitized by Google t»fi SKttLfcO CONFESSIONIS. An equidem sponsa in generali desuper esatobori non potest ? * R. Interrogationes ordinariae fieri possunt, non aliae ; ita v.g. prudentes Confessarii solent et statuunt reguk- riter inquirere ab omnibus sponsis, utrdm occasione fu- turi matrimonii occurrerint cogitationes quaedam inho- nestae ? utrum permiserint Oscula, et alias majores liber- tates ad invicem ex eo, . qudd forte potaverint jam sibi plura licere ? Cura verecundia soleat magis corripere sponsam, prop- terea solemus prids in confessione audire sponsum, ut sponsa postea confidentius exponat, quod novit jam esse notum Confessario. Addunt aliqui, sponsum, qui priiis confitetur, posse induci, ut dicat sponsae, se peccatum illud aperte «sse con- fessum. Post confessionem sponsae id non licet amplifis. Putarunt aliqui medium esse opportunum, si sponsus primo con fitens det diceotiaisi Confessario^ ut emper eo sponsam, si reticeat, interroget : id placuit aliquando Sfceyaertio, sed postea displicuit et revocavit. Aph. fol. 206. quia est odiosum confessioni sponsae. Similiter procedendum* dum duo conjuges confitentur eidem Confessario. Quid agendum Confessario, qui audit confessionem pu- ellae gravidae et morti proximae, quae res omnibus ignota est ? < • * R* Debet eam inducere, ut alicui extra confessionem praegnationem suam declaret, ut, si fortd moriatur, foe- tus baptizetur; si recuset, rien est absolvenda; neque tamen Confessarius, sine licekitia poenitentis, id ulli mani- festare poterit, quamvis foetus sine Baptismo, sit extin- guendus. Quid aget Confessarius, qui ex sola confessione intel- lexit, sibi vinum venenatum propinandum in celebratione Missoe? R. Talis confessio saepe non erit sacramentalis, quia non intentione Sacramenti fit* sed animo injustae commi- nationis, possetque Confessarius illi confiteptr statim re- ponere, se istam declarationem non recidere tanquam sacram en talem confessionem. Si autem supponatur .sacramentalis* (qualis facilius esse poterit, si ab alio quam a confitente, malum immineat) et confitens nullo modo consentire velit in usum scien- tiae confessionis ; resolvunt Nejesen et Paawels, quod Digitized by Google DE SIGILLO CONFESSIONIS. 241 celebrationem Miss» Confessarius praetermittere non possit, si aliae causae omittendi non occurrant; nam id plurimum facit ad reverentiam Sacramenti, simul ad sugendam apud omnes securitatem sigilli ; ita ut in illo cusa oporteat se committere Providentiie Divinae. Idque iadubitanter sustinendum, si ex omissione Miss® persona oriminis, vel persona poenitentia revelaretur, vel eisdem gravamen obveniret. Sylvius, Conink aliique docent, Confessarium licitfc omittere Missam, praetexta dia causiL Et hmc resolutio videtur satis plausibilis in casu, quo nullus, ne quidem pernitens advertere potest, Confessarium ex scientia confessionis omittere Missam ; quia nulla confessionis fit revelatio, neque ulli gravamen, nec Sacramento odium generatur : imb aliqui existimant, qubd Confessarius eo casu teneatur abstinere a celebratione Miss» ad impedi* endum mala. Juxta doctrinam pr»fetam resolvi possunt casu9 se- quentes : Utrbm Confessarius possit desistere ab itinere, in quo se occidendum novit ex sola confessione. Utrum Confessarius possit dimittere famulum, quem ex sola confessione cognoscit esse furem. Similes plures quaestiones reperies apud Casoistas. Notandae sententi» SS. PP. S. Aug. “ audita in confes- sione Confessarins miniis scit, qu&m quae noti scit.” S. Thom. Suppi, q. 11. a. 1. ad 1. quod sub confessione seitur, est quasi nescitum. Verum tamen similes sententi» quamdam, secundum sopra dicta, moderationem patiuntur, qualem etiam ad- mittit S. Thomas ibidem. No. 172. DE SATISFACTIONE PRO PECCATIS IN GENERALI. Cone. Trid. Sess. 14. c. 8.4* 9. S. Th. Sup.q. 12. I. Definitio. II. Objectio. III. Quomodo per morbos satis - fodamus. IV. Objectio. V. Nostros satisfactiones sunt applicatio satirfactionum Christi. VI. Satirfactio sacra - mentalis est personalis. VII. Divisiones. QUID est satisfactio? x Digitized by Google DE SATISFACTIONE 242 R. Est voluntaria poense toleratio ad compensandum injuriam Deo illatam. Dicitur voluntaria per acceptationem voluntatis. Obj. Per afflictionem morborum possumus satisfacere, atqui illi non sunt voluntarii ; ergo, &c. R. Nego cons. quia morbos patienter & pcen itent i ali ter tolerare, hoc est voluntarium ; satisfacimus autem tunc per voluntariam tolerantiam eorum. S. Tbom. Suppi. 15. a. 2. non solum ratione actfts interioris, sed etiam per ipsam exteriorem seu realem passionem acceptatam. Snarez d. 36. S. 7. n. 50. Cone. Trid. sess. 14. c. 9. definivit, * SATISJPACJTfONE Medicinalis sire curati va respicit praesens ; & eatenus ejus effectus est tollere e&teras reliquias peccatorum, puti pravos habitus & coqsuetudines, noxias inclinationes Sc passiones, &. peten tiaram corruptiones, per medicinas opportunas, spirituales & corporales. Tertio: dicitur praeservativa pro future, quatenus praeservat i peccatis futuris, praescribendo media effica- cia, prohibendo occasiones, personas, loca, &c. Denique satisfactio imponitur ad finem, ut Sacramen- tum poenitentiae sit integrum. An satisfactio confert gratiam ex opere operato ? E. Satisfactio in proposito, quatenus auget dispositio- nem sive contritionem, eat emis concurrit ad collationem gratiae, ex opere operato. Satisfactio, prout est in executione post susceptum Sacramentum remittit poenam temporalem ex opere operato, & auget gratiam ex opere operantis ; suppositis ceeteris conditionibus. No. 176. DE QUALITATE ET QUIDDITATE SATISFACTIONUM. S. Thom. Suppi, q. 15. 1. Satisfactiones sint salutares 8$ convenientes \ II. Qua- cumque opera bona injungi possunt. III. Tria genera operum satisf actor. IV. Ratio trwlex S . Thom. V. Ad genus orationum reducuntur. VI. Ad jejunium referuntur. VII. Eleemosyna. QUALES esse debent satisfactiones sacram entales ? R. cum Con. Trid. Sess. 14. c. 8. Salutares et conveni- entes pro qualitate criminum et pernitentium facultate? ut nimirum contraria contrariis Curentur resecando radices peccatorum; & ut habeatur ratio statfis, conditionis, sexiis, aetatis & dispositionis poenitentiam ; ne v. g. Pauperes* onerentur gravibus eleemosynis, operarii vel debiles severis jejuniis, &c. Quae opera injungi possunt pro satisfactione saernmen- tali ? R. Quaecumque opera bona virtutis christianae; quia in statu naturae lapsas quodeumque opus bonum est poenale & arduum naturae corruptae. Quot sunt genera operum satisfactoriorum ? Digitized by Google SACRAMBNTALI. 247 R. Tria : oratio, jejunium et eleemosyna. Ad h«c tan- qoam ad genera reduci possunt omnia catera opera sa- tisfactoria, S. Thom. q. 15. a. 3. ad 5. v. g. afflictio, morbi ad jejunium, sacra Communio et quicumque actus latrise ad orationem. Probat convenientiam bnjus distinctionis in tria genera S. Thom. bic a. 3. in c. tribus rationibus : 1. quia nos non habemus nisi tria bona, scilicet animae, corporis et fortu- nae : 2. quia 1. Joan. 2. tres ponuntur peccatorum radiees : 3. quia peccata omnia committuntur vel in Deum, vel in seipsum, vel in proximum. Ne Confessarius novellus haesitet, quid fortfe pro satis- factione injungat, subnectimus hic individua opera satis- factionis hodiedum in Ecclesia usitato, juxta quod obser- vant P. Tombeur & P. Bossuyt. Ita in genere orationum injungi possunt, semel aut plnries aut per plures dies aut septimanas sequentia : 1. Dicere quinque Pater Noster et Ave Maria, in memo- riam quinque Christi Vulnerum, vel flexis genibus, vel brachiis extensis, vel ante Crucifixum. 2. Recitare Rosarium, vel Litanias B. M. V. vel Sanc- torum, &c. 3. Legere Psalmum Miserere vel septem Psalmos Pce- nitentiales. 4. Audire Missas, vel Laudes, vel Concionem. 5. Legere Capitulum in Thoma k Kempis. 6. Visitare Ecclesias, orare ante Tabernaculum. 7. Statutis temporibus, mane, vesperi vel per diem, vel quotiescumque audierint sonitum horologii, renovent ore * vel corde orationes jaculatorias, actus contritionis, vel charitatis : v. g. amo te Dens super omnia ; detestor omnia peccata mea ; nolo peccare amplius ; Jesu crucifixe pro me, miserere mei, &c. 3. Praefixo die iterum confiteatur, vel saltem redeat ad confessarium. Ad genus jejunii refertur quidquid ad mortificationem corporis pertinet: ita injungi potest vel jejunium perfec- tum, vel pars jejunii : v. g. 1. Jejunet Feria sexta, aut saepius. 2. Jejunet solum usque ad horam duodecimam. 3. Non bibat ante meridiem, vel post meridiem, nisi in prandio et in ccena, quamvis sitiat. Abstineat a vino vel a cerevisia forti. 4. Minus manducet, vesperi non nisi medietatem su- mat. Digitized by Google DE SATISFACTIONE 248 Praefato abstinentiae congrue imponantur operariis, quia cum labore conjungi possunt, qui ali&s se a jejuniis excusare solent ob laborem. Idem confirmat S. Hier, dicens : Parcus cibus Sf venter semper esuriens triduanis jejuniis prcefertur . 5. Citius £ lecto surgat ; genufiectat frequentius & diu- tius, patiatur frigus, certo tempore silentium observet ; abstineat a lusibus & recreationibus, &c. Ad genus eleemosynarum reducitur quodcumque in proximi utilitatem expenditur : v. g. 1. Largiri pecunias, vestes, cibum, &c. 2. Praebere adjutoria personalia, servire aegrotis, orare pro peccatorum conversione, &c. Et alia misericordi» opera sive corporalia sive spiritualia. N. 177. OPERA SATISFACTORI A ALIA DEBITA. I. Jejunium prceceptum potest injungi . II. Non convenit tamen . III. Sed pcen . intellig. de opere non prcecepto . IV. Etiam orationes pro defunctis . AN opera ali&s debita possunt injungi pro satisfactione sacramentali ? R. Affirm. quia illa opera habere possunt omnes con- ditiones requisitas. Ita imponi potest jejunium, quod ex praecepto Eccle- siae itidem observandum est, & quidem aliquando utiliter v. g. ne poenitens in eo observando deficiat. Observant tamen Doctores, id non convenire, nisi alia ratione concurrat, quia justum est, ut peccator ex novo peccato novum sentiat onus & pcenam. Propterea satisfactio, a Confessario injuncta, per se in- telligitur de operibus ali&s non praeceptis, nisi Confessarius aliud significet. Ita Boss. Idem videtur dicendum de injungendis satisfactionis operibus pro defunctis in Purgatorio existentibus : pro- derant enim illa opera ex opere operantis defunctis, Se quatenus constituunt partem Sacramenti valebunt poeni- tenti ex opere operato. No. 178. DE SATISFACTIONE CONDITIONATA. I. Prodest precatio post absolutionem II. Ex opere opera - to. III. Exempla . IV. Infirmi pcenitent. V. Objectio . AD quid prodest poenitenti haec precatio quam Confes- Digitized by Google SACRAMKNTALIA. 240 sarias subjungit absolutioni : Passio \ Domini Nostri Jesu Christi , Sfc. f de qua supra n. 24. R. Prodest ipsi tanquam pia & paterna precatio & ora- tio sacerdotalis. Secundd proderit ipsi ad aliquem effectum sacram en- talfcm satisfactionis, prout significat S. Th. quodlibet 9. quaestiuncula 13. a. 1. quem sequitur Suarez dis. 88. 8» 6. n. 6. f. 502. Si Confessorius intendat concedere, ut opera sequenfta cedant in satisfactionem, & etiam pceni- tens ea ad finem sacramentalem referat & perficiat simili modo, quo in Monasteriis quaedam non praecipiuntur, sed commendantur seu proponuntur cum merito obedientice ; & Religiosus ista faciens ex ilia retentione lucratur meritum obeaientiw. Simili modo agimus cum pcenitetite, cui imponimus poenitentiam, ex rationabili causa, justo minorem ; nimi- rum concedimus ei per modum praemii allicienda, ut quotiescumque audiet Missam, vel jejunabit, vel alia bona operabitur, illa opera bona ipsi valeant per modum satis- factionis saoramentalis, dum eo fine & intentione illa per- ficiet. Eodem modo animamus infirmos ad patientiam ut quandocumque molestias & afflictiones morbi patienter ex amore Christi patientis tolerabunt, valeant ipsis in satis- factionem vi Sacramenti suscepti. Prudenter Bonacina non approbat, qudd infirmus pro poenitentia absoluta injungatur, ut morbum patienter fe- rant ; quia piis anxietates creat, & aliis adfert periculum transgressionis & duplicis peccati. Obj. Ut opera valeant pro satisfactione Sacramenta!!, debent a Confessario esse praecepta sive injuncta, atqui tte non sunt Sic injuncta, ergo. *R. Sunt injuncta condition&te, & pcenitens illa tanquam praecepto acceptat & operatur. Catechismus Cone. Trid. hortatur pcenitentes, ut sa^pi- Q8 poenitentiam a Confessario impositam reiterent. No. 179. DE QUANTITATE SATISFACTIONIS INJUNGENDAS. i* Quantitas pcen. II. Pernitentia pro peccato ebrietatis. II f. Alia pernitentia. IV. Pro pluribus peccatis pceni - tentia longior. V. Pernitentia non accumulentur . VI, Poenitentia continuanda per annum. VII. Non expedit ko- diedum poenitentia Canonica. VIII. Poenitentia blasphemi. Digitized by Google DE SATISFACTIONE 250 QUANTAM pcenitentiam imponere debet Confessa- rius? R. Tantam, quae sit proportionata peccatis & personis, ut per eam obtineantur fines & effectus praescripti supra n. 175. ex Cone. Trid. Sess. 14. c. 8. Ne, ait, levissima quadam opera pro gravissimis delictis injungendo, alienorum peccatorum participes afficiantur. In dubio tutius est imponere pcenitentiam tumorem debito, qu&m majorem ; quia talis defectus in Purgatorio supplebitur. Ita S. Thom. Opusc. 65. §. 4. & plures apud La Croix lib. 6. p. num. 1256. Quam igitur poenitentiam convenit injungere pro pec- cato mortali, v. g. pro voluntaria ebrietate sine scandalo ? R. Ut legat duobus diebus Psalmum Miserere flexis ge- nibus, ut jejunet bis in hao hebdomada, & ut distribuat pauperibus duplum istius, quoji consumpsit in pota. Quid si iste sit pauper & operarius in labore gravi ? R. Per tres dies continuos recitet quinque Pater & Ave flexis genibus ; duobus diebus non bibat ante meridiem, & vesperi non nisi medietatem manducet ; duobus diebus Dominicis sequentibus non ingrediatur tabernam, sed post meridiem vadat ad Concionem et Laudes. Greneraliter cum Steyaertio §. 12. n. 8. statuere licet, ut pro aliquibus peccatis mortalibus neque gravibus admo- dum neque multis imponatur poenitentia continuanda per plures dies, per unam aut plures septimanas vel usque ad sequentem confessionem. Expedii ordinarii, ut prior poenitentia finiatur cum se- quenti confessione, ut poenitentiae poenitentia non accu- mulentur, ne multis obruti earum obliviscantur, vel taediosi negligenter eas omittant. Pro multis et gravibus peccatis, praesertim dum confes- sio generalis instituitur vitae sat vitiosae, injungi potest poenitentia continuanda per menses, medium annum vel integrum, aut diutiiks ; et in hoc casu convenit ut poeniten- tia sit disjunctiva, ita ut, si impediatur ab uno opere per aliud supplere possit: v. g. si aliquo die impediatur ab auditione quotidianae Missae, suppleat per eleemosynam aut aliud opus. Dum ille poenitens interea, durante illa poenitentia diuturna, saepius confitetur, injungitur poeni- tentia alia pro hoc Sacramento, brevitis iterum finienda. An igitur non expedit pro uno adulterio imponere poe- nitentiam septem annorum juxta Canones poenitentiales antiquos ? Digitized by Google SACRAMENTALI. 251 R. Neg. quia poenitentia ista illo tempore imponeba- tur, non ob solos fines & Cone. Trid. memoratos, sed maximi ob alios intrinsecos, ob terrorem & aedificationem aliorum. Deinde ista poenitentia publica secundfim se non erat sacramen talis, sed pertinebat ad Ecclesiasticae disciplinae rigorem, qui jam cessat. Interim Cone. Trid. & S. Carolus Borr. hortantur Con- fessarios, ut noverint Canones illos, ut sic facilius redu- cant peccatores ad rationabilem poenitentiam. Plurimos hos Canones collectos reperies ad calcem Instruet* S. Car. Borr. S. Carolus Borr. Instruet, p. 2. cap. 20. monet Confes-* iarios,w£ blasphemis poenitentias graves 8$ difficiles injungant . No. 180. DE CAUSIS IMPONENDI PCENITEN- TIAM JUSTO MINOREM. I. Quatuor causce dandi poenitentiam justo minorem . II. Id indicandum pcenitenti. III. Poenitentia justo major non imponitur . AN poenitentia justo minor interdum imponi potest ? - R. Affirm. ob rationabiles causas, prout significat S. Thom. Suppi, q. 18. a. 4. quia in hoc extenditur magis salus & emendatio poenitentis qu&m satisfactio poense. 1. Ob impotentiam, put& aegritudinem, imbecillitatem, labores, &c. 2. Ex causa Indulgentiarum, quas lucratur poenitens, potest imponi poenitentia minor, quatenus est vindica- tiva; propterea tamen poenitentiae medicinales & prseser- vativae non sunt minuendae, ut observant Suar. d. 38. S. 10. & Bosco d. 7. cel. 15. n. 386. 3. Poenitentia potest minui ob infirmitatem poenitentis spiritualem, dura timetur, ne forte non adimpleat poeni- tentiam condignam : eo enim casu poenitentia major non esset salutaris. 4. Similiter minor imponi potest, ne poenitens dejicia- tur in pusillanimitatem ob onera insolita, & refugiat cita reverti: quod maximfe militat in initio conversionis : ut scilicet vinum novum non mittatur in utres veteres, Matth. 9. v. 17. Hinc refertur, S. Franciscum Xav. pec- catori cuidam pro poenitentia imposuisse, ut semel Pater & Ave recitaret ; sed idem Sanctus adjiciebat, Se pro illo Mfafacturum Deo. Digitized by Google 252 DE SATISFACTIOXE Quando antem imponitor pernitentia justo minor, do- oent S. Car. Borr. et S. Franc. Sales. idipsum indicandum esse pcenitenti, ut avidiis leviorem adimpleat, et ad majo- rem postea satagat. Hic recurrit casus injungendi opera illa, ad qu» ex prae- cepto alio obligatur, de quo supra n. 177. Item conceden- di eidem, ut omnia bona opera sua serviant ei pro poeni- tentia sacramentali, quando eadem ad eum finem referet, de quo supra Num. 178. An aliquando licitum est injungere poenitentiam justo majorem? R. Nunquam, si fiat relatio ad omnes tres fines supra Num. 175. ex Cone. Trid. propositos : si autem fiat relatio ad unum solum finem, id licitum erit. Ita v. g. pueris in initio ob furtum leve imponitur restitutio rigida et poeni- tentia severa et diuturnior in praeservationem et fr aenum contra relapsum ; quamvis finis vindictae vel poenae tempo- ralis solvendae tantam non exigeret pro veniali. Ex his patet, quomodo pro veniali quandoque imponi possit gravis poenitentia et major qu&m pro mortali. No. 181. DE TEMPORE SATISFACTIONIS IM- PONENDAS ET IMPLENDAS. I. Satisfactio rectius injungitur ante absolntionem. II. Im- QUANDONAM debet Confessorius imponere satisfac- tionem sacramentalejm ? R» Morali ter eodem tempore cum administratione Sa- cramenti ante vel post absolutionem : convenientius autem hijuBgitur ante absolutionem, quia ipsa expressa acceptio ejus confert ad majorem dispositionem, et evitatur peri- culum non acceptandi. Quo tempore impleri debet satisfactio sacramenta!» ? R. Tempore designato a Confessario ; si autem tempus illud effluxerit, non liberatur peenitens, quia tempus non adjicitur ad finiendam ohligationem. Si denique nullum tempus sit determinatum implere debet primi opportunitate morali; id enim postulant moralis integritas Sacramenti, ratio medicinae, et justa sententia Judicis. An satisfactio impleri potest ante absolutionem ? Digitized by Google SAGRAMBNTAU. 253 • R. Pftlesl, ai id habeat Confiessarii praecepturo : Verum 4» casa effectum ex opere operato dumtaxat, sicut con- fessio, habebit, dura absolutio secedit Convenientias secandum praxim Ecclesiis hodiernam impletur post ab- solutionem. No. 182. DE SATISFACTIONE IMPLETA IN STATU PECCATI MORTALIS. S. Thom. qutest. q. 14. L Catus qtuEStionit . II. Satisfactio in affectu peccati mor- kdh rwn impietur . III. Nisi quoad effectum relictum. IV. Satisfactio impleta in habituali solum peccato , valet. V. Objectio. VI. Explicatur textus S. Thom. VII. Epdstenti in peccato habituali, pcena non remittitur. VIII. Sed probabiliter reviviscit. IX. Objectio. X. Datur disparitas d communione sacrilega. CASUS est dum quispiam post absolutionem validi susceptam incidit in peccatum mortale, & in eo statu peccati mortalis opera satisfactionis sacramenta) is per- solvit. Quaeritur: utrum satisfecerit, att vero opera illa iterare debeat in statu gratiae ? R. Distinguendo : vel enim illa opera facta sunt in stata sive in affeotu peccati mortalis ; vel facta sunt, non in affectu : sed solum in statu habitualis peccati sive in macula peccati. $i priori modo facta sint in affectu peccati mortalis, v. p cum odio fraterno, cum voluntate non restituendi aliena, vel in voluntaria consuetudine aut occasione pec- cati mortalis, non satisfecit poenitentiae impositae, quia nec vere nec substantialiter posuit opus satisfactionis inw pactam, quia pofciti v& exclusit Unem intrinsecum in<- juncta» satisfactionis, qui est, ut ponatur ex raottvo poenitentiae animo placandi Deum, quod ipse non fecit, «ara habuerit animum mortaliter offendendi Deum. Ita 8ylms Suppi, q. 14. a 2 conci. I. Boss. Illa tamen opem, ex quibus manet aliquis effectus in satisfacientibus, etiam postquam actus transiit, sicut ex jejunio raauet carnis maceratio, St ex eleemosyna bonorum diftiinutio : si, deposito affeotu peccati, secundum eum effecturo relictum referantur in finem satisfactionis, pos- sunt vtlere secundum eum effectum. S. Thom. Suppi, q. 14. a. 8. ad 3. tr Digitized by Google DE SATISFACTIONE 254 Igitur orationes et actus interiores facti in affectu peccati mortalis debent iterari, quia non relinquunt ef- fectura : sed eleemosynas ac jejunia secundum effectum, quem relinquunt, non debent iterari, accedente actu in- teriori relationis ad finem poenitentiae. Si quispiam impleverit opera injuncta existens in statu habituali peccati mortalis, non in affectu, videtur satis- fecisse praecepto Confessorii, sive implevisse poenitentiam sacramen talem, quia posuit opera k Confessario praecepta secundum substantiam & finem intrinsecum a Confessario praeceptum: neque Confessarii intendunt obligare ut poenitentia impleatur in statu gratiae, cum non nunquam injungant poenitentiam longo tempore continuandam praesertim recidivis. Responsio subsistit, sive opera sint eleemosynae, sive sint orationes, quae non relinquunt effectum. Ob. S. Th. Suppi q. 14. art. 3. ad 3. docet, satisfactio- nes, quae non relinquunt effectum, debere iterari. R. Aliqui concedunt S. Thomam opinioni huic adver- sari : sed Respondetur rectius, S. Thomam loqui de casu supe- riori, quando satisfactio impletur in affectu peccati mortalis, quia dicit: satisfactiones in peccatis factae, ergo in affectu peccati. Respondent alii, S. Thomam solummodo docere, quod pcena temporalis non remittatur eidem. Idque verum est pro tempore, quo est in statu peccati mortalis, licet habitualis dumtaxat, juxta S. Th. Suppi, q. 14. a. 2. quia sin& charitate non acceptatur k Deo satisfactio, nam indignus est recipere eum favorem. Probabiliter tamen docetur, qudd illa satisfactio, qua- tenus sacramen talis est, recedente obice, id est, adveni- ente statu gratiae reviviscat, quia est pars validi Sacra- menti ; sed quatenus valet ex opere operantis non re- viviscit. Obj. Qui sacrilegi communicat in statu peccati mor- talis non implet proceptum Ecclesiae, ergo nec iste, qai in statu peccati mortalis implet satisfactionem. R. Disparitas est, qubd sacrilegi communicans actu peccet ; eed satisfaciens in habituali solum peccato non peccet: si enim actu mortaliter peccaret, etiam non impleret poenitentiam. R. 2°. In Communione sacrilega excluditur positivfe totus finis intrinsecus, qui est unio cum. Christo; sed satisfactione profata non excluditur positive finis intrin- Digitized by Google SACRAMENTALI. 255 secas et proximas operis praecepti a Confessario, nam impletor ex fine et motivo poenitentiae ; et duo fines alii medicationis et praeservationis subsistere possunt. Instabis; Remissio poenae temporalis est finis intrin- secus satisfactionis, atqui illa excluditur, ergo, &c. R. Supponatur in majori, qu6d remissio Ula sit par- tialis finis, sed negatur minor, quia recedente obice, poena illa remittetur juxta supradicta. No. 183. DE CAUSIS EX QUIBUS CESSAT OBLIGATIO SATISFACTIONIS SACRAMEN- TALIS. I. 1. Cama est nullitas absolutionis . II. 2. Impossibilitas . III. 3. Oblivio . IV. Expedit tunc aliam poenitentiam petere . V. 4. Mutatio poenitentiae . QUJ1 sunt causae ex quibus cessat obligatio implendae satisfactionis sacramentalis injunctae ? R. Prima est defectus Sacramenti validi; id est, quando absolutio ex quocumque capite fuit invalida; quia sententia illo casu est nulla et irrita, ergo non ligat. Veriim in hoc casu poenitens, omittens satisfactionem, ordinarie peccaverit contra conscientiam, quia iste igno- rans illud defectum putavit se obligari. 2. Causa est, si opus injunctum fiat impossibile, vel ipse fiat impotens ad implendum, quia ad impossibile nemo tenetur. Hinp consulto Confessarius aliquando petit a pcenitente, utrAm illam poenitentiam poterit adimplere. 3. Est oblivio : si scilicet poenitens poenitus sit obli- tus poenitentiae injunctae; sed reduci potest ad causam impotentiae. An poenitens in his duobus casibus liber est, an vero postulare debet aliam poenitentiam ? R. Suarez. d. 22. S. 7. n. 4. pag. 315. Neesen q. 6. d. II. aliique eum liberant propter impotentiam, quae liberat ab omni lege. Bon. de poen. q. 5. S. 3. p. 3. n. 9. & alii obligant eum ad petendam aliam poenitentiam, ut Sacramentum red- datur integrum; et quidem, in casu praefato oblivionis requirunt, ut iterum praecipua peccata confiteatur, et duplicem poenitentiam acceptet, unam pro hoc Sacra- mento, et unam pro integritate praecedentis Sacramenti, Idque La Croix lib. 6. p. 2. n, 1275, fatetur esse expp- Digitized by Google DE a*U8*A£MOX& 25& dions, ai peemtens accedat alium CMeMriiiik ’ Dehoo' latius Numere sequenti 4. Causa liberans ab operibus poenitentiae impositis est, st illa mutato sint h» alia opera. De quo Numere sequenti No. 184. DE MUTATIONE SATISFACTIONIS IN ALIAM. I. Justa Cama . II. Alius Confessariiis potest mutare . III. Objectio, IV. Quid* si injuncta sit pro casu reservato? V. An confessio repetenda pro mutatione pcenit. VI. R. Cum distinet . VII. Pcenitens ipse non potest mutare . VIII. Pernitent, publicam non mutat Confessorius . QUID requiritur pro mutatione satisfactionis satra- jnentalis? It. Requiritur justa causa, v. g. si sit irrationabilis, si ob mutatas otreu instantias facta sit impossibilis* nimis difficilis, vel minus utilis, aut non amplius salutaris et conveniens, &c. Tunc autem a priori non pk» receden- dum, quam ratio causae exigit. Remittere poenitentiam undequ&que sequam nemo potest. Quis potest mutare satisfactionem sacramefttalero ? R. Confessarinr, qui eam injunxit et etiam alii ejusdem jurisdictionis Confessarii, quia eatenus sunt aequales ut Vicarii Christi. Obj. ASqualis in mqualem non potest exercere jnrvsdic* tionem, ergo nec mutare poenitentiam ab alio injunctam. R. Neg.. cons. quia secundus Confessorius mutando poenitentiam non exercet jurisdictionem in priorem Con- fessarium, sed in p ceniter» tem solum et perficit judicium prioris Confessarii. ex eadem potestate ; sicut Successor, mutans legem sui praedecessoris, non exercet ra eum jurisdictionem. Quid si poenitentia injunota sit in absolutione a casu, reservato, a quo secundus Confessarius non habet potes- tatem absolvendi? R. Bonae. & Neesen respondent, quOd secundas possit eX causa mutare etiam poenitentiam, quia reservati© est sublato per praecedentem absolutionem. Sed Saurez d. 38. S. 10. n. 14. eum aliis contrariam sustinet, quia sicut secundus Confessarius non habet potestatem m peccatum reservatum quatenus spectat primam absolutionem a reservato, sic nec habet in il- lud, quatenus spectat- primam satisfactionem impositam, - Digitized by Google : 6ACRAMENTAL7. 4 257 nfetno etoinfr potest satisfactionem sacramentalem impo- nere pro peccato, nisi a quo valet absolvere. Sicut extra confessionem satisfactio sacram en talis im- poni non potest, cum debeat procedere k potestate cla- vium, sic nec illa mutari potest, nisi poenitens se itertuft subjiciat judicio sacramentali. An confessio peccatorum repetenda est, quando pce- pitentia sacramen talis mutatur in aliam ? R. Distinguendo : si mutatio fiat ab eodem Confessa-» rio, qui memor est status poenitentis, non videtur confessio repetenda, nec nova absolutio impertienda, quia con- tinuando idem judicium mutat poenitentiam. Ita Bus. Si mutatio petatur ab alio Confessario, variant opini- enes ; Wiggers q. 15. a. 2. r>. 15. utitur hoc moderamine* ti poenitens petat mutari poenitentiam tanquam irrati- onabiliter impositam, indubii confessio prior repetenda est, quia secundus Confessarius non potest judicare de justitia, nisi cogniti causa, iterumque absolutio imperti- enda, et duplex poenitentia pro duplici Sacramento im- ponenda est. Si poenitens fateatur poenitentiam esse justam, sed ex alia causa rationabili petat mutationem, tunc secandus Confessarius, ex cognitione poenitentise justae praeceden- tis poterit satis judicare in quam condignam et as qui va- lentem poenitentiam, praecedens mutari possit sine con- fessionis praecedentis repetitione. Poenitens proprii authoritate poenitentiam sacramenta- lem mutare non potest, lic&t evidenter in opus melius ; quia poenitentia, ut sit Sacrament&lis, k potestate clavium debet procedere. Poenitentiam publicam ab Episcopo impositam Confes- sarins, vel quiscumque inferior commutare non potest, quia pertinet ad jurisdictionem fori externi. No. 185. DE P (ENITENTIA PUBLICA. L Qua pernitentia publica imponi non debeat . II. Non prohibentur opera externa* III. Nec ea , ad qua tenetur . IV. Poenitentia publica fori externi . V. Quid liceat Pastoribus . RITUALE Romanum & Pastorale Mechl. quoad poeni- tentiam publicam praescribunt Confessoriis sequentia. Pro peccatis occultis , quamtumvis gravibus, manifestam poenitentiam non imponant . y 3 Digitized by Google RX SATHFACTSOKK 258 Mdntfeitam ialeUige eam, ait Steyaertfus 8 lL u. 14; pag. 220, ex qua peccati gravitas aut qualitas eottigi posset, vel per quam pernitent Iu suspicionem veniat de gravi admisto deiioto Steyaert App. n. 28. dum v. g« alicui in communitate imponerentur extraordinaria, q«# ab aliis non fiunt. An ergo non licet injungere pro posui tentia opera ex- terna, jejunia, auditionem Mm, aliaque pietatis opera, eaque manifesta ? B. cum Steyartio affirm. ea scilicet, qu» ibidem alii fidelibus sunt ordinaria, et qn» etiam aliter qu&m pro poenitentia, usurpantur. Insuper Confessarios exigere potest opera illa, picet manifesta et publica, ad qtias poenitens obligatur en jure natur» vel lege Eeclesito, vel qn» prtescribunt statuta Episcoporum : v. g. ut amoveat publicam causam scan- dali, ut revocet detractionem, ut derelinquat occasionem proximam peccati. Suarex d. 33. 8. 7. Poenitentia publica qu» per modum publie» poenes vel public» correptionis imponitur, pertinet ad jurisdie* tionem fori externi, et hanc dicuntur Episcopi Belgii per decretum anni 1697. sibi reservasse. Idque cOtxfome est Cone. Trid. Bess. 24. cap. 8. de Reform. -- Quapropter nec ipsi Pastores illud debent attentare ; possunt tamen peccatori publico proponere poenitentiam publicam sponte peragendam, sub comminatione defe- rendi eum altis Episcopo vel Officiali ; v. g. ut publice petat veniam vel Pastor vice ejus petat; ut locuto ia Templo designatum occupet, No. 186. DE PCENITENTIA CANONICA. 1. Quce sit pernitent. Can. 11. Initium. IIT. Sensim desiit . IV. Desiit Canon . pernitent, sceculo 13°. V. Pernitentia publica pro publicis peccatis fuit. VL Aliqui sponte as- sumebant. VII. PcenitentuB Canonicas per se non erant Saetam. VIII. Divisio in solemnem et non sotemnem pernitent. QUiE dicitur poenitentia canonica? R. Ea qu» secundim Canones sive leges aut statuta Conciliorum, Episcoporum aut Ecclesiarum peragebatur : ▼. g. gestatio sacci cinere conspersi, statio ante fores Eectesim, jejunia in pano et aqua, Ac. Digitized by Google &ACXABla*YALI. • Canones poenitentiales exordimur sumpserant, medio tertio oeeasieite hmreeie Montanislafura, & Novatiattermn negantium- poenitentiam : quando etiam instituti eunt qua- tuor gradus pcenitentium, flentium, audientium, prostra- torum & consistentium* Observantia & nsus illarum poenitentiarum sensim det siit a s»cule> nono admittendo redemptionem earum per eledmoeynas, flagellationes, psalteria, &c. Postea misgis ooeasione expeditionis Hierosolymitana* pro recuperanda Terra Sancta. Deinde saeculo 12°. et tandem saeculo 13°. obligatio de* siit per usum Indulgentiarum, quae concedebantur ex causa grandis eleemosynae aut alterius operis^ex quibus eo tem- pore magnifica Templa extructa et aedificata sunt. Notandum poenitentias illas Canonicas fuisse imposkas ordinarie soldm pro magis enormibus peccatis, iisque publicis, vel de quibus publica fama aut suspicio percre- brescebat. In bis tamen Dioeceses variarunt aliquae usque ad excussum et abusum, ut etiam pro occultis publicas Pomitentias exigerent. * Quidam etiam homines absque peccatis sponte sine obligatione ex humilitate illas poblicas poenitentias assu- mebant. Poenitentiae illae publicae, ut recte notat Chapeau ville» pertinebant ad externam Ecclesiae disciplinam et forum externum : nam et & Diacono poterant imponi et remitti $ ita ut saoramentales non essent, nisi Confessuri ts pceni- tenti concessit, easdem servire in tacramentalem poeniten- tiam. 8. Thasi. Suppi, q. 28. a. 3. in c. dividit poenitentiam canonicam in selemnem, quae semel dumtaxat in vita agi poterat ; et in non solemoem, quae saepius reassumi poterat. No. 187. CASUS PRACTICUS CONCERNENS SA- TISFACTIONEM SACRAMENTALEM. JO ANNES annos quinque consuetudinarius, y. g. in jurando quidlibet indiscritninatim indies quinies aut suades, omisit adimplere satisfactiones Sibi a Confessario impositas itio tempore : idque modo exponit in confessi- one. ' Primd» Confessorius inquirit, ex quibus catkris omise- rit? J Respondet poenitens ; ex negligentia. Digitized by Google 260 Dfr SATISFACTIONE Conf. An unquam omisit integram pmnitentiam ? Pan i. Nunquam» sed semper, medietatem circiter* Conf. Quoties sic est confessus & absolutus ? Pam. Quater annufe. Conf. Quae & quanta per singulas vices imponebatur poenitentia ? Pcen. Ordinarii, ut per unam septimanam singulis die* bus recitarem quinque decades Rosarii, & ut ad singulos actus jurationis darem quadrantem pauperibus. Conf. Ad quantam summam ascendunt ille eleemosynae praetermissae ? Pcen. Ad septem florenos annufe, ad miniis. Conf. An confessus est illam negligentiam non adim- pleto poenitentiae ? Pcen. Ter aut quater, quando recordabar. RESOLUTIO CASUS PROPOSITI. QUANDOQUIDEM omnes confessiones, illo tempore facto, verosi militer sint invalidae & sacrilegae ob volun- tariam consuetudinem & negligentiam praefatam, verosi- militer obligatio implendi poenitentias omissas cessat: ipse interim omittendo eas semper peccavit contra con- scientiam.. Verdm pro securitate, si confessio aliqua fuerit valida, poterit partem aliquam poenitentiae omissae, vel facto in affectu peccati mortalis, adimplere; aut si videatur utile, Confessarius mutet in aliam ; sed praemissi* generali con- fessione istius temporis, et forte totius vito, si antea m aliis forte peccatis haeserit. Simul admoneatur de qui- bus sacrilegiis, et transgressionibus praeceptorum fidei, spei» charitatis, contritionis et Ecclesiae» &c. se accusare debeat. Igitor remittatur ad octo dies, et interea efficacioribns mediis utatur, scilicet occasiones jurandi evitet, quinies quotidife flexis genibus oret unum Pater & Ave , ad om- nem horologii sonitum suspiret haec verba : Sit Nomen Damini benedictum in cetemum ; item ad unumquodque ju- rationis verbum, quod forte excidet ore, percutiat pectus dicens alta voce ; Detestor Sf retracto quod dixi » non dicam amplius ; sic etiam reparabit scandalum respectu audien- tium* Tandem post octo dies, vel quando videbitur absolu- tione dignus, instituta confessione generali, nt supra, con* Digitized by Google SACRAAQSHTALI. 261 tinuari poterit medicinalis poenitentia profata ad tempus emendationis necessarium. Insuper pro peccatis praefatis satisfactio poterit imponi haec : ut per sex menses indies audiat Missam flexis ge- nibus ; ut per idem tempus diebus Dominicis et Festis andiat concionem et laudes; si die aliquo impedimentum occurrat, ut Missam vel concionem commodfe audire pe- queat, poenitentia in fine tanttim protrahatur : deinde in compensationem poenitendarum onustorum» vel in ef- fectu peccati mortalis impletarum, inquaotum fortb opus ; est, recitet per mensem indies Rosarium quinque dee*» dum, quod tempore Missae injuncte recitare poterit ; et tempore unius anni singulis septimani? tres asses detpau peribus. Denique quinque diebus Dowwnieis sequentibus redeat ad Confessorium. No. 188. DE CLAVIBUS ECCLE&LE* I. Dum c faves mientm $p poUaiatU* SANCTUS Thoma? Suppi* q, 17* 18 & 19. agit de clavibus Ecclesia, per quas metaphorice significatur po- testas spiritualis a Christo data Ecclesia». Assignat S. Thomas pro ministerio Sacramenti Poeni» tenti® duas claves, videlicet unam elavem scienti», qu»est jus cognoscendi peccata sive causam tanquam Judex ; Alteram ©lavem potestatis, solvendi et ligandi* . Potestas solvendi exercetur absolvendo; potestas li- gtadi exercetur primd directb imponendo satisfactionem, secundo indirecte negando indignis absolutionem* Digitized by Google 262 No. 189. TRACTATUS. DE CASIBUS RESERVATIS. Cone. Ttid. Sess. 14. e. 7. Sf S. Thom. SuppL q. 20. - STATUERAM Tractatam hunc de casibus reservatis praetermittere, ed qudd omnia ferfe in his sint dubia, & multis disputationibus, ne dicam acerbis contentionibus, subjecta ; quse tamen per illas contentiones definiri ne- que finiri possunt : sed per voluntatem Superioris. Legi Scriptores multos, quos reperire potui, multumque tem- poris insumpsi, & ferb nihil didici; dubitare noveram ante : sed dicam planfc quid didicerim : didici jam dubitare cum pluribus fundamentis & argumentis. O Nimidm vilis fructus laboris t Postulavit Sylvius, rogavit Bosco, precor & ego, ut Superiores declarent suam mentem in hac causa merb positiva, quse dependet a voluntate eorum» dem : conticescerent contentiones, cessaret inutile studi- um, mitigaretur Confessariorum anxietas, quandoque extorquens sudorem in casibus occurrentibus. Ob has aliasque rationes illustrissimus Dominus Epis- copus Iprensis, cui anxietates praxeos intime & experi- mentaliter cognitse, diminuit & restrinxit casus reserva- tos. Multum rogavi ego Eminentissimum Dominum Archi-Episcopum nostrum, ut circa casus dubios sibi re* servatos ederet declarationem ; jamque consensum pre- buerat, et manum operi admoverat ; et ecce turbulenta Patrias tempora impedimentum interposuere. Quid igi- tur f institerunt apud me, ut dictata anteriora prselo tra- derentur: judicavi autem esse conveniens, ut principales opiniones controversas proponam et exponam, ne forte quispiam, legens unum solummodo Scriptorem, decipiatur et erret putans ejusdem opiniones esse certas, quse revera incertse sunt et controversse, aut & contra. No. 190. DE DEFINITIONE ET DIVISIONE CASUS RESERVATI. I. Descripta II. Ignorantia reservationis non eximit . III* r Finis reservationis . QUID intelligitur per casus reservatos ? Digitized by Google DR CASIBUS RESERVATIS. 263 R. Intelliguntur peccata quaedam, quorum absolutionem sacram en talem Superior specialiter sibi reservat. Hffic reservatio simplex non est censura, cum non sit proprie poena ; sed simplex negatio approbationis vel ju- risdictionis. Hinc etiam est, quod peccatum non desinat esse reser- vatum, quamvis peccator invincibiliter ignoret, peccatum suum esse reservatum Stey. de Poen. §. 14. n. 8. p. 237. Quando verd peccatum reservatnr ratione censurae tan- tum, tunc ignorantia, quae excusat a censura, liberat a reservatione. Hinc aliqui distinguunt reservationem in medicinalem &poenalem. Potestatem & rectum usum reservandi peccata descri- bit Cone. Trid. Sess. 14. c. 7. & Can. 11. Finis reservandi peccatum est, ut populus apprehendat enormitatem peccati ; et ut graviores causae peritioribus committantur. Quapropter utiliter Parochus nonnunquam in concione notiores casus reservatos discreti annuntiabit populo. No. 191. DE CONDITIONIBUS PECCAT? RE- SERVATI. I. 1. Ut sit mortale: II. 2. Ut sit externum. III. 3. Ut sit consummatum in sua specie . IV. Demonstratur per exempla . QUAS conditiones requiruntur, ut peccatum aliquod censeatur reservatum ? Constanter authores respondent, nullum peccatum cen- seri reservatum nisi concurrant hae tres conditiones. 1. Ut peccatum illud sit mortale : proinde peccata qua- cumque ex causa tanttim venialia, practicfe non censetur esse reservata. 2. Ut sit mortale externum et internum ; ita scilicet ut mortale sit secundum actum externum, et etiam sectinduni actum internum. 3. Ut peccatum illud sit consummatum in sua specie, nisi aliter exprimatur. Ratio omnium est, qudd reservatio sit strictae interpretationis. Ob defectum primae conditionis, incendium, quod ex imperfecta deliberatione est venialiter solummodo malum, non est casus reservatus. Qb defectum secundae conditionis, haeresis meri interite non est reservata. Et generaliter nullum peccatum meri internum, quantumcumque grave, est reservatum. Digitized by Google 264 decasescs UBSMmvns. Ob deletam teitimcouditiosris, bwcwftreatiteiil^uasine seminatione viri, nonsubjacet reservationi. Quceatiofies ibas : ultrum peccatum veniale, vel mortale m^e internum reservari possit, pc» terimus ; qwiapracrice certum est, quod modo non reserventur. No. 162. DJE RESERV ATI ONE DUBIA. Opinio affirmans. II. Opinio distinguens. III. Opimo negans. UTRUM peccata dubia censeri debeant esse reservata ? R. Dissentiunt Authores. Pater Van Rantt in opusculo de Jubilaeo Summo Pontifici dedicatio, q. 10. n. 10. cum P. Ren» Spei, docet peccata, dubid reservata, habenda tanquam reservata, quia in dubiis pars tutior est eligenda. Haec opinio confirmatur ex decreto S. €ongr. per Man- datum Clem. VIII. edito 0. Jan. 1601, in -quo praecipitur: nequis ab ullo ex casibus clard velduM in Bulla Coeme contentis, vel alias Sedi Apostolicse reservatis, absolvere prsesumat. Respondet quidem La Croix Num. 1604** illud videri revocattitn in secundo decreto anni 1602. sed legenti se- cundum decretum patet, illud non esse revocatum ; Jiam ibidem easu9 9pecincfe sol&m determinantur. Nec etiam diei potest, illud specialiter fuisse decretum pro reservatione casuum Bulles Ccencs, quandoquidem in utroque decreto extendatur ad alios casus ; utrumque de- cretum refert Manigart in edit., qua utor, p. 1128. P, Antoine, de Pcen. c. 8. a. 2. o. 2. apud me pag. 823. distinguendo resolvit, peccata dubia in dubio facti non reservari* sed in dubio juris, sive in dubio reservationis, eadem reservari, e6 qudd non liceat absolvere cum potes- tate dubia. Neesen, Bosoo, Daelnian, Van Vyve, aliique plures sustinent peccata dubia, sive sint dubia facti sive juris, non censeri reservata, quia reservatio, tanquam odiosa, est restringenda. Et, quamvis ratio non «it convincens, fateri tamen oportet, bauc essu communem opinionem, quee sus- tinetur ab eis super hoc fundamento, qudd Superiores in hatio praxttn consentiant, quia sciunt hau c opinionem com- muniter doceri, «t non contradicunt, cum facile possint ; adeoque Ecclesia in casu dubio det certam jurisdictionem, ut loquitur Neesen. Ftxsfe in hanc qumstionem discurrit Bosco d. 8. S. 4. conci. 8. pag. 177. Observant eriam, resoluti enem suam ipteHigeodam Digitized by Google DB CASIBUS RESERVAT». 265 esse, non de dubio levi aut privato alicujus Confessarii fort& miniis periti, sed de dubio communi eruditorum. Verum quis hoc decernet ? Invenio enim eruditos, qui asserunt aliquem casum certo esse reservatum, quem «wdem alii eruditi dicunt, certo non esse reservatum: ergo inducitur dissensio perniciosa in praxi, cdm neuter admittat casum esse dubium. No. 193. DE PECCATIS RESERVATIS IN CON- FESSIONE EXPOSITIS. 1. Peccatum reservatum semel rite clavibus subject . non ma- net reservatum . IL An absolutio invalida tollat reser- vatiomm f HI. Prima opinio . IV. Secunda opinio . V. Tertia opinio . VI. Quid in Jubilceo . VII. Per ab- solutionem validam tollitur, reservatio. AN peccatam reservatam, semel directi in confessione expositum, & per absolutionem sacramentalem legitme re- missum ab habente facultatem absolvendi a reservato illo, manet materia reservata ? R. Neg. sed reservatio sublata est, & peccatum illud manet materia libera, sufficiens pro recipienda absolu- sione ab alio Confessario uon habente facultatem k reser- vatis. Quid si in casu posito absolutio fuerit invalida, v. g. propter indispositionem poenitentis, an peccatum manet sub reservatione ? R. 1°. Sylvius, Bosco, Chapeauville aliique resolvunt reservationem sublatam esse ; praecipua, quae ab eis pro- ducitur, ratio est quod Superiores cognoscant, hanc doctrinam ab aliquibus tradi & tamen non contradicant. Sed timeo, ne hsec ratio frequens conficiat mare magnum, quo extinguatur omnis tandem reservatio ; quia rari sunt casus reservati, quos aliqui Casuistae non liberant k reser- vatione. R. 2°. Tournelly respondet distinguendo; nempe si confessio fiat ipsis Superioribus reservantibus, tum re- servationem tolli ; si verd confessio instituatur apud alium inferiorem, peccatum hoc casu manere reservatum, quia hic non potest reservationem tollere, nisi per collationem Sacramenti. R. 3°. P. Antoine, pag. 332. 8c Bossuyt sustinent, pec- catum illud manere reservatum, sicuti manet materia z Digitized by Google DE CASIBUS RESERVATIS* 266 confessionis necessaria, idque sive confessio superiori fiat sive inferiori ; nam totam irritum est, & sententia absolu- tionis, & impositio poenitentise. Haec sententia practicfe videtur retinenda. Et quidem haec ultima resolutio tanquam certa admit- titur, etiam juxta Patronos praecedentium opinionum, dum quispiam absolvitur k reservatis vi Jubilat ; quia Pontifex non concedit ullos favores Jubilaei nisi verfc poenitentibus : proinde iste iteratd confiteri deberet Con- fessario habenti facultatem absolvendi k reservatis. Nota tamen, qudd valida absolutio k peccatis vel cen- suris reservatis, data in Jubilaeo, perseveret esse firma, quamvis forte poenitens postea, mutato animo, opera re- quisita non perficiet» neque indulgentias lucretur ; quia absolutio non est data sub poena reincidentiae. No. 194. ABSOLUTIO DATA A RESERVATIS SINE FACULTATE A RESERVATIS. I. Absolut . illicita fy invalida. II. Monitum pro Confes- sario. III. Absolut. data super reservato sine facultate est invalida, licet per ignor. inculpab. IV. Quid in casu necessitatis communicandi. V. Prima opinio. . VI. Ser eunda opinio. VIL Tertia opinio. QUALIS est absolutio st reservatis data ab eo, qui fa- cultatem non habet absolvendi k reservatis, extra articu- lum mortis ? R. Est illicita et invalida, quia impenditur sine juris- dictione. Hinc dicit Cone. Trid. Sess. 14. c. 7. Cum extra mortis articulum Sacerdotes nihil possint in casibus reservatis, id unum poenitentibus persuadere nitantur , ut ad Superiores # legitimos Judices pro benificio absolutionis accedant. Igitur quamprimum Confessarius carens facultate ab- solvendi a reservatis intelligit poenitentem. obnoxium casui reservato, confessionem debet abrumpere, & eun- dem benigne remittere ad alium: nisi fortfc necessitas vel utilitas postulet, ut ille Confessarius facultatem talem pro hac vice petat k Superiore. Quid si poenitens ritd dispositus, & bona fide proce- dens, inter esetera peccata, confiteatur unum peccatum reservatum, & tamen Confessarius carens facultate absol- vendi ab illo reservato, eundem absolvat ? Digitized by Google DE CASIBUS RESERVATIS. 267 R. Extra articulum mortis non absolvit valide, ne quidem ab aliis peccatis non reservatis, quantumvis Con- fessarius ex ignorantia, aut bona fide procederet, quia absolutio est invalida: idipsum probant verba Cone. Trid. dicentis, quod extra articulum mortis nihil possint , quae locutio denotat, invalidi id fieri ; nam nihil posse, plus importat, qufim non licite posse . Quid si quis gravatus casu reservato, habeat necessi- tatem communicandi, vel celebrandi, v. g. ne Parochiani careant Missi, die festo, & non adsit nisi Gonfessarius communis destitutus facultate pro reservatis, an poterit ab hoc absolvi extra articulum mortis ? R. Iterum dissensio inter Authores. Quidam volunt, omisso peccato reservato, alia peccata nou reservata exponi posse illi Confessario, ut directi absolvatur i non reservatis, & indirecte a peccato reser- vato voluntarie omisso. Verfim id adversari videtur juri divino praecipienti confessionem integram, cum nulla hic militet justa ratio omittendi. Bonacina, Marchant, Coninck, aliique docent, quod iste poenitens exponere debeat peccatum reservatum cum aliis peccatis, & sic directfe absolvi sacramentaliter a non reservatis, & indirecte fi reservato ; ita tamen, ut postea indigeat directfe absolvi ab illo reservato per Confessa- rium valentem absolvere a reservato illo. Sed advertit P. Antoine pag. 330. id non esse con- forme Concilio Trid. quod dicit Confessarium illum nihil posse, et inanis foret sollicitudo relaxandi reservationem in articulo mortis, cum reservatio nulli posset esse occa- sio pereundi : nam manente reservatione, posset sempef indirecti absolvi a reservato per quemcumque Confessa- rium. Tertifi Steyaert in App. n. 38. p. 22. Sylvius, Pontas, Daelman, aliique respondent, qufid hujusmodi poenitens censendus sit non habere copiam Confessarii approbati pro ipso, adeoque possit communicare vel celebrare, ellcitfi contritione perfecta, non confessus. Denique Van Roy et Tombeur practicfe hoc medium suppeditant, nimirum, ut poenitens integre confiteatur, et Confessarius ille absolutionem proferat sub conditione possum te absolvere, absolvo te, etc. propter proba- bilitatem alterius opinionis. Digitized by Google 268 D* CASIBUS RESSftTATia. No. 195. DE PECCATIS RESERVATIS OMlSSlS IN CONFESSIONE. I. Omittens inculpabiliter casum reservatum valide absolvi- tur. II. Probatur . III. Objectio . CASUS est: Pcenitena rite dispositos, extra mortis articulum, confitetur Confessorio, non habenti facultatem pro reservatis, omnia sua peccata non reservata, & ex inculpabili oblivione omittit aliquod peccatum reserva* tum, absolutionem percipit ab illo Confessario : quaeritur an validS ? R. Saurez, Bonacina, Coninck, Pauwels, Bo udari eam communi sententia respondent, pcenitentevn illum io casu valide absolvi, a non reservatis directe, & a reservato indirecte, ita ut peccatum reservatura omissum teneatur, dum ejusdem memor erit, postea confiteri Confessario authoritate pro reservato illo. Voluit autem S. Carolus Borr. ut haec sententia in Dioecesi sua teneretur ; ut tes- tatur P. Antoine pag. 328. Ratio petitur ex rationabili voluntate Ecclesiae, & ex inconvenientiis ingentibus aliter secuturis ; nam si poeni- tens ille tota vit& confiteretur Confessariis non habentibus facultatem pro reservatis cum contritione imperfecta suf- ficienti, nihilominus omnes ejus confessiones essent in- validas, & tandem ea occasione posset perire, si in ar- ticulo mortis non absolveretur. Obj. Juxta Cone. Trid. Sess. 14. o. 7. communis Con- fessarius nihil potest in casibus reservatis ; ergo, &c. R. Loquitur Concilium, non de hoc casu, sed de casu illo, in quo peccatum reservatum innotescit Confessario* sive quando subjicitur clavibus, quod colligitur ex verbis Concilii sequentibus ibidem : Id unum pcemtentdms per* suadere nitantur , ut ad superiores pro beneficio absolutionis accedant Jam autem nisi peccatum reservatum innotes- cat Confessario, non debet nec potest poenitentem prep- terea remittere ad Superiores. P. Antoine pag. 329. quamvis praefatam sententiam di- cat communem, proponit tamen oppositam, quae in praxi notabilem infert differentiam ; nam in hac opposita oon- fessiones forent repetendae, non sic in priori nostra sen-t tentia ; sed solum reservatum esset exponendum habenti facultatem pro reservato illo. Digitized by Google DE CASIBUS RBSERVATI& 269 No. 196. DE DIMIDIATA CONFESSIONE. L Superior non potest absolvere d solis reservatis, si alia peccata mortalia adsint. II. Nec communis confess. d solis non reserv. III. Superior reservans potest tollere reservationem extra sacram. IV. Non sic habens potes- tatem delegatam. AN Superior reservans, in confessione auditis solis pec- catis reservatis, possit poenitentem absolvere ab eis sacra- mentaliter, et pro absolutione a mortalibus non reservatis eum remittere ad alium Confessarium communem -? R. Negati vb: quia dimidiare sine causa confessionem sacramentalem est contra jus divinum praecipiens confes- sionem integram, cui derogare non potest Superior reser- vans. Itaque falsum venditant referentes id Romse prac- ticari. Ob eandem rationem non potest communis Confessarius absolvere sateramentaliter poenitentem a solis peccatis non reservatis, et pro absolutione peccatorum reservatorum remittere ad Superiorem. Nota tamen, qudd Superior reservans possit sine absolutione sacramentali et extra confessionem tollere reservationem, vel absolvere a censura sola reservata ; et tunc remittere poenitentem ad communem Confessarium ut per illum sacramentaliter absolvatur ab omnibus simul peccatis, quia eo casu peccata desinunt esse reservata. Verumtamen idem non possunt illi, qui solam babent potestatem delegatam absolvendi a reservatis, quia eorum potestas restricta est ad absolutionem sacramentalem, & propterea nequeunt tollere reservationem nisi in Sacra- mento Pcenitentise per absolutionem, nisi specialis eorum commissio id contineat, uti aliquando conceditur pro ab- solutione a sola censura. No. 197. DE PECCATIS RESERVATIS OMISSIS IN CONFESSIONE FACTA CONFESSARIO HABENTI FACULTATEM PRO RESERVATIS. I. Opinio affirmans. II. Opinio negans. III. Opinio disting. IV. Privileg. Jubilm. CASUS est : pernitens rite dispositus confitetur Confessa - rio habenti facultatem absolvendi a reservatis, fy inculpabiliter z 3 Digitized by Google 270 PE CASIBUS RESERVATIS* omittit peccatam reservatum , ac ita percipit validam absolu- tionem. Quaeritur, utram reservatio sublata sit ab illo pec- cato omisso, ita ut possit ili ad confiteri communi Confes- sario : et ab eo absolvi, an verd debeat accedere iterum authoritatura pro reservatis ? R. Steyaert, Sylvius, Bosco, aliique respondent, reser- vati onem esse sublatam : iterum ratio maris magni addu- citor, quia reservantes cognoscunt, id doceri et praoticari et non contradicunt ; ergo consentiunt. R. Van Roy, Tournelly, et Antoine negant, quia ad- versator fini reservationis, qui est, ut peritiores de Ufis peccatis reservatis cognitis judicent, et poenitentiam ac medicinam convenientem adhibeant. R. Saurez d. 31. S» 4. n. 12. Wigg. aliique distinguunt, nimirum : quando confessio et absolutio ea intentione peragantur, ut tollatur omnis reservatio et censura, tunc reservationem esse sublatam, aliter non* Denique alii dicunt reservationem auferri quando con- fessio fit Superiori, non quando fit illi, qui solum delega- tam accepit potestatem. Tandem in hoc conveniunt, reservationem in oasu praefato obliti peccati reservati, cessare dum licentia ab- solvendi a reservatis data est in favorem et gratiam perni- tentis ; et ita in Jubilaeo per absolutionem legitimfe factam cum intentione lucrandi Jubilaei, peeuiteus liberatur a reservatione et censura reservata peeeati inculpabiliter omissi, a quo scilicet absolvere licet vi Jubilaei. Saurea d. 31. S. 4. u. 20. No. 198. DE POTESTATE RESERVANDI PEC- CATA. I. Quis possit peccata reservare. II. Divisio casuum reser- vatorum. III. Qiuestio , an idem casus reservetur Pont Sf Episcopis . IV. Sentent. affirmativa. V. Sentent. negativa. QUIS potest reservare peccata? R. Ille Superior, cui competit concedere approbationem vel jurisdictionem absolvendum a peccatis. Summus Pontifex decernit casus reservatos pro universa Ecclesia ; Episcopus pro sua Dioecesi ; Superiores Regu- larium pro suis subditis casus reservare possunt, sed juxta limitationem Clementis VIII. Hinc dividuntur casus reservati io Papales seu Pontifi- cio?, in Episcopales, et in Regulares. Digitized by Google DE CASIBUS M8KDTAT2S. «7« Respectu Parochorum cessat usas reservandi ca sue, qnia Episcopi cum approbatione solent hodtedum con* oedere jurisdictionem» quam Parochus restringere Aon potest. An idem casus potest esse reservatus et Summo Ponti- fici et Episcopo ? R. Iterum contro vertitur : pro parte negativa adfottur declaratio S. Congregationis de Mandato Clementis VIII. nbi Episcopis prohibetur, ne sibi superflue reservent casus ia Bulla Coenas contentos» neque alios Sedi Apos- tolicae specialiter reservatos. Apud Manigart pag. 1126. et per reservationem Pontificiam illud peccatum vidotttr subtractum jurisdictioni Episcopi. Ita Paradis. Pro parte affirmativa adducuntor exempla contraria, sic enim hseresis quamvis reservata Pontifici, legitur inter ca- sus reservatos Archi- Episcopo Mechliniensi et aliis. Potest autem concurrere specialis utilitas» ut in quadam Dioecesi idem peccatum etiam reservetur Episcopo, et ita non su- perflue reservetur; quo casu Pontifex non videtur impedire jus peccata reservandi Episcoporum. Chap. Neesen q* 5. d. 10. La Croix n. 1629. Sed aliqui respondent» qudd non sit idem casus haereris, quas reservatur Episcopis, sed ea solum» quas sejuncta est ab excommunicatione reservata, v. g. ob ignorantiam censuras ; sola enim hseresis reservatur Pontifici» qusa conjuncta est excommunicationi reservata. Sed reservatio hseresis in Dioecesi Mechliniensi ordinata fuit ante decre- tum Clementis VIII. No. 199. DE CASIBUS RESERVATIS SUPERIO- BUS REGULARIUM. I. Clemens VIII. restrinxit fy determinavit casns. CERTUM est Superiores Regularium posse sibi reser* vare quasdam peccata suorum subdi tprum. , Sed ne fortfe zelus indiscretus aliquorum Superiorum ia eis excedat» proptereaClem. VIII. Constitut. Sanctissimis Dominus, anno 1593. 26 Maii» restrinxit eorum po testa-* tera et determinavit casus» quoad numerum casuum et quoad modum, ut Superior ex eis sibi reservet vel omnes vel aliquos tantum, prout utilitati subdi torhm expedire judicaverit. Si praeter ea : aliquod peccatum grave reservandum^ rideatur, id non aliter fiat, qu&n generalis Capituli in toto Digitized by Google £72 Dfi CASIBUS RESERVATIS. Ordine, vel Provincialis in Provincia, maturft discussione et consenso; Expressit autem profatos Pontifex undecim casos resert abiles in dicta constitutione, quam integram refert E. Pater Pauwels de casibus res. tom. 2. parte 1. quos casus etiam luculenter et disertd explicat, uti et ampl. D. Braonman t. 2. dissert. 3. cdm verd scientia casuum Regularinm non sit necessaria Theologis Seminarii ; ideo explicationem eorum praeterimus: et in casu necessitatis recursum habere poternnt ad profatos Scriptores. No. 200. DE CASIBUS RESERVATIS ARCHl- EPISCOPO MECHLINIENSI. I. XJndecim casus reservati Archi-Episcopo. II. Recensio casuum reservatorum ex litteris admissionis . III. Casus de jure reservati Episcopo . QUOT et qui sunt casus reservati Archi-Episcopo Mechliniensi ? R. Sunt undecim, qui exprimuntur in Synodo prima Provinciali Mechl. titulo de Sacramentis cap. 6. et in Dicecesana Synodo tit. 5. c. 6. Item in Pastorali Mechlin. sub tit Sacram. Pcenit. et in litteris admissionis. Quamvis in recensione illorum casuum reperiatur in prodictis locis quaedam diversitas, mens tamen praesentis Praesulis reservantis magis cognoscitur ex praesentibus litteris admissionis ; in his autem exprimuntur per haec verba : “ Meminerint Confessarii, casus Archi-Episcopo Mechl. « reservatos esse, sodomiam cum aliis delictis ejusdem “ generis gravoribus, raptum virginum, homicidium vo- “ antarium, incendium ex deliberata voluntate procura- “ tum, simoniam, bseresim, apostasiam, incestum cum con- “ sanguineis aut sanctimonialibus, injectionem manunm « violentam deliberato proposito cum laesione in parentes « factam, sortilegium, adulterium notorium, et omnia “ delicta, quw excommunicationem Ordinario reservatam “ annexam habent. “ Advertendum est insuper, qudd nullus Oonfessarius << extra mortis periculum, licdt alias habeat potestatem, << absolvere possit aut valeat a peccato quolibet mortali “ externo contra castitatem, complicem in eodem secnm M peccato, nec ad hoc sit approbatus : similiter qudd “ nullus, quamvis potestatem absolvendi a reservatis Digitized by Google D25 CASJBDS RfiSBRVATiSr “ habeat, absolvere possit ab baaresi, neque 4 procura- * tione abortiis foetus animati ; pro quibus delictis “ specialis facultas requiritur. Praedicti casus memoriae juvandae causa recenseatur 4 P. Bossuy t. p. 227, bis versibus s Haereticus, raptor, sodomiia, incestus, adulter, Incendens, perimens, cum percussore parentum. Sortilegus, sic Simon, Apostata, denique complex» Duo ex his referuntur ad vitia opposita fidei, scilicet luBresis et apostasia : Duo ad vitia opposita virtuti Religionis, simonia et sortilegium : Tres ad injustitiam, nempe homicidium, incendium, et percussio parentum : Quatuor ad luxuriam, videlicet sodomia, raptus, cestus et adulterium. Hoc ordine de singulis agemus. Declaratur in Synodo praefata etiam esse reservata omnia delicta, quae excommunicationem Ordinario reser- vatam annexam habent. Talia delicta specialiter pro hac Disecesi non sunt determinata; et ut notat Bosoo 166. juxta consuetudinem hodiernam nulli casas jure scripto solent reservari Episcopis nisi abortus, de quo infra, sicut et de casibus Pontificiis dum fiunt Epis- copales. Omnis censura, quee dicitur censum ab homine, reserva- tur Superiori & quo lata est» Ne. 201. DE ttdBRESI RESERVATA. I. ffrnrem formalis externa. II. Qua sit Haresis externa , III. Casus haresis externa sine interna . IV. Haresis sola privativa , non sufficit . V. Credentes Haereticorum. VI. Simplices indocti , VII. Dubius infide. AD praesens propositum, ex Tractatu de Fide ia memoriam revocanda est definitio h$resis, ej usque divi- sio iri internam et externam, in ooeultam et publicam aut manifestam, &c. Queenam hmresis referenda est inter casas reservatos ? R. Hserems formalis externa, sive beeresis positiva externa qni interna conjungitur. Igitur interna scfta seu mentalis non reservatur. Digitized by Google 274, DE CASIBUS RESERVATIS. Qum haeresis dicitor externa? R. Quo per talia signa prodit, ot ex iis signis dignosci possit, talem esse haereticum. Ita. v. g. si quispiam solus m cubiculo, nullo audiente, proferat asseutiendo lnec verba, Christus non est Deus , voce tam elata, ot si alius adfuisset, illa intelligere potuisset, dicitur esse haereticus externus sed occultus, et incurrit casum reservatum. Qui tamen consilii petendi vel instructionis grati& aperit haeresim suam Catholico, in casum reservatum non incidit; quia ille actus externus non est peccatum: neque est assertio haeresis formalis, sed materialis narratio, Qui sind haeresi interna , sive sind errore interno seu assensu intellectas, ex timore, ex joco, vel animi levi- tate negat fidem veram, vel profert verba haeretica, aut fingit se haereticum vel spe lucri frequentavit conciones haereticorum, non incidit in casum reservatum, quia non conjungitur haeresis interna, quamvis agat contra fidem seu potifis contra professionem fidei. Dictum est, qudd requiratur haeresis positiva : propte- rea & casu reservato eximuntur, qui ex ignorantia lic&l; crassa, nesciunt, vel ex ignavia negligunt discere cre- denda necessitate medii : quamvis enim hi fide careant, et peccent contra praeceptum credendi, et addiscendi Mysteria fidei, non censentur tamen ex pertinacia contra fidem, sed ex ignorantia peccare. Qui in genere assentiuntur vel profitentur Sectam, v. g. Lutheranam vel Calvinisticam, lic&t in particulari errores non cognoscant, censentur haeretici, et in Bulla Pontificia vocantur credentes Haereticorum, saltem dum ad eam aetatem et capacitatem pervenerunt, ut audiverint esse fidem et Ecclesiam Catholicam, cui adversantur. Simplices et indocti & reservatione liberi sunt, qui acceptant quosdam errores contra fidem, sed animo Cti ad eos rejiciendos, si eosdem adversari fidei eatho- ; quia deest hic pertinacia. Illi tamen excusandi non sunt, qui pertinaciter resistunt alicui articulo sufficienter sibi proposito; quamvis dicant, se bon& et rect& intentione procedere : sic enim loquun- tur plerique haeretici* Quandonam censeatur adesse pertinacia, examinatur in Tract. de Fide. Pertinaciter dubius de fide, subjacet casui reservato ; quia cap. 1. de Haeret, dubius in fidem dicitur infidelis. Consule etiam cap. unicum de Summa Trinitate. Digitized by Google DE CA8IBDS RESERVATIS. 275 No. 202. DE KLERESI RESERVATA ARCHI- EPISCOPO MECHLIN IEN SI. I. Prima sentent. II. Secunda sentent. III. Tertia senten. QUAS haeresis reservata est in Dioecesi Mechliniensi ? R. Dissensio est inter Scriptores : Cbap. Boud. Stey. Neesen q. 5. d. 10. docent omnem haeresim externam, numero praecedenti descriptam, reservari, et eandem simul reservari Summo Pontifici, quando delinquens non fuit excusatus ab excommunica- tione annexa ; ita ut tunc pro absolutione sacramentali ab illo casu haeresis impetranda requiratur facultas ob- tenta et k Summo Pontifice et ab Arcbi-Episcopo. Paradis pag. 154. aliique distinguunt hseresim reser- vatam Pontifici ab hseresi reservata Episcopo, dicentes omnem haeresim externam reservari Pontifici in Bulla Ccense; Episcopo autem nullam reservari, nisi illam, quae excusatur a censura excommunicationis reservatas. Aliam distinctionem adfert Braunman 2. d. 1» a. 4. pag. 17. cum P. Fidelis. Nimirum, solam haeresim mani- festam, vel ad forum contentiosum, saltem per citationem juridicam deductam, esse casum Pontificium ; sed haere- sim externam occultam casum esse Episcopalem. Ultimo, hoc concluditur esse certum, qudd omnis haeresis formalis externa sit reservata vel Summo Ponti- fici vel Episcopo. No. 203. DE APOSTASIA RESERVATA. I. Apostasia d fide . II. Apostasia d religione . III. Apos- tasia ab ordine . IV. Prima sentent V. Secunda . TRIPLEX apostasia distinguitur ; videlicet apostasia k fide catholica, apostasia k Religione approbata, et apostasia ab Ordine Sacro. Apostasia k fide est, qua quis, veram fidem Christia- nam professus, eandem totaliter deserit, et ad Judais- mum aut Paganismum deflectit. Haec apostasia, si sit formalis et externa, reservatur Summo Pontifici in Bulla Ccence Domini; et subjacet iisdem poenis cum haeresi, cap. contra de Haeretic* in 6. et est in eodem genere deterior. Apostasia a religione concernit solas - personas in reli- gione approbata professas, eamque committunt, dum Digitized by Google ®b ornum mnmvAnm . «* Religionem sina licentia deserunt animo non redeundi ad illam, nec ad aliam, sive id faciant, ut laicaliter vivant, sive clericaliter in saeculo ; lic&t retineat habitum, ait • Sylvius : non sic, si ex vanitate vel temeritate excurrant animo redeundi. Apostasia ab ordine committitur, dum quis. Sacro Ordine insignitus, statam vel habitem Ordini competen- tem, dimittit, anima laicaliter vivendi v. g, si se adscribat mUitim. De Jbis Sylvius aliique 2. % q. 12. Si simplex. Clericus, aut in minoribus constitutuskkjp laciat, non dicetur apostata, nisi forte Beneficium Ecr cleti asticum retinendo laicaliter vivat ; ita P. Pauw. q. 342. Mardi. Paradis. Clericus, sin& eausa habitum dese- rens, ipso, facto privator Beneficio, juxta Constit» Sixti. V. Chm, Sacrosanctam apud Cbap. pag. 161. Qu® apostasia ex illi* est cssus reservatus Episcopo ? jL Nob conveniunt iterum Autbores. Steyaert, Van V.yve, Braunman, putant reservari solam apostasiam slfide*. externam scilicet et formalem ; •t prout distinguitur ab hmresi; ea qudd haec sit proprii nosniuiis apostasia juxta S. Thomam. Cbapeauville, Boudart, Paradis, P. Pauw. aliique ex- tendunt resenvationem Episcopi, respectu subditorum suorum, ad omnes tres species apostasias praefatas, quia omnes tres snh nomine apostasi® vere significantur ; qu® explicationis gratia exprimuntur in litteris admissionis Episcopi Ruremundensis. No. 204. DE SIMONIA RESERVATA. I. Prima sentent. 11. Secunda. 111. Tertia. IV. Quarta . QUE simonia reponenda est inter casus Episcopales? R. In memoriam revocanda sunt, qu® dicta sunt de .simonia in Tract. de Relig. praesertim divisiones simoni# Num. 199. & poen® Num. 210. Quamvis omnes, conveniant, simoniam pure mentalem ceu internam non cadere sub reservationem ; in aliis v tamen iternm non conveniunt. Steyaertde Pcen. § 15. p. 288. & Cbap. dicunt illam solam reservari Episcopo, qu® poenas annexas habet, quaque etiam reservatur Summo Pontifici, scilicet qu® committitur in triplici materia; 1, iu collatione & sus- ceptione Ordinum ; 2. iu ingressu Religionis ; 3. $ in collatione vel acquisitione .Beneficiorum Ecclesias tico- Digitized by Google UB GatfiCWis bbservatis. 277 rum, sub qua continetur simonia confidentwdi*^ Batt&utem simonia in aliis materiis, ita ut simonia, qua v. g. venditur SS. Eucharistia, non veniat inter casus reservatos. Paradis p. 569. Brunman t.2. pag. 57. extendunt hunc casum reservatum ad simoniamc externam in omni ma- teria commissam, etiam in administratione Sacramen- torum, dispensationibus, &c. sed excipiunt eam, quae ob excommunicationem annexam et actu contractam reser- vatur Pontifici ; sicut alii quidam distinguunt simoniam reservatam Pontifici a simonia reservata Episcopis. Van Vyve, cui accedit P. Fidelis pag. 86. comprehendit sub reservatione Episcopali simoniam pure conventiona- lem; addit Daelman: modo alterutrum datum sit tem- porale vel spirituale, sed alii requirunt ut spirituale sit datum. Ratio duarum \iltimarum opinionum redditur, quod simonia simpliciter posita, sine addito, significet prcefa- tos simoniee modos. Quarta sententia sustinet reservationem Episcopalem extendi ad simoniam in omni materia, sed quia reservatio est res odiosa, eam restringi ad simoniam realem utrim- que completam, id esfy quando et spirituale datum est et temporale saltem partialiter ; . addenda est simonia con- fidentialis ex una parte impleta, et realis completa re- servata Pontifici, dum separata est censura excommuni- cationis. Hanc sententiam defendit P. Pauw. t. 1. n. 835.putat- que eam retinendam practice, citatque Authores multos, sed pl erique loquuntur de poenis simoniae in triplici materia supradicta, non de casu Episcopali reservato, nisi forte valeat ratio paritatis. Extendit reservationem etiam ad simoniam Juris Ecclesiastici realem utrimque completam. Juste P. Pauw. t. 3. impugnat doctrinam, qua asseritur collationem invalidam Sacramenti non esse simoniam, nam actio Ministri est spiritualis. No. 205. DE CASU RESERVATO SORTILEGI!. I. Prima opinio . II. Secunda . III. Tertia . IV. Quale ■ ; pactum cum daemone . V. Maleficium . QUID per sortilegiura, prout est casus reservatus, in- telligatur, obscurum est; e6 magis, qu6d aliqui Scrip- 2 A ' ’ ' Digitized by Google DE CASIBUS RESERVATIS. 278 tores illum terminum sortilegii non accipiant in eadem significati one, nec aliqui in eadem cum sancto Thoma. Utile erit revidere ea, quse scripsimus in Tractatu de Religione, de superstitione, sub qua continetur sorti- legium. Num. 180. & sequentibus. P. Fidelis, cum Van Vyve et Florent, intelligit sorti- legium proprie et stricte sumptum pro inquisitione rei occultae ope daemonis, cum pacto explicito, quia Clemens VIII. distinguit sortilegium a veneficiis et incantationi- bus, Constit. Sanctissimus : Verum sic gravissima peccata magiae non reservarentur. Propterea Paradis pag. 471. accipit quidem sortile- gium proprie dictum; sed dicit, alia peccata magiae comprehendi tanquam peccata ejusdem generis graviora. Stey. pag. 231. et Bossuyt per sortilegium intelligunt magiam ej usque species : quia Magi et Sagae vocantur sortiarii. Solum maleficium, vel veneficium exprimitur in aliquibus Dioecesibus. P. Pauwels n. 543. & Braunman t. 2. p. 73. dicunt speciem poni pro genere ; et ita sub reservatione viden- tur comprehendere magiam, et divinationem et' obser- vantiam sanitatum, & c. quando ex pacto cum daemone peraguntur: v. g. dum ex jactu aleae, vel quibusdam signis adbibitis revelant occulta, vel futura praedicunt, vel dum per verba, chartas, characteres, ollas, figuras, stramina, aut alia signa sanant morbos hominum vel ani- malium, aut insecta vel mures adducunt in agros, vel ab- ducunt, &c. Quaeritur an pactum illud cum daemone debeat esse explicitura, an verd sufficiat implicitum ? R. Van Vyve et P. Fidelis requirunt pactum cxplici- tum, ita scilicet ut fiat cum ipso daemone visibiliter ap- parente, vel cum homine sortilego tenente vices dsemonis et acceptante pactum, quia aiuut, alias peccata innumera et communia caderent sub reservationem. Braunman & P. Pauwels docent sufficere implicitum pactum, dum quispidm satis cognoscens illa signa esse superstitiosa, aut etiam ex ignorantia crassa utitur illis signis ; tunc enim censetur expectare effectum per artem et pactum dsemonis. In Pastorali Gandavensi sortilegium restringitur ad maleficia, per quse maleficus pacto expresso, vel impli- cito, cum daemone immediate vel mediate, scienter inito, alicui reipsa nocet. Digitized by Google 279 DB CASIBUS RESERVATIS. fiadem restrictio ad maleficia omissa voce sortilegium, invenitur in Dioecesi Ruremundensi. Nota, pro contrahendo casu reservato, non sufficere solum pactum, sed insuper requiri, ut ex eo actum ali- quem exercuerit, ut scilicet habeatur actus . completus in sua specie. . ' No. 206. DE HOMICIDIO RESERVATO* I. Homicidium reservatum describitur . II. Exceptio pri- ma. III. Secunda. IV. Tertia. V. Quarta . VI. Re- quiritur voluntarium directum . VII. Occidens invaso- rem bonorum incurrit casum. VIII. An mandantes ho- micidium comprehendantur. QUID significatur per homicidium, quatenus recense- tur inter casus reservatos ? R. Significatur voluntaria homipis occisio, quae secun- dftm actum internum et externum est peccatum mortale contra justitiam, ita ut mors ex ea sit vere secuta. Conclude primp, quod homicidium, ob indeliberationem excusatum a mortali, non reservetur. Secundo, qudd tortor, ( occidens reum just& damnatura, non incurrat casum, quamvis ex interno odio mortali sen- tentiam exequeretur, quia actus externus non repugnat justitiae. Tertid, quod, si ex vulnere lethali deliberate dato mors non sequatur, reservatio locum non habeat, ciim non sit opus consummatum. Quartd, qudd, si vulnus inflictum non sit lethale, laesus tamen moriamur ex alia causa, v. g. negligentia vel impe- ritia Medici, peccatum illud non reservetur ; quia mors non est vere secuta ex laesione, sed per accidens respectu vulneris. Quid, si vulnere lethali dato, ipse laedens facti poeni- tens confiteatur communi Confessario antequam laesus moriatur? R. Potest ab iHo Confessario absolvi, quia necdum contraxit reservationem, cfim mors necdum secuta sit ; neque etiam obligatur, laeso mortuo, postea idem denno confiteri Confessario approbato pro reservatis : irregula- ritatem tamen incurret. / Utrum bomieidium, ut reservetur, debet esse directfe voluntarium, an verd voluntarium indirectum et in causa sufficit? Digitized by Google 280 Dfi CASIBUS itESERVAf IS. ft. Communior sententia requirit voluntarium direc- tum, ita scilicet ut in actu exercito saltem sit volita mors adhibendo deliberati actum occisivum, quamvis in actu signato non intenderit mortem per modum finis. PHinc concluditur, quid homicidium in causa; solum- modo voluntarium, vel in ignorantia, v. g. dum impru- denter projiciuntur ligna in plateam, non subjaceat reser- vationi ; etiamsi forte projiciens peccaverit mortaliter. . Propterea prafata conditio in Dioecesi Antverpiensi exprimitur homicidium directe voluntarium . . Ratio responsionis datur, qu6d frustra diceretur homi- cidium voluntarium, pisi intelligatur directum, c&m in aliis casibus reservatis hoc non adjungatur. Pastorale Gandense notat reservari homicidium casuale ex culpa lata, aut in negligentia mortale : qui tenor ibi- dem observandus est. Qui occidit injustum invasorem vitae servato modera- mine inculpatae tutelae non committit casum reservatum; qui tamen occidit invasorem bonorum vel famae incidit in casum reservatum ; aliqui adjungunt occisionem inva- soris pudicitiae. An mandantes et consulentes homicidium incurrunt casum reservatum ? R. Marchant pag. 204. & P. Fidelis negant, quia non exprimuntur, et in aliis casibus non comprehenduntur. Aliud dicendum in Dioec, Cam. et Rurem, ibi exprimun- tur speciatim. Chap. & Par. affirmant, nixi cap. Mulieres de Sent. excom. Idque admitti debet de illo, qui immittit canes in ho- minem, quem occidunt, quia naturaliter, et instrumenta- liter agunt non liberfe. Idem est de isto, qui hominem conjioit in carcerem, ubi fame enecatur. No. 207. DE ABORTU. I. Descriptio abortiis. II. Bulla Greg. XIV. III. Pro- curatio abortiis specialiter reservatur. IV. Requiritur specialis facultas. V. Procuratio abortus foetus 40°. die post conceptionem, est casus reservatus. V I. Etiam juxta sentent. aliorum. VII. Mandantes et positive cooperantes incurrunt casum reservatum. VIII .Exemplum. IX. Est casui licet foetus supervivat. X. Meri negativi cooper- antes non videntur incurrisse casum. QUID est abortus? Digitized by Google DE CASIBUS RESERVATIS, 281 R. Est ejectio foetus humani immaturi ex utero mulieris. Foetus ille dicitur inanimatus, antequam ei unitur ani- ma rationalis : dum autem sufficienter organizatus est, ut habeat formam corporis humani, illico Deus creando animam, eandem unit illi fcetui, & tunc dicitur foetus ani- matus. Gregor. XIV. Constit. 8. Sedes ApostoUca, anno 1591, 31 Maii in Bullario Cherub. t. 2. pag. 709, moderans constitutionem Sixti V. effrcenatam , & rieyocans reserva- tionem Pontificiam, fecit abortum foetus animati, cum excommunicatione annexa, casum reservatum Episcopo, ita ut Episcopus, vel ab ipso specialiter deputatus, absol- vere possit 4 praefato abortu in foro conscientiae. Igitur poenae excommunicationis & irregularitatis profato delicto annexae non sunt sublatae. Exprimitur reser vatio prodicti ca&us in litteris appro- bationis Mechliniensibus his verbis : Advertendum , quod nullus extra mortis periculum, quamvis potestatem absolvendi d reservatis habeat, absolvere possit ab hcer esi, neque a pro- curatUme abortus foetus animati , pro quibus delictis specialis facultas requiritur . Conceditur autem haec facultas aliquando ad unum casum, aliquando ad plures, ita tamen, ut tunc specialiter exprimatur facultas concessa ad absolvendum a procura- tione abortus Bert. Loth. pag. 511, docet per Jubilaeum dari potestatem absolvendi a delicto abortus. In praefata expressione innuitur, qudd, quamvis aliquis procurans abortum non contraxisset excommmnnicati- onem propter ignorantiam censurae, equidem stringatur . reser vatione Episcopali. Ita P. Pauw. 1. 1. n. 183. Quanto tempore post copulam sive post conceptionem censeri debet foetus animari ? R. Communis sententia dicit cum Aristotele, , foetum masculinum animari quadragesimo, feminam octogesimo die post conceptionem ; in dubio autem, utrfim foetus sit masculinus an femininus, judicatur animatus, adeoque ejusdem abortus est casus reservatus, juxta praxim Sa- crae Pcenitentiariae Romanae, teste Navarro t. 2. p. 2. consilio 46. sol. 161. Nat. Alex. lib. 4. decal. c. 7. a. 4. Reg. 13. Inde practice conclude, qudd procuratio abortfis post quadragesimum diem a conceptione sit semper casus re- servatus, si enim foetus sit^ ita organizatus, ut distingui possit sexus/ certo est reservatus, si non possit distingui 2 a 3 Digitized by Google 282 DE CASIBUS RESERVATIS. sexus, equidem ejus abortus post quadragesimum diem, est reservatus ob dubium juxta praxim S. Pceni tenti ari»; ergo, &c. Nota bene, quod pleriqu e Scriptores, qui docent casum dubium non esse habendum ut reservatum, conveniant, qudd hic casus abortus foetiis dubie animati certd sit re- servatus, veluti exceptio k regula. Contradicere videtur P. Pauw. 1. 1. n. 179. foL 107. Procuratio abortiis foetiis inanimati non reservatur in hac Dioecesi Mechl. Quinam incurrunt hunc casum reservatum ? R. Omnes procurantes abortum, sub quibus compre- henduntur non solum, principalis , sed & socii , qui opem, consilium , favorem , potionem vel alia cujuscumque generis medicamenta scienter dederint , ac etiam scribendo litteras pri- vatas, vel alias verbis vel signis juverint \ vel consuluerint Ita Constit. Sixti V. effrcenatam edita 1588. 29 Octob. eatenus non revocata sed coufirmata a Greg. XI V., Filia gravida petit a matre abortionis medium, mater rogat Pharmacopolam, hic prseparat, ancilla rei conscia dat potionem filiae, & abortus foetiis animati sequitur: illae quatuor personae incurrunt casum reservatum. Nota quda ipse abortus reipsa debeat esse secutus; propterea si potiones abortionis sint sumptae, non secuto abortu, non est casus pro saecularibus. Si tamen abortus sequatur post unum vel duos menses vi medicamentorum, erit casus. Quid si foetus abortivus supervivat & baptizetur ? R. Chap. 6c P. Pauw. docent procurantes illum abor- tum equidem esse obnoxios peccato reservato, quia abor- tus completus est : P. Fidelis eos liberat. An procuratio abortiis, ut reservetur, requirit directam intentionem ? R. Loth. Tr. 17. a. 6. excusat a censura abortum fac- tum ex ignorantia etiam crassa & supina, quia adjicitur scienter; & quia verbum procurare indicat, aliquid agere studio & intentione. Alii plerique docent sufficere vo- luntarium indirectum, modo noverint ex tali actione posse sequi abortum; tunc enim censentur satis inten- dere in actu exercito : & ita juxta eos casum reservatum incurrit femina gravida, quae experta est, se pati abortum pprtando gravia onera, si idem rursus committat; item vir tam graviter percutiens mulierem gravidam, ut abor- tus sequatur. Sylvius, Chapeauville, Paradis, &e* Qui sterilitatem procurat non incurrit hunc casum. Digitized by Google DE CASIBUS RESfeRVATlS. 823 An incurrant casum reservatum, qui negativi vel pri- vative consentiunt in abortum ? R. Lugo & Diana apud Lotfa. Tract. 17. a 6. negant, quia supponitur, eos nullo modo positivi cooperatas esse. No. 208. DE INCENDIO CASU RESERVATO. I. Qiub res intelligatur . II. Peccatum contra justitiam re~ quiritur, III. Effectu secuto . IV. Ex proposito 8f tn- tentione procuratum . V. Comprehenduntur mandantes Sf positive influentes . CASUS hic exprimitur in litteris approbationisMech- liniensibus his terminis : Incendium ex deliberata voluntate procuratum . Per terminum incendium , intelligitur incendium Eccle- siae, sacelli, domus, stabuli, horrei, segetum, struis ligno- rum vel granorum, aut similis rei stabilis. Utrum com- bustio rei mobilis comprehendatur non satis explicatur : vox incendium videtur afficere res quasi stabiles : si enim quispiam combusserit vestem pretiosam alterius, non vo- cabitur incendiarius. Qui incendit propriam domum non incurrit casum re- servatum, quia non committit peccatum oontra justitiam ; aliud forti judicari posset, si elocasset domum suam al- teri, qui eam inhabitat. Sufficit etiam si notabilis pars domils comburatur, li- cet non tota consumatur. Leve interim damnum non facit casum reservatum, nec etiam si ignis sit applicatus, sed tempestivi ab alio extinguatur, quia effectus non est secutus. r , Quandoquidem in reservatione dicatur ; Ex deliberata voluntate procuratum , incendium supponitur directi vo- luntarium, & ex proposito & intentione patratum, pro- inde ex ignorantia & negligentia causatum non reserva- tur, quamvis forti in causa mortaliter peccatum sit. In verbo, procuratum, indicator, quid mandantes, con- sulentes & adjuvantes, incurrant casum reservatum effectu secuto : requiritur tamea ut influaut ex proposito posi- tivi ; unde non comprehenduntur causae negativae, v. g. si quidam mere non impedierint incendium, aut causatum non extinxerint, etiamsi potuerint & debuerint facere id ex charitate vel justitia. 1 Digitized by Google DE CASIBUS RESERVATIS. m No, 209. DE PERCUSSIONE PARENTUM. I. Expressio in litteris. II. Quid per manus inteUigatur. III. Lcesio. IV. Excusat ex ignorantia crassa . V. An mandantes non comprehendantur. VI. Quinam intelli- gantur nomine parentum. RESERVATIO hujus peccati iu Litteris approbationis Mechliniensibus exprimitur Bis verbis : Injectio manuum violenta deliberato proposito cum laesione in parentes facta. Dicitur : Injectio manuum , quia manus sunt ordinarium lmsionis instrumentum : igitur comprehenditur laesio per pedes, brachia, quamvis mediante baculo, Iapide, botn- barda, aut immissione catium, &c. Censetur violenta , dum est injuriosa contra justitiam & mortaliter mala respective ad parentes. Proinde ex- cusatur, qui patri furioso eripit gladium & manu, aut ali- ter eum pife ab interitu trahit. Additur, cum laesione , sub qua inlelligitur mutilatio, fractura membrorum, vulneratio vel scissura. Item dis- locatio juncturarum; notabilis contusio aut livor carnis, quamvis sine sanguinis effusione. Eximit P. Pauwels productionem sanguinis b naribus per pugnam, nam sine gravi lsesione id contingere potest ; magis eximuntur a reservatione minae percutiendi, contumelise verborum uti & conspuere in faciem parentum, injicere pulveres aut aquam in caput eorum, vestes & corpore dilacerare, occi- dere aut detinere equum, quo vehuntur, &c. Sed h«c omnia in Dioecesibus aliis, v. g. Leodiensi juxta Chap. non subtrahuntur reservationi, ubi non additur cum laesi- one : uti nec additur in casu percussionis Clerici. Cum dicatur, deliberato proposito , significatur volunta- rium directum ; unde a reservatione excluditur percussio facta ex ignorantia etiam crassa, non affectata, vel ex subita ira excusante a mortali. An filii, mandantes & consulentes percussionem prsefe- tam, ligantur casu reservato ? R. Marchant & P. Pauw. negant, quia in nullo verbo comprehenduntur ; sed Chap. & Paradis affirmant juxta cap. Mulieres de Sentent. excom. eo qubd dicatur Injec- tio mamrum , non verd si quis injecerit manus . Chap. pag. 224. Quid si pater sine causa prius percusserit filium & filius repercutiat ? Digitized by Google DB CASIBUS RESERVATIS. 285' IL Sicut filitis non liberatur a peccato mortali, sic utoc a res&Vatione excusatur; nisi ageret defendendo vitate’ suam. Quinam hic nomine parentum intelligentii veniunt ? R. Piter & mater1 natdralis, & ascendentes in lintea recta, avus & avia, &c. Ita docet communis sententia. Juxta Marcii an t & P. Pauw ntill» ali» person» no- mine parentum intelliguntur. Sed Braunman adjungit vitricum & novercam ; h contra Van Vyve & Schoon. excludunt vitricum & novercam, k adjungunt socerum & socrum. Denique Chap., Paradis, Billuart comprehendunt om- nes personas praefatas, quia, aiunt, illae person» etiam in- telliguntur suo praecepto honorandi parentes, et quia ap- pellantur pater et mater. No. 210. DE SODOMIA RESERVATA. I. Sodomia stride dicta reservatur. II. Non Pollutio, III. Neque Sodomia minor . IV. Reservatur bestialitas, 8fc. CASUS hic in litteris approbationis Mechliniensibus sic legitur: Sodomia cum aliis delictis ejusdem generis gravioribus . Sodomia proprid dicta est congressus carnalis inter personas ejusdem sextis, videlicet inter duos masculos, vel duas feminas, in quocumque vase fiat. Hoc nefandum scelus detestatur Script. Sac. Gen. 13* 18. & Lev. 18. k 20. ad Rom. 1. k est cAsus reservatus Episcopo. Observat Steyaertius p&g. 238. peccata luxuri» reser- vata in teli igi ita completa, ut ad resolutionem carnis seu seminis pervenerint : contrahunt autem re&Crvationem tam agens qu&m patiens. Non comprehenduntur sub hac reservatione foeda pec- cata pollutionis, quamvis per tactus ejusdem sextis vel bestiarum, quia fieri supponuntur extra concubitum* Deinde Chapeauville, Braunman, P. Pauw. 1. 1. n. 846. p. 478. contra Marchant pag. 207. aliique excludunt a re- servatione sodomiam minorem, qu» scilicet committitur inter personas diversi sextis, qui v. g. vir congreditur eum uxore in vase praepostero: quia juxta S.Thomam non est sodomia stricte & proprie dicta. In Dioecesi NateUrc. ex- pressio est largior. Digitized by Google 386. DE CASIBUS RESERVATIS. Observent; juniores Confessarii, qudd, dum Maritos cpnfitetur congressum cum uxore k retro, non semper significetur sodomia minor, sed ordinarife copula in debito vaso; muliebris quamvis indebito modo. Cum in lege adjungatur: cum aliis delictis ejusdem generis gravioribus , deducitur, reservari bestialitatem sive carnalem congressum cum alia specie, sive cum bestia ; et cum daemone in assumpto corpore sive sub specie humana sive brutali, quales congressus adscribunt Magis et Sagis. Poenae sodomiae sunt infamia et mors: Clericus priva- tur omni officio et Beneficio. No. 211. DE RAPTU VIRGINUM CASU RESER- VATO. I. Persona rapta sit mulier Virgo . II. Species Luxuria. III. Requiritur copulacarnalis. IV. An requiratur ab- ductio localis , controvertitur . V. Descriptiones raptus. VI. An sufficit violentia illata parentibus. ^ CIRCA reservationem hujus casiis tanta occurrit vari- etas opinionum, ut taediosum foret omnes referre. Certum est pro Dioecesi Mechliniensi, qudd persona rapta debeat esse mulier virgo, si autem ignoretur vel dub itetur, utrum sit virgo, supponi debet esse virgo, adeoque peccatum haberi debet tanquam reservatum. Hic raptus omnino videtur distinguendus a raptu im- pedimento matrimonii, quia ea sunt peccata contra justi- tiam» et tunc non debuisset restringi ad solas virgines: raptus ver6, qui Mechliniae est casus reservatus, esse debet species luxuriae. In Dicecesi Gadensi Pastorale extendit ad impedimen- tum Matrimonii. An requiritur ad raptum reservatum, ut perficiatur copula carnalis ? R. Negant Preingue et P. Pauw. sed affimant Van Vyve, Chap., Braunman, P. Fidelis aliique juxta prin- cipium ab omnibus admissum supra Num. 191, scilicet, Ut peccatum reservatum sit ponsummatum in sua specie; atqui * raptus virginis Mechlinise reservatur tanquam Species, luxuriae, ergo debet esse consummatus in specie luxuriae ; ergo, &c. et Braunman quidem t. 2. p. 70. requirit ut copula habeatur per violentiam, videlicet realem» vel ex metu gravi. Digitized by Google t>E CASIBUS RESERVATIS. 287 An ad raptam reservatum requiritur violenta abductio de loco in locum, an verd sufficit, quod virgo in loco, ubi repentur, violenti defloretur ? . . - R. Iterum contro vertitur: Steyaert et VartVy ve docent sufficere violentam deflorationem :* Braunman, et P. Pauwels sustinent requiri abductionem virginis e* loco in locum : hi enim volunt raptum definiri, quod sit violentia abductio virginis causd libidinis. Aliis autem sufficit, qndd violente arripiatur virgo cum ejusdem defloratione . } An pro raptu reservato sufficit, si consentiente virgine, violentia inferatur parentibus vel tutoribus ? R. Nec id certam est : P. Pauwels, affirmat, eo quod violentia illata parentibus vel tutoribus sufficiat pro con* stituendo raptu specie luxuriae. Negant Braunman, P. Fidelis et Van V yve, quia non quodcumque peccatum raptfis est reservatum, sed solum crimen, quo injusta violentia ihfertur directd vir- ginitati seu virgini quatenus tali ; propterea directe ex- primitur qualitas virginis . Idque pro Dioecesibus Gan- densi, et Brugensi indubitatum est. No. 212. DE INCESTU CASU RESERVATO. I. Incestus inter consanguineos . II. Intrd quartum gradum , non inter affines. III. Sacrileg. cum moniali professa. IV. Copula cum seminatione viri. V. Impuberes pos « sunt incurrere reservationem cujuscumque casus. • IN Dioecesi Mechliniensi reservatur incestus cum con- sanguineis aut sanctimonialibus. Intelliguntur sibi consanguinei intra quartam gradum, non ultra, nempe inter quos intercedit impedimentum consanguinitatis dirimens matrimonium contrahendum. Nota, quod in Dioecesi Meehliniensi non reservetur incestus patratus cum affinibus vel cognatis spiritualibus : unde incestus privigni cum noverca non reservatur. ~ Per ' sanctimonialem significatur monialis sol eran iter professa. } Proinde copula cum novitia, vel cum Beggina, vel alia .voto simplici castitatis obstricta, non constituit casum reservatum : neque vir religiosus aut Sacerdos comprehenditur: adeo ut persona libera peccans cum Religioso Sacerdote, non incurrat hunc casum. - > ^ Supponitur iterum opus consummatum, nimirum copula carnalis cum seminatione ex parte viri id vase muliebri Digitized by Google 288 DE CASIBUS RE8ERVATIS. debito. Pollutiones non sufficiunt. Non attenditur hic, utrtim sint virgines vel non virgines. An impuberes attentantes incestum incurrunt hanc reservationem ? R. Cum illi non: ponant opus consummatum in sua specie, excusantur. Si tamen malitia suppleat aetatem, et perficiat copulam cum seminatione masculi, incurrunt casum reservatum, quia verfc committunt peccatum reservatum. Generaliter impuberes incurrunt reser vatiopem cuj us- cnmque castis, si committant peccatum mortale externum consummatum, vel taliter, prout in lege reservatur; quia enbsunt disciplinae et legibus Ecclesiae, sicut alii homines. Ita P. Pauw. tom. 1. Nam. 467* , No. 213. PE ADULTERIO NOTORIO CASU RE- SERVATO IN DIOECESI MECHLINIENSI. T. Adulterium consummatum. II. Formale et materiale si* mul. III. Exemplum. IV. An sufficiat si sit publicum fama. V. Sufficit si sit alibi publicum. VI. Quamdiu adulterium occultum est , non reservatur ; factum postea publicum , reservatum est. VII. Casus. INTELLIGITUR iterum adnlterium consummatum cum seminatione viri in rase femineo debito. Secundd : intelligitur adulterium materiale et formale simuf: sufficit tamen si alterutra pars sit matrimonio juncta, ut utraque incurrat reservationem. Conjugatus fingens se liberum oonsummat copulam carnalem cum libera ignorante ejus matrimonium, quod t postea innotescit ? R. Ipse commisit peccatum reservatum, non ipsa, quia 1>er ignorantiam excusatur a formali adulterio, et forma- iter simplicem fornicationem admisit. Adulterium cum consensu mariti, non eximitur k 4 reservatione. Quod adulterium dicitur esse notorium ? R. Triplex solet distingui publicitas, nimirum juris, facti, et fames* Notorium juris dicitur, quod per sententiam Judicis declaratur esse commissum ; citationes et accusationes coram Judice ante sententiam potitis reducuntur ad for- mam notorietatis factorum. Notorium facti dicitur, qnod ratione facti cognitum est majori parti communitatis, vel civitatis, vel parochi», Digitized by Google D® CASCBC8 IUB«ftrATIfc 289 vicini*, vel collegii, aut congregationis, in qua suat, ut minos deoem homines. Hme est communis descriptio. H. Omnes conveniunt notarium uotorietate juris, vei feoti sufficere pno reservatione. Quaestio agitur : an pro reservatione adulterii sufficiat» iUiftd esso publicum fima (quamvis non sit notorium jure vel Acto) v. g. rumor vel tama orta ex garrulitate unius altoriusve, qui viderant, vel ex circumstantiis diisque indiciis, aut violentis praesumptionibus, jam pervasit ma» jorem partem Communitatis, Congregationis, &c. P. Panwels videtur responsionem negativam sustinere. Sed La Croix lib. 6, p. 2. u. 1656, diique docent tale adulterium, vere commissum et publicum fama, consti- tuere casum reservatum ; quia in verbis reservationis Veterium accipitur, prout opponitur occulto ; atqui quod est publicum fam& non est occultum $ ergo est reserva- tum,: id est conforme Concilio Trident. Sess. 34. cap. de Ref. Adde, quod finis et ratio reservandi adulterium notorium aeque obtineat in casu, quando est publicum fama, qu&m dum est publicum facto. Nullo modo videtur admittendum, ad reservationem adnlterii notorii facto, requiri, ut sit ita notorium, ut nuUd possk tergiversatione celari, nullo juris suffragio ex» causari, quia finis reservationis redditur inanis, et quir cumque nequam negando liberabitur a reservatione. Non censetur satis notorium pro reservatione, si duo an£ pauci sciant, aut viderint, licet injure probari posset, modo illi occultent, et non perveniat ad notitiam majoris partis. Quid si adulterium sit notorium in Flandria, sed hio occultum ? R. Est etiam hic reservatum, ciim habeat conditionem notorii alibi. Similiter sufficit, si sit publicum in hac Parochia vel in hoc Vico, licet non sit publicum in tota Civitate. Silia peperit ex adulterio, sed publice putatur ex sola ienrieatione concepisse? R. Plures liberant eam a reservatione, quia publicitas forma liter non est de adulterio. Adulterium uno mense occultum, postea redditur no- torium ? R. Primo mense non subjacet reservationi, ita ut adulteri illa .oecnlti a communi Confessario absolvi pos- sint, nec postea quidquam iterandum est: non liberantur 2 B Digitized by Google DE CASIBUS RESERVATIS* 290 tamen a poenis fori externi, sed in foro conscientiae tan- tum. Si autem soltim post mensem confiteantur, adulte- rium factum publicum, factum est casus reservatus* Conjugata adultera publice parit, sed adulteri nomen occnltum manet? R. P. Fidelis liberat eum a reservatione casus, non illam, sed tenor legis reservantis videtur eum compre- hendere, quia ejus adulterium est vere publicum sive notorium. No. 214. DE PECCATIS CUM ANNEXA EXCOM- MUNICATIONE ORDINARIO RESERVATA. I. Tenor reservationis. II. Excommunicatio ab homijie re- servatur. III. Non datur excommunicatio a jure Epis- copo reservata suo jure • IV. Clausula est mutata. ULTRA casus praecedentes, in Litteris admissionis Archi-Episcopo Mechliniensi reservantur Omnia delicta, quae excommunicationem Ordinario reservatam annexam habent . Latior quidem erat expressio reservationis in Synodo prima Prov. Mechl. Tit. de Sacram, c. 6. sed in Spodo Dicecesana Tit. 5. c. 6. et in Litteris approbationis mo- dernis restrictio facta est ad excommunicationem Ordina- rio reservatam : quae etiam in praxi sequenda, utpote continens ultimam Archi-Episcopi voluntatem. Nota, quod omnis excommunicatio per sententiam Superioris specialem lata, quae vocatur excommunicatio ab homine, sit reservata; non sic excommunicatio tijure lata, nisi exprimatur. Excommunicatio & jure lata, per Archi-Episcopi ordi- nariam potestatem, et reservata, non datur in Dioecesi Mechliniensi. Sed excommunicatio reservata Episcopis per potesta- tem Pontificiam, est ea, quae annexa est procurationi abortiis foetils animati: de qua supra Num. 207. Quo- modo casus reservati Pontificii fiant Episcopales quoad absolutionem, dicetur infra Num. 282. Nota, quod haec clausula reservationis, et omnia delicta prodictis graviora, quae in prima Synodo collata erat post recensionem omnium casuum, mutata sit in Synodo Dicecesana, et in Litteris approbationis, et translata post expressionem castis sodomiae, ita ut jam afficiat solum sodomiae casum. Digitized by Google DE CASIBUS RK8ERVATIS. >»91 No. 215. DE ABSOLUTIONE COMPLICIS. I. Tenor litterarum admissionis . 11. Absolutio , est invalida, III. Pontifex extendit ad universam ecclesiam, IV. Ab- solvens excommunicationem reservatam incurrit. V. Dif- fert d casibus reservatis . VI. Comprehenditur complex masculus. VII. Peccatum venereum utrimque mortale. Sufficiunt oscula et tactus libidinosi. VIII. Casus du- bius comprehenditur. IX. Non peccata in alia materia. LITTERAS admissionis Mechlinienses habent n. 12. sequentia: “ Advertendum, quod nullas Confessarius, extra mor- “ lis periculum, licet alias habeat potestatem absolvendi “ I reservatis, absolvere possit aut valeat & peccato quo- u libet mortali externo contra castitatem, complicem u in eodem secum peccato, nec ad hoc sit approbatus.” Notat Neesen, hoc decretum promanasse ab Illustris-» simo Domino Creusen, Archi-Episcopo pro Dioecesi Mechliniensi ; quod Summus Pontifex Bened. XIV. ex- tendit ad universam Ecclesiam in Constit. Sacramentum Poenitentia , 1 Junii 1741. “ I|a ut, ait, absolutio, si “ quam ipse impertierit, nulla atque irrita omnino sit, et ** ipse Confessarius, si absolvere ausus fuerit complicem, “ majoris excommunicationis poenam, Summo Pontifici w reservatam, ipso facto incurrat, etiam tempore Jubilsei, M nisi in ipso mortis articulo, et deficiente tunc quocum- 11 que alio Sacerdote, &c.” Vide etiam Epistolam circu- larem Bened. XIV. Inter labores. Num. 37. pag. 66. Hic casus complicis non collocatur inter casus reser- vatos, quia Episcopus non reservat sibi absolutionem, sed quilibet alius Confessarius potest ab eo absolvere, praeterquam Sacerdos complex, qui pro eo non est ap- probatus, imo positive reprobatus extra articulum mortis lotom. An comprehenditur ihasculus complex in peccato vene- reo, v. g. per tactus ? R Affirm. quia Pontifex extendit ad qttalemcumqtte personam. Peccatum venereum intelligitur utrimque mortale, ut docent Steyaert, Preingue, Bili. P. Pauw. quia, si alter- uter non peccaverit mortaliter, non erit complex in peccato exprimendo in confessione.. Non requiritur ta- men opus consummatum, sed sufficiunt libidinosa oscu- Digitized by Google »B CAUTOS HfiSORVATW. 492 la, vel tactas manuum, amplexas, aut aspectas libidinosi invicem conspicui ut tales & communicati, uti & turpilo- quia mutua. Vide haec late deducta a P. Pauw. t. 3. e. & S. 5. n. 432. & seq. Propterea explicationis gratia in Litteris I prensitas adjungitur: /STu5 scilicet, peccato complicis, tactus qualibet alia comprehenduntur . Non requiritur, ut hoc peccatum complicis patratum sit in confessione, vel occasione confessionis ; quocumque enim loco vel tempore factum est, etiam antequam esset Confessarius, facit casum eomplicis. Preingu& & P. Fidelis, quamvis doceant casam dubi- um non censeri reservatum, dicunt tamen casum dubium complicis haberi tanquam talem, a quo Confessarius non possit absolvere. Nota ultimo : • cdm restrictio fiat ad peccata carnis, poterit Confessarius complicem in aliis peccatis, v. g. in furto, homicidio, &c. validfe absolvere, quamvis id non do- ceat, prout ex 8. Augustino docet S. Thom. Suppi, q. 20. art. 2. ad. 1. No. 216. DE CONFESSARIO SOLLICITANTE AD INHONESTA ET TURPIA. I. Bulla Gregor. XV. II. Benedicti XIV. III. Datur judicibus facultas procedendi cum testibus etiam singula- ribus. IV. Propos. damn. V. Comprehenditur MascuL sollicitatus. VI. Inhonesta intelliguntur venerea. VIL Si extra omnem occasum, confessum, non est denuntian- dus. VIII. Pcenitens interrogandus. IX. Quid, dum pcenitens sollicitat Confessarium. X. Sollicitans , licet Religiosus exemptus , debet denuntian Episcopo. XI. Ca- sus dubius. XII. Correptio fraterna non est praemit- tenda, CIRCA Sacerdotes sollicitantes in confessione pceni» tentes ad inhonesta Gregorius XV. in Bulla 34. Universi Dominici , anno 1622. n Bullario Cher. t«3. pag. 432. Sta- tuit sequentia: “ Qui personas, quaecumque illae sint, ad inhonesta, “ sive inter se, sive eum aliis quomodolibet perpetranda “ in actu sacramentalis confessionis, sive antea vel post if immediatfe, seu occasione, vel pretextu confessionis “ hujusmodi etiam ips& confessione non secutfi, sire ex- “ tra occasionem confessionis in confessionario, aut ia Digitized by Google DE CASIBUS RESERVATIS. 293 u. loco quocumque ubi confessiones sacramentales audi- " antur, seu ad confessionem audiendam electo, simulan- " tes ibidem confessiones audire, sollicitare, vel provo» " care tentaverint, ant cum eis illicitos & inhonestos M sermones, sive tractatus habuerint.. .severissimi... “ puniantur. Ordinarii decernant in eos suspensionem “ ab executione ordinis, privationis Beneficiorum, digni- M tatam, & officiorum quorumcumque, ac perpetuae in- u habilitatis ad illa, nec non vocis activae & passivae, si " Regulares fuerint, exilii, damnationis ad triremes, & 44 carceres etiam in perpetuum, absque ulla spe gratiae... 44 Mandamus omnibus Confessariis, ut suos poenitentes, 44 quos noverint fuisse ab aliis ut supra sollicitatos, mo- " neant de obligatione denuntiandi sollicitantes Inquisi- “ foribus seu locorum Ordinariis.” Benedictus X1Y. praefatam Bullam confirmavit & ex- plicavit Const. Sacramentum Poenitentiae , 1. Junii, 1741. * Declarans comprehendi eos, qui tentaverint sollicitare, Mvel provocare, sive verbis, sive signis, nutibus, sive 44 tactu, sive per scripturam, aut tunc, aut post legendam ; 44 etiamsi Sacerdos sit, qui jurisdictione ad absolutionem “ validfc impertiendam careat ; sive sollicitationi pceniteng 44 consenserit, sive non ; vel longum tempus post ipsam 44 sollicitationem jam effiuxerit, aut sollicitatio a Confes- 44 sario, non pro seipso, sed pro alia persona peracta fue- 44 rit. ..Caveant Confessarii ne pcenitentibus, quos nove- 44 rint jam ab alio sollicitatos, sacramentalem absolutionem 44 impertiant, nisi priiks denuntiationem ad effectum per- 44 duxerint, vel saltem se delaturos spondeant.” Hinp evidenter concluditur, qudd poenitens obligetur «ttb gravi ad denuntiationem prsefatam. Conceditur insuper Judicibus facultas procedendi cum testibus etiam singularibus. Hac Ben. XIV. Constitutio integra cum notis super ca, legi potest tom. 4. Theol. P. Antoine editionis Dua- cen® p. 413. Plurimos etiam casus resolvit Card. Gozza m opusculo de hac materia. Deinde Bened. XIV. in decreto de 15. Aug. 1745, sta- tuit qudd sollicitantes praefati incurrant perpetuam inha- bilitatem ad celebrationem Sacrificii Missae. Alexander VII. circa hanc causam damnavit duas pro- positiones sequentes : " Confessarius, quia in sacramen- M tali confessione tribuit poenitenti chartam postea le- “ gondam, in qua ad venerem incitat, non censetur sol- 2b 3 Digitized by Google 294 ifE w*imi9 rj&sbevatb* “ licitasse in confessione, te proinde non est devuntm- “ dos. Est 6.” “ Modus evadendi obligationem denuntiaod» aolliti- “ tationis est, si sollicitatus confiteatur cum Sollicitante, “ hic potest ipsum absolvere absque onere denuntiandi. «Est?.” . An Confessarius sollicitans masculum ad inhonesta, denuntiandus est ? - R. Post praefatam Bullam Greg. XV. respondendam est affirm&tivfe, quia dicit : Personas , quacumque i lia smt Similiter loquitur Ren. XIV. aliquem pandentem^ quacum- que persona illa sit . Hoc, quod dicitur: Sollicitare ad inhonesta 8? turpia, Authores communiter explicant, ad carnalia seu veneres. Ita ut sollicitatio ad alia peccata v. g. furta, rixas, &*.: non comprehendatur. P. Antoine t.4. pag. 435. Interim putat sufficere turpiloquia, sire obsccenos ser- mones habitos sine sollicitatione ad alia; eertd sufficiant ipsi actus inhonesti, licet sin& verbis perneti in ccmfessi- onali vel occasione confessionis. Confessarius sollicitavit pcehilentem ad turpia, non in confessione nec occasione confessionis, sed ex alia occa- sione extraordinaria: An est denuntiandus? R. Negativi. Aliud foret, si ex scientia confessionis sollicitaret, quia v. g. ex confessione novit, illam perso- nam deditam tali peccato venereo. P. Antoine. t. 4. par. 430. Propterea monet Steyaertins, qudd Confessarius pceni- tentem, qui confitetur se peccasse eum Sacerdote, vel sollicitatum ab eo ad turpia, interrogare possit ntrhmille Sacerdos sit ejus Confessarius, an in confessione sollici- taverit, etc. Quid si Confessarius sollicitetur in confessione ab ipse poeniten te, ad inhonesta? . R. Si nnllo modo externe consentiat, non potest de- nuntiari. Si externe consentiat, denuntiandus est, quia nutibus vel signis inhonestos sermones vel tractatos habuit cum pcenitente iu confessione. Ita Cozza dnb. 10. pag. 46. Confessarius sollicitans, Quantumvis Religiosus exemp- tus et vir praedar» famae, debet in hac patria denuntiari Ordinario locif quo termino significatur Episcopus vel Vi- carius Sede vacante. . Non satisfit praecepto praefato Ecclesiae per denuntia- tionem factam Superiori Regulari Abbati, Provinciali Digitized by Google xft dA*hntf REiBiitAfii. 295 rei Priori * attameii et illis etiam saepias, ex obligatione juris rmturte, quaedam denuntiatio facienda est, t an quam iis, qui possunt impedire peccatum. Au denuntiatio fieri debet, quando dubium est, utrfim fnerit vera et sufficiens sollicitatio ad turpia ? R. Quidam negant, sed Card. Cozza cum aliis, quos citat dnb 25. affirmat, si dubium non sit leve, dicens, exa- men illud relinquendum Episcopo sire Ordinario. An Confessatius sollicitans potest denuntiari absque eo, quod procedat fraterna correptio ? R. Affirm. quia, dum Confessarius ad talem perversita- tis abyssum pervenit, non censetur superesse spes emen- dationis ex fraterna correptione, vel censebitur ficta ; in- super quia crimen illud vergit in detrimentum Ecclesice; denique quia illa denuntiatio praecipitur m poenam et ter- rorem. ita fionacina pag. 641. n. 9. tom. 1. Et ideo denuntiationem putant esse prosequendam, li- cet sollicitans supponeretur emendatus ; in hoc casu ta- men quidam putant moderandum, et considerandas esse circumstantias frequentiae, periculi, etc. Vide utriusquO partis citatos Autbores a P. Pauwels 1. 1. c. 17. q. 3. pag. 458. P. Antoine p. 425. t. 4. refert Decretum Cong. S* In- quisit. coram Alex. VII. quo decernitur, tetteri pcenitett- tem ad denuntiandum, Etiam si nulla fraterna correptioy cd alia monitio praemissa fuerit Et quamvis sub secreti) naturali vel sub juramento, quaa non obligant, occultare promiserit. P. Antoiue pag. 440. Non cessat etiam obligatio denuntiandi per lapsum trium annorum, vel longi temporis, ut loquitur Pontifex Bendictus XIV. apud P. Antoine pag. 437. No. 217, DE MODO DENUNTIANDI SOLLICI- TANTEM PRAEFATUM. 1. Modus denuntiandi. II. Secundus. II I. Tertius. IV. Denuntians non debet peccatum proprium revelare. V. Praecautio sumenda . VI. Falso denuntians incurrit casum reservatum Pontifici. VII. Cui Epis. facienda denunt. sollicitantis. PRIMUS modus magis conveniens est, si ipsa persona sollicitata immediati, nulli alteri revelando, accedat Epis** copum, sive Ordinarium. 2. Potest Episcopo scribere epistolam clausam et stg- Digitized by Google DB CASIBUS RBSBRVATI8. 286 natam sub hac forma : Ego Catharina N. habitam MeA- tiniae in platea N. sub signo 2V. hisce declaro , me 6 Martii anni 1758 occasione confessionis fuisse sollicitatam ad inho- nesta d Confessorio N. N. excipiente confessiones Mechlinia in Ecclesia N. quod juramento confirmare parata sum. S. Si autem scribere nequeat, similis epistola scriba- tur ab alio, v. g. k secundo Confessario cum licentia perni- tentis, et nomen poenitentis seu personee sollicitat» ex- primatur ut supra : sed nomen Confessarii sollicitantis, ut occultum maneat scribenti, non exprimatur, verikm a tertio aliquo, rei ignaro, in chartula aliqua nomen ejus scribatur sub alio praetextu, quae chartula epistolae prae- fatae includatur. Porro persona sollicitata non debet manifestare se pec- casse, sed solum se fuisse sollicitatam occasione confes- sionis, etc. quamvis enim poenitens non consensisset sol- licitationi, equidem sollicitans denuntiandus est. Monentur interea Confessarii, ut mulierculis quibus- oumque accusantibus priorem Confessarium, fidem levi- ter non adhibeant ; sed prius scrutentur accusationis finem et causam, examinent earum mores, conversationem, etc. Quocirca observa, qudd quaecumque persona, quae per se vel per aliam falsd denuntiat Sacerdotem tanquam sol- licitatorem, incurrat casum reservatum Summo Pontifici. Ita Benedictus XIV. Const. Sacramentum Pernitent, apud Antoine pag. 418. Denique secundus Confessarius non potest in se susci- pere onus denuntiationis, ne suspicio violati sigilli subo- riatur. Consilium et auxilium praebere potest. Cui Episcopo denuntiandus est sollicitans praefatus, si ipse ex hac Dioecesi, v. g. Mechliniensi, uhi casus acci- pit, migraverit, habitetque jam in alia, puta Antverpi- ensi ? R. Preingue tom. 10. pag. 302. putat, eum denuntian- dum Archi-Episcopo Mechliniensi, quia forte hic perce- perit plures accusationes, quas simul transmittere poterit ad Episcopum Antverpiensem. Verum cdm Arcbi-Episcopus Mechliniensis nullam pos- 1 sit correctionem, aut poenam secundum leges exequi circa illum habitantem in alia Dioecesi, fortb recti&s ai- citur, quod denuntiatio possit fieri Episcopo Antverpi- ensi, qui potest requirere informationes ab Archi-Episco- po Mechliniensi, et malum efficaciter impedire et punire. Digitized by Google 897 N&m DE CASIBUS RESERVATIS SUMMO PONTIFICI. I. Regulariter peccata reservantur Pontifici propter censu - ram annexam . II. Differentia inter casus Papales et Episcopales . III. 2Je numero casuum Pontifici reserva* torum . PRASNOTANDUM, peccata Summo Pontifici regu- lariter non reservari ; nisi ob censuram reservatam an» nexam, ita ut, si quis per ignorantiam aut aliam causam non contraxerit censuram annexam, is regulariter cen- seatur casum reservatum Pontificium non incurrisse, quamvis peccatum mortale externum et consummatum commiserit : similiter si censura annexa sit sublata^ peccatum non manat reservatum : proat Doctores omnes doceat* Suarez t» 4. disp. 89. S. 2. pag. 89(X Dixi regulariter y quia Braunman cum aliis existimat bereshn manifestam, independenter fi censura, reservari Pontifici per Cone. Trid. Sess» 24. de Refbrm. c. 6. efi qu6d ibidem dicatur : In hmresis crimine ; verum Conci» Iram ibidem non videtur novam reservationem fecere, sed aliam priorem supponere. Aliquando interim Pon» fifex casos sibi reservat, nulla feotfi censuras mentione, et sic Benedictus XIV. in Constit. citata numero 2161 reservavit sibi et successoribus peccatum falses denunti- ationis Confessarii sollicitantis ad turpia, sed einfi oen- iora. Quee est differentia inter casus reservatos Summo Pon* tifici, et casus reservatos Episcopis ? R. Quod casus Pontifici regulariter reserventur ob oeosoram annexam ; Episcopales autem reserventur eti- am sinfe censura. Secunda differentia est, quod casus Episcopales sint pro seda Dioecesi ; Pontificii extendantur ad universalem Ecclesiam, nisi per legem, consuetudinem aut aliter re- stringantur. i Qui et qnot casus reservantur Summo Pontifici ? R. Illi sunt plurimi, qui partim continentur in Bulla Coon» Domini, partim in juro scripto, seu volumine juris Canonici, quos singulatim inquirit P. Pauweb tom* 2. p. 2. fi eap. 2. iisque ad finem : reliqui inveniuntur in Bullis et Decretis Pontificiis ; per qu» sueoeesu temperii eorum numerus augetur ; quicumque enim aliquam pro* Digitized by Google DE CASIBUS RESBRVATIS. positionem docuerit, defenderit, aut dederit inter dam- natas ab Alex. VII., ab Alex. VI II., ab Innocent. XL, &c. incidit ipso facto in excommunicationem reservatam Summo Pontifici. Vide Steyaert in Damn. alii casus ad- huc accesserunt per illa Decreta. Fillucius t. 1. Tract 15. c. 9. p. 467. suo tempore numeravit casus Pontifici reservatos 84. sed numerus jam excrevit. No. 219. DE BULLA C(EXM DOMINL I. Bulla Ccence Domini. II. Casus reservati in Bulla Coena Domini. III. Pars affirmativa. IV. Opinio negans. V. Tertia resolutio aliquorum. VI. Sentent. avitioris. BULLA Ccenee Domini , sic dicta, quia quotannis so- lemniter Romse publicatur in die Coense Domini, quae sub Martino V. dicitur emanasse circa annum 1420, ancta sub Leone X., Paulo III. & IV. continet nunc casus 20. juxta Boudart, t. 5. pag. 333. Eam integram refert La Croix lib. 6. p. 2. n. 2054. Bonae, prolixfe eam explicat tomo tertio in initio, ubi etiam summarii proponit casus sive excommunicationes reservatas : evibratas 1. Contra Haereticos et Apostatas ii fide, eorum cre- dentes, fautores, receptatores, &c. Item contra legentes scienter, retinentes, &c. libros Haereticorum continentes hseresim, vel de Religione trac- tantes. - Item contra Schismaticos. 2. Contra appellantes a Papa ad futurum Concilium generale ; et contra dantes auxilium et favorem. 3. Contra piratas, cursarios, &c. discurrentes mare Summi Pontificis. 4 Contra surripientes bona Christianorum naufragan- tium ubique. 5. Contra imponentes nova pedagia seu gabellas» 6. Contra falsificantes, vel falsd signantes litteras Sum- mi Pontificis, &c. 7. Contra deferentes seu transmittentes arma, equos, &c. ad Tureas aut alios christioni nominis hostes ; item contra dantes prodictis auxilium, consilium, &c. 8. Contra impedientes, & c. eos, qui victualia et alia ad usum Romanm Curi» adducunt. 9. Contra interficientes, mutilantes, detinentes, spoli- antes, &c., eos, qui ad Sedem Apostolicam veniunt, aut inde recedunt. yGoogle DE CASIBUS RESERVATIS. 299 10. Contra mutilantes, depraedantes, &c. eos, qui causa devotionis ad urbem accedunt, aut ab ea recedunt. 11. Contra vulnerantes, percutientes, insequentes Cardinales, Episcopos, aut eos ejicientes & suis Dioece- sibus. 12. Contra percutientes aut vulnerantes eos qui pro negotiis ad Curiam Romanam recurrunt. 13. Contra eos, qui impediunt executionem Littera* rum Apostolicarum, aut ab eis appellant ad laicam potes- tatem. 14. Contra eos qui causas beneficiales, &c. a Judicibus Ecclesiasticis avocant. 15. Contra laedentes libertatem Ecclesiasticam. 16. Contra impedientes jurisdictionem Ecclesiasti- cam. 17. Contra eos, qui usurpant fructus vel proventus Ecclesiasticos. 18. Contra imponentes collectas aut alia onera Eccle- siasticis Personis, Ecclesiis, vel Monasteriis sine licentia Pontificis. 19. Contra judices saeculares, qui in causis criminalibus procedunt contra Ecclesiasticos aosque licentia. 20. Contra eos, qui invadunt terras aut loca Ecclesiae Romanae mediate vel immediati subjecta. Addit Boudart contra raptores suppellectilis et bono- rum Camerae et Palatii Apostolici tempore infirmitatis Pontificis, aut Vacationis Sedis Apostolicae. An praefata Bulla Ccence Domini in Belgio debet ob- servari ? R. Affirmat Henno t. 2. de Pcen. d. 8. c. 8. a. 2. Van Roy et Boudart propendent in eandem partem; quia Bulla illa edita prt> universali Ecclesia et Romae legiti- mi promulgata pervenit ad certam notitiam nostram, quod sufficit saltem pro foro pcenitentiali. Accedit condemnatio per Congregat, univers. Inquis, hujus propositionis ; Bullam Coenee in iis Regionibus , scili- cet in Belgio, in quo promulgatam non esse testantur multif non obligare , probabilis est multorum sententia . Damnata est autem tanquam falsa. Hinc Lessius in Auctario ad 1. 2. verbo Bulla Ponti - fida n. 7. casu 4. pag. 170. dicit, se nou dubitare, quin Bulla Coenae sit recepta in Belgio. Illustrissimus Lindanus testatur, Bullam Cornee Domini esse promulgatam suo tempore anno 1568. in Epistola Digitized by Google 300 DE CASIBUS RESERVATIS* quadam, quam refert Haveesius in Libro do erectam* Episcopatuum in Belgio, pag. 143. Pater Fidelis pag. 7. et alii quidam putant Bilbam il- lam non obligare in Belgio, etiamsi Nuntios Baativ#g- lius eam in hunc fidem ad Episcopos miserit» Poqtife* autem in Balla requirit publicationem. Ad propositionem damnatam reponunt, eam oondem* nationem non immediate processisse a Summo Pontifice ; adeoque non satis constare de votant ate Pontificis, quod absolutfe velit, Bullam illam obligare sine promulgatum* hic tacta. Hinc alii quidam concludunt, casos Bnlto Ckmm,Dot mini censendos non esse blc reservatos Pontifici, quia, cdm super eorum reaervatione disputetur, cassandi spnt tanquam casus dubie reservati, adeoque non reserva)*, secundam eorum principia rutata sapra Num. 193« . Praetermissis disputationibus illis, evidens nobis etfc Bullam Cemee Domini , in Dkeoesi MecUiniensi, quoad aliquos ia ea contentos casus esse receptam et in ebsar* vantia; idque probant Judicia Archi-Episcoporam ef praxis Confessar iorum timoratorum ; pala quoad taere- sim, apostasiam, et quoad lectionem Hbrorom hmretieo- rum, &c. Pierique vero casus Bnll» Cornee cessant in iac Patria, quia materia transgressionis non occurrit. No. 320. DE ALIIS CASIBUS PONTIFICI R& SERVATIS. I. De constitutione Clement, VIII. II. Objectio . III. Ig- norantia excommunicationis cmnexm excusat. IV. Casus reservati ordinarii in hac patria. NEESEN de Pcemt. Tr. 5. q. 4. d. 3. quem sequuntor Boud. Braunm. aliique pinses, dooet per Cfem. VIII. casus Pontifici reservatos, extra Bullam Cfatke, redactos esse ad quinque, qui eunt : violatio immunitatis Ecclesi- asticae, et Clausurae Mentalium, duellum, percussio Cle- rici, et simonia re&lis in triplici materia, et confideuftiaiis in Beneficiis. Verum legenti decreta Congregat, et Clementis VIII. evidenter innotescit, ibidem sermonem dirigi ad solos privilegiatos ; statuitur enim, ut priviiegiati, licfit eis concessa videatur facultas pro reservatis Pontifici per sua privilegia, non possint tamen vi illorum absolvere, nec p^enitentos absolvi a casibus Bullae Coam? nec fi Digitized by Google DB /JASiBtrS HK5WTATM. t 90JL; quinque casibus profatis : nam expressi additur in De- claratione Decreti Congregat. Episc. de 26 Nor. 1602. tpud Manigart pag. 366. Aliis vero Sacerdotibus hujus - privilegia non habentibus nihil de novo concedi . Idem circa privilegiatos postea 7 Septemb. 1604. confirmavit Clemens VIII. in Bulla, Quacumque , qu® legitur tomo 3. Bul Cherub. pag. 160. Obj. Si illa subsistant, casus Pontificii erunt tam nu- merosi, ut nullus Confessarius possit eos scire et retinere; Tete. Confessarii non debent cognoscere omnes casus , Pontificios reservatos ; sed satis est, si cognoscant illos, qui in illa patria, ubi excipiunt confessiones, solent oc- currere ; et qui ibidem usu recepti sunt. Multdm sublevatetdiminui t casus Pontificiae reservation- is, doctrina hodiedum communis, qudd invincibilis, et etiam stricti vincibilis ignorantia excommunicationis annexae eximat ab incursione excommunicationis, adeoque a re- servatione Pontificia, eo quod absit contumacia: juxta cap. 2. tit. 2. lib. 1. in 6. Ut animarum periculis obvietur , sententiis per statuta quorumcwnque. Ordinariorum prolatis , ligari nolumus ignorantes ; dum tamen eorum ignorantia crassa non ftierit aut supina . Imd multi apud Bonae, q. n. 1 1. P. Pauwels t. 2. p. 2. n. 63. existimant, ignorantiam etiam crassam excusare ab ex» communicationis censura, quando lex temeritatem aut sci- entiam e*igft: v.g. si in lege dicatur: Qui scienter, temerario ausu praesumpserit id facere, ete .sit excommunicabis . Cdm autem pleriqne homines inculpate ignorent ex- communicationes illis delictis esse annexas, plerique homi- nes liberi erunt a censura reservata, etsi nop semper a peccato. Qui igitur sunt ordinarii casas Pontifici reservati in hac patria, quos Confessarii scire debent? fi. Illi a Bossuyt aliisqne recenseri solent hb versibus; Hmreais, heeretksi libri, violator azyli, Clausuro’, Cleri, Siroon, temer^que duellans : Mors absit» .Monachus si Saoramenty iqinfctret. De singulb pauca libabimus* •t % c Digitized by L^ooQle 302 DE oasib&s eeseevatis; No, 221. DE H^RESI RESERVATA SUMMO PONTIFICI ET EJUSDEM ABSOMJTIQNE. I. Hceresis externa etiam occulta reservatur in Bulla.' II. , Controversia proponitur. III. Responsio affirmativa. IV. De privilegio concesso Episcopis Betgii per Gr. . XIII. V. -4» privilegium adhuc perseveret. X\. Re- sponsio affirmativa probatur. _ , SUPRA Numero 202. vidimus sententiam magis oom- munem docere, quod Omnis haere sis externa etiam occulta (nisi forte ea, qttad excusata vel reparata fuit al* excom- municatione per ignorantiam) reservata sii Pontifici hi Bulla Ccence Domini , sicut & apostasia N. 203. • ' Quis potest absolvere ab hseres* resei^vata? R. Summus Pontifex, & alii ab eo deputati, vel-de jure authorisati. * * - { ; v,.;- Disputatur, utrvtm Episcopi hodiedum possint absolvere* ab haeresi occulta 'aliisqtte casibus occulti» Bullae Ccence Dominiori Cone. Trid. Sess; 2 4. cap. 6. de Refer., ubi eis conceditur facultas absolvendi ab omnibus Casibus occul- tis Sedi ApostoliOse reservatis. ♦ * R. Bertr. Loth, Tract. 1. a. 1. p. 2. Bosco, aliique susti- nent Episcopis illam faculteteto competeret quia Goncifium Trid., quod est posterius Bullai Caenee^ voluit e&tetriks de- rogare Bullae Ccence. : v Alii, inter quos Suarez t. 4. de Peeivd.30. §. 2. art. 1L pag. 399. & Card. Lugo, item Bened. XIV. de Synodo. Hbl IX. n. 6. & seq. pag. 294. edit. Rom. negant hodie- dum illsim facultatem Episcopis ? quia Pontifices post Concilium Trid. videntur revocasse illam facultatem da- tam Episcopis, eo quod in Bulla Ccence ab eis adjecto videatur revoc&tio hujus facultatis coti cessae, Per cigustis Concilii decreta , in genere vel in specie : 1 quamvis priores, respondeant decretis Conc^Hi generalis non derogati, hisi ejusdem Concilii specialis fiat mentio. Hanc controversiam historici Sc critici* * discussa® re* peries apud Bosco totn. 4. de Poen. d. 8. §. 5. Conci. 3. pag. 221. Itefti aptid Pi Pauw^ls 1. 1. Ni 114. pag, 65. Interea praefata quaestio videtur cessare respectu Epis- coporum Belgii per sequentem quaestionem. An Episcopi Belgii specialem habent potestatem ab- solvendi ab omni hseresi etiam manifesta, ceeterisque omnibus, licfct manifestis, casibus Pontifici reservatis Digitized by Google BE CASIBUS RESERVATIS. 303 «tam in Bulla Cobhcr Domini contentis, a suspensione ac a poenis inde resultantibus, pet* se &• suos deputatos, & in irregularitatibus dispensandi ? Certum est, qudd olim «a facultas competeret Episco- pis Belgii, per Bullam Greg. XIII. ad instantiam Pbil- lippi 11. Hispaniarum Regis, datam 25. Febr. 1576. quam Bullam integram refert Loth.pag. 18.. An Episcopi Belgii hoc tempore possunt adhuc uti facultatibus profatis a Greg. XIII. concessis in Bulla prodicta ? R. Zypseus dejuro Pont, lib.5. de Poenit.& Rem. n. 7. dubitat, maximi ex ecvqudd in. illa Bulla facultas conce- datur tantam sub hac restrictione, Donec aut quousque in - ferior Germania praedicta in pristina Regis praedicti (His* pansarum ) obedientia plenarie et integraliter restituta et re- posita fueriL Jam autem illa profixio temporis videtur cessare & facta impossibilis per pacem, in qua Rex cessit jus suum statibus Hollandiae. Verumtainen Bert. Loth Tract. 1. qusest. 1. art.8. pag. 15. quem sequitur P. Patiw. 1. 1. n. 181. p. 75. sustinet, qu^d Episcopi Belgii hodiedum; possint uti eisdem facul- tatibus; quia conditio rigorose necdum impleta & termi- nata est; necdum enim Germania inferior Regi Catholico integraliter restituta est* Secundo, quia finis privilegii et concessionis facultatum hucusque perseverat, ut scilicet Haeretici, volentes redire ad obedientiam, haberent opportunum # celere remedium , ut loquitur Bulla. Eidem sententi® assentiuntur Sylvius* JYIarchant, Braunuian, ,et Boudart, qui asserit usum Episcoporum. T.5. pagr50i. Observat deinde Bert. Loth« Tr* 1» q. L a. 12. pag. 24. qu6d Episcopi Belgii, inquantdm funguntur officio Inqui- itoris. etiam possint absolvere ab emni hseresi in utroque foro, saltem quando oausa ad eorum forum delata est, vei quando Haereticus spontfe coram Episcopo comparet. Ita Bened. XIV. de Syn. lib. 9. Gap. 4. num. 3. pag. 293. Notent Copfessarii, quamvis polleat potestate absol- vendi a reservatis etiam in Bulla Ccense, non censeantur deputati ad absolutionem ab .beenesi, pisi specialiter ex- primatur ne quidem in ; Jubilmo universali. Bened. XIV. 9. eap* 4w n, 5. pag,, 392* ,eb; lustit. IV. u. 15. pag. Ifi* ^ ; '• ■ f. , . . ; J. t ' Tertid notandum, quM Episwpi bujus patri® soleant 4 Pontifice , petere et obtimwa speciales quosdam faculta- Digitized by Google 304 DE CASIBUS RESERVAT». tes, singulis quinquenniis renovandas, quas descripsi ex litteris Eminentissimo Domino Archi-Episcopo nostro transmissis, et ntiliter hic inserendas judicari, nt unus- quisque cognoscere possit in quibas causis recursum ha- bere possit ad profatum eminentissimum Dominam Archi-Episcopum. Sunt autem tenoris sequentis : La Croix lih. 6. p. 3. n. 849. easdem facultates eisdem ftr£ terminis refert. No. 222. FACULTATES CONCEDI SOLITAS EPISCOPIS BELGII. 1. ABSOLVENDI ab haeresi et apostasia A fida et & Schismate quoscumque etiam Ecclesiasticos tam saecula- res quam Regulares, non tamen eos, qpi ex locis fuerint, ubi S. Officium exercetur, nisi in locis missionum» in qui- bus impune grassantur haereses, deliquerint; nec illas qui judicialiter abjuraverint, nisi isti nati sint, ubi hn- punfe grassantur haereses, et post judicialem abjurationem •illuc reversi in haeresim fuerint relapsi, et hos in foro con- scientiae tanttfm. 2. Tenendi et legendi libros prohibitos Haereticorum, nd effectum eos impugnandi, et alios quomodolibet pro- hibitos, praeter opera Caroli Molinaei, at Nicolai Macchia- velli, et libros de Astrologia judiciaria principaliter, aot incidenter, vel ali&s quovis modo de ea tractantes: ita ut libri ex illis Provinciis non efferantur. 3. Dispensandi in tertio, et quarto simplici et mixto tantum pum pauperibus in contrahendis, in contractis vetd cum Haereticis conversi» etiam in secundo simplici et mixto ; dummodo nullo modo attingat primum gradum, et in his casibus prolem susceptam declarandi legitimi®* 4. Dispensandi super impedimento publicae honestatis j usti t se ex sponsalibus proveniente. ' 5. Dispensandi snper impedimento criminis, ufeutro tamen conjugo m maehinante ; ac restituendi jus petendi dibitum amissum. 6. Dispensandi in impedimentis cognationis spiritualis praeterquam inter levantem et levatum. (Ergo in Bap- tismo.) 7. Hae verd dispensationes matrimoniales, videlicet 3, 4, 5 et 6, non concedantur litsi eum clausula, dummodo mulier rapta non fuerit, et si rapta fnerit, in potestate raptoris non existat, et in dispensationibus hujusmodi declaretur expressi itta» concedi, tarfqttfcm aSedis Apo- stolicae delegato» ad qtt*m affectura ' atiam tenor bujus- Digitized by Google DE CASIBUS RESERVATIS. 805 fkMltet trtn inOerritiir cum expressioufc temporis, ad qood fuerint concessae, aliis- nullae sint. 8. Dispensandi in irregularitatibus ex delicto occulto tant&m provenientibus; excepta di, qu& ex homicidio voluntario contrahitur. 9. Dispensandi et commutandi vota simplicia in alia pia opera, exceptis votis castitatis ei Religionis. 10. Absolvendi ab omnibus casibus reservatis, etiam in Balla CcBTUSBy in locis tamen ubi impune grassantur bse* reses. 11. Delegandi simplicibus Sacerdotibus potestatem benedicendi param en ta et alta utensilia ad Sacrificium Miis® necessaria, ubi noti intervenit S. undtio et recon- «liandi Ecclesias pollutas aqu&ab Episcopo benedicta, et in casa necessitatis etiam aqua non benedicta ab Epis- copo. J * 12. Conferendi ordihes extra tempora, et non servatis interstitiis usque ad Sacerdotium inclusivd. 13. Dispensandi super defectu setatis unias anni ob operariorum penuriam, ut promoveri possint ad Sacerdo- tium, si ali&s idonei fuerint. 14. Consecrandi olea cum quinque saltem Sacerdotibus, non tamen extra diem Coense Domini, nisi necessitas aliud urgeat. 15. Celebrandi bis in die, si necessitas urgeat, ita ta- men, ‘ut in prima Missa non snmpserit ablutionem ; per unam horam ante aardratn, et aliam post meridiem ; sine Ministro ; sub Dio, et sub terra, in loco tamen decenti, etiamsi altare sit fractum vel sinfc Reliquiis Sanctorum et prssentibu* hsereticis, schismaticis, infidelibus et excom- municatis, et aliter celebrari non possit. Caveat verd ne pttedict& facultate seu dispensatione celebrandi bis in dio aliter qu&m ex gravissimis causis et rarissimi utatur, in quo graviter ipsius conscientia oneratur. Quod si hanc eandem facultatem inferius apponendam communicare, ant causas ea utendi alicui, qui 4 S; Sede hanc facultatem obtinuerit, approbare visum fberit; serib ipsius conscien- tias injungitur, ut paucis' dumthxafc, iisque maturioris prudenti® ac zeli, qni abSoliittf tiecessarii sunt, nec pro quolibet lotoo, sed ubi gravis * necessitas tulerit, et ad breve tempus eandem communicet, aut respecti ve causas approbet. 16. Deferendi SS. Sacramentum occultd ad infirmos tini lumine, illudque sin& eodem retinendi pro eisdem 2 c3 Digitized by Google % 306 OAWBS* infirmis in loco tamen decenti, si ab Haeretieis wt infide- libus sit periculum sacrilegii. t 17. Induendi vestibus saecularibus, si aliter rei transire ad loca eorum curse commissa, vel in eis permanere non poterunt. 18. Recitandi Rosarium vel alias preces, si Breviarium secum deferre non poterant, vel divinum officium ob aliquod legitimum impedimentum recitare non valent. 19. Dispensandi, quando expedire videbitur super esp carnium, ovorum et laetici n iorum tempore jejuniorum et praesertim Quadragesimae. 20. Communicandi has facultates in totum Tei in parte, prout opus esse secundtim ejus conscientiam judicaverit, sacerdotibus idoneis in conversione animarum laboran- tibus, et praesertim tempore sui obitus, ut Sede vacante sit qui supplere possit, donec Sedes Apostolica certior facta, quod quamprimum fieri debebit, per Delegateg, aut per unum ex eis alio modo provideat. 21. Et prsedictse facultates gratis et sine ulla mercede exerceantur, et ad quadriennium tantum concessae inteb ligantur. 22. Utendi eisdem facultatibus in civitate et Dioecesi ad quinquennium tantum. Feria quinta die 30. April. 1716. “ Sanctissimus D. N. “ D. Clemens divina Providentia PP. XI. in particulari “ audientia data rever. Assessori S. O. prout ipse retu* “ lit, concessit retroscriptas, et controscriptas facul ta- u tes R. P. D. Philippo Thoms? ab Alsatia, de Bonssn, 4S Archi-Episcopo Mecbliniensi in Belgio ad quinquep- *( nium, ita tamen, ut iis nullo modo uti possit extra fines “ suae Dioecesis. Signatum erat : Cardinalis Spada» et “ inferius Joseph Bartolus S. Romanae et universalis In- “ quisitionis Notarius, et appositum erat sigillum Sano- *< tissimi D. ad latus in hostia rubra.” Notandum, quod illa facultatum praedictarum conces- sio non cesset per annnam Bullae Ccence Domini promul- gationem, in qua revocantur omnes facultates concesse, quia non revocantur facultates, quae concessae sunt a sancto Officio, neque qnae datae sunt e^ fine praeveniendi annuam promulgationem BuUae Ccem Ita La Croix Jik» 6. p. 3. n. 848. Digitized by Google •R CASIBUS' HBSWIVATWi S07 No. 223. DE LECTIONE LIBRORUM RESER- VATA SUMMO PONTIFICI. l. T&ttus Bulla. II. Ignorantia crassa excusat III. Libri non Haretici excluduntur. IV. Retinenscosnpre- kanditur. V- Proposit damn. VI. ZtArt de Edigione tractantes. VII. Datur parvitasmaterue. VIII. Audi- ens lectionem libri prohibiti . I X. Sub libro intelliguntur alia scripta. X. Originali prohibito prohibentur transla- tiones. XI. Liber scriptus d Catholica, qm . postea sit Haeret. IN Bulla Canes Domini excommunicantur excommu- nicatione Pontifici reservata. Scienter legentes aut retines* tes, imprimentes, seu quomodplibet deferentes libros HtSreti- eorum, et Apostatarum* haresim continentes , vel dePts&gione tractantes. Nota, quod ignorantia etiam crassa hic excuset • cen* sura & reservatae», propter particulam scienter, scientiam enim excludit ignorantia. LaCroix lib. 7. n. 245, im& ignorantia affectata excusat, ait La Croix ifcjicL 7. n. 846. cum Bonae, t. S. pag. 9. contra Suarez, medo ■ non sij; temeraria, uti dum novit publicam famam, et tamen nec credere vult nec inquirere. - CAm dicatur : Herpeticorum et Apostatarum legentes i non comprehenduntur i legentes libroc Ethnicorum, vel Ca- tholicorum Scriptorum, quamvis hceresim contineant. La Croix. 7. n. 334u Si tamen isti libri sint prohibiti specialiter ob h aeres i m vel falsi dogmatis snspicionern, eosdem legens incurrit excommunicationem latam in Regula 10. Indicis Concilii Trid. at non reservatam : veram prohibitioni talis libri aliquando annectuntur speciales pera» et Censuro etiam reservat», proinde tenor deereti prohibentis inspicien- dus est. An retinens libram hseretici, hseresim continentem, animo ndn .legendi eum, .subjaceat censuro Cante Donum f R. Affirm. retinens enim in BaUa distinguitur & legente. Videtur tamen innoxius, qui libram illum tradit sub aliena potestate alteri os habentis facultatem retinendi# donec, vel eum vendere poterit, vel licentiam retinendi acquisiverit. Digitized by Google DE CARB08 RESERVATIS. 308 Nota prop. damn. ab Alex. VII. Libri prohibiti donec i expurgentur , possunt retineri, usque' dum adhibita diligenti& corrigantur . 45. Qui libri dicuntur de Religione tractare ? R. Qui tractant de Fide, de ' Ecclesia, de Ritibus Eccle&ise, item qui continent commentaria in Scripturam Sacram ; vel conciones aut' Theologiam, quibus annume- rantur libri morales et precum. Non comprehenduntur in Bulla Ceenee Kbri Haeretico- rum Politici, Medici, Juridici, Historici, &c. nisi haere- siro contineant. La Croix lib. 7. n. 331. 832. Datur parvitas materiae in lectione libri, sicut et tem- poris in ejus retentione. Qui comburit librum, videtur satisfacere, in locis ubi non viget S. Inquisitio. Audiens lectionem libri prohibiti incurrit poenas, ait Suarez,et P. Fidelis; sed Sylvius, Ita Croix, aliique restringunt ad mandantem, sive ad eum, qui perit sue nomine legi; quia censetur legere per alium. Sub prohibitione libri videntur intelltgi conciones, theses, quaestiones, epistolae, .licet manuscriptse^ quia «quivalent parti libri, praesertim cum hodiedum indi- geant approbatione : et prohibitio liborum censeri de- beat, non res odiosa, sed favorabilis Fidei et Ecclesia, adeoqne extendenda. La Croix lib. 6. n. 337. Prohibito libro originali, censentor prohiberi transhk tiones ejusdem in alias linguas, (nen semper e contra) soletque id inseri in decreto prohibitionis; i» quo etiam solet explicari locus editionis et integer titulas, non ad exclndendum alias editiones sub aliis titulis, ; sed ad - sig- nificandum quo exemplari usi sint censores, ak Steyaer* tius. La Croix lib. 7. n. 370. citat declarationem Clemen- tis VIII. An liber hseresim continens, compositus a Catholico, qui postea prolapsus in bseresim in ea moritur, annmne* r and as sit libris haereticorum in Bulla Coeme Domini prohibitis ? R. Negat quidem Bonae, t. 3. p. 12. n. 21. sed La Croix lib. 7. n. 336. aliiqne affirmant, quia militant idea periculum et odium Authoris, ac ei scriptus foret in statu uaeresis, et verfc nunoupari potest liber haeretici hominis, saltem quando scriptus est spiritu haeretico. Sic scripta Lutheri contra Indulgentias, antequam fieret haereticas, jam habentur tanquam scripta haeretici. . • Digitized by Google DE CASIBUS RESERVATIS. 509 Vocatur antem hic haereticas, qui ut talis denuntiatus est, vel condemnatus, vel communi judicio ut talis habetur. No. 224. COROLLARIUM. I. De libro Jansenii prohibito . II. ' Legens librum III* Quesnelli incurrit ' exeomm. Bulke Ccence Domini IV. Item rejiciens pertinaciter Bullam Unigenitus . V. Pro- hibitio libri Rontce promulgata sufficit. VI. Episcopi prohibent libros, VII. Et dant licentiam legendi. VIII. Cum licentia legens ex curiositate. IX. Legens libros Guil. van Roost incurrit excommunicationem Bulke Cceme. X. Etiam habitantes Antverp. XI. Objectio. XII. Besp. AN legens vel retinens, &c. librum Jansenii prohibitum incurrit excommunicationem reservatam in Bulla Ccence? R. Negative: quia non est liber haeretici; Janseniqs enim haereticus non fuit habitus. Incurrit tamen excom- municationem latam in Recula X. Indicis Cone. Trid. imo, si aliquam ex 5. propositionibus teneat pertinaciter, idque signo prodat, incurrit excommunicationem serva- tam in Bulla Ccence tanquam haereticus externus ; suqt .enim Propositiones illae damnatae tanquam haereticae. An legens vel retinens, &c. librum Quesnelli prohibi- tum, obnoxius est excommunicationi reservatae in Bulla Oena Domini? R. Affirmativi : quia est liber haeretici continens bmresim : perstitit enim ipse in haeresi m suo libro dam- nata, usque ad finem vitae, et in appellatione a constitu- tione Unigenitus ad futurum generale Concilium ; prout constat ex ejus protestatione in lecto mortis die 28. Noy. 1719. idque publicd notem est, et in relationibus publicis seu gasulis, divulgatum fuit. Illi etiam, qui Bullam Unigenitae pertinaciter rejiciunt, vel unam ex propositionibus damnatis , haereticam tenent, docent, defendunt, fiwv idque signo exterpo ostenderunt, subjacent tanquam rei haeresis externae, excommuuica- tioni reservatae in Bulla Ccbhcb Demini. lnterim certum est, qudd Clemens XI. per speciale Breve, Universi Dominici gregis cura, de 13 Julii 1708. praefatam librum Quesnelli damnaverit tan quam sapien- tem hasresim, eundem prohibuerit sub excommunicatione Summo Pontifici reservati: La Croix lib. 6. n. 3 67. Providi notat Steyeertius Tr,vdo Fide dUp. 22* n. 5. Digitized by Google 310 DE CASIBUS RESERVATI*. pag. 77. quod prohibitio libri, Romae publicata, obliget absque promulgatione in Dioecesibus singulis aut placito Regio ; quia decreta librorum prohibitoria non condunt jus novum, sed supponendo jus^vetus et receptum regn* larum Indicis Concilii Trid., determinant modo, quis liber et quo ordine haberi debeat juxta easdem Regillas. Re- gulae autem Indicis in Belgio recept» sunt. Steyaert ibidem n. 5. pag. 75. Episcopi in suis Dioecesibus libros prohibere possunt, ut notatur in Regula decima Indicis Cone. Trid. adeoqoe et propositiones censurare saltem provisionaliter. La Croix lib. 7. n. 394. Episcopus similiter concedere potest licentiam legendi libros a se prohibitos ; addit Bonae, t. 3. fol. 9. n. 10. et vetitos tantummodo per Indicem Concilii Trid. sed non legendi libros haereticorum; Solent interim Episcopi liabere speciales facultates & Pontifice permittendi etiam illorum lectionem. Vide supra Num. 222. La Crbix lib. 7. n. 389. disputat, utrum Superiores Regulares possint suis dare licentiam legendi libros prohibitos. In litteris illius licentiae permittitur lectio ad effectm libros illos impugnandi. f , Notant circa hoc Authores, quod, si quispiam habens licentiam illam K legat ex curiositate, peccet quidem, sed non incurrat tamen excommunicationem, quia illa clau- sula non est revocatoria licentiae, cum talis restrictio ndn adjungatur. La Croix lib. 7. iu 346. Braunman. “ An legens vel retinens, 8cc. libros Gmlehni Van Booti, quondam Plebani Mechliniae, prohibitos ab Eminentissimo Domino Archi-Episcopo MechliUiensi, incurrit exooni- municationem reservatam in Bullh Ccence Domini f R. Affirmative: ratio est, qudd illi sint libri hominis haeretici continentes haereshn. In decreto enim de 29 Augusti 1728. declarantur illi libri' continere errores Calvini, Jansenii, Bnii et Questielli, &c. et in sententia de 20 Augusti declaratur esse haereticus ; ergo, &c. 1 An habitantes in Dioecesi Antvefpiensi vel alia, ibiqne legentes praefatoslibtos damnatos^i/l VanRobst, incurrant excommunicationem reservatam in Bulla Ccena Dominii R. Affirm, quia legunt librum haeretici continentem haere sim. ’» * 4 1 Obj. Damnatio et sententia Arohi-Episcopi Mechlit- ensis non obligat homrue» alterius Dioecesis; ergo illi non incurrunt poenas vel oxcomnitoiieatioReai. * * • - Digitized by Google Dfe CASIBUS RESERVATIS. 3il ' R. Concedo antecedens et nego conseq. Veram enim est, quod Antverpieoses non incurrant poenas vel ex- communicationem Jatamab Archi-Epi scopo Mechliniensi, sed qubd incurrant excommunicationem latam a Ponti- fice in Bulla Coence Domini . Nimirum per sententias Archi-Epi&oopi - Mechliniensis legitijne et notorietate, juris constat, qudd dictus Gwl. Van Roost sit haereticus, et qupd ejus libri contineant haeresim ; his suppositis, obliget lex * Bullae Coence Domini quotcumque alterius; Dioecesis. Haec dicta subjicio correctioni, quia Scripto-; rem non inveni, quem sequar. Prudens Pastor circa retentionem alicujus libri prohi- biti quandoque paulisper dissimulat com eis, qui eundem retinent bona fide, ne ex peccato materiali faciat formale Latius in Tractata de Fide agitur de libris prohibitis,, et lectione Scripturae Sacrae in lingua vulgari. No. 225. DE VIOLATIONE IMMUNITATIS EC- CLESIASTICAE. J IN Bulla Coence Domini Num. 14*. 15. et sequentibus fertur excommunicatio reservata contra Judices violantes libertatem ecclesiasticam, et Clem. VIII. in Bulla Qua- cumque 1604*. t. 3. Bullarii pag. 160. declarat generali1 locutione, reservari violationem immunitatis et libertatis ecclesiasticae: sed hodietium respicere oportet locorum usum et observantiam. De quibus egimus in Tract. de Relig. Num. 196. Similiter ibidem resolvimus idem de immunitate reali. Ibidem etiam Num. 198. explicuimus moderationem immunitatis localis sive privilegii azyli, et qui criminosi eodem non gaudeant. No. 226. DE VIOLATIONE CLAUSURAE MONI-> ALIUM. Cone, Trid. Sess. 25. de Reg. c, 5. j i. An requiritur , ut ingressus fiat ob malum finem ? 1 1. Mulier ingrediens Claustra Monast. virorum incurrit1 ex- comm.reserv. III. Qucestio. W. Exceptiones. J HiEC violatio Clausurae Monialium annexam habet excommunicationem reservatam Summo Pontifici. . Juxta Bullam 28. Qreg. XIII. quae incipit ; Ubi Gratiae in Bullario Cher. pag. 393, . Digitized by Google 312 DE CASIBtJS RESERVATIS. Quid significatur per violationem Clausurae Monialium? R. Significatur ingressus illicitus intra Claustrum Mo- nasterii Monialium. In idem recidit, sive Claustrum illud dicatur Papale, vel Episcopale, aut Regulare. R. Addunt passhn Authores r Ingressus ob malum eo qudd quaedam declaratio Card S. Congreg. de 26. Nov. 1602 apud Manigart pag. 1125. ita respectu privi- legiatorum loquatur ; quem ingressum Daelman fbl. 188. interpretatur ad finem libidinis : sed nec Clemens VIII. in Bulla 115. Qaeecumque anno 1604* neque Greg. XIII. in Bulla 18. Vbi gratice , praefatas restrictiones exprimunt; hic enim directe dicit : Sanctimonialium quieti et tran* quillitati consulere cupientes: mentionem non facit mali Jinis aut libidinis; voluerunt enim Pontifices consulere non solum castitati Monialium, sed etiam quieti et tran- quillitati earum. Constringitur censura, non solum is, qui infringit clausuram, sed etiam qui porta patente intrat. An excommunicatio reservata afficit solas illas per- sonas, quffi praetextu privilegiorum praesumunt ingredi Claustra Monialium. R. Suarez de excom. disp. 22. Sect. 6. n. 14. cum aliis respondet affirmativi, quia id habent verba legis, quibus standum est. Sed Filii ucius t, 1. Tr. 15. c. 5. n. 118 & 119. pag, 552.. docet, . quascumque personas, ingredientes illiciti Claustrum Monialium, etsi non praetextu privilegiorum, subjici excommunicationi reservatae, idque servare usum Sacrae Poepitentariae. Accedit declaratio S. Cpngregat.de IS Julii 1632. Adjungit Bertr. Lotb. Tract. 23. de Mon. 3. 3. a. 12. pag. 716. Gregorium XIII. vivae vocis oraculo eclarasse, mentem suam fuisse prohibere ingressum omnem inordinatum. Ratio accedit, non luisset satis provisum quieti Monialium, si personae solae privilegiat® exclusae fuissent, non aliae, quae intrant sine praetexta privilegiorum aut facultatum. An igitur quispiam ingrediens Claustrum MonipHui^ ex petulantia, vanitate vel curiositate, eximitur ab ex* communicatione reservata ? R. Ex praedictis patet, id non esse certum, cum opiniones super e6 sibi opponantur. ^ Certum est interim, qudd sic ingredientes incurrant excommunicationem latam in Cone. Tr. @ess. 25. de Reg» c. 5. sed haec non est reservata. Digitized by Google DE CASIBUS RESERVA TK. SIS In eadem Balla Greg. XIII. Ubi Gratia, e&dem ex* communicatione reservati percutiantur superiores Mo- diales admittentes in Claustrum causa aliquam per* sonam. Bened. XIV. Instit. 85. pag. 550. Profatus ingressus in Claustra Monialium prohibetur tam mulieribus quam masculis, etiam Monialibus alterius Ordinis, An etiam Reges et Regum filii comprehendantur ? R. Dubitat Bonae, quia expressio legis est generalis ; negat Loth a. 13. pag. 717. quia non exprimuntur illm personae, quae tamen dignae sunt specialiter nuncupari. An pueri possunt intrare Clanstra Monialium ? R. Usus id tolerat, antequam venerint ad usum ratio- nis. Bonae, t. 1. q. 3. p. n. 5. Negat tamen Coraitolus apnd Loth q. 3. a. 13. p. 218. amentes puberes non licet admittere, quia sunt objectum libidinis. Inspicienda ubique sunt statuta Monasterii & consue- tudo, alibi enim in Claustrum recipiuntur puellae ad iu- str notionem, absque intentione amplectendi statum Reli- gionis. Manigart p. 1. c. 11. de Cens. p. 371. Bonae. 1. 1. de Claus. q. 4. puncto 4. n. 15. fol. 539. Nigrae Sorores, & Moniales Hospitalium non solent vivere sub Clausura. Sub Clausura solent comprehendi dormitoriam, refec- toriam, ambitus, hortus conventualis, &c. Quae sunt causae, ob quas licitus est ingressus intra Claustrum Monialium ? R. Prima est necessitas; sic ingrediuntur Medici, Con- fessam in aegritudine Monialis, operarii ex causa praestandi eperis. Secunda est licentia Summi Pontificis vel Episcopi, item Provincialis respectu Monasterii sibi subjecti : non sufficit licentia Abbatissae vel Priorissae. Haec licentia non debet concedi sinfc justa causa; non licet enim ipsi Episcopo Claustrum Monialium ingredi sin& justa ratione, Gregor. XIII. Bulla Dubiis in Bulla Cher. fol. 393. vide Bonae. 1. 1. de Claus. q. 4. p. 2, 3 & 4. fol. 536. Usus solet permittere ingressum in Monasterium, quando Septa Claustri sunt diruta, donec sint restituta. Ex causa visitationis potest Superior intrare, Loth pag. 721. cap. 2. 1.70, Per Constit. Pii V. Decori Sf honestati in Bulla Cher. t. 2. pag. 184. prohibetur Moniali, egres- sas b Claustro sub poena excommunicationis reservatae Digitized by Google DE CASIBUS RESERVATIS* 314 Boram o Pontifici ; nisi ex causa magni incendii , vel infir- mitatis leprce aut epidemice: quibus Scholastici solent ad' jungere aquarum eluvionem, hostium incursum, aedifici- orum imminentem ruinam. Addunt aliqui morbum quem- cumque, ex quo secundum judicium Medici Monialis erit moritura, si non mutet aerem : nisi specialia instituta vel consuetudo obstent ; sed hunc ultimum morbi non con- tagiosi casum non admittit Bert Loth. Tract. 23. art. 10. pag. 713. cum aliis ab ipso citatis, ed quod non spectet bonum commune, sed privatum incertum cum detrimento frequenti clausurae. Mulier violans, sive ingrediens illicite Claustrum Mo- nasterii virorum Religiosorum, incurrit excommunica- tionem reservatam Summo Pontifici juxta Bullam Pii V. Regularum personarum ; & Greg. XIII. Ubi Gratia. Su- periores & Religiosi eam admittentes insuper incurrunt pri- vationem officiorum & suspensionem a Divinis ipso facto. Recurrit iterum quaestio, utrum illa excommunicatio afficiat solas mulieres, quae praesumunt ingredi titulo pri- vilegiorum, quod affirmat Suarez, sed opponitur consti- tutio motus proprii Pii V. quae incipit: Decet Romanum Pont, ubi declarat mentem & intentionem suam fuisse* quod prcefatce Litterce regularium Pers . non solum compre- henderent mulieres habere prcetendentes facultates ingrediendi Monasteria , sed etiam quascumque mulieres alias , tam ut genere quam in specie. Bullar. Cher. t. 2. fol. 198. Mirum, qudd Suarez istius mentionem non faciat. Idem Pontifex ibidem quasdam exceptiones admittit, nempe quando mulieres comitantur processiones, vel cor- pora ibidem sepelienda, vel Missae aut Conciones cele- brantur. No. 227. DE PERCUSSIONE CLERICI. I. Tenor reservationis. II; Explicantur verba Si quis, co- operantes comprehenduntur . III. Objectio. Iv, Quid significetur per verba. Suadente Diabolo? V. Jocus excusat. VI. Item ignorantia. VII. Excusatu*, qm vim vi simili repellit. VI II. Qui intelligantur sub nomi- ne Cleric. IX* Qui sub nomine Monachi, X. Quid per violentas manus significetur. XI. Clericus non po- test cedere privileg. Canonis . Episcop . absolvit d percus- sione levi. XII. Item d mediocri Seminaristas. ALIUS casus Summo Pontifici reservatus per Inuoc. III. in Cono. Later, c. 15. legitur in Decreto Gratiani, Caus. 17. q. 4. Can. 29. Digitized by Google J>E CASIBUS RESERVATIS. 315 Si quis suadente diabolo hujus sacrilegii reatum incurre- rit, quod in Clericum vel Monachum violentas manus injece- rit, Anathematis vinculo subjaceat : fy nullus Episcoporum illum pnesumat absolvere (nisi mortis urgente periculo, Sfc.J Vocatur hoc Privilegium Canonis. Singula hujus Canonis verba explicant Neesen Tract. 5. de Cons. q. 2. d. 4. Bonae, de Excom. disp. 2. q. 4. fol. 335. Tol. Instr. Sac. lib. 1. c, 31. Binsf. .P. Pauwels t. 2. part. 2. cap. pag. 154. aliique. Filliuc. 1. 1. Tr. 15. & 5. de Cens. n. 4. concinnavit ejusdem Tabellam p.541. Summa- rie notamus sequentia. Sub verbis, Si quis, comprehenduntur omnes, qui censurae sunt capaces per Baptismum & usum rationis sufficientem, viri & mulieres, etiam impuberes. Doctores extendunt ad mandantes, & consentientes consulendo aut cooperando, quamvis solfim privativi, puta si pater non impediat filium percutientem Clericum ; idque deducunt ex aliis capitulis quantos, Sf mulieres lib. 5. t. 39. de Sent. excom. dum nempe effectus percussionis ex eo consensu sequitur. Quid si hujusmodi mandans vei cooperans confiteatur ante effectum secutum ? R. Potes absolvi k communi Confessario, quia necdum contraxi^ censuram : si postea percussio ex ejus coope- ratione ponatur, tunc incurret excommunicationem reser- vatam, a qua deinde absolvendas est per Superiorem ; non implicat enim justum subjacere poenae excommunica- tionis. Sub verbis, Suadente Diabolo , significatur peccatum mortale in ratione Sacrilegii. Hinc non comprehenditur percussio Clerici correctionis vel correptionis gratia per parentem aut magistrum : dum tamen majoribus Ordinibus insignitus est, reverentia & dignitas Ordinis non videtur permittere tam servilem cor- reptionem ; dantur alii modi corripiendi. Eximitur insuper ab excommunicatione percussio joci vel ludi causa. Excusat etiam ignorantia invincibilis statfis clericalis vel Monachalis, cum excuset a circumstantia Sacrilegii. Quid si quis percutiens Joannein Clericum, putet se percutere Petrum Clericum ? R. Incurrit casum, quia formaliter, et materialiter per- cutit Clericum, ejusque actio est injuriosa statui cleri- cali. Aliud dicendum, si intendens percutere Joannem* Digitized by Google DE CASIBUS RESERVAT». si& erret, & ictos per infortunium attingat Petrum Clericum adstantem, quia percussio Petri est involuntaria. Denique eradit excommunicationem reservatam, qui vim vi simili repellit, jnxtu cap. 2. Sivero de Seni, ex- coram, ad defensionem vitte, bonorum, aut pudicitiae: v.g. si filia Clericum eam inhonesti attrectantem percutiendo a se repellat. Ob sola verba injuriosa non licet Clericum percutere» quia non est vis similis. Plures exceptiones describit P. Panweh loco eit. et a n. 25 ad n. 265. enumerat octo casus, in quibus Tonsurati privantur privilegio Canonis, qnm omnia • summarife in Schemate proponit Filliuc. t. 1. Trid. 15. & 5. de Cens. n. 45. pag. 441. Per Clericum intellige, non solos insignitos Ordine Sa- cro, sed et solitm Tonsn ratos (si non sint privati privile- gio Canonis) saltem dom Clericalem Habitum et Tonsu- ram deferre soliti deserviunt alicui Beneficio vel Ecclesiae, aut in Seminario vel Universitate versantor. Id enim re- quirit Concilium Trid. Sess. 23. cap. 6. de Ref. pro privile- gio fori. Ita Neesen. Navarrus tamen latiilks extendit ad alios Clericos apud P. Pauwels nam. 260. Sub nomine Monachi veniunt Religiosi professi, etiam Conversi, qui Fratres nuncupantur, et ipsi Novitii ; nvR Moniales cum suis Conversis et Novitiis, Per verba violentae manus injecerit, intelligitur qualibet actio injuriosa extern^ et inferne mortaliter mala, illata praefatis personis an* ?ei>us ipsis personaliter adhaerenti* tos : v. si quis eas personas manu, pede, ense, baculo, *apide, &c. laedat aut percutiat, in carcere retineat, vestes a corpore dilaceret, sputa in faciem ejiciat, caput htto, cinere, aqu& vel sordibus conspurcet, equum cui insident oceidat vel violentfe retineat; haec enim sunt gravia com- parative ad honorem eis debitum. Iste tamen evadit censuram, qui clanculd clepit marsu- pium Clerici vel Monachi, aut alia furtivfe capit : uti et ille qui sola verba injuriosa jacit in eosdem. An percutiens liberator a censura, si Clericus dederit licentiam et cesserit privilegio Canonis ? R. Nullo modo, quia Clericus invalrdfe et illiciti cedit illi privilegio, quia statutum est pro bonore et reverentia totius Cleri, cm ipse cedere non potest. Doctores solent distinguere Clerici percussionem, in enormem; mediocrem, et levem attamen mortalem r et attribuunt Episcopo potestatem in utroque foro absol- Digitized by Google DE CASIBUS RESERVATIS. 317 vendi a percussione levi suos juxta Cap. 17. Pervenit de Sent excom. item absolvendi a mediocri percussione patrata inter Clericos, qui simul vivunt in Seminario Episcopi juxta Cap. 9. quoniam de vita et lionest. Cler. - Addit Neesen etiam ab enormi, quod negat P. Pau- vels, quia in fine capituli subjungitur : “ nisi atrocitas facti graviorem poenam exspectet.” No. 228. DE SIMONIA RESERVATA SUMMO PONTIFICI. I. Simonia circa tres materias reservatur Pontifici . SUMMO Pontifici reservatur simonia realis, quse ex- communicationem habet annexam, adeoque ea sola, quse committitur circa triplicem materiam, ae qua supra n. 204. videlicet circa collationem Ordinum et collationem Beneficiorum juxta Extrav. Cum detestabile . Uti etiam simonia confidentialis circa Beneficia juxta Bullas Pii IV. Romanum, et Pii V. Intolerabilis. Item simonia circa ingressum Religionis juxta Extrav. Sane de Sim. Plura huc spectantia explicuimus supfra n. 204. p. 334. et in Tract. de Religione Num. 210 et 211. No. 229. DE DUELLO CASU RESERVATO. I. Duellantes. II. Item provocantes et cooper antes. III. Descriptio Duelli. IV. Qui excusentur. DUELLUM annexam habet excommunicationem re- servatam Summo Pontifici per Bullam Clementis VIII. Qucecumque , juxta tenorem Bullae illius vices , et Bullam Greg. XIII. Ad tollendum : quas omnes Constitutiones Bened. XIV. anno 1752. in Constitutione Detestabilem confirmavit et ampliavit. Legatur Decretum Concilii Trid. Sess. 28. de Reform. cap. 19. Casum hunc . reservatum incurrunt, non solilm ipsi duellantes, sed etiam ad duellum provocantes, et illud aoeeptantes, licet duellum non subsequatur: item man- dantes et consulentes, nisi tempestive efficaciter revoca- verint: et omnes cooperantes aut se immiscentes item ex composito spectatores ; etiam Duces militum .et Do- lium locorum non impedientes, &o. 2 d 3 Digitized by Google 318 DE CASIBUS RHSffiBVATIS. Duellum hoc. describi solet: duorum plurium ve singu- lare certamen privatis auspiciis ex composito, designatis loco et tempore, inituro, cum periculo occisionis ; addunt Bonae, et Filliuc. mutilat i onisaut vulneris. Hinc non inebrrunt casum, qui ex ira vel rixa conti- nuo procedunt ad pugnam : neque illi, qui solum pugnis aut levioribus bacillis congrediuntur. Prolixiora videbis apud Bonae, t. 2. de Excom. disp. 2. q. 6. fol. 346. Filliuc t. Tract. 15. fol. 559. Mar- chant, &c. No. 230. DE EXCOMMUNICATIONE RESER- VATA LATA CONTRA RELIGIOSOS EX CAUSA ADMINISTRATIONIS SACRAMEN- TORUM. I. Verba Legis . II. Sacerd. sceculares non cofnprehenduii- tur . III. Comprehenditur Minist., licet non per moduin Viatici . ILEC lata est a Clement VIII. in Concilio Viennae, tt legitur inter Clementinas 1. 5. tit. 7. cap. 1. sub bis ter- minis. Religiosi, qui Clericis avtLaicis Sacramentum Extrma- Unctionis , vel Euckatistice ministrare , Matrimomave serfem- nizare , non habita super his Parochialis Presbyteri licentia speciali, aut qui excommunicatos a Canone, preeterquam m casibus a jure expressis, vel privilegiis Sedis Apostolica concessis eisdem, vel a sententiis per statuta Provincialia aut Sy nodalia promulgatis , seu d poena et culpa absolvere quem- quam praesumpserint, excommunicationis incurrant sentend- ttm ipso Jacto, per Sedem Apostohcam dumtaxat absolvendi; quos etiam locorum Ordinarii (postquam de hoc eis consti- terit) excommunicatos faciant publice nuntiari, donec de absolutione ipsorum eis fuerit facta fides, nullo Religiosis eisdem super hoc exemptionis, vel alio Privilegio suffragan- te. Quibus etiam in virtute sancte obediendee et intermina- tione maledictionis oetemoe districtius inhibemus, m in sermo- nibus SUis Eccfosiatum Prodatis detrahant : aut etiam retra- hant Ldieos ab Ecclesiarum frequentia vel accessu . Ex Textu praefato concluditur, quod Sacerdotes «*• uutares eosdem praefatos excessus committentes pnt&r tis poenis non constringantur, «jura restrictio fit ad Reli- giosos. Dubium quondam exortum fuit, utrum sub oxeummu Digitized by Google DE CASIBUS RESERVATIS. SIO meatione reservatu eom prehendatur administratio Eucli- aristim, non per modum Viatici, sed causa devotionis solum. Responderunt Doctores Lovan. anno 1644. 23 Junii, non esse distinguendum, cum Pontifex non distinguat. Videri etiam potest P. Pauw. tom. 3. parte 2. cap. 2. pag. 437. Consuetudo et privilegia permittunt Religiosis admi- nistrare SS. Eucharistiam in ipsorum Ecclesiis, excepto primo die Pascbatis. No. 231. DE ABSOLUTIONE A CASIBUS RE- SERVATIS. I. Summus Pontifex potest dare facult. absolvendi a reser- vatis Episcopo. II. Facultas pro casibus Pontificiis non extenditur ad Episcopales. III. Proposit. damn. IV. Quid possint privilegiati circa casus Pontifici reservatos. QUIS potest absolvere a casibus reservatis? R. Superior reservatis, reservantis Superior in eodem foro, eorum Sticcessores ; iique omnes id possunt potes- tate ordinaria : item absolvere possunt Delegati ab ali- quo eorum, vel a jure autborisati. Proinde potest Summus Pontifex concedere potestatem delegatam absolvendi a casibus Episcopo reservatis; verum non solet nec censetur id facere, nisi specialiter exprimat (quo casu Litterae potestatis concessae ostendi debent Ordinario loci) ita ut Confes8arius, etiam regu- Jaris et privilegiatus, iicfct praeditus sit facultate absol- vendi ab omnibus casibus Pontifici reservatis, etiam in Bulla Ccence, non ideo valeat absolvere a reservatis Epis- copo; imo si idem casus supponatur reservatus Ponti- fici et Episcopo, requiritur facultas ab utroque obtenta. Ita La Croix lib. 6. p. 2. n. 1629. Manig. c. 10. n. 4. Neesen de Poen. Tract. 5. q. 4. dub. 11. probat per multa Pontificum Decreta, qudd Regulares vi privile- giorum absolvere non valeant £ casibus Episcopo reser- vatis. Ia hanc rem Alexander VIII. proscribit bas proposi- tiones : u Praelati Regulares possunt in foro conscientiae absolvere quoscumque seculares ab lueresi occulta, et ab excommunica- tione propter eam incursa Est. 4. “ Mendicantes possunt absolvere a casibus Episcopis reser- vatis, non ‘Obtenta ad id Episcoporum facultate Est. 12. Digitized by Google DE CASTBU8 RESERVATIS. 320 Quamvis aliqui ante vel circa condemnationem harum . propositionum contrarium docuerint, non reperi tamen ullum modernum Scriptorem, qui audeat contradicere; ity ut haec res modo ab omnibus habeatur practicb certa. . . Quid et quantum valeant privilegia Religiosorum ad absolvendum a reservatis Pontifici, directe non concernit Seminaristas nostros : ea multum restrinxit Urbanus VIII. revocando indnlta omnia vivae vocis oraculo con- cessa per Const. Alias. Et Clemens VIII. Const. 115. anno 1604*. Qcecumque a Sede §. 9. in Bulla Cber. fc, 3. fo). 169. excepit casus Bullae Ccmm et percussionis Clerici ac Duelli, &c. Nec eos juvat, quod eorum privilegia fortS postea sint rursum confirmata, quia Privilegia revocata non confir- mantur, sed sola rion revocata ; conformiter ad declara- tiones Card. do 17. Novemb. 1628. et sub Innoc. X. ad instantiam illustrissimi Domini Boonen, Archt- Episcopi Mechlinieiisis, quam ipse publicavit 3 Oct. 1648. Bosco t. 4. d. 8. S. 5. n. 266. Legitur in La Croix lib. 6. pag. 2. n. 1578. & 1618.: videtur dicendum cum adversa, quod & casibus, qui vere sunt Bullae Cornee, absolvere non possint ulli Regulares. No. 232. DE CASIBUS PONTIFICIIS FACTIS EPISCOPALIBUS. I. 1. Epis. absolvit ct casibus reservatis Pont, occultis , II. Nisi forti in Bulla Coeme contentis . III. A quibus Epee - copi Belgii absolvunt. IV. 2. Ex causa impedimenti absolvant Episcopi. V. Poena reincidentue. VI. Quas* . tio , dum adest delegatus. VII. Non debet mitti epistola. VIII. Cessant disputationes. IX. Requiritur specialis facultas pro absolutione. AN Episcopus aliquando potest absolvere 4 casibus Summo Pontifici reservatis ? R. Affirmative: et primo. id eis attribuitor. pro casibus occultis juxta Cone. Trid. Sess* 24. c. 6. de Reform. Liceat Episcopis in quibuscumque casibuS' occultis, etiam Sedi Apostolum reservatis , delinquentes quoscumque sibi subditos , in Dioecesi sua per seipsos , aut Vicarium, ad id specialiter deputandum , in foro conscientia gratis absolvere imposita pernitenda salutari. Idem et in hceresis crimine m Digitized by Google DB CASIBUS RESERVATIS* 321 todm foro conscientim eis tantum, non eorum Vicariis, sit permissum . Itonaei»* T.l. de Ceas, disp. 1. q. 3. pancto 2. n. 1. p. 302* docet esse probabile, quod eadem facultas com- petat Capitulo, sede vacante ; quia succedit in jurisdictio onera Episcopi ordinariam» Verum tamen cantrovertitnr» atrum praedicta facultas» per Concilium Trid concessa Episcopis revocari censen- tor quoad casos in Bulla Ccence contentos, per annuam promulgationem ejusdem Bullra. Hanc controversiam proposuimus supra Num. 221. et quamvis pars affirmativa sit tutior, ibidem tamen ostendimus, Episcopis Belgii eoaces8am esse eam facultatem ex speciali Bulla Gregorii XIII. Vide supra Num. 221. Secundo, Episcopi absolvunt a casibus etiam mani- festis Papra reservatis, illos qui sedem Apostolicam, vel ejus legatum adire non possunt ob impedimentum ali- quod corporale vel Canonicum, aut juris privilegium ; wyosmodi esse solent infirmi, pauperes, senes, impube- res, mulieres, Religiosi; person», quse sui juris non sont, ut filjMamilies» pupilli, &c. idque deducitur ex li- bro 5. Decretalium tit. 39. de Sent. excomm. Capitulis 6» 26, 32, 58 & 60» Consule Neesen Tract. 5. q. 4, dub. 4. pag. 581« Item P. Pauwels t. 2. part. 2. n. 252. Quamyis autem citati Canones loquantur sohim de ex- communicatione contracta ob percussionem Clerici» Deotefre* tamen extendunt eos ad alios casus reservatos propter identitatem rationis legis latra. Praefata absolu- tio valet solum pro foro conscient ira, sed non tollit actio- nem fori extenti. Observa hic c. 11, 26, & 58. Decretal. Iib. 5. tit. 30. c. 22. tit. 11. Iib; 5. in 6. nbi decernitur, eos, qui & sen- tentia Canonis vel hominis propter tn ortis articulum, aut aliud impedimentum accedendi Superiorem, quando im- pedimentum est temporale, non perpetuum, ab alio ab- solvuntur, recidere in eandem sententiam ipso jnre, si, cessante articulo vel impedimento temporali contempse- rint se prrasentare Superiori mandatum ejus recepturi. Porrft ut hoc onus evadatur, praestat postea confiteri alicui habenti facultatem delegatam absolvendi & casi- bus Pontificiis : quales plurimi sunt in hac Patria. Vide Beaeo t. 4. d. 8. Sect. 5. Conci. 11. n. 226. pag. 235. Pueri eximuntur ab illo onere» et possunt absolvi per %Isoepum & cata in pueritia commisso, etiamsi post pu* Digitized by Google DE CASIBUS RESfelt VATIS. 322 bertatem eam confiteantur juxta cap. 60. Pueris lib. 5 tit. 39. An in casibus praefatis impedimenti adeundi Sedem Apostolicam, Episcopus vel ejus Delegatus possit uti illa potestate per praefatos Canones concessa absolvendi k reservatis Pontifici, quando adest, vel commodb haberi potest alius Confessarius habens potestatum delegatam absolvendi ab iis ? R. Negat Bonacina t. 1. de Cens. d. 1. q. 3. puncto 2. n. 4. fol. 303. sed quidam apud Avilam p. 2. c. 7. disp. 1. dub. 6. respondent affirmativi, quia occurrente impedimento adeundi Sedem Apostolicatn, Canones ab- soluti tribuunt Episcopo potestatem absolvendi, adeoque pro tali casu Episcopus habet etiam potestatem delega- tam, vel potiris ordinariam k jure. Haec latius proposita reperies apud Bosco. Bonacina ibidem requirit, ut in casibus prafatis impe- dimenti adeundi personaliter Sedem Apostolicam, si tem- pus permittat, mittatur Epistola Romam pro obtinenda absolutione; sed Henriquez lib. 6. c. 9. n. 7. p. 280. merito id rejicit ; jura enim istius non faciunt mentio- nem. * Verim hee disputationes cessant pro hac patria, ubi Episcopi solent accipere a Pontifice speciales facultates absolvendi, et delegandi absolutionem k reservatis Pon- tifici. Vide has facultates supra Num. 222. Observant Doctores, qu6d Confessarius, lic&t habeat facultatem absolvendi a reservatis Episcopo, non possit propterea absolvere ab ullis casibus Pontificiis jam fac- tis Episcopalibus, nisi specialiter pro eis facultatem obii* nuerit. No. 233. OBSERVANDA CIRCA FACULTATES ABSOLVENDI A RESERVATIS. I. Requiritur specialis licentia pro absolutione d reserv, spe- cialis expressa pro Hceresi fy abortu. II. Item pro Ponti- fidis casibus. III. Item specialis expressa pro casibus 3ullce Ccencem IV. Insuper pro HceresL V. Edam tem- pore Jubilcei. VI. Vagi et Peregrinantes absolvuntur . juxta reservationem lod , ubi confitentur. 1. APPROBATUS simpliciter ab Episcopo non est approbatus pro reservatis; quia juxta Regulam juris 81. In 6. in generali concessione noiv veniunt specialia re- Digitized by Google DE CASIBUS RESERVATIS. ' 323 servata» sed specialiter excepta requirunt specialem con- cessionem. La Croix 6. p. 2. n. 1616 & 1930. P. Pauvr. 1 1. p. 33. 2. Qui obtinuit ab Episcopo facultatem absolvendi k casibus reservatis, non ideo habet facultatem absolvendi ab abortu vel hseresi, neque a casibus Pontificiis, etsi jam factis Episcopalibus, juxta dicta Num. 232. Et & contra, qui habet potestatem absolvendi a casibus Pontificiis, non ideo habet facultatem a casibus Episcopo reservatis. Benedictus XIV. de Synod. 1. 5. c. 5. n. 9. p. 126. 3. Cui conceditur simpliciter facultas absolvendi a ca- sibus Pontifici reservatis, non idcirco eidem conceditur facultas absolvendi a contentis in Bulla Coence Domini; nisi specialiter dicatur : etiam a casibus in Bulla Ccetue Domini contentis. 4. Imo, quantumvis quis habeat potestatem delegatam ad absolvendum a casibus in Bulla Ccence Domini conten- tis, indiget tamen adhuc magis speciali pro absolutione ab haeresi externa licet occulta, prout declaravit Bene- dictus XIV. in Bulla Convocatis §. 43. et in Epistola Cire. Inter labores n. 134 & 135. ita ut tempore Jubilaei facultas absolvendi ab haeresi non censeatur concessa, nisi in Litteris specialiter exprimatur, La Croix lib. 6. p. 3. n. 852. P. Pauw. tom. 1. Prol. n. 61. p. 34. Sylvius ta- men in 2. 2. q. 11. a. 3. qusest. 2. in fine existimat: quan- do in Litteris Jubilaei excipitur sola haeresis manifesta, tunc sufficienter concedi facultatem absolvendi ab haeresi occulta. Nota, quod facultas absolvendi complicem in peccato carnis, numquam, ne quidem in Jubilaeo, concedatur, ciira solus casus necessitatis in articulo mortis id permit- tat. Vide dicta supra n. 215. Dum vagi, peregrinantes, vel itinerantes alibi confi- tentur, attenditur ad reservationem casuum Dioecesis, in qua confessio instituitur, conformiter ad declarationem Clementis X. Constitut. Superna , §. 7. apub La Croix lib, 7. p. 2. n. 502. Ita Dioecesanus JVlechliniensis confessio- nem instituens in Dioecesi Antverpiensi de labaismo, etiam commisso in Dioecesi Mechliniensi, non potest ab- solvi a Confessario communi, eo qudd labaismus ibidem inter casus reservatos recenseatur; sed Antverpiensi* confitens in Dioecesi Mechliniensi, potest k labaismo, Uc&t commisso ia Dioecesi Antverpiensi absolvi, nisi fort4 Digitized by Google 824 DE CASIBUS RESERVATIS. ki fraudem legis agat, quia Saba/istmis non reservatur m Dioecesi Meehliniensi. Vide dicta supra ii. 103. La Croix 1.6. p. 2. n. 1631. A quo et quomodo iu mortis articulo quis absolvi pos- sit, expositum est supra Num. 107. N SL‘ Franc. Sales. Conferent. 18. Hcec regula est prope - modum generalis , quod quando toties in eundem labimur de- fectum, signum est, deesse corrigendi se affictum. ' ' ' S. Thofri. in 4. dist. 19. in Exposit. Tekfc. Sacerdos de- bet perscrutari conscientiam peccatoris in confessione quasi Medicus vulnus, et Judex causam; quia frequenter , quoeprce conjusiorie confiteris taceret, interrogatus revelat. Sed tamen mterrogationdms faciendis tria sunt attendenda : ' ! 1. Ut quilibet peccator interrogetur de peccatis , quae con- sueveruntin hominibus illius conditionis abundare. J 2. JJt non Jiat ixplicatd interrogatio ' de peccdtis, nisi de diis, quce othriibus manifesta sunt: di aliis autem adinventi- onibus peccatorum ita debet d longinquo fieri interrogatio , ut si commisit, dicat, et st non commisit non addiscat. 3. Ut de peccatis, prcedpue carnalibus, non descendat nimis ad particulares circumstantias, ne sibi et confitenti noceat . Haec latitis explicata sunt supra Num. 90. J SCHEMA VII. No. 277. MODUS EXAMINANDI PGENITENTEM CIRCA COMMISSUM FURTUM VEL INJUS- TITIAM. " ■ ‘ : • 1 ••• - ' , t P(fiN. FURATUS sum. Conf. Quid furatus es ? Pcbn. Septem florgnos. Conf. An ex necessitate, vel ex alia causa accejdsti ? PM>e>«**? _ Psimul? -.mRwsujIto, ,skfest. . Conf. Quot sunt Personae Divinae ? Plja.,4ei.vMtib“s11^ppBra^5«TMipw» -fidei» nharitatis, lOftntritiftpis et.f*lig«wis Absolvi i «poesis, ,p«4a ppprtet , «dtaewe. r. fidri iriWWIMltf* necettutetamedii qwiesida. Digitized by Google m S?^# PSSWV#8 flH?‘.Wr -Jf!!PW*r> ^ »»* •fifitp w*- :•...;; - t H^>p^ »0MIM8 «WEBfi. Conf. AN soles frequentare Concifmes, Ot, legere qpan- P #i t;;4 , . t . (; "1 ‘T *“ Conf. An calles et' aliquando recitas Pater Noster } A$6 &c. .■ * /f ^ Mvh. . Digitized by Google 356 SCHEMATA FRACTI Cfi. CoNF. Desere illum famulatum, nisi concedant tibi tempus discendi ea, qu» scire decet hominem Christia- num. Insuper proponis reliqua scienda quamprimum ad- discere, et majorem curam gerere pro animas tum salute, nuraquid? Pgbn. Ita faciam. Conf. Prosequere in confessione peccatorum, ut absol- varis. No. 284 NOTAS IN SCHEMA XI. OBSERVA 1°. quomodo ignorantes Mysteria illa, quae suntexplicite credenda necessario necessitate medii, absolvi non possint quamdiu illa ignorantia laborant ; sive illa sit vincibilis sive invincibilis ; et qudd confessiones omnes in tali ignorantia fact® sint invalidae et repetendae, quia tine fide impossibile est placere Deo . Ad Haebraeos cap. 1 1« Ignorantia autem aliorum articulorum fidei inculpa- bilis non sic invalidam reddit absolutionem sacramenta- lem. Si tamen haec ignorantia fuerit mortaliter mala, con- fessiones fuerunt invalidae et sacrilegae ob defectum contritionis, quae simul non potest consistere cum neg- ligentia mortaliter mala, sive cum peccato actuali mor- Observa 2°. quomodo homines honoratiores exami- nentur incipiendo interrogationes quasi ab altioribus ad communiora, iit non detur eis occasio fucatae indignationis, si viderent se in Catechisticis examinari. Unde Nota, qudd Confessarius possit examen illud respectu quorumcumque inchoare per hanc aut similem petitio- nem: Conf. Per cujus inerita speras remissionem peccato- rum? Si pcenitens apt£ respondeat, v. g. dicat : Per merita Jesu Christi , Filii Dei, in ara Crucis oblati, ut pro nobis peccatori bus satisfaceret; cognoscis ex ungue leonem, eum satis instructum. Si autem respondere nequeat, ad minora descendit mo- dis suprascriptis. ' Nota 2°. qudd hoc examen ineptd instituatur per inter- rogationes hujusmodi : Credisne esse unum Deum ? Trinum in Personis ? Cre- . disne secundam Perbonam pro nobis incarnatam ? &?• Digitized by Google spipj^AXA 35T Qm W ipwjra, qqod resgpndeqcl^iipL queritur, manifes- tatur, et ita inutilis redditur petitio. No. 285. COROLLARIA. DE INTERROGATIONIBUS. INTERROGATIONES ordinariae per Confessarinm * aliquando instituendae describuntor in Rituali Romlano et k» Pastorali Mechliniensi. * ' ' 1. Quampridem poenitens sit confessus. 2. Cujus sit statfts* tit de peccatis, in eo statu committi solitis, interrogetur. 1 > . 3. An impositam p^itentfom adimpleverit. 4. Num rit& atque integri alias confessus fuerit. • 5. Num conscientiam suam, ut debet, prius diligenter, examinaverit. * T .V 6. An noverit rudimenta fidei, aliaque scitu necessaria : • i\ Si poenitens numerum et species et circumstantias peccatorum explicatu necessarias non expresserit, eum Sacerdos prudenter interroget. DE ABSOLUTIONE NEGANDA. QUIBUS absolutio neganda est ob defectus sufficientis dispositionis ; ii recensentur & Rituali Rom. et & Pastorali Mechl. sequentes : 1. Qui nulla (vel non sufficientia) dant signa doloris. 2. Qui odia et inimicitias deponere nolunt. 3. Qui aliena, si possint, restituere nolunt. 4. Qui proximam peccandi occasionem deserere nolunt. 5. Qui alio modo peccate derelinquere, et vitam in me- lius emendare nolunt. 6. Qui publicum scandalum dederunt, nisi publicd sa- tisfaciant, et scandalum tollant. 7. His Lovanienses adjungunt eos, qui ignorant neces- sarios articulos Fidei ; sed hanc causam Ritualia subinde exprimant. No, 286. Cum quidam Confessorii haesitent perplexi, quid circa peccatum expositum interrogare possint et debeant, juvabit consideratio eorum , quae in peccato concurrere pos- sunt, et exponi debent, 1. ACTUS externus, actus internus qualis; et quale voluntarium. , Digitized by Google 358 SCHEMATA PItACTICA. 2. Species peccati cum expressione objecti particularis seu individui. 3. Numerus actuum et objectorum ; consuetudo et oc- casio proxima peccandi. ' ‘ ~ j Deinde inquiri potest ratione circumstantiarum . 1. Quis , Qualitas sive conditio personae operantis. 2. Quid, Qualitas objecti, Quantitas objecti» et effectas accidentales damni, scandali, periculi, &c. , 3. Ubi, Qualitas loci, nempe sacri vel publici. 4. Quibus auxiliis, instrumenta, media, socii. . 5. Cur, finis et intentio operantis. 6. Quomodo , ignorantia, passio, intensio, contemptas; jussio, consilium, consensus, &c. 7. Quando, qualitas temporis, et quantitas temporis, seu duratio peccati extraordinaria. Item duratio affectiU erga peccatum, ante et post illud. FINIS, Digitized by Google <359 ' DECRETUM SACRAS CONGREGATIONIS INDULGENTIIS ET SACRIS RELIQUIIS PILEPOSITjE. . QUUM Sacra congregatio Indulgentiis et Sacris Reli- quiis proposita die 31 mensis Martii anno 1759, fuerit in voto confessionem sacramen talem, quando in Brevibus apponitur pro Indulgenti» consecutione, peragi omnino debere, etiam ab his, qui sibi letbalis peccati conscii non sunt, nec non profatam confessionem suffragari etiam posse, si in Vigilia Festivitatis expleatur, votumque Con- gregationis Sanctissimus Dominus Noster CLEMENS PP. XIII. benigne approbaverit, illudque typis publicari sub Datum 19 Maii praedicti anni mandaverit; quam- plures supplices libelli tum Regularium Communitatum, et prosertim Monialium ; tum etiam Parochorum et non- nullorum Episcoporum pro suis Dioecesibus porrecti sunt, quibus maxima exponebatur difficultas, quae interdum, irod persaepe incidit pro sacramentali confessione, sive in Festo, vel ad minus in Vigilia peragenda. Quamobrem, ut adeo proficuus Indulgentiarum Thesaurus reddatur Fi- delibus accommode comparandus, enixis precibus sup- plicabant Sanctitati Suae, ut opportuno aliquo remedio Apostolicd. benignitate providere dignaretur : quibus pre- cibus ad prodictam Sacram Congregationem remissis, propositum in ea fuit Dubium : An, fy quomodo sit consu- lendum Sanctissimo super profati Decreti executione , vel declaratione in casu , fyc. et responsum fuit : consulendum Sanctissimo Domino Nostro , vi concedere dignetur Indultum omnibus Christi fidelibus, qui frequenti peccatorum confessi - ane animam studentes expiare , semel saltem in hebdomada ad Sacramentum Pcenitentio accedere , nisi legitimi impediantur, consueverunt ; et nullius lethalis culpo a se post peractam ultimam confessionem commisso sibi conscii sunt, ut omnes et quascumque indulgentias consequi possint, etiam sine ac- tuali confessione, quo coteroquin juxta profati Decreti de- finitionem ad eas lucrandas necessaria esset. Nihil tamen innovando circa Indulgentias Jubiloi, tam ordinarii, quam extrordinarii, aliasque ad instar Jubiloi concessas, pro guibus assequendis, sicut et alia opera injuncta , ita etsacra- Digitized by Google mentalis confessio , tempore in earum concessione proscripto, peragantur . Et facta per me infrascriptum ejusdem Sacra Congregationis ^cretafium de pWeffifslis omnibus Sanc- tissimo Domino Nostro retat ion e, Sanctitas Sua piis Bo- norum desideriis ac votis satisfacere, et Indulgentiarum gratias, Iis >potUskh&fn, >^Wi: plfc ftandftqoe Yivendb doBis Divinae Misericordiae 'deniores efficiuntur, elargiri quam maximi cupiens, benignb annuit, et prsefatum Indultum ih forma sttprascriptd, 'expediri et publicari Yo&hdarit; quibdscumque in contrarium non dbstantibus. , Datum ex Secretaria. Sacra congregat ioais Indui- < gentiarum die1 nona Decembris 1763. N CARDINAIJS ANTONELLUS^Prtefectus. r J>de Comi tibus S. Congreg* Jndulgent SccrtU \ , Digitized by Google TRACTATUS DK CENSURIS. DE CENSURIS SECUNDUM SE. No. 1. DE DEFINITIONE ET DIVISIONE CEN- SURA. I. Etymologia nominis Censura, II. Ejusque definitio, III. Ejusdem explicatio . IV. Dividitur V. In eam quoe est djure , et ab homine . VI. Sententice latce et ferenda?, VII. Ejus distinctio noscitur ex verbis . VIII. in reservatam et non reservatam , IX. In publicam et occultam, X. In justam et injustam. CENSURA secundam nominis etymologiam dicitur h censere , id est, monere et punire : unde olim apud Ro- manos illi, qui in mores populi animadvertebant, eosque puniebant, censores appellabantur, estque vocabulum illud adhuc hodiedum notum in ipsis puerorum scholis. Censqra, prout hic sumitur, nempe Ecclesiastica, defi- nitor: Perna spiritualis et medicinalis , priva?is aliquem quorumdam bonorum spiritualium usu , ad tempus inflicta per potestatem Ecclesiasticam . Dicitur Pana; qnta non infligitur nisi ob peccatum: spiritualis , ratione bonorum spiritualium, quibus animam privat: Et medicinalis ; quia per eam Ecclesia intendit sanitatem spiritualem peccantis seu ipsius emendatio- nem. Privans bonorum spiritualium usu , put& Sacramento- rum, jurisdictionis, publicorum Ecclesiae suffragiorum, &c. Ad tempus; nempe correctionis. 2 H Digitized by Google 362 TRACTATUS Inflicta per potestatem Ecclesiasticam ; et indigi tatur, a quo et cui possit infligi censura : de quibus latids in se- quentibus. Patet, censuram distingui ab irregularitate, degrada- tione et depositione, quse sunt de se perpetuse, Quotuplex est Censura ? R. Triplex : nempe excommunicatio, suspensio et in- terdictum, juxta cap. 20. de verborum significatione . Quaelibet subdividitur 1°. in eam, quae est a jure, et in eam, quae est ab homine lata. Censura & jure est ea, quae per legem vel statutum fertur generaliter in omnes, qui legem fuerint trans- gressi. Censura ab homine vocatur, quae jper modum mandati particularis lata est. Differunt hae duae : primd, qudd haec posterior (non prior) morte ferentis evanescat, ut deinceps non incur- ratur; qui tamen ante incurrit, ligatus permanet, donec absolvatur. Secundo, censura ab homine semper est re- servata ; non autem illa, quae est & jure, nisi exprimatur. 2°. Censura alia est sententiae latae, quam reus sine alia Judicis sententia ipso facto, seu admissione criminis incurrit. Alia est sententiae ferendae, quae etiam conum- natoria vocatur, et non contrahitur statim a peccato com- misso, sed accedente nova Judicis sententia condemna- toria. An autem censura sit sententiae latae vel ferendae, col- ligendum est ex ipsis verbis, quibus fertur: v. g. cen- sura est sententiae latae, si dicatur: Excommunicamus , excommunicatus est , decernimus , vel noveris te excommunica • tum , ipso facto , vel ipso jure excommunicationi subjaceat, sub excommunicatione ipso facto vel ipso jure incurrenda, &c. Erit vero sententiae ferendae, si feratur per sola verba futuri temporis, vel comminatoria aut exigentia ulteriorem actionem Judicis : v. g. si dicatur : Exeam* manicabitur , excommunicationem se noverit incursurum , ex- communicetur, sub interminatione excommunicationis , &c. , nisi ex adjunctis aliud colligatur. Dum autem verba sunt ambigua, censebitur censura sententiae ferendae, juxta communem sententiam Theo- logorum ; quia juxta regulam 49. juris in 6. In pcenis benignior est interpretatio facienda . 3°. Censura alia est reservata, alia non reservata. 4 Alia est publica, alia occulta : alia publici denun- tiata, ,alia non denuntiata. Digitized by Google DE CENSURIS. 363 5°, Dividitur in justam et injustam, validam et invali- dam, seu nullam : bsec divisio soliltm respicit censuras ab homine, ciim omnis censura & jure semper sit justa, Htpote vera lex. No. 2. DE POTESTATE FERENDI CENSURAS. I. In Ecclesia est potestas ferendi censuras . ' IN Ecclesia esse poiestatem instituendi et ferendi rensuras, definitum est contra Wicleff, Joannem Hus et Lutherum.* Probatur etiam ex Mattb. cap. 18. v. 18. Qucecumque alligaveritis super terram y erunt ligata et in cedo: &c. Christus dat ibi potestatem ligandi et solvendi, non . tantam in foro saoramentali, sed etiam in foro ex- terno et contentioso, sive per censuras: quia v. 17. agit de iis poenis, quse sequuntur denuntiationem Ecclesise factam, et quse ita publicse sunt, ut qui eas incurrit, sit habendus tanquam Ethnicus et Publicanus, qui tunc erant a communicatione Judaeorum exclusi. Idem probatur ex praxi Ecclesise, quse semper potes- tatem illam in se agnovit, et exercuit a temporibus Apostolorum, ut liquet ex Epist. 1. ad Cor. cap. 5. ubi Apostolus hae potestate usus est, iqcestuosum tradens satanae in interitum carnis : & 1. ad Tiraot. cap. 1. v. 20. dicet, se Hymenaeum et Alexandrum tradidisse satanae, nt discant non blasphemare. v Obj. Potestas Ecclesise data est ad aedificationem, non ad destructionem ; atqui aliquem privare bonis spiritua- libus est ad destructionem : ergo, &c. R. Disting. minorem ; si privatio illa in se considere- tur, conc. minorem ; si fiat ad salutem peccatoris et ad bonum commune Ecclesise, prout in censuris, ut nempe separetur ovis putrida, ne alias inficiat, nego minorem ; sicut in corporalibus Medicus v. g. sectionem secundum se nocivam recte ordinat ad finem sanitatis. Inst. Per censuram, signanter per excommunicationem, aufertur medium conversionis: atqui subtractio medii sanativi non est medicinalis : ergo, &c. R. Dist. majorem* aufertur aliquod medium, conc. maiorem : omne medium, nego majorem, ut infra con- stabit ex effectibus censurarum: subtractio autem ali- cujus medii sanativi quandoque est medicinalis, ut ite- rum patet in corporalibus; sic infirmus, qui non vult obedire Medico, ab eo deseritur, ut desertus, premente Digitized by Google TRACTATUS 964 necessitate, ipsum requirat et o Imitat: Unde pftte^ ipssm medii subtractionem, esse sanationis mediius. No. 3. DE IIS, QUI POSSUNT FERRE CENSURA& I. Censuras ferre possunt y qui habent jurisdictionem inforo externo . II. Potestas ferendi censuras delegata* III. Potest committi simplici Clerico . QUIBUS competit potestas ferendi censuras ? R. Jure ordinario competit omnibus et solis iliis, qai habent jurisdictionem spiritualem ordinariam in fore judiciali sive externo. Unde nota, potestatem jurisdictionis aliam esse fori interni, qn» primarid versatur circa solvenda vel liganda peccata quoad culpam : aliam fori externi, quss et con- tentiosa dicitur, e6 qudd exerceatur in invitos, aut inter partes contradicentes. Hinc potestas illa jure ordinario eompetit Summo Pon- tifici et Concilio generali respeetu totius Ecdesim. Competit Concilio Provinciali respectu totius Provin- cice. Competit Episcopo respectu dioecesis suae, idque liedt nondum foret consecratus, mod& sit confirmatus 4 Ponti- fice; quia potestas bsec nou ordinis sed jurisdictionis est; et ideov si exauctoreiur Episcopus, nihil efficiet, neque aliqnid potest, licfct maneat character Episcopalis, inquit Steyaert. Nomine Episcopi venit ejus Vicarius Generalis ; quis unum est Episcopi et Vicarii tribunal : item sede vacante Capitulum Cathedrale et ejus Vicarios. Competit eadem potestas majoribus Praelatis Regula* rinm, ut sunt Generales, Provinciales, Abbates, Scc. respectu suorum ; non tamen Abbatissae, Prioris», &c. quia non habent jurisdictionem spiritualem, sed tantum potestatem quamdam oeconomicam et domesticam. Parochi de jure commani ferre censuras nequeant, cdm non habeant forum contentiosam : olim tamen po- terant Parochi in aliquibus easibus particularibus ferro censuras, ut patet ex S. Thom. Suppi, q. 22. art, I. in Corp. sed hoc in dissuetudinem abiit. Ex potestate delegata ferre censuras possunt illi, quibus beec potestas legitimi delegata est ab habente potestatem ordinariam, servata tamen limitatione ad tempus* per- sonas, crimina et conditiones, quibus delegatio circum- Digitized by Google D£ CBN8URI8. 365 scribitur : potest autem haec potestas, delegari , cuivis Clerico clericalibus privilegiis gaudenti; quia hic est. capax jurisdictionis spiritualis : Laico committi potest i solo Summo Pontifice, uon tamen feminae ; quia femina jure divino incapax est jurisdictionis exercendae per claves, tam quoad forum externum, quatm internum. Notandum, quod censurae ab Episcopo inflictae vel ab alio, sortiantur suum effectum pro universa Ecclesia ; et ita excommunicatus v. g. ab Archi-Episcopo Mechlini- ensi debet baberi talis in aliis dioecesibus: ratio est, quid Summus Pontifex instituerit censuras pro universali Ecclesia. Hucusque dicta intelligenda sunt de potestate ferendi censuras jam institutas; instituere autem sive condere censuras competit soli Rom. Pontifici. No. 4. DE SUBJECTO CENSURAS. I. Svbjectum censurce . II. Quomodo mortuus excommuni- cetur, III. fy absolvatur . IV. Idem potest incurrere plures censuras^ V. Non potest communitas excommuni- cari. VI. Exempti an subjiciantur censuris f V 11. Cen- sura Episcopi per legem lata juxta multos non affixit delin- quentes extra dicecesim . VIII. Eos tamen afficit eensura . lata per praeceptum vel sententiam. IX. Ubivis delinquens incurrit censuras pontificias ipsum concernentes. X. Pere- grinus ligatur censurd. QUINAM possunt ligari censura? R. Omnis et solus homo viator baptizatus, qui pervenit sd usum rationis, etf subditus est ferenti censuras. Unde quando leguntur aliqui post mortem anathemate percussi, nil aliud importatur, quam declaratio, tales a communione fidelium segregatos ex hac vita migrasse, precibusque publicis, Sacrificiis et sacra sepultura pri- vandos esse; vel etiam eos dignos esse abominatione et execratione eo modo, quo anathema dicitur erroribus. Similiter excommunicatura mortuum absolvere, est de- clarape, eum ante mortem a contumacia recessisse, jam- que gaudere posse Ecclesiastica sepultura, et licitum esse pro eo publici orare et sacrificare. An idem homo potest pluribus censuris ligari ? Affirmativi: sive sint censurae ejusdem, sive diversae speciei : quia qui jam censura est irretitus, potest eandem vel' diversam transgredi legem, cujus violationi illa est 2 fl 3 Digitized by Google lUACtATUS 366 annexa censura : & hinc qui «no icta tres occideret Clericos, tres incurreret censuras: ita S. Tb. Suppi, q. 22. a. 6. An censura ferri potest in totam communitatem, puti Collegium, urbem, &c. R. Excommunicatio in totam Uni versi tatem vel Colle- gium ferri nequit; id enim vetuit Innocentius IV. quia, inquit, aliquando contingeret, innoxios hic sententia ir- retiri. Singuli tamen de Communitate excommunicari possunt ; item integra Communitas suspendi & interdici potest, ut docet S. Tbom. Suppi, qumst. 22. a. 5. ad. 2. An privilegiati seu exempti subjiciantur censoris ah Episcopo loci latis ? R. Distinguendo » si causa illa sit exempta a jurisdic- tione Episcopi, non subjiciuntur: si autem causa oh quam iata est censura, non sit exempta, delinquentes obnoxii sunt censuris ab Episcopo latis: & ita non tantum sm culares, sed etiam Regulares audientes confessionem t parte anteriori confessionalis personarum feminei sextis, incurrunt ipso facto suspensionem ab auditione confes- sionum, & privationem approbationis latam per decre- tum Emiueutissimi Domini Thomse Philippi de Alsatia, Archi-Episcopi Mechlin., de die 21 Mart. anni 1724, (quod decretum adhuc hodiedum obligat): nam Clemens X. consL Superna de anno 1670. expressis terminis dicit: Religosos non esse exemptos in iis, quro spectant ad confessionem. An subditus delinquens extra Diosoestm ligator censu- ris Episcopi propriae Dioecesis ? R. Juxta Suarez, Antoine & alios, non ligator censura per legem vel statutum lata; quia statutam sive lex afficit solum territorium : nude Beoifaoius VIII. cap. Ur animarum: de constit. in 6, ita dicit : « Statuto Episcopi, “ quo in omnes, qui fartum commiserint, excommunica- “ tionis sententia promulgatur, sufcditi ejus fartam extra “ ipsius Dioecesim committentes» minnah ligari noscan- “ tur: cum extra territorium jus dicenti non pareatur “ impunti.” Praetendit P. Pauwek», qutid, si sit Archia Epbcopns, qui fert censuram, statutam seu lex afficiat etiam territo- rium Suffraganeorum & totius Provinei» ; sed hoc ab tiliis communiter restringitur ad statutum conditum in Concilio Provinciali» Censura autem kta per sententiam vel praeceptum, subditum delinquentem extra Dkecesim afficit, ut dicunt Digitized by Google DC CENSUJtIS. 967 comiftuniter Theologi ; quia praeceptam Tei sententia im- mediati personas afficit, easque sequitur, quocumque ierint. Omnes admittunt, qotid Episcopus infligere possit cen- suras subdito suo existenti extra Dioecesim, si delictoift commiserit intra Dioecesim : sic v. g. potest suspendere Pafctorem, commisso delicto, aufugientem ; item Canoni- cum non residentem ; quia Aetione juris censetur quia peccare eo in loeo, ubi non facit id, quod ibidem facere debet. Nota, qutid Superior Regularis tam per statutum, qntim per praeceptum possit censura ligare subditum suum ubi- cumque delinquentem ; quia ejus jurisdictio est omnino personalis, neque territorio aliquo circumscribitur. Patet, Christianum quemlibet ligari censuri qu&cum- que Pontificia ipsum concernente, ubicumque degat vel delinquat ; quia semper est in loco jurisdictionis Ponti- fici». An peregrinus subjicitur censuris Episcopi Dkeeesis, in qua per tempus moratur ? R. Communitis affirmatur, dum est censura per statu- tam 'feta, si moram trahat censurae contrahendi» propor- tionatam ; quia peregrini, vagi, &c. tententur legibus territorii, in quo morantur: ergo etiam censuris, qu» horum legum violationi annexee sunt : vide Traet. de Legibus. Si sit censura per modum sen tenti se lata, non obligat eos, qui territorium nondum erant ingressi, dum lata est: secus videtur dicendum, si jam essent in Dioecesi : ctim talis fertur sententia, si inoram sufficientem trahant. No. 5. DE CAUSA CENSURAS. I. Peccatum mortale , si censura sit gravis, II. Externum , III. Consummatum . IV. Junctum contumacice. V* An afficiat mandantes, VI. Vel cooper antes. OB quam causam infligi potest censura ? R. Ad censuram requiritur peccatum grave ad gravem censuram, peccatum leve ad levem ; debetque esse ex-' ternum, consummatum, conjunctum contumaci», nisi aliud significetur. 1°. Requiritur peccatum, quia est poena, poena autem supponit culpam. 2 . Ad censuram gravem requiritur peccatum mortale, Digitized by Google TRACTATU» ■368 quia Centura poena est & medicina; sed pottia debet esse proportionata culpae, & medicina morbo : sufficit tamen, si ipsa contumacia contra legem sit mortalis. Unde nota, quod, si aliquid praecipiatur aut prohibea- tur sub gravioris censurae poena, licit id de se non mor- taliter malum, obliget tamen transgressores sub mortali. - Hinc si accidat, peccatum esse veniale propter levitatem materiae vel indeliberationem actus, non censetur con- tracta gravis censura. Levis tameu censura v. g. excom- municatio minor vel suspensio ab aliquo officio ad unum vel alterum diem, indigi potest propter peccatum veniale. 3°. Requiritor, ut peccatum sit externum, nempe in- ternum simul & externum : non sufficit meri internum ; quia Ecclesia non judicat de meri internis in foro exter- no ; nec sufficit solum externum ; quia non est peccatum formale : requiritur autem, ut sit mortale quaternis ex- ternum : unde si quis leviter vel joci causa protruderet Clericum, quamvis ex intentione interna mortaliter mala, non incurreret censuram. 4°. Requiritur, ut peccatum sit in sua specie consum- matum ; quia verba, utpote in odiosis, stricte sunt acci- pienda : unde si censura feratur in homicidam, & quis alteri inflixerit vulnus letbale, non contrahit censuram, si quomodocumque mors non sequatur : lex tamen ali- quando significat, ad censuram, consummationem crimi- nis non requiri ; & sic ad duellum provocantes & illud acceptantes sunt ipso facto excommnnicati, quamvis non sequatur conflictus. 5°. Requiritur in delinquente contumacia in Superio- rem Ecclesiasticum aut ejus prseceptum; quia censurae constitutae sunt, ut frangatur subditorum rebellio, contu- macia & inobedientia contra Ecclesiam : porri ad hanc contumaciam non requiritur inobedientia directa, seu contemptus formalis, sed sufficit interpretativus, quem consetur habere, qui voluntarii transgreditur legem, cui scit annexam esse censuram. ' Hinc deducunt Antbores, quod censura non feratur ob solum peccatum qontra jus divinum aut naturale, sed qqbd requiratur, ut reus aliquo modo delinquat contra prseceptum Ecclesise. Deducunt 2P. censuram proprii dictam, non posse in- fligi ob peccatum omnino praeteritam, sed, si propter peccatum omnino praeteritum infligatur, requiri, ut aliquo Digitized by Google DE C12fSK7B*0. 999 mdo pendeat ra futurum, Tei quia rena in eo perseverat, vel quia non vult scandalum: tollere. Observa tamen, qudd pro peccato omnino praeterite aliquando infligatur suspensio vel interdictum (non tamen excommunicatio); sed hoc non babet rationem, censam proprife dictee, sive pcensB medicinalis, sed simplicis poenae vindicati vae. An lex vel praeceptam ferens censuram in facientem aliquod crimen, etiam: afficiat mandantes, consulentes, &c. crimen illud ? R. Negativi; nisi lex vel praeceptum expressfe vel tacitfe mandantes, consulentes, &e. comprehendant ; tum qudd odiosa sint restringenda, tum qudd mandans, con- sulens, &e. proprie non dicator crimen facere : accedit, qndd Superiores, dum censuram ad cooperantes exten- dunt, soleant eorum facere mentionem expresse vel taoitfe : ergo dum non extendunt, non comprehenduntor. Exceptionem ab hac resolutione faciunt Sanchez, Na» varrus, De Coninek & P. Pauwels, dicuntque, legem latam in facientes tunc esse ad mandantes, consulentes^ &c. extendendam, quando alioquin fere redderetur mu- tilis & frustranea. An, dum lex vel prseceptum ferens censuras compre» bendit facientes et cooperantes, mandans, consulens &C. censuram incurrant, licfct mandatarius, consiliarius, &Ck crimen non committant ? R. eum P. Pauwels sub distinctione : si lex vel prae- ceptum directe et principaliter respiciat executorem, co- operantes autem tantum indirecti et accessorib, mandans, ^onsnlens, &c. non incurrunt censuram, nisi aequatur effectus : sic v. g. mandans, consnlens, &c. alicui per* cessionem Clerici non excommunicatur, si non sequatur percussio. Si autem censura seque principaliter afficiat cooperan- de» ac executorem, incurritur ceosura a mandante, con- sulente, &c. lic&t non sequatur effectus ; idque etiam» bcfet mandatum, consilium, &c, postea fuisset revoca- dom : v. g. qui mandat aliquem interfici per assassinoa, *fhtim exeom manicatus est, quamvis non sequatur occi- sio, ut habetur eap. 1. de homicidio in 6. Porro censura directe et principaliter fertur in ipsum executorem, et accessorie tantdm in ipsos cooperantes, quando Superior movetor praecipue ab ipsa turpitudine sotfis, vel effectfis, quem, quia vult impedire, ideo indi* Digitized by LnOOQLe 870 TRACTATU» rect& prohibet mandari, consuli, &c. tunc ver6 censura aequ& principaliter fertur in cooperantes, quando Su* perior movetur a propria mandati,' consilii, &c. turpi* tudine, etiam sine ordine ad ipsam executionem ; seu quando directi et gratia sui mandatum consilium &c. sub censura prohibetur. DE MONITIONIBUS PILE VIIS. I. Censuram prcecedere debet monitio, * CUM censuree tantflm ferantur in contumaces, cum- que ad contumaciam requiratur praevia correptio, ideo secundflm canones inflictionem censuree praecedere de- bet monitio. * Unde pro quacumque censura requiritur monitio, non tamen in quacumque eodem modo facta ; pro aliquibus etiam requiritur expressa et formalis, pro aliquibus suf- flcit virtualis et implicita. Non requiritur formalis monitio pro censura latae sen- tentiae, sive a jure, sive ab homine in delictis futuris; 'quia lex vel praeceptum cognitum censetur subditos con- tinub monere de sua obligatione et poena a transgressori- bus incurrenda. Expressa et formalis monitio requiritur ad censuram ab homine pro peccato praeterito et praesente, et quidem triplex cum aliquo tempdris intervallo : sufficere tamen potest unica monitio, modd exprimatur, qubd haec valeat p*o tribus; sufficit etiam, quando monitio delinquenti intimari non potest, qudd illa publipetur loco debito. Vide. cap. Romana, et cap. constitutionem, ofe sententia excommunicationis in 6. Item cap. omnes decima, causa 16. q. 7. Dum autem censura sive a jure, sive ab homine pro delictis est sententiae tantflm ferendae, disputant Autho* Tes, utrum Judex in contrarium procedere possit per censurae declarationem et executionem sine alia moni- tione. Affirmat Sancbez et alii dicentes, Legem &1 praeceptum etiam in casa esse loco admonitionis; negant Suarez, Billuart, &c. quia sic censura aliquando ferri posset ob crimen omnino praeteritum et emendatum: fundant se in cap. reprehensi bilis* de Appettationiim lib . 2. decret, tit, 28, Digitized by LjOoq le DE CENSURIS* 371 No. 7. DE IIS, QILE EXCUSANT A CENSURA. I. Causca excusantes a censura: II. Impotentia , III. Me- tus gravis , IV. Appellatio , V. Consensus illius , in cujus favorem censura fertur . QUINQUE causas obvias excusantes a censura allegat Bonacina cfe Censur . in communi disp. 1. 2. & P. Pau- wels de casibus reservatis , fom. 2. par* 2. foL 8. scilicet ignorantiam, impotentiam, metum, appellationem, et consensum illius, in cujus favorem fertur censura. De ignorantia dicetur Num. sequenti, de aliis quatuor agitur in prsesenti. 1°. Excusat & censura impotentia, sive pbysica, sive moralis faciendi quod sub censura prseceptum est ; quia quod excusat a peccato, excusat a censura ; deinde nemo tenetur ad impossibile : hinc k censura excusatur, qui v. g. graviter seger jubetur personaliter comparere, item qui jubetur debitum conjugale reddere comparti, qu® ta- lis judicatur secundilm allegata, et probata, et tamen scit k parte rei non esse. 2°. Metus gravis, seu cadens in constantem virum, put& mortis, infami® vel alterius jacturo notabilis, dum res est solikm jure Ecclesiastico prohibita, excusat a censura; quia leges humanse sub tanto incommodo obligare non so- lent. Excipe, nisi metus incutiatur in contemptum Eccle- siee, fidei, &c. quia qui legem Ecclesise in contemptum violat, non ideo immunis est a gravi peccato, ergo nec a censura contra hoc peccatum lata. Sed quid si censura respicias materiam jure naturali et divino prohibitam ? R. Collet affirmat, tali casu esse locum censuro ; quia lex illa in casu metus gravis obligare non desinit : ergo nec ligare desinet Ecclesise censura. Alii, ut Bonacina, Steyaert, &c. negant esse locum cen- suro; qqia licfet in casu metus non excuset actum quate- rnis intrinseci malum, excusat tamen quatenus jure Eccle* si astico prohihitum, sicque tollit contumaciam : hinc excommunicationem non incurrunt Christiani k Tureis capti proliantes ex metu mortis in bello contra Christianos, etiam in supposito, id esse contra jus naturo. , 3°. Legitima ad Superiorem appellatio suspendit cen- suram ferendam seu conditionalem, facta ante lapsum temporis ad conditionem implendam concessi ; lata tamen Digitized by Google 872 TRACTATUS. per appellationem non suspenditur, sed perseverat, donec per Judicem, ad quem appellatum est, aut alium tollatur : sententia tamen declaratoria censura per legitimam ap- pellationem suspenditur, lic&t non censura ipsa. 4 °. Censuram suspendit consensas illius, in cujas fa- vorem censura fertur : v. g. Petrus obtinet & Summo Pon- tifice excommunicationem contra suos (debitores, ai intra sex menses non restituant ; Petrus autem creditor pro- longat, inscio Pontifice, tempus ad annum integrum: debitores non selvontes non incurrant censuram elapso se mi anno, aed demum elapso anno integro, ut contra Navarrnm et alios docent Saurez, Bon acina, De Coninck et P. Pauwels. Obj. Censuram suspendere est aotua jurisdictionis: ergo, &c. K. Suspendere, directi, conoedo ; indirecte, ut in casa» nego. No. 8. DE IGNORANTIA EXCUSANTE A CEN- SURA. I. Ignorantia II. Vincibilis Sf invincibilis. III. Igno- rantia Juris Sf facti . IV. Ignorantia censura. V. Qua ignorantia excusat d censura . VI. Observatio . VII. Cu- sus primus. VIII. Secundus. IX. Tertius. QUID et quotuplex sit ignorantia, repetendum est «v Tractatu de Actibus Humanis : hic notanda, di visio igno- ranti» in vincibilem et invincibilem ; item ignoranti» vincibilis subdivisio iu vincibilem stricti, crassam, supi- nam et affectatam. Invincibilis est, quae superari non potest, adhibite dili- gentife' debite: stricte vincibilis, qu® difficulter; crassa, qu® f&cilfe ; supina, quae facillimi superari potuit ; affec- tata est, qu» directe est volitaet intenta, nt liberi tisqa» peccet. Notanda etiam divisio in ignorantiam juris ,qt fudi: ignorantia juris versatur circa Legem, Canonem, statutum vel praeceptum ; ut quando quis percutit Clericum^ nesci- ens pereussionem ab Ecclesia esse prohibitam ; ignoraotia facti respicit factum vel ali qimm ej na circumstantiam, ut si quis percutiat Clericum ignorans esse Clericum. Ad ignorantiam juris reducitur ignorantia poen» sive censor», estque, quando ignorator poena lata in trans- gressorss : ut si quis percutient Clericum, ignoret per- Digitized by Google D® CWSEUtS* 373 «usionem esse prohibitam sub excommunicatio, fori$ non ignoraverit ipsam prohibitionem, neque quo4 persona percussa, esset “dericus* ; , n * * < , De ignorantia solius eeasiim ditemus Num, sequenti, hie de ignorantia juris «t; factu ■: , : \ An et qnse igrior^tia^atve juris, sive facti, excusat & peccato. • '• ; • f ■ -i f ■ ■ ■ : .M R. 1°.. Excusat ignorantia invincibilis ; quia excusat * peccat#* j . . » ' H t./‘ ;•> - *> • 29. Excusat pariter & censura saltem graviori, ignora# ti& strictb vincibilisi ^ — 7 An autem ista /ignorantia debeat excusate k mortalb disputatur| affirmat Collet Ac. quia ignorantia quacumque mortaliter mala injure reputatur crassa vel; $upina,qu# non excosat: fsed Freingoe, Daelman, Neesen et rjalii videntur negare ; quia sufficit, qudd desit contumacia, ut «censet 4 cernam ■ * .51 3°. Non excusat ignorantia crassa vel supina; itiultd minus affectata, quae crassa et supin& gravior est : constat ex caipjg. ££ Consti in 6. ubi Bonifacius VIII. ita dicit : “ Ut animarum perieulis obvietur, sententiis per statuta “ quorumcumque Ordinariorum prolatis' ligari nolumus " ignorantes, dum 'tamen eorum ighoraptia cra$gfr non “ fierit aut supinaV’ < quod r Capitulum passim extenditur etaaut) ad censuras Fontideias ; tumquddPontifex sit Oj> dinarius in tota Ecclesia, tum propter; eandem rationem, nempe ut animarum periculis obvietur, imd majorem, issr qmt P. Panwels, eo qodd cfertfura PoOtidtiae minus «ole* nat asse netae* . * ■ > ■ 1 - nr: -.-r ■ > Observa . tamen, ignorantiam crassam et supi hau) etiam excusare 4 censura, uti/ dum .dipitur^ qni hpc vel illud fecerit sakntei - comvlto, * . qu$' ceusur$> prohibet, non tamen occultd,aUt ooram eis, quibus in validitas notaest; neqee taliter excommnnleatue privatur suffragiis Eoclesiee, neqnft impeditor d functionibus suis obeundis, Missfi celebranda, ftc.‘ ' -• 4 i ^ i1 ‘ x- <■ •; 5 * t , , i. . . , Tenetur a profatis publice abstinere, non in vim ce* staro, quffi invalida ‘est, seu vi legio naturalis 1 dictabitis, vitandum esse scandalum, ' &c. talis proinde debet ad alia juris remedia procedere, ut ad Superiorem recurren- do, &C. ^ ' • ' , , ; , y Hinc S. Grego rius HomiliS, 26. in Evangelia recti dicit Sententiq Pastoris, sive justq fuerit, , ti/mat r (jasstr» , ■ . ■ \ v-v V . . t- Ex dictis deducit P. Pauwels, taliter censuraturo exer- centem actum Ordinis, licet publicfc, non fore irregularem (lic&t tamen iterum se publici pro irregulari gerere debe- ret) ; quia non violat censuram, utpote invalidam : exer- cendo tamen puMio& actum Ordinis, aatquidaliud agendo, quod censura prohibet, peccat, et pro peccato illo censuii puniri posset. . f, * i An valida sit censura lata contra aliquem Innocentem, qui in judicio est probatus nocens ? R. Quantumvis quidam Jurisperiti doceant, illam cen- suram, esse validam; communior' tamen Theologorum sententia habet, talem esse invalidam i quia Ecrieriaaoeo- pit potestatem ferendi censuras in sediMcatieaero, non in destructionem, in rebelles et contumaces, non innOeente*; Digitized by Google DE CENSURIS. 377 ergo EeeUsia non potest, aut saltem non vult uti sua po- testate contra innocentes qualescumque. In dubio tamen non debet quis prsesumere, se esse in- nocentem, sed standum est Superioris judicio; talis interim debet se in publico et coram eis, quibus innocentia ejus non est nota, se gerere tanquam censuratum. Obj. S. Thom. Suppi, ^iiasst. 21. art. 4. in Corp. dicit: u Cum aliquis pro falso crimine in judicio probato excom- “ manicatur, si humiliter sustinet, humilitatis meritum “ recompensat excommunicationis damnum ergo suppo- nit, eam excommunicationem esse validam. R. Neg. conseq. quia S. Thom. ibi intelligit damnum, quod patitur abstinendo publici ab eis, quee excommuni- catio prohibet, v.g. a publica susceptione Sacramentorum, &c. per qu» excommunicatus ille potest proficere in via salutis, non autem de privatione suffragiorum Ecclesiae, quae non fit in casu. No. 11. DE ABSOLUTIONE A CENSURIS. I. Censura nem tollitur nisi per absolutionem . II. Quis ab» solvat d censuris reservatis . III. Quis a tion reservatis . IV. Quis in articulo mortis . PR2ENOTANDUM, quod censura non tollatur nisi per absolutionem, ut publica authoritate, qua contracta est, etiam solvatur : unde non tollitur censura per mor- tem Superioris, eam ferentis, ut constat ex causa 11. qucesL 3.otm.4Q. neque quoad omnem effectum tollitur post mor- tem delinquentis, ut constat ex cap. a nobis 2. de sententia excommunicationis : neque cessat per emendationem delin- quentis, ut constat ex cap. cum desideres, de sententia mxmmunicationis, et ex hac propositione 44. per Alexan- drum VII* damnata: “ Quoad forum conscientiae, reo “ correcto, ej usque contumacia cessante, cessant censu- “ rm hinc excommunicatus v. g. eliciens actum contri- tionis perfecto, liebt justificetur, manet tamen excommu- nicato* et privatus communione Ecclesiae : ex qua propo- sitione condemnata etiam patet, quod, lic&t requiratur contumacia ad censuram in fieri, non tamen ad censuram iu conservari ; quemadmodum ad poenam quameumque in- currendam requiritur culpa, qute tamen remanere potest, remissit culpa. • Quis, potest abpplver e a cqqsurisrqser vatis? 2 i 3 Digitized by Google 378 TftACTATtiS Qm faabet potestatem ordinariam vel delegatam ad ab- solvendum ab illis. Potestas illa ordinaria competit ei, qui censuram tulit, mus Superiori, cujus jurisdictioni snbordinata est juris- dictio prioris, item ejus legitimo SuCfcetasorr in eodem mu- nere et officio. Potestas delegata competit illi, cui ab aliquo illorum bffic potestas legitimfe deleguta e*t. v . < - Observa, censuram' latam ab homine per sententiam parti culareta * contra particularem personam specialissimi esse reservatam, ne perturbetur ordo judicandi ; unde si v. g. excommnnicatus ab ArchhB(dsc6po Mechliniensi transferat domicilium ad uliam Dfcecesim, non potest in illa Dioecesi absolvi, nequidem ab Episcopo istius Dioece- sis, nisi facultate obtenti ab Archi- Episcopo Mechliniensi: censura autem ab homine lata per sententiam generalem quantam ad absolutionem sequiparatur censor® juris. A censuris non reservatis praeter praefatos absolvere potest quilibet Cpnfessarhxs, qui absolvit & peccatis, ut colligunt Authores ex cap. Nuper, de sententia excommu - dicationis ; idque praestat formula : bsplvq te ab omni vtn- ctdo excommimicationis , &c. quae absolutioni sacramenta] i praemittitur. % Interim, dicit Gollet in suspensione, quam incurrit quis falsum aut collusori um titulum exhibendo, non aoeim ab- solvere. A censuris etiam reservatis in articulo mortis absol- vit qniscumque Sacerdos, juxta ComvTrtd. sess. .14s twp. 7. sed observa desuper, quae docentur Nam. 107. de Fit» nitentia . ‘ • Nota, qudd simplex Sacerdos m articulo mortis tant&m possit absolvere ab iis censuris, quarum occasione mori* oundus gratiam Dei consequi non possit; quia Tridenti num dat ideo tanttim potestatem, rioaliquis pereat ; sfoqoe non est nece9se, uti ei relaxetur irregularitas, suspensio ab ordine, &c, s1*» A censuris Summo Pontifici reservatis quandoque ab* solvere potest Episcopos. Vide N* QS2.de P&rtitentia. Tempore jubilaei possunt Sacerdotes omnes> modd ab Ordinariis sirit approbati; absolvere ftr PoemtOatice i censoris Papae reservatis ; ut autem sciatur, & quibus,' vi* dendus est tenor Bullae. Habens potestatem ordinariam & censuris absdvettdh potest ab e» absolvere extra ooufessronem sacramenta- Digitized by Google DE CENSORIS. 379 ]em, non sic semper delegatas ; sed hic debet sequi com- missionem sibi datam. Potest quispiam absolvi ab ana censura, et non ab alia. Observa, qudd absolutio ab excommunicatione pr» ce- de re debeat absolutionem &< peccatis: si tamen mcuipa*- bHiter Witter factttin sit, docent Suarea, P. Pauwelsj Bile luart et alii’ contra 'SilVestrumot alios quosdam, absolati* onem illam a peccatis propterea non esse invafKdao», ab* cut reliqua Sacrameftfta ab excommunicato susceptanon sunt invalida: neque Confessarius ob excommunicati- onem ptoni tentis privatur jurisdictione absolvendi ab ejus peccatis, ei ex pario potui tentis adsunt materia proxima et remota : ergo nihil deest ex essentialibus Sa- cramenti. No. 12. DE EXCOMMUNICATIONE. 1 • • - ■ ■ ■ \ .i S. Thom. Suppi. quesst. 21. , v I. Definitur excommunicatio major. EXCOMMUNICATIO alia dicitnr major, alia minor; dum autem simpliciter ponitur excommunicatio, intelligi- tur major, juxta c. Si quem, de sententia excommunicati- onis Primo agendum de majori, infra de minori. Excommunicatio apud SS. Patres et injure varia sor- titur nomina; sic aliquando vocatur mors, mucro Episcopi, nervus Ecclesiastici potestatis, Anathema , &c. Porro, lic&t vox Anathema saepius significet excommunicationem ma- jorem et 8oleinniorem, aliquando tamen sohim significat anathema execratiOnis, nen excommunicationis. S; Panlus 1. ad Corioth, cap. 5. excommunicationem exprimit his terminis: tradere satanti, * quo ex commu- nicati corporaliter et visibiliter saepe vexabuntur, ut no- tat S. Th. Suppi, q . 21. art:*Q. ad 8. Quid est excommUnieatio major? R. Bst censura Ecclesiastica privans 'aliquem commu- nione fidelium ex tofto ; vel ut alii definiunt, est censam privans communi vieta fideliam, communione activ& et passi vfi Sacramentorum, et suffragiorum Ecclesiae gene* ralium. ' Ad cujus intelligentiam observandum est, triplicem esse communionem fidelium, unam pur£ internam, qu4 fideles per gratiam, et charitatem inter se et cum Christo Digitized by Google TEACTATU3 uniuntor; secundam puri extersam consistentem in convictu, colloquio, commerciiso, cmterisque actionibus ad humanam societatem pertinentibus ; tertiam mixtam, con- sistentem in actionibus et caeremoniis exterioribus, sed interiorem et spiritualem fructum habentibus ex propria institutione, ut sunt usus Sacramentorum, suffragia Eccle- siae, &c. Primam communionem non tollit ex ^ •iuwKNna i . *;).*, ,i ti :;ri. y • r. An, et quse Sacramenta, et quandooam liceat petere & mmiatro flxcenuBuaiGal^ docetur in; Tract. de Sacramentis SnptosreL . : i.-, .... - . ! . ; :,v ^$uartua -effectos eat privatio fihurtruwi Officiorum sic, ut ea neque celebrare, neque eis interesse possint. UU- «oinmotfoath «ap; Ni)Pto, de .sententia ewommmuxUio- odu et cap^ AastA HATBR eodem titulo in 6* /ii: i>ivtna officia dicuntur sacrae functiones, quae ab J&ccle- sia jsolemmter fiunt ut Sacrificium Missae, publica reci- tatio Horaeum Canonicarum, aut alia oratio publica: item: Processio, i Consecratio Chrismatis» spletutii* Bene- dietiu: Aquae, Palmarum, Cinerum, &c. Non prohibetor excommunicato* pr i vatira orare;, wade obligatus ad Horas Canonicas ratione ordinis, .professio- nis vel (Beneficii tenetur eas privato* recitare, etotnfcj ra- toue i excommunicationis fructibus Beneficii privetur : sed non putest sibi adhibere tocium, idqqe tab veniali juxta *.P */ Pauvrels, Collut eti alio»; neque dicere dobef. Dominus vobiscum; sed loco (jus, Domine, exaudi Orafy- snemmeam : potest exnarom unicatus etiam i and if e Oenci- otitra, qu®non. venit nomine Officii tyivini. Qaid agendum, sf exootomunicataa ingrediatur Ueote- siam tempore Missae, ut eam audiat, et exire nsilt^Mc expelli possit ? • j ; i k Si exoammunicatus vitandus ingrediatur ante Coji- seevationem, vel, ut alii dicunt,? ante Canonem iucboe- tum, Missa abrumpenda est et omittenda s si post adve- niat, debet Sacerdos, ministro remanento, eunto populo ex Templo, prosequi. Missam usque» ad £oramnn*o*ein iu- clusivfe, et tunc recedere ab Altari, ac. reliquas orationes persolvere in Sacristia. Digitized by L^ooQle TRACTATOS »2 Propter prasentiam excommunicari tolerati nihil est omittendum. An qni voluntarie remanet in excommunicatione, dum potest ab ea absolvi, peccet contra praeceptum Eodesife non audiendo Missam diebus Festis ? R. P. Pauwels et plures alii amplectuntur sententiam negativam; sed affirmativa tanquam tutior pracricd est tenenda cum Billuart, Collet et alus; quia lex praei* piens auditionem Missse videtur simul obligare ad remo* • venda impedimenta, quae obstant auditioni adeoque ad -remotionem censura. Communissima interim . est sen- tentia, qutid talis absolutionem negHgens peccet contra praceptum Confessionis et Communionis annum ; * quia illud praceptum est divinum, lic&t quoad tempus ab Ec- clesia determinatum. 5°. Inhabilitas ad suscipiendum qobdvis Beneficium, dignitatem aut munus Ecclesiasticum : ita definivit Inno- centius III. cap. Postulastis, cfe Clerico excommunicato ministrante. Si tamen concedatur ei Beneficium a Summo Pontifice, etiam censuram ignorante, valet concessio, quia in pro- visionibus apponit clausulam absolutionis a censura ad - effectum grati® consequendum : excipe, nisi sit excom- * munic&tus ob h®resim ; quia tunc jus renititur. Beneficium mite legitime acquisitum ipso facto noa amittit excommunicatus, nisi crimen, ob quod censuri - percussus est, ex bis sit, qu® per se Beneficii vacationem - inducant. Utrtim verd ipso facto' privetur fructibus ejusdem, non convenit inter Authores: Suarez et alii affirmant; sed negant, idque probabilius, Herinox, Collet, &c. quia poena tam gravis non est imponenda, nisi oertti expressa sit in jure, quod blc locum non habet. * 6Q. Privatio ustis liciti jurisdictionis Ecclesiastica, non tamen validi, nisi sit excommunicatus vitandus* Caa* Audivimus, catis. 24. q. 1. vide etiam Num. 104. de P& nitentia. 7Q. Nullitas rescriptorum Pap®, non tamen aliorum • Praelatorum : cap. 1. de rescriptu t» 6. et ideo solet inseri absolutio ad cautelam, ut vocaftt, hoc est, ad effectam tantum rescripti consequendum. Privatio sepultura Ecclesiastic®, si excommunica- tus vitandus moriatur . in excommunicatione : cap. Sa- cris. de sepuUur . Si tamen ante mortem signa pceni- Digitized by Google DE CENSURIS. 383 tenti» dederit, debet post mortem absolvi et sepultura donari. Excommunicatus toleratus hodie ratione censur» non est privandus sepultuni Ecclesiastica juxta Authores communiter ; qui tamen addunt, excommunicatum etiam toleratum ek privandum esse, si excommunicatio sit pub- lica ratione finalis impoenitenti», conforraiter ad Rituale Romanum et Pastorale. 9°. Privatio communicationis forensis : cap. ad pro- bandum. de sententia 8$ re judicata, et cap. Decernimus. de sententia excommunicationis in 6. ita ut excommunicatus non possit esse Judex, Advocatus, testis, actor, &c. quae tamen Authores tradunt cum quibusdam limitationibus, i 10°. Privatio communicationis privat» seu civilis, qu» consistit in commercio civili, quod homines inter se ex- ercent simul vivendo, manducando, &c. cap» Excommu- nicatos. cap. Qui communicaverit, caus . II. qucest, 3. et cap. Si quem. de sententia excommunicationis. Casos communicationis hujus illicit» exprimuntur his versibus : Si, pro delictis anathema quis efficiatur , Os, orare, vale, communio, mensa negatur. Per Os intelligitur osculum, amplexus, colloquia, lit* ter», munera, et generatim quaelibet benevolenti» et amicitiae signa, inquit P. Pauwels. Orare denotat participationem in Officiis Divinis, Sa-‘ crificio Missae, Sacramentis, Orationibus etiam privatim factis cum tali excommunicato. < Per vale intelligitur omnis honorifica salutatio, confer- miter ad illud Joan. Epist. 2. V. 10. Nec Ave ei dixeritis. < Per Communio intelligitur communicatio qu»cumque, non tantfim in spiritualibus, ut explicatum est ante, aed etiam in civilibus, per contractus, cohabitationem, iter, &c. Per Mensa intelligitur participatio in cibo et potu, con- formiter ad illud Apost. 1. ad Corint. cap. 5. V. 11. Ouno ejusmodi nec cibum sumere; quinimd intelligitur etiam mens» communicatio, lic&t non eisdem ferculis vescaris. Est porrb obligatio iUa non communicandi reciproca, excommunicatum directi quidem, sed fideles indirecti afficiens, non tamen eodem modo, ut constabit Num. se- quenti. Digitized by Google 384 TRACTATUS No. 14. DE LICITA ET ILLICITA COMMUNL DATIONE CUM EXCOMMUNIGAjTG. : L Omnis exammunicatus vitare, debet jSdelium oemvtmm ■ nem. IL Communicans cum mnitolerato nem ampat; peoctit mortaliter . III* Camus excusantes : TV. Utik,i V. Zsr, VI. ZTwmtk, VII. Ree ignorata, , VHfc Ntcesse . **; ; : i / • « • . • 7 •.•Vv\ < v f. ... QUAMVIS exeomidunicatus omnis, sive toleratus^ sive non toleratus, debeat vitium quamcuroquecumfido* libus communicati onero, ita ut se ultab in eam ingerere nequeat, tamen 'fideles non tenentur vitare comrounica- tionem cum excommunicato tolerato, sed tantum cum non tolerato, qoiided ex communi catus vitandos dicitur ; naml Ecclesia' per bullam Marti ni V* ad ^vitakda scav* dala, non intendit ullo modo suffragari aut fayere.ex* ooiiununicaiis, sed tau tfina. fidelibus» ■ ■> ; : ) Quantum peccatum committit communicans sine justa causa cum excommunicato vitando ? R. S. Thotn. Suppi . qtuesU23,arL3. in Corp* “ Pro- a babilifis videtur, quid non sero per peccet mortaliter, “ sed solfim quando in crimine illi participat, vel in divi- M nisy vel iii contemptum Ecclesia.’’ , « j v ! Observandum cum Au thuribus, comm ujaica tion ens, » divinis posse fieri venialem ex. parvitate snateri», et communicationem in civilibus, independenter a confcentptn ficclest», posse fieri mortale ratione ckcumstAatianua, scandali, &c. : ,, Deinde participans, sive! in divinis, sifre incivilitas, incurrit poenam excommunicationis: minoris, ut docet & Thoiu. gwest . dt, art. 2. inCorp, Facilfe i hinc colligitur, quomodo peccet excommunica» tus communicans cum fidelibus, de quibus in confessione examinandus. Quae caus» excusant a peccato, adfeoque et & pcesa, communicantem cum excommunicato licet vitando ? R. S. Th. SuppL g. 23. o. 1. in Corp. et Doctoitos coni» muniter /causas illas ex Gregorio VII. Can. & Quoniam multos, causa 1 1. gucest. 3. reducunt ad quinque expres- sas hoc versiculo : Utile, lex, humile, res ignorata, necesse. Digitized by Google DE CENSURIS» 385 1*. Per utile intelligitur utilitas, tam temporalis quam spiritualis ipsius communicantis, vel alterius tertii, qum non ita posset aliter procurari ; hinc licet ab eo exigere et recipere debita, eleemosynam petere, et si sit Modi* cus, ipsum consulere pro se vel pro aliis, item si sit Casuista, ipsum corisulgre in spiritualibus pro se vel pro aliis: item utilitas ipsius excommunieati ; unde licet ei elargiri eleemosynam, et dare consilia in ordine ut con- vertatur: Autbores tamen varii utilitatem excommuni- cari restringunt ad solam spiritualem. Nota, prsedicta omnia exempla esse intelligenda hoc sensu, modo non adsint alii non excommunieati, qui ®que valerent hoc praestare, &e. Per particulam lex intelligitur matrimonium, vi cujus possunt conjuges, quorum alteruter est excona muni catus, * licet vitandus, sibi mutuo communicare non tantum in t redditione et petitione debiti conjugalis, sed etiam in : convictu, cohabit&tione et obsequiis domesticis, im& et' in colloquio familiari, modo tamen non omittatur correp- > rio fraterna. Duo casus excipiuntur & Pauwels: primus, quo ex-, communicatio matrimonium pracessit, nisi forte pars innocens bona fide matrimonium contraxerit, quo ultimo casu pars innocens jure communicationis non privatur. Secundus, quo conjuges divortio separati eunt. Per humile intelligitur subjectio ; hinc a peccato ex- cusantur liberi (juxta S. Thom. Suppi \ queest. 23. art. 1. in Corp. nondum emancipati) communicantes cum parenti- bus excommunicatis, famuli et ancili® cum Dominis, subditi cum Superioribus. Per famulos, ancillas, &c. ipsius excommunieati in- telligit S. Thom. loco pracitato, si ante excommunica* tionem se ei subdiderint, non autem si post. Sub liberis comprehendunt aliqui generum et nurum respectu soceri et socrus, privignum et privignam res- : pectu vitrici et , novere®, item pupillos et minores res- > pectu tutorum et cufatprum ; quia bi omnes inteiliguntur nomine filiorum in favorabilibus. Particulis resignorqta intelligitur ignorantia, sive juris, sive facti, qu® tamen nou sit crassa .-et supina, multo miniis affectata. Per particulam necesse intelligitur necessitas, sive cor- poralis, sive spiritualis, sive communicantis sive excom- munica ti, sive aliorum : non requiritur extrema, sed sufficit quacumque notabilis. 2 k Digitized by Google TRACTATU® No. 15. DE EXCOMMUNICATIONE MINORE I, Excommunicatio minor . II. Effectus triplex; III* vatio receptionis Sacramentorum , IV. Privatio adminis» trationis Sacramentorum , V. Privatio electionis passiva ad beneficia Ecclesiastica . VI. 2^’ws cau&z wiaic etf unica. QUID est excommunicatio minor ? K. Est censura Ecclesiastica privans usu passivo seu sospeptione Sacramentorum. Triplex est excommunicationis minor» effectus, primus, qui secundikm omnes est proximus et directos, eat privatio usfe passivi sive susceptionis Sacramentorum, ita ut talis. aliquod Sacramentum suscipieus juxta omnes mortaliter peccet: colligitur ex cap. Si celebrat, de Clerico excommunicato ministrante. Sacramenta tamen sus- cepta a tali sunt valida, excepti poenitentia defectu* dis- positionis, nisi forte bona fide procederet, aut ubi prins absolutionem censurae petat. Secundus excommunicationis minoris effectus, sed remotus et indirectus, a plerisque assignatur privatio usils activi,, sive administrationis Sacramentorum, qua- tenus indecens foret, qudd administret Sacramenta, qui illa ipse suscipere non potest; si tamen administret, non videtur graviter peccare, ut communior habet sententia, et colligitur ex citato c* St celebrat. Excipe si Missam celebret ; quia tunc communicare debet. Tertius excommunicationis minoris effectus, sed iterum indirectus, est pritatio electionis (similiter praesentatio* uis et collationis) passi vee ad beneficia Ecclesiastica: constat ex cap. Si celebrat. Ratio est, quod minori excommunicatione ligatus a cujus vis Sacramenti suscep- tione remotus sit ; beneficium autem su& institutione or- dinatur ad sacros Ordines suscipiendos, et Missam cele- brandam; ita ut mortaliter peccet, inquit P. Pauurek, qui sciens hujusmodi excommunieatum* ad* beneficium eligit, prsBsentat, &c. quia Legem Ecclesiasticam violat in materia gravi : non videtur tamen prsesentatio, &c. ipso jure nulla juxta communiorem sententiam; si tamen, inquit citatum Capitulum, scienter talis electus fuerit, •jus electio est irritanda. Ob quam causam- incurritur excommunicatio minor ? Digitized by Google OB GetCSUKTS. 397 R. Unica causa, ob quam & jure infligitur, eat «Hioita communicatio cum excommunicato vitando: oap. Sta- tuimus. de sententia excbmm. in 6. posset quidem ab ho- mine infligi, sed id non solet. Porrb perindfe est ad minorem excommunicationem incurrendam, sive communieatio cum excommunicato vitando fiat in divinis, sive in civilibus, sive in ea pecoe- tAr mortaliter, sive vehialiter, sive fiat ante, sive post mortem excommunicat» vitandi: unde eam incurrit, qui excommnnicatum vitandam priusquam absolutus sit comitatur ad sepulturam, &c. H»c minor excommunicatio non est reservata respectu ullius Confessarii. Nota, qudd excommunicat us minor possit Divinis Officiis interesse, suffragiis fmt, absolvere & censuris, motus jurisdictionis exercere, &e. DE SUSPENSIONE. No. 18. DE DEFINITIONE ET DIVISIONE SUS- PENSIONIS. I. Susperkioni S tkjectUm est solus Clericus. It. Divisiones suspensionis. Itl. Suspensus ab Officio simpliciter non ideo suspensus est d Beneficio, nec e contra. IV. Suspen- sus ab Ordine non ideo est suspenSus d Jurisdictione nec i contra. V. Suspensus ab imo actu non ideo suspenditut ab aliis. VI. Suspensus simpliciter ab Ordine # jurisdic- tione est suspensus ab omni Ordine Vel jurisdictione. VII. Suspensus ab officia est suspensus ab Ordine 8f juris- dictione. VIII. Suspensus d Beneficio piivatur omnibus fructibus. SICUT per excommunicationem generatim fideles, it& per suspensionem Clerici speciatim, et non alii ligantur : est autem suspensio oensnra privans Clericum usu potes- tatis Ecclesiasticae. Collige 1°. suspensionem non auferre ipsum benefi- cium tel officium, sed solummodo usum et exercitium eorum. .2°. Impedimentum &b exercitio ordinis ob peccatum Digitizecf by Google 388 TRACTATUS mortale, senectntem vel infimitatem proprie non esse suspensionem. • Quomodo dividitor suspensio ? . R. Imprimis dividitur modis omnibus, quibus censura in generali, de quibus Num. I. Speciatim autem dividi- tur suspensio juxta diversum usum potestatis Ecclesias- ticae, quo privat, 1°. In suspensionem ab officio tant&m, in suspensio- nem a beneficio tantiim, et in suspensionem ab utroque, qum ultima totalis dicitur, aliae partiales. 2°. Suspensio a beneficio vel est & toto beneficio, vel a parte, beneficii tantum v. g. a quotidianis distributio- nibus. 3°. Similiter suspensio ab officio vel est a toto officio, , ordinis scilicet & jurisdictionis, vel a parte officii tantum, pota a solo officio ordinis, vel a solo officio jurisdictionis. 4°. Similiter suspensio ab ordine vel est ab omni ordine, vel ab aliquo ordine tantfim. 5°. Item suspensio a jurisdictione vel est ab omni acta jurisdictionis, vel ab aliquo actu tantum. Ctim suspensio sit poena, adeoque odiosa, verba legis vel sententiae eam infligentis sunt stricti interpretanda, neque ultra terminorum significationem amplianda. Hinc deducuntur sequentia: 1°. Suspensus simpliciter ab officio non ideo suspensus est a beneficio, et contra: ratio est, qu6d poenae ille sint disparatae, et ubi Superior ab utroque suspendere vult, etiam utrumque exprimat : unde simpliciter sus- pensus a Beneficio, licet fructus non percipiat, (nisi qui ei assignantur ad sustentationem, quod fieri solet, dom indiget) potest et tenetur ea, quae officii sui sunt, adim- plere ; ctim Beneficii titulo non privetur : fructus 'autem, quibus privatur, convertendi sunt in utilitatem Ecclesiae. 2°. Pari ratione suspensus ab ordine non ideo est sus- pensus k jurisdictione, nec & contra: unde 'suspensus ab ordine potest exercere actum jurisdictionis, qui non re- quirit simul actum ordinis, v. g. Episcopus suspensas ab ordine potest censuras ferre, &c. h contra suspensus a jurisdictione potest exercere actum Ordinis, qui simul non requirit actum jurisdictionis, v. g. sacrificare &c. Patet, qudd suspensus sive a solo ordine, sive k sola jurisdictione, sive ab utroque, non possit absolvere a peccatis, pro quo utraque potestas requiritur, licet tamen Digitized by Google im ctsmtm. , 36$ non semper absolvat invalidi, ut constat ex Num. 104, 105 et I0& de Poenitentia. 3°. Ob eandem rationem suspensas ab aliquo actu tau* tikm ordinis vel jurisdictionis, potest alios exercere : sic v. g. suspensus a sola celebratione Missae ppfcest excipere confessiones, et e contra* 4°. E contra, qui suspensus est simpliciter a jurisdic- tione, aut simpliciter ab ordine, suspensus est ab omni actu cujnscumque jurisdictionis, aut cujusvis ordinis ; ratio est, qnOb eandem rationem suspensas sintplioiter ab offi- cio censeri debet suspensus ab ordine et jurisdictione si- »al; utraque enim potestas, scilicet ordihis et jurisdic- tionis, sub officio comprehenditur, idqne SBqnfc princi- paliter. 6°. Pari ra(tione suspensas simpliciter a Beneficio pii* vatnr et grossis et distributionibus. 7°. Pariformiter sequitur, qttdd, qni nudfc et simplici- ter suspenditur, sit suspensus totaliter, nempe ab officio et beneficio simul* Au suspensos simpliciter ab ordine inferiori sit etiam suspensus ab ordine superiori ? B. Steyaert, Neesen, Antoine et Collet contra BiBuaCt affirmativi, quorum sententia practicb tenenda est ; ratio est, qabd, cui prphibetur minus, a fortiori censeatifr prohiberi majus ejusdem rationis: hinc suspensus simpli- citer a Subdi aconatu etiam suspensus est a Diaconatu et Sacerdotio ; admittant interim A ut bo res, aliquem sus- pendi posse ab ordine inferiori, qui tamen non sit sus- pensus a superiori, sed hoc non efct praesumendum, nisi ia lege vel sententia exprimatur. E contra suspensas simpliciter ab ordine superiori non ideo suspensus est ab ordine inferiori c qnia, cui interdi- citur majus, non statin* interdictum censetur niimur: unde v. g. suspenso ab Ordine sacerdotali non ideo Peti- tam est fungi diatona! i Ordine arut alio inferiori. Digitized by Google TRACTATUS 390 No. 17. DE CASIBUS SUSPENSIONIS MAGIS OBVIIS. 1/ Casus primus , II. Secundus, III. Tertius , IV. Quar- tus, V. Quintus , VI. Sextus, VII. Septimus. VIII. Octavus , IX. Nonus, X. Decimus, XI. Undecim us. . ASSIGNA casas aliquos, quibus annexa est pcena sus- pensionis? B. Casus magis obvii, et pr® ceteris nati evenire, sunt sequentes ; Dum quis suscipit Sacros Ordines sub ficto titulo, sive patrimonii, sive beneficii, ex Bulla Pii V. Romanus Pon- tifex, incurrit suspensionem ab Ordine sio suscepto. Dum quis intrudit titulum verum quidem et reatem, s^d quem precessit pactum de non petenda sustenta- tione ab eo, qui bona sua pro alicujus Clerici titulo obli- gavit, Clericus ille incurrit suspensionem ab ordine sic suscepto Summo Pontifici reservatam, ut colligitur ex cap. Si quis ordinaverit, de simonia. Si tamen solum promittat, se extra casum magn» necessitatis, nrbU ex- acturum esse ab eo, qui sibi titulum constituit, probabi- lius non subjacet suspensioni : quia Ecclesia' non exigit titulum, nisi ut Clericus . in necessitate vitam decenter sustentet. , Qui sciens se innodatum censura aliquem Ordinem suscipit, suspenditur ab illo juxta capk Cum illorum. de sententia excommunic. Dum quis sine, vel non nisi cum fictis Episcopi sui dimipsorialibus ordinatur ab alieno Episcopo : juxta con- stitutionem 7. Pii. II. Cum j$x Sacrorum, et 9. Sixti V. Sanctum et salutare. Qui suscipit Ordinem Sacrum sine ®tate legitima, ut patet ex constitutionibus ante citatis: suspensionem- ta- men non incurrit, inquit Collet, qui bonalide* ratus st se tatam babere canonicam, Sacris initiatu». Quando non admissus ad Ordines simul cum aliis vocatis se intruderit et ordinatur: colligitur ex cap. l»tfe eo, qui furtive Ordinem suscepit . Qui aliquem ordinem recepit per simoniam : extrav. 2. de simonia, et Can. praesentium causa 1. qu®st. S. Suscipiens ordines post matrimonium contractum : ex- travag. antiquae, de voto. Exprimitur a ConciL Trid. Sess. 2 4>. de Beform. Matri- Digitized by Google DE CENSURIS. m mimii cap. 1. his verbis : “ Si quis Parttchas vei alius “Sacerdos, sive regularis, sive saecularis sit, etiamsi id “ sibi ex privilegio vel immemorabili consuetudine licere “ contendat, alterius parochise sponsos sine illorum Pa- “rocbi licentia matrimonio conjungere aut benedicere “ ausus fuerit, ipso jpre tamdiu suspensus maneat, “ quamdiu ab ordinario ejus Parochi, qui matrimonio “intercesse debebat, seu a quo benedictio suscipienda “ erat, absolvatur.” Habetur in decreto Eminentissimi Domini Thorii». Philippi de 21. Martii anni 1724. quae 9uspensio lata est hi eos, qui confessionem personae femineae audiunt ab anteriori parte confessionalis. Vide tenorem decreti Num. 24. de Poenitentia, Casus aliosj quibus suspensio ipso jure annexa est, vide apnd Suarez, Neesen, Bonaci nam, &c. Habetur in Epistola Pastorali ejusdem Eminentissimi Domini piae memoriae Archi-Episcopi Mechl.de 5 Aprilis anni 1725. et in decreto ejusdem de 11. Juuii 1739, his verbis : “ Renovandum duximus praedecessorum nostro- “ rum, statutum & signanter Illustrissimi Domini Hnmb. “ Gulielmi a Praecipiano, piae Memoriae Praedecessoris “ nostri, circa intolerabilem licentiam, & quod inde resultat “ enorme scandalum nonnullorum, qui in certis locis “ Dioecesis nostrae promiscuas instituunt potitationes iil “ tabernis contra iteratas prohibitiones : caveat igitur “ Clerus, tam regularis, qu&m saecularis, ne tabernam “ ingrediatur, nisi necessitatis vel peregrinationis eansfl, “ sub poena suspensionis, non tantum ab audiendis Con- “ fessionibus, sed etiam a divinis, ac alia arbitrio nostro “ infligenda : ne verd quis excusationes quaerat in pec- “ catis, declaramus illos omnes praecepti nostri trafis- “ gressores, et dicta suspensione ipso facto innodatos “ exis tere et extituros, qui edendi vel bibendi causfl “ tabernam ingredientur, extra casum dictae necessitaftis “ aut peregrinationis.” Hoc decretura potator locale, e6 qudd dicatur: Qui in certis locis Dioecesis nostros promiscuas instituunt , &c. Idem praefatum decretum confirmavit Excellentissimus Dominus Joannes-Henricus per decretum datum Brux- ellis de 12. Januarii anni 1765. his verbis: JOANNES-HENRICUS, &c. &c. &c. « Summa cum “ admiratione percepimus, qudd plurimi Ecclesiastica Digitized by Google TEACTATUS mt « decreta nostra sinistri interpretantes sibi penu tasernt, V suspensionem pro Ecclesiasticis ingressui tabernarum per i* Eminentias. Dominum Cardinalem Praedecessorem *os- « trum pi» memoriae annexam & nobis revocatam foret. “ oui abusui et errori obviare volentes declaramus per « praesentes, nos hujusmodi ingressui, non minita qo&m praefatus noster Praedecessor, suspensionem strictfe an- « nexam velle: ac ckm inaudiamus, quod Religiosi illas “ promiscui frequentent eo titulo, quod praetendant, m o nostrae jurisdictioni non esse subjectos, cum tamen certo “ quoad jurisdictionem pro excipiendis Confessionibus in nostra Dioecesi, quae per Ordinariam tantam ooncedi *< potest, jurisdictioni nostrae subjiciantur, declaramus pro “ admissis ad confessiones, nos eorum admissionem ipso t* facto revocatam velle : pro non admissis vero (si inno- “ tescat) omni spe similis admissionis obtinende privatos, f* Datum Bruxellis 12. Januarii 1765.” Subjungimiis hic aliud Decretum datum Meckknice 11. Maii anni 1772. ab eodem Excellentissima Domino. JO ANNES-HENRICU S, &c. &c. &c. M Cutn dedeceat tc omnino Ministros Christi et dispensatores Mysteriorum “ Dei scenicis interesse spectaculis, et praesentia su& sa- « cularibus hominibus quodammodo animos addere, ut f* mugis ac magis hujusmodi periculosis inhient obleeta- luentis, quae non nisi voluptates mundique illecebro f‘ ebristiano homine indignas prae se ferunt, ac suapte na- « tura in peeeata plurima incautas animas pertrahere con- sueverunt : hinc sanctitati Ecclesiastici Ordinis oeusu- o Iere cupientes, omnibus et singulis Clericis Dioecesis “ nostraB, aliisque in ea quacumque de causa degentibus, “ tam s&cularibus, quam regularibus, sub poena suspensi- w eoi» h Divinis, ipso facto absque alia declaratione incuf- (< ren da, cuj usque absolutionem Nobis specialiter reser- “ vamus, ingressum Theatrorum publicorum interdicimus, « ac ea, qua par est, severitate prohibemus; declarante t c insuper, Sacerdotes illos, qui im Dioecesi nostra ad con- “ fossiones audiendas admissi sunt, per hujusmodi ingtes- « sum eo ipso omni jurisdictione privari. • u Nolumus tamen hoc Decreto prohibere ludos illos qui “ in Gymnasiis, exercitii gratia a studiosa juventute inna* “ center exhiberi solent, exhortantes studiorum Moden}- 4 tweat ut sedidd> diligenterqoe nmligent, ne unquam V iisdem quidquam se immisceat, quod mqrura innocenti* Digitized by Google DE CENSURIS. S9S “ obesse, aut spectatorum aures vel oculos offendere uM “ ratione possit. ' ' ■ “ Insuper renovandum duximus hac occasione Synodo- “ rum Provincialium, Praedecessorum nostrorum ac Nostri “ jpsius statutum circa intolerabilem licentiam, et quod M inde resultat enorme scandalum nonnullorum, qui in cer- u tis locis Dioecesis nostrae promiscuas instituunt potit&ti- “ °nes in tabernis contra iteratas toties prohibitionfeS. M Interdicimus itaque omnibus et singulis Dioecesis nos- “ tra Clericis, etiam exemptis ac aliis in ea quacumque “de causa degentibus, tam saecularibus, quam Regulari - “ bus ne edendi, bibendi vel ludendi causa taberna» “ ingrediantur, nisi necessitatis vel peregrinationis caus&, sub poena suspensionis a Divinis, ipso facto absque “ ulteriori declaratione incurrenda, cujus absolutionem “nobis, ut supra, reservamus, qdi in Dioecesi nostra ad “ excipiendas Fidelium confessiones admissi sunt, per “ hujusmodi ingressum eo ipso omni jurisdictione privari. “ Praecipi mus etiam omnibus ssecularium ac regularium “ Ecclesiarum aut sacellorum Dioecesis nostrae Pastoribus, “ Rectoribus, Superioribus, Sacristis et custodibus, ne Suem vagum, ignotum, advenam aut peregrinum Sacer- otem, sine nostra vel Archipresbyteri loci licentia, in “ scriptis obtenta, ad celebrationem Missae, vel Sacra^ “ mentorum administrationem admittant, sub poena sus- “ pensionis a divinis, vel ab officio, et ulteriori arbitraria, “ incurrenda tam a permittente, quam ab ipso celebrante “ sive administrante Sacramenta. Porrd paternfe mone- “ mus, et enix& hortamur omnes supradictos Rectores, “ ut admissorum litteras singulis mensibus revideant, et “ de illorum conversatione solliciti inquirant : suspectos “ autem, indecenter vestitos, praecipites in legendis Sa- “ eris, caeremoniarum negligentes, ad Altare non sinant “ accedere. “ Mandamus ulterias omnibus ac singulis, qui sunt Ba- u uris initiati Ordinibus, vel Beneficium Ecclesiasticum “obtinent, et in civitatibus habitant, ut sem per vestem “ deferant talarem, nec sine ea admittantur ad Sancti “ Missae Sacrificii celebrationem. Qui verd ruri habitant, H servabunt statutum Synodi nostrae Provincialis II. tit. “ 18. cap. 4. Dum ver6 ad Aras faoiunt, vel dicunt ad po- “ pulum, vel in choro divinas Laudes decantant, vel alias “ obeunt intra Ecclesiae septa functiones, toga pariter “ induantur talari. Porrd clerici viatores aut peregri- Digitized by Google 99* TRACTATUS i* yiaates Ita se decenter suaque professione digne gerant, « ut eorum moribus, verbis habituque modesto per omnia V glorificetur Deus. “ fit ne quis successu temporis praesentis nostri edicti “ ignorantiam praetexere queat : volumus, ut in omnibus “ «aurariis seu sacristiis affixam maneat : mandantes pro* motoribus curiarum nostrarum Ecclesiasticarum, ut ia “ executionem ejusdem seduld invigilent. Datum Mecb- “ linice in palatio nostro Archi-Episcopali die il. Maii f< 1772.” Nota, quod juxta cap. Quia periculum, de sententia Moommvnicationis in 6. Episcopi non incurrant ipso jors suspensionem vel interdictum latum per constitutionem vel sententiam, nisi in i is de Episcopis expressa mentio habeatur : Aliud tamen est de excommunicatione ob di- fremtm juris dispositionem. DE INTERDICTO. No. 1 a DE DEFINITIONE ET DIVISIONE INTERDICTI. I. Definitio interdicti. II. Ejus distinctio ab excommunica- tione 8f suspensione. III. Dividitur in locale, IV. Per- sonale, V. Mixtum. VI. Locale generale, VII .Locale particulare. VIII. Personale generale, IX. Personale particulare . X. Interdictum generale non fertur nisi cb grave delictum, neque ob delictum particulare. . QUID est interdictum ? R. Est censura privans usu certarum rerum spirituali- um, quaternis ese a fidelibus possideri possunt: quibus autem rebus privet, dicetur Num. sequenti. Hinc llc&t excommunicatio, suspensio, et interdictum privent iisdem aliquibus bonis materialiter, formaliter tamen distinguuntur : etenim excommunicatio iis privat, quatenus important communicationem et societatem cum fidelibus ; suspensio eis privat, quatenfis continent uso® potestatis cujusdam in Ecclesia i interdictum autem eis privat, quaternis sunt bona a fidelibus possidenda. Quomodo dividitur interdictum ? R. In locale, personale et mixtum. Locale est illud, quod proximfe et directi respicit certum locum, in quo Digitized by Google DE CENSURIS. I: 995 nempe praefatas usas rerum spirituafitrm prohibetur, et sic meditati afficit personas, et sub eo respectu vera est censura: unde dum interdictura est locale tantum, possmit incolae loci interdicti alibi ad diri na admitti : excipiantur, qni causam interdicto dederunt, juxta cap 16. de sententia excommunicationis in 6. Personale est* quod proximi et immediati afficit per- sonas, sive quo certis personis interdicitur praefatus usus : imde personaliter interdicti carere debent ubique iis, qui*- bns interdictum privat. Mixtum est, quod personas et locum afficit. Interdictum locale item subdividitur in generale et par- ticulare. Locale erit generale, si sit latum in locum aliquem eam* munem et generalem, puta Regnum, Provinciam, Urbem, &c. Erit autem locale particulare, si interdicatur tantam locus aliquis particularis, v. g. una vel plures Eeclesi» ex iis qu» sunt in civitate. Observat a juxta cap. 17. de sententia excommunicationis in 6. quod interdicta civitate, castro aut villa, etiam in- terdicta sint suburbia et continentia sedificia* liefet forent alterius Dioecesis: Similiter quod, interdicti Ecclesia interdicta sit capella contigua, item interdictam cosmete^ rium contiguum : secus, si ei contigua' non existant. Si tamen e contra interdictum sit eoemeteriam aut ca- pella, non propterea interdicta censetur Ecclesia contigua;' quia accessorium sequitur quidem principale* ded non & contra. Personale dicitur generale, quando fertur m aliquam' hominum communitatem, prout constituunt unum eorpeur, v. g. in omnes personas alicujus Regni, Pro vinci»; Civitas tis, &c. Hinc qui fit membrum illius corporis; subjicitur1 interdicto, et qui desinit esse de illo corpore, liberaturahM interdicto, nisi sua culpa fuisset illius causa, qaaexteeptfoJ colligitur ex citato cap. 17. * ' Interdictum personale dlcitur*particulare, qnando infii- gittirum vel pluribtis personis- particularibus qua talibus. Nota 1°. quod* interdicto clero, nonintelligatur inter- dictus populus, et contra; imb, interdicto Clero, nonhr- terdicuntur Religiosi ; quia in odiosis non veniant nomine Cleri: si tamen, inquit Collet, Religiosus Pastoratum vefc simile- officium habeat irv civitate interdicta* is interdifcto sicut seecularis ligabitur. Digitized by Google 396 , TRACTATUS 2°. Nota circa interdictum generale, sive locale, sive personale, quod pro delicto unius particularis infligi non possit, sed solum propter peccatum communitatis, Do- mini loci, aut Magistratus ; ut colligitur ex extravag. 2. de sententia excommunicationis ; imd c&m interdictum illud plurima, eaque gravissima sequi soleant mala, ut patet ex extravag. citata, et cap. 24. de sententia excommunicat, in 6. non nisi ob gravissimas causas infligi potest : tales- que, inquiunt Steyaert et Daelman, quae sufficerent ad excommunicationem, non statira sufficerent ad hoc inter- dictum. i No. 19. DE EFFECTIBUS INTERDICTI. I. Effectus interdicti localis . II. Privatio divinorum Offi- ciorum. III. Privatio administrationis Sf susceptionis aliquorum Sacramentorum . IV. Privatio sepultura Ec- clesiastica. V. Effectus interdicti personalis. VI. Potest infligi interdictum quoad unum tantum effectum. VII. violatio censura est ex genere suo mortalis. VIII. Pcena violationi interdicti annexa . QUINAM sunt effectus interdicti localis ? R. Enumerantur hi tres; 1. privatio Officiorum Divino- rum; 2. privatio aliquorum Sacramentorum : 3. privatio sepulturae Ecclesiasticae. Primus igitur est, qudd in loco interdicto non possint celebrari vel audiri Divina Officia, puta Sacrificium Mis- sce, cantus Horarum Canonicarum, &c. et ita generaliter fuit observatum usque ad tempora Bonifacii VIII. unicam tantum restrictionem fecerat Gregorius IX. cap. 16. de SenL Excomm . ubi sic legitur : Permittimus Ecclesiarum Ministris semel in hebdomada tempore interdicti , non pulsatis componis, voce submissa , januis clausis , excommunicatis Sf interdictis exclusis , Missarum solemnia celebrare causa confi- ciendi Corpus Domini^ quod decedentibus in poenitentia mm denegatur. Id porro solis Clericis concessum fuit, idque in inter- dicto locali, tum generali, tum speciali seu particulari ut observat Bonacina, scilicet respectu earum Ecclesiarum, ia quibus Eucharistia pro infirmis asservabatur* . Deinde Bonifacius VIII. considerans ingentia mala, quae ex generali interdicto sequuntur, statuit cap. Alma mater, de Sent . excomm. in 6. “ Quid singulis diebus in “ Ecclesiis et Monasteriis Missas celebrentur, et alia Digitized by Google DBeaWEtttttS. m “ dicantur Divina Officia, submitte temeti voce^ sicut “ prius, & januis clausis, «xeotnmiin icatis & interdictis “ exclusis, & campanis etiam non putantis." Quod itCA rora intelligendutn est de solis Clericis; item de inter» dicto generali tantam, «non Rectali, utnotant Steyaert, BenacMia & alti . Pergit Botiifeoius VIII. citato cap. Alma matbr; u In Festivitatibus ver Tertius effectus est: qubd in loco interdicto nemo possit sepeliri, nequidem parvolus ante usum rationis: ■2l Digitized by Google 398 TRACTATUS cap. Quod in te. ds poenitentiis fy remissionibus ; unica hsec apponitur exceptio cap. citato, ut Clerici decedentes, qui tamen servarunt interdictum, in coemeterio Ecclesiae aine campanarum pulsatione, cessantibus solemnitatibns omnibus, cum silentio tumulentur. Effectibus, quibus interdictum locale subjicit certam locum, iisdem interdictum personale subjicit certam per- sonam vel personas i si interdictus non potest peragere nec audire Officia Divina,, neque administrare vel susci- pere dicta Sacramenta, neque gaudere Ecclesiastica se- pultura. Observa tamen, quod . Superior infligere possit inter- dictum, sive locale, sive personale, quoad unum vel alterum effectum. Nota cum Suarez, Bonacina & aliis, quod post Consti- tutionem ad evitanda, nemo servare teneatur interdic- tum locale, nisi sit denuntiatum : sic etiam personaliter interdictus non debet privari Ecclesiastica sepultura, nisi sit denuntiatus, conformiter ad Rituale Romanum. Similiter interdictus non denuntiatus repelli non debet ab Offici is Divinis, quamvis tamen ille se iis ingerere non possit. Delicta, ob qu» incurritur interdictum, & quale, lati explicat Bonacina de interdicto disputat 5. puncto 8. viaeVi etiam potest Collet in suo Compendio de Censuris part. 2. c, 3. a. 2. Nota, qudd, licfet Confessorii absolvant ab interdicto personali particulari, respectu ipsorum non reservato, non absolvant tamen ab interdicto locali quocumque, neque a personali generali; quia locus vel communitas non est subjectum fori poenitentiae. Obserxa circa tres praedictas species censurae, scilicet excommunicationem, su^ensionem & interdictum, vio- lationem earum ex genere suo esse peccatum mortale; quia est contra justum Superioris mandatum, & materis potest esse gravis. . Quas poenas incurrunt, qui violant interdictum ? R. 1°. Juxta Collet, Clericus, qui scienter celebrat is loco interdicto denuntiato, irregularitatem incurrit, & fit passivfe & activo irieligibilis ad dignitates Ecclesiasticis ; insuper suspenditur ab ingressu Ecclesiae, donec ei satis- fecerit, cujus sententiam violavit. 2°. Qui personaliter interdictus Ordinis sacri functio- nem exercet, irregularitatem incurrit. Digitized by Google DB CENSURIS. 309 3°. Qui coram interdictis, non toleratis celebfat, vel celebrari facit, vel ipsos ad Divina Officia vel Ecclesias- tica Sacramenta, vel sepulturam admittit, suspenditur ab ingressu Ecclesiae. 4°. Qui sepeliunt interdictos in loco sacro, vel non interdictos in loco interdicto, excommunicantur. 5°. Excommunicantur Religiosi, etiam exempti, qui non servant interdictum, quod Ecclesia Parochialis servat. 6°. Item excommunicantur bomini temporales, qui cogunt aliquos in locis interdictis celebrare Divina. 7°. Vel impediunt, ne nominatim excommunicati vel interdicti, jussi egrediantur e Templo. 8°. Aut demum si exire nolint excommunicati et in- terdicti, nominatim moniti ut ab Ecclesia exeant : atque haec istorum excommunicatio Papae reservata est : vide Clemen tinam II. de sententia excommunicationis . FINIS TRACTATUS DB CENSURIS. Digitized by Google TRACTATUS di; irregularitate. No. 20. DE NATCJRA IRREGULARITATIS. 1. Definitur II. TZstque impedimentum III. 'Canonicum IV. De se perpetuum* V. Directe impediens VI. Sus- ceptionem Ordinum et susceptorum usum . PROPTER affinitatem cum Censuris hic etiam trac- tandum de irregularitate. Quid est irregularitas ? R. Est impedimentum canonicum de se perpetuum, directfe impediens Ordinum susceptionem, et secundarid susceptorum usum. Dicitur impedimentum , id est moralis inhabilitas ex aliqua indecentia, non tamen semper ex culpa prove- niens, qua ratione disting^tjur a censura : aliquando quidem ob delictum infertur, sed quia primario non in- tenditur peccantis correptio, sed honor sacri Ministerii: etiam irregularitas ex delicto non est censura ; deinde irregularitas qusecumque a censura distinguitur, quia de se perpetua est. Hinc ignorantia, licet invincibilis solius irregularitatis, etiam ex delicto, non excusat ab eadem. Item contrahitur ante omnem sententiam, etiam ob defectum vel crimen occultum. Canonicum ; quia solo jure Ecclesiastico, eoque com- muni introducitur irregularitas ; unde nulla irregularitas adstruenda est, nisi sit in jure expressa, aut saltem intro- ducta generali consuetudine, quse habeat vim legis. Vide cap. 16. de sententia excommunicationis in 6. Nomine autem juris, inquit Neesen, non tantAm intel- ligitur Corpus juris Canonici, verum etiam Bullse Ponti- ficia? & Concilia generalia: hinc neque mulier, neque non Digitized by Go gle TRACTATUS? DB IRREGULARITATE. 401 baptizatus proprife sunt irregulares, quia non jure Ec- clesiastico, sed Divino ad ordines Ecclesiasticos sunt inhabiles. De se perpetuum ; unde defectus aetatis proprii non est irregularitas. Directe impediens: Ordinum susceptionem prohibet, non irritat ; unde irregularis valide suscipit Ordines, si nihil aliud desit, et eos exercet ; illiciti tamen, imo non sine peccato mortali, inquit P. Antoine: quia violat praeceptum Ecclesiae in re gravi ; idem dicit ob eandem rationem de irregulari suscipiente primam tonsuram. Ordinum susceptionem, et secundario susceptorum usum : unde specialiter differt irregularitas a depositione et sus- pensione, quae per se et directe tantum respiciunt exer- citum Ordinis suscepti : deinde depositio et suspensio tantum afficiunt Clericos, irregularitas indifferenter et Clericos et Laicos. Sub Ordine hic etiam comprehenditur prima Tonsura, vel tanquam Ordo, vel saltem tanquam praeparatio et dispositio ad Ordines. Irregularitas non prohibet usum jurisdictionis, qui simul non requirit usum Ordinis : unde et valide et licite irregularis potest v. g. ferre censuras ; illiciti tamen ab- solveret sacramentaliter, quia ubi intervenit actus Ordi- nis, valide tamen, ut constat ex dictis. Generatim Clericus irregularis obire potest munia omnia, quae Laico competere possunt : unde potest Sa- cramenta quaevis suscipere praeter Ordinem, cum aliis communicare, in loco sacro sepeliri, Minorum Ordinum officia exercere; quia haec nunc passim a Laicis pera- guntur ; potest absolvi k quovis peccato, etiam ab eo, ob ^quod irregularitatem incurrit. No. 21. DE DIVISIONE IRREGULARITATIS. I. Alia ex delicto , aliq ex defectu . II. Alia totalis, alia partialis . QUOMODO dividitur irregularitas ? R. In irregularitatem ex delicto, et ex defectu, qui scilicet delictum non sit: irregularitas ex delicto non contrahitur nisi ob peccatum mortale, per se loquendo externum et in sua specie consummatum ; unde si fiat, ut possit a mortali excusari ratione ignorantiae vel aliter, irregularitas non incurritur. 2 l 3 Digitized by Google TRA&fAVUS 402 Sufficit delictum occultum, ut dard supponit SVwf. Se «s. 24. de reform. cap . 6. Irregularitas ex defectu non supponit delictum, sed contrahitur oh defectum naturalem, vel aliter, etiam inculpabilem: quintuplicem defectum allegat Steyaerf, nempe defectum natalium, corporis, Sacramenti, leni- tatis et famae. Irregularitas alia est totalis, q«« absoluti et totaliter excludit ab omni ordine, ordinis usu, et secnndiun pie- rosque a Beneficio ; alia est partialis, ipue omnes istos effectus non parit, sed aliquem aut aliquos tantftm. Cata- rum irregularitas in jure simpliciter posita inielligitor totalis, nisi aliud ex circumstantiis colligatur. No. 22. DE IRREGULARITATE EX DELICTO. I. Ex delicto irregulares sunt instituti homicidee Sf mutilato- res . II. JRebaptizati , rebaptizantes Sf assistentes . III. Baptizati ab hceretids. IV. H&retici eorumque fautor* Sf filii. V. Apostatce a fide . VI. Suscipientes Ordiws sacros furtive , aut durante rmtrixKonio. VII. Exercentes Ordinem , quem non habent. VIII. Violantes censuram peractum Ordinis. QUINAM sunt irregulares ex delicto ? R. Injusti homicidae vel mutiiatores, et omies in homicidium vel mutilationeai culpa mortali influentes mandato, consilio vel aliter, saltem positivi, etsi directi mortem vel mutilationem non intenderint : imd juxts aliquos, qui negativi influant, dum ex justitia impedire tenentur: ita juxta Collet irregularis foret, qui puella, quam decepit, abortum proponenti non contradicit: vide cap. Significasti, de fiomic. et cap. Is qui eodem tit. in 6. Utrum sit irregularis, qui dans operam rei illicitae est causa mortis, quam secuturam non potuit providere, disputatur : affirmant plures, maxime dum res illicita non parum est periculosa, pro quibus facit cap. 13. & 28. de de homicidio , item 8. Thom. Suppi* qu&st. 39. art. 4. ad 3. 'equidem in foro externo faeUh presumeretur culpa et irregularitas. An occidens pro conservandis bonis temporalibus» fama, honore, &c. fiat irregularis ? R. Affirmativi : colligitur ex oajK 12. de fymiak& Digitized by Google DE HmECftJLAmTATB. 403 An irregnl&ris fit, qui vitam suam defendit eum morte injusti invasoris, servato moderamine inculpat» tutefo. R. Sententiam affirmativam amplectitor S. Th. a. fc. fMBsL 64*. art. 7. ad 3. relinquitque colligendam, qu5d id fundamentum habeat in can 6. Sst. 50. «militer affirmat Suppi, loco otiato. Sententi» negativae favet quam plurimum Clementiuti de homk : in qua -ita demens Y. u Si furiosus, aut infon*,. “ seu dormiens hominem mutilet vel occidat, nullam eu * hoc irregularitatem incurrit; et idem de illo cense* “ mu#, qui mortem aliter vitare non valens, suum occidit “ vel mutilat invasorem.” Hoc jure novo, inquit Bil* loart, explicatur aut emendatur jus antiquum, si quod fuerit. Quidam monent, in casu petendam esse dispensationem pro tutiori ; tum qudd posterior sententia non sit omnind certa, tum qudd facili excedatur moderamen inculpat» tutel». 2°. Ex delicto irregulares sunt rebaptizans, ei assis- tentes seu ministrantes, et ipse rebaptizatus, nempe adultus ; de rebaptizato constat. Can. 65. distinctione 50 de assistente sed ministrante constat ex cap. Ex litte- rarum. de apostatis et reiterantibus Baptisma ; ex qo5 k fortiori, et signanter ex usu et consuetudine, ac com- muni doctrina Theologorum et Canon istarum idem infor* tur de rebaptizante. Rebaptizatus juxta Cap. Qui in qualibet, causfi 1. qu»st. 7. incurrit irregularitatem totalem ; quia impedi- tur ulteriores ordines suscipere, et in susceptis ministrare, idque sive delictum sit occultum, sive publicum. Ministrans rebaptizanti juxta Cap* cit. Ex littera- rum. tantilm incurrit irregularitatem ad Ordines ulterio- res suscipiendos, non ad ministrandum in susceptis : unde deducunt Daelman, Billuart et alii, majorem irregulari- tatem non esse imponendam rebaptizanti, ofim ejus irre^ gularitas alibi non exprimatur : sed alii, ut patet ex Num. 33. de Baptismo volunt incurri irregularitatem totalem a rebaptizante. Dicitur etiam cit. Cap. ex litterarum, ministrantem rebaptizanti non fieri irregularem, nisi ejus crimen sit notorium, ex quo multi idem inferunt quoad rebaptizan- tem, quam illationem plures non admittunt; quinim£ praetendit Sylvius, incurri irregularitatem ex eonsuetu- Digitized by Google TRACTATUS 404 dine, tum a rebaptizante, tum 4 ministrante rebaptizanti, lic&t delictum sit occultura. An irregularitas incurritur, dum Baptismus iterator .sub conditione? R. 1°. Sine periculo irregularitatis ' sub conditione ' iteratur, dura Baptismus verfc dubius est. 2°. Si vero Baptismus iteretur, licet sub conditione tantum, nullo cogente rationabili dubio, tenendum cum ..Gatechismo Romano de Baptismo num . - 56. irregularita- tem incurri. 3°. Irregulares sunt in qualibet aetate citra necessita- tem baptizati ab haereticis declaratis: causa 1. qusest. 7. can. 10. . 4°. Ex delicto hseresis extern» irregulares sunt haeretici, eorumque qua talium receptatores et fautores: cap. Quicumque, de haereticis in 6. item haereticorum filii usque ad secundam generationem in linea paterna; sed in materna usque ad primam tantum : cap. 15. eodem titulo: excipiuntur, ibidem, hi quorum parentes ante mortem fuerunt conversi ; item illi excipiuntur, inquit Steyaert, quorum parentes demum post filiorum ex iis nativitatem in haeresim lapsi sunt. Ipsi verd haeretici, lic&t conversi, manent irregulares, donec cum ipsis dispensetur. Putant aliqui, hanc irregularitatem non esse in usu in partibus, ubi Catholici vivunt permixti cum haereticis, aut quae haereticis sunt vicinae, quod saltem verum est pro hac Patria, inquit Preingu^ et Neesen, ut patet ex praxi, saltem quoad filios haereticorum, qui sine ullo scrupulo ab Episcopis ordinari solent, sciente et dissimn- lante Ecclesia. Irregularitatem etiam incurrunt Apostatae a fide, et meritd ; cum illi in omnibus fidem rejiciant, quam haere- ticus non nisi in quodam puncto abjiGit. 5°. Irregularitas contrahitur, si quis furtivi, v. g. sine examine sacros Ordines suscipiat: cap. veniens, de eoy qui furtive Ordinem suscepit; item si sacros Ordines sus- cipiat, durante matrimonio, etiam nondum consummato, extra casus in jure permissos; extravag. antiqua de voto et voti redemptione; casus autem in jure vere per- missi sunt hi, si quis, stante matrimonio rato tantum, profiteatur solemniter in Religione approbata : item si quis habeat consensura uxoris solemniter, vel saltem per- petuam castitatem voventis, item si declaratum e6set divortium. Digitized by Google DE IBRfcflU&ARlTATE. 405 : f0. Sit irregiriaris scienter et quasi ex officio exercens Ordinem sacrum, quem non habet : cap. 1. de Clerico non ordinato ministrante lib. 5.; DecretaL tit, 28. et boc quidem certum est de Clerico ; .de Laico autem inter Autbores disputatur. Cum dicatur in dicto cap. ob temeritatem , &e. docent multi, irregularitatem non contracturum, qui bona fide et ex ignorantia tton. affectata exerceret ministerium, quod putabat esse' sni Ordinis. Observant Authores quidam, banc irregularitatem aOn incurrere eos, qui in Missa Subdiaconum agunt sine mani» pulo, vel Diaconum sine transversa stola, qui tamen dictis Ordinibus respectare carent ; sed rectfe hic monet Steyeert et Dnelmfuvpraxim illam tolerari posse apud Regulares, nbi invaluit respecta Professorum non tamen apud S®cu- lares, neque apud Regulares respectu Novitiorum, ne, qui hodie oonsrpicitur in Altari Diaconum agere, cras cum seaudalo conjugio copulatus prodeat; populus enim parum vel nihil ad manipulum respicit. 7P. Incurritur irregularitas ab eo, qui actum Ordinis exercendo violat aliquam censuram, puta excommunica- tionem majorem, suspensionem vel interdictum : constat ex toto titulo de Clerico excommunicato ministrante ; item cap. 1, 18 et 20. de sententia excommunicationis in 6. et ex communi Doctorum sententia Violans excommunicationem minorem non incurrit irregularitatem, ut oonstat ex cap. ult. de Clerico excom- municato ministrante . Similiter hodie hcec irregularitas non incurritur exer- cendo minores Ordines juxta communem sententiam ; quia actus illi hodiedum exercentur per Clericos et Laloos indistincti. Observa, quod licbt per absolutionem sublata sit cen- sura, ex oujns violatione irregularitas est contracta, hon ideo sublata sit irregularitas, quse utique dispensatione indiget. No. 23. DE IRREGULARITATE EX DEFECTU NATALIUM. I. Illegitimi sunt irregulares . DEFECTU natalium irregulares sunt illegitimi, quo- nm alii snnt physici tales, qui scilicet ex parentibus vero matrimonio non conjunctis procreati snnt, sive sint Digitized by Google TRACTATUS 406 naturales, sire spurii : alii sunt canonici illegitimi; qui suscepti sunt ex vero et legitimo conjugio, sed cujus usus evasit illicitus per professionem solemnem in Religione rei Ordinis majoris susceptionem. Irregulares itaque sunt tam physice illegitimi, ut liquet cap. 1. et ult. de filiis Presbyterorum, quam canonice ille- gitimi, ut colligitur ex cap. 14 .de iisdem; sive illi ille- gitimi sint occulti, ne filius paterni delicti sit imitator, sive sint notorii, scilicet ob quoddam dedecus ; quis obscuratur hominis claritas, inquit S. Tli. ex vitiosa ori- gine. Illegitimi naturales, sive qui nascuntur ex parentibus inter quos tempore copulse non erat impedimentum diri- mens, legitimantur, et irregularitas desinit per subsequens matrimonium parentum: cap. tanta est. titulo qui fib i sint legitimi ; hoc etiam verum est, etsi adhuc fuissent nuptiae intermediae : v. g. solutus filium suscipit ex Anna concubina, postea init matrimonium cum Catharina, qua defuncta, ducit Annam : filius Annae, non obstante cum •Catharina intermedio conjugio, fiet legitimus. Spurius legitimari non potest per subsequens matri- monium, juxta cap. Tanta est. unde si vir, vivente uxore sua, aliam cognoverit, et ex ea prolem susceperit, Jic&t post mortem uxoris eam duxerit, non legitimatnr proles. Pariter Suarez et alii communiter contra Bonacinam sustinent, qudd si consanguinei vel affines intra gradus ab Ecclesia prohibitos rem habuerint, filius inde natus non legitimeturper matrimonium deinde initum, etsi tem- : pore nativitatis filii ablatum foret impedimentum per dis- pensationem. Excipiunt pleriquo casum, ubi alteruter tempore con- ceptionis nesciret impedimentum. Tam spurii quam naturales legitimantur Professione Religiosa quoad Ordines et Beneficia simplicia, non ta- men quoad Praelaturam : cap. 1. de filiis Presbyterorum. Nota, quod juxta cap. 14. tit. Qui filii sint legitimi ' qui nascuntur ex matrimonio nullo, modo in facie Eccle- siae bon& fide ab una saltem parte contracto censeantur legitimi : quod etiam verum est, etsi impedimentum postea innotuerit, et partes per sententiam Judicis a se invicem se parat «e fuerint. Etsi' quoad exposititios speculative possit esse dubium, an pro illegitimis haberi debeant, practicfe tamen tenen- Digitized by Google !de irregularitate. 407 doro, tales praesumendos esse ut illegitimos ob vehe- mentem suspicionem, et aliquale etiam dedecus, inquit Steyaert. Sed, an filius pro legitimo habitus tenetur credere patri vel matri, qui est in extremis, declaranti, ipsum esse ille- gitimum ? E. Negati v&; nisi rationibus validis convincatur; quia alleganti etiam cum juramento propriam turpitudinem m praejudicium alterius non est credendum, nisi mater v. g. demonstraret, maritum toto conceptionis et nativitatis filii tempore abfuisse. No. 24. DE IRREGULARITATE EX DEFECTU CORPORIS. I. Irregulares ex defectu corporis . II. In dubio recurren- dum ad Ordinarium. III. Dicto irregularitas susceptio- nem impedit cujuscumque Ordinis. IV. Non tomen ab amni usu cujusvis Ordinis. EX defectu corporis generaliter irregulares sunt, qui liborant tali corporis defectu, deformitate vel morbo, ut vel nullatenus possint, vel non sine magna indecentia, pe- riculo, spectantium horrore vel offensione exercere actus Ordinum :y toto titulo de corpore vitiatis, et titulo de Clerico agrotonte , item variis Canonibus dist. 55. Sic secundum jura irregularis est mutilatus, vel uti non valens manu, pollice vel indice vide cap. 6. & 7, de corpore vitiatis , et cap. 2. de Clerico agrotonte. Irregularis est, qui est corpore multitra deformis v. g. naso destitutus, facie turpiter maculatus, enormiter gibbo- sus, extraordinarie claudicans, puta, qui sine baculo Altare accedere non posset, aut in eo se, sustinere. Similiter irregularis est, qui non videt, sive oculi eruti sint, sive non : pariter cui est erutus alteruter oculus. Canone Sx evangelica. distinctione 55. Si autem oculus non sit erutus, sed tantikm careat vir- tute videndi, non inducit irregularitatem, si sit oculus dexter, sectis, si sit sinister dictus Canonicus, eo quod Ca- non Missse oculo illo sit legendus : quinimo juxta multos non efficitur irregularis, cujus oculus sinister caret virtute videndi, dummodo sine magna contorsione faciei Canonem legere possit, in quo juvari potest ex aptatione libri. Vide cap. 2. de corpore vitiat Digitized by Google tkjlqkajvus m Ratione morbi irregularis est^ qui laborateplepsUt sive morbo cadueo, aut simili, cui obnoxius non potest celebVare securi, ut loquitur c. 2. de Clerico &grot*ntet sive non sine periculo impoteatim perficiendi Sacrifi- - oiuuu In dubio, an aliquis ex pradictis defectibus, aut alius similis inducat irregularitatem, ad judicium Ordinarii in- curreodpm est, juxta cap. de torpore vitiatis* Nota, qudd irregularis ab defectum corporis impediatur & quocumque Ordine suscipiendo, licfet defectus solummo* do repugnet officio Ordinis superioris ; quia Ordines infe» riores ad superiores ordinantur : unde si quis careat oculo sinistro seu Canonico, vel si eodem uon possit videre, ne- quidem Diaconus ordinari potest ; quia Diaconatus ad Presbyteratum ordinatur. Si autem alicui post Ordinem susceptum defectus su- perveniat, non debet ideo statim ab omni cujusvis Ordinis exercitio abstinere, sed a solo illo, quod non potest ampliis secnrd aut sine offensione, horrore, &c. videntium decen- ter obire : constat ex cap. 2. de Clerico cegrotarUe ; unde si quis post susceptum Presbyteratum oculo sinistro videre non possit, non potest celebrare ; sed potest agere Diaco- num vel Subdiaconum, absolvere, ,&c* No. 25. DE IRREGULARITATE EX DEFECTU SACRAMENTI. I. Irregularitas ex defectu Sacramenti , II. Oritur ex Bi- gamia veraf III. Interpretativay IV. Similitudinarur. EX defectu Sacramenti seu significationis irregulares sunt Bigami : toto tit. 21. de Bigamis non ordinandis libi 1. decretalium ; defectus autem 'hic Sacramenti situs esi in eo, qudd Bigamus non satis repraesentaret Christum* unicum sponsum unius Ecclesiae ; Vide cap. 5. de Biga* mis . Triplex est Bigamia hanc irregularitatem inducens, scilicet vera, interpretativa et similitudinaria. Bigamia vera et proprii dicta est, dum quis cum duabus matrimonium contraxit, et consummavit, quod hic semper subintelligitur, aliis non foret Bigamia, juxtaoap* ussit tum de BigamUi Irregularitas inde resultans est institutionis Apostolicm; de ea enim neminit A post. L. ad Timoth. cap. 3. v. 2* Digitized by Google DE IlVRAQfJ^MITATB. 407 %mtet Episcgpum... esse unius uxori* virum j & v. 12. Diaconi sint unius uxoris viri . Bigamia interpretativa, qoae preprifc Bigam i a non est, «ed juris interpretatione talis reputatur, est quando quis contraxit et consummavit matrimonium cum unica, sed ab alio corrupta, sive licitfe, sive illicitfe, per copulam : hinc ta- liter Bigamus est, qui contraxit et consummavit matrimo- nium cum vidua, queo pritis matrimonium consummaverat: cap. Debitum, de Bigamis ; estperinde, sive eam viduam, sciverit, sive non : item qui contraxit et consummavit matrimonium cum ea, quee ante matrimonium fuit cor- rupta ab alio (non si ab ipso) per copulam fornicariam. Can. Curandum, dist. 34«. et Can. Praecipimus. Periode ^st, sive eum sciverit corruptam, sive non, sive etiam voluntarii, sive per vim corrupta fuerit : it&m qui cogno- yit uxorem spam post adulterium ab ipsa commissum: Canone Si Quis. & Can. Si Laici. dist . 34. idque sive vir ifdqiterium uxoris sciverit, sive non, sive uxor volens, sive invita cognita fueri^, imd lic&tmaritus per censuras coac- ta* ad eam accederet. , Ex Bigauiia interpretatiya, juxta cap. Ncper de Biga • ^irj^gularis efftcitur, qui post consummatum matrimo- nium, uxore defuncta, Sacris initiatus cum secunda de jftctq, $c&t invalide contrahit et consummat matrimoni- nm : item jpx,ta cap. a Nqbis, qui constitutus in Sacris #Hn y^dua^a^riuioninm ppntrnxit invalidi et conswiuna- yiU ttync irregularitatem varii extqndunt.ad laicum matri- moqjnpi cpm duabus cpn trahentem, sed cum alterutra vel ntraque ipyalidh : item adMc^m matrimonium contrahen- tan^iicfet invalide, cum vidua : Sunt tamen, qui contradi- binc monet J^qudart, i n ^im ilibus casibu s ad cautelam petendam esse dispensationem. iBigapiia suuriitq^muvia irrregu)^ri^ptpm etjapi inducens p Ui ^x at^n^ione eteonsuinmatipne matrimonii, lic&t invalidi, post voiqin pplqpuie castitatis \ cJ^onacho, causd 27.,qwut. 1. .Dicitur pitnUii^Un^ria ; 41/ia vptumistyd similitudine tgn&dam g>ro .ijiafrjippsi© metatur, U,tmwn #ptppi ^roil^adififtria li®.*?, $ig;amU, et irrejjula- Jnfaa ex eadeipafjp^iat jQlqr^qp? tgagrji) .Ordinibus initiatos, -9fu .similiter wptpiuoipuui aU^ttujtftconwminant.dispu-. •mt AB^«re*:lWj4e^d i» ■ Digitized by Google TRACTATUS. 406 Dicta similitudinaria Bigartiia non afficit Clericum minorum Ordinum, neque adstrictum voto castitatis sim- plici. Notandum, quod omnis Bigamia supponat matrimoAif consummationem. No; 26. DE IRREGULARITATE EX DEFECTU LENITATIS. I. Irregulares ex defectu Imitatis* II. Requiritur d bapti- zato. III. Cum concursu voluntario mortis , Sfc. IV* Actus consummatus. EX defectu lenitatis seu mansuetudinis irregulares sunt omnes Baptizati, qui voluntarie, quamvis iust£, con- currunt proximfe ad mortem vel mutilationem, hac vel illa secuta. Introducta est ea irregularitas, e6 qudd tali defectu laborantes repraesentare non possint Christum Dominum mansuetissimum, cujus tamen ut principalis 'offerentis Ministri sunt et personam gerunt : unde Sacerdotes cele- brantes homicidae magis conformantur occidentibus Chris- tum, qu&m ipsi Christo occiso, inquit S. Thom. Ut quis hanc irregularitatem incurrat, requiritur 1°. ut sit haptizatus ; quia jura de eo solo loquuntur. 2°. Ut quis ad mortem vel mutilationem concurrit voluntarii : unde concurrens inadvertenter eam. non con- trahit; hinc juxta Clementinatn unicam de hosnicidio: “ Si furiosus aut infans seu dormiens hominem mutilet “ vel occidat, nullam ex hoc irregularitatem incurrit." Sufficit, quod concurrat justi ; si autem concurrat ifc- justi, erit etiam ex delicto irregularis, ut dictum eet Num, 3, ' 3°. Debet esse actus consummatus ; lex enim ffwtom requirit; hinc non sufficit sola intentio occidendi, velm* tilandi, nec solus conatus, effectu non secuto. Infer, quid irregulares liant Scabiei, Judices ferentes sententiam mortis, &c. Item eam incurrunt accusator, testes in causa sanguinis, Advocatus et Procurator accu- satoris, Scriba omnesque alii coopenuites proximi ad sententiam, uti etiam sententi» executores, et ad exCcb- tionem proximfc concurrentes, ut tortor, ejus famuli, satel- lites ; item in loco supplicii rotam vel patibulum appliesu- tes ad aliquem in particulari plectendum ; item pngkta» Digitized by Google DB I^RfBGUtABITATE. £09 Tei deferens lignum, ut comburatur : pariter irregulares fiunt secandum multos, qui, licet bono et misericordi ani- mo, rei mortem directi accelerant : unde irregularitatis periculo se exponit, qui tortorem hortatur, ut reum citiils interficiat, ne diu vexetur; ut omnino eum suffocet, qui necdum satis strangulatus apparet : non tamen irregularis fit, qui tantum per accidens et praeter intentionem est causa, cur reus citius moriatur, v. g. quis a Judice impe- trat, ut reus per viam solito breviorem ducatur, ne ita matris suae domum transeat. E contra irregulares non fiunt, qui tantam remoti con- currunt ad sententiam vel ejus executionein, v. g. Praela* tus jurisdictionem suam temporalem delegando, aut etiam Balivo suo injungendo, ut super maleficio commisso veri- tatem inquirens justitiae debitum exequatur, ut constat ex cap. finali tit. ne Clerici vel Monachi in 6. Princeps condendo leges capitales, constituendo Judices aliosque in maleficos animadvertentes, Episcopus tradens degra- datum brachio saeculari, Doctor, Condonator, Confessa- rius docens, malefactores esse puniendos, si tamen non dicant, hunc in particulari esse puniendum : similiter po- test Confessarius Judicis sine irregularitate ei injungere, ut circa reum particularem agat suum officium non ta- men dicendo, ut condemnet: potest similiter Confessa- .rius rei sine irregularitate ei injungere, ut legitimi in- terrogatus crimen fateatur, item ut justae sententiae acqui- escat. Nota, qudd juxta cap. 2. de homicidio in 6. Clericus (i fortiori Laicus) sine metu irregularitatis possit contra suum malefactorem apud Judicem querelam deponere, etiam in casu, quo de jure debet poena sanguinis irro- gari: verum expressi protestari debet, quod vindictam seu poenam sanguinis non intendat, sed petat emendam seu redintegrationem sibi fieri, et in futurum provideri ; rationem addit Pontifex: “ Aloquin... daretur plerisque “ materia trucidandi eosdem, et ipsorum bon& liberfe dfe- “ praedandi.” Non potest Clericus accusare reum criminaliter, ali&s irregularis fit, etsi protestetur. Protestatio secunddm multos praevifc requisita, dum scilicet Clericus a^it contra suum aggressorem, debet esse sincera, nec- sufficit ficta. Notant hic communiter Authores, quod Judices, Ad- vocati, et alii Officiales in causa sanguinis, etiam affectu Digitized by Google 410 TRACTATOS 1 non iecuto, sint irregulares, non quidem simpRditer, sed quamdiu durat eorum officium, offectu autem secuto, etiam post officium dimissum manent irregulares. . Qui in bello aliquem necavit vel mutilavit, pro irregu- lari se gerere debet ; imo sufficere videtur, qu6d interfue- rit pugnse, in qua adversariorum aliqui occisi sunt ; quod certd verum est dum bellum est injustum, ut constat ez cap. Sicut dignum. §. ultimo cte homicidio . Quoad Medicos et Chirurgos dicunt Authores, qndd, si Laici medicinam vel chirurgiam exerceant secunddm regulas artis, non sint irregulares, morte etiam secuta, licOt membrum abscindant ; si vero culp& vel imperiti! Medici vel Chirurgi mors sequatur, incurtiint irregulari- tatem ex delicto. Clericus in Sacris iion fit irregularis exercendo medici- nam vel chirurgiam secundtim regula» artis, modd nort interveniat incisio vel adustio : haec autem ipsis prohibe- tur in Concilio Lateranensi cap. 9. Ni5 clerici: unde Sacerdos secundam peritiam artis brachium abscindens erit irregularis, si mors inde Sequatur. Observat Billiiart differentiam inter Clericos & Laicos concurrentes ad justam ihortem vel mutilationein, quod Laici quidem incurrant irregularitatem, sed per se prop- terea non peccent : Clerici autem et irregularitatem in* currunt et graviter peccant ; quia id ipsis strictfe est pro- hibitum cap. SeNtentIaM. titulo : ne Clerici vel MonaMy &c. i*orrb non taiitiim priliibitum est Clericis influere in sententiam sanguinis aut ejus executiftnem, sed etiam m- teresseloco, (idque sub veniali juxta Collet & Billuart) obi fit executio sententiae sanguinis, juxta cap. Sent&&tiam: non incurrunt tamen irregularitatem, nisi a&istf&fent per authoritatem, aut aliter influerent. No. 27. DE IRREGULARITATE EX DEFECTU FAMiE. I. Quicumque infames sunt irregulares. II. Duplex est inf a* mia : alia facti , aiiajwris. III. Oritur hcee tripliciter: cb crimen cui jure est annexa. IV. Ex sententia judkis. V. Ex professione ignominiosa alictjus artis. DEFECTU Faram irregulflres sunt ex quocumque ca- pite infames * Cah. dausd 6. qtaest. 1. t alio est. Digitized by Google DE IRREGULARITATE. 4 1 1 quod tales vilipendantur, despiciantur & contemnantur, & ideo non sint apti Sacro Ministerio. Hanc irregularitatem aliqui numerant inter eas, quao Sunt ex delicto, alii inter eas, quae sunt ex defectu ; in- ter utrasque autem numerari posse ex dicendis consta- bit. Alia est infamia facti, alia infamia juris. Infamia facti inducitur per publicam notitiam vel . opinionem criminis, per quod alicujus fama, attenta ejus qualitate, statu et conditione, apud prudentes et aequos rerum pon- deratores multikin laeditur, lic&t crimen commissum per leges particulariter non notetur infamia ; tali laborant v. g. ebriosi. TCmc infamia tollitur per constantem et notoriam sui emendationem, qua vitae prioris inacula ex mentibus ho- minum abstergitur, et vel ideo strictam irregularitatem non inducit. Vide can. 18. distinet . 50. Infamia juris contrahitur 1°. per commissionem crimi- nis, cujus exeeutioni infamia Jure Civili vel Canonico est annexa. 2°. Per sententiam Judicis definitam aut rei confessionem in judicio. 3°. Per exercitium professionis, quam exercentes in jure reputantur infames. Ob crimen infames sunt homicidae, malefici, incestuosi, peijuri in judicio, raptores, venefici, adulteri, sepulcbro- rum violatores, abstrahentes injusti facultates Ecclesia:, &c. et generatim omnes, quos Ecclesiasticae vel saeculi leges infames pronuntiant. Jam autem secundum Jus Civile, teste Boudart, nota- tur infamia reus criminis laesae majestatis, haeresis, leno- cinii, sponsalium vel matrimonii cum duabus; itera usu- rarii publici, sodomitae, &cv Jure autem novo Cone. Trid. sess. 24. de reform. Matrimonii cap. 6. infames sunt raptor mulieris in ordine ad matrimonium, ac omnes illi auxilium, consilium et favorem praebentes; item juxta sess. 25. de reform . c. 19. infamiam incurrunt duellantes et eorum patroni. Modo autem aliquis ex praefatis criminibus aliquod ex- terni commiserit, debebit per se loquendo se gerere pro irregulari, etsi non sit notorium, ut docet Boudart etDael- man contra multos. > 2°. Alia juris infamia oritur ex sententia, qua Judex aliquem damnat de crimine infamante, vel peensB infamanti subjicit, puta virgarum, ignominiosae & probrosae traduc- tionis vel expositionis, triremi um, exilii, &c, ^ 2 M 3 Digitized by Google 41 2 WAcfiTtii In&ihih jtnrll fidit tollitur eniendatlcrtie, sed disptfftot tione. 3°. JiirTs itifaihfi ^ohtriffiitur ex professione ignomini- osa ali cujus artis, qufe ‘reddit hominem vilem et coftr- tempti bilem, 'ac ita ineptiant*, qui ad Sacros Ordines pro* moveatur, ut v. g, ars histrionis, mimi, comoedi, carntftetftj &c. Observht BoiVatina, infamem in tfno loco, talem m Ordine ad iVregril&rlfatem etiam censeri in alio loco ; tnm quod irregularitas iitlihpediihdntbm personale, tum qudd alioquin facile pdshSfct eludi. No. 28. DE IRREGULARITATE DUBIA. I. Hvjus dubium est duplete : aliud juris , aliud jacti j PRAENOTANDUM, qudd dubium de irregularitate duplex : aliud juris, puta dum dubitatur, an alicui delicto ve( defectui irregularitas decernatur ; aliud facti, put&dnm dubitatur, ah quis delictum commiserit vel defectum ta- beat, cui irregularitas decreta est. An dubie irregularis debeat se prtafcticfc gerere tauquam irregularem ? It. Diversm suut suphr hac qhtestlone Authonnn Sfen- ientirn ; Bott&ciim, Boudart, Neesen et Preingud docent, quod neque iti dubio jtiris, neque in dubio facti debeat se gerere tanquam i rrhgularfein ,q ni a odioga Sutot restringen- da: excipiunt tamen casus in jure aliter expressos, sfdrtt circa homicidium dubie factum expressum est cap. 11,12 & 24 de homicidio . Juxta Antorite nem debet se gerere ut irregularem, si Sit dubium jurik ; qttia, inquit, dubia irregularitas dubio juris non potest dici x affici enter expressa in jure: ergo jUxta oap. 18. de sehtetotia excomnu vti 6. non est adstruen- ca : debet tamen juxta eundem se gCrere ut irregularem, in qu6cti‘m allegatas Pontificum rationes practicd retinenda. No. 29. DE DISPENSATIONE IN IRREGULARI* TATE. 1. Irregularitas tollitur per dispensationem , aliquando per tegis abrogationem . II. Jure ordinario in irregulari» tate dispensat Pontifex Sf Concil. generale. III. Potestas Episcoporum dispensandi concessa a Concilio Trident. IV* Non se extendit ad irregularitates ex defectu , V. Neque ex delicto publico, VI. Neque ex homicidio voluntario, licet occulto . VII. Neque ex delictis ad forum contentio» sum . VIII. Quandonam delictum censeatur deductum ad forum contentiosum . IX. Episcopi dispensant cum tUegitimo 8$ bigamo sim ilitudinario. X. Juxta aliquos in casibus dubiis . XI. Obnoxius pluribus irregularitatibus indiget dispensatione in omnibus . XII. Irregularitas non impedit absolutionem . XIII. Inhabilitat tamen ad bene - fidum; XIV. Non privat tamen ipso jure Beneficio antea obtento . , PRAB NOTANDUM, quod irregularitas non tollatnr per absolutionem, sed ordinarii per dispensationem : ratio «St, quod absolutio proprfo sonet culpae vel poen» remfck sionem ; jam autem irregularitas nec culpa est, nec poena Stricte dicta, sed 'mirabilitas quaedam, quae proinde non remissione vel afbsolfttioneysed dispensatione tollitur s hine observandae bic sunt regulae, quae circa dispensationem traduntur in Tractatu de Legibus \ Dietum est lordm&rii ; quia per legis aiicujus abrogati* onem tolli quoque potest irregularitas : sic v. g. abrogatfi simpliciter lege constituente irregularitatem de defectu natalium, omnis irregularitas proveniens ex illegitimitate cessaret, etiam in illegitimis natis ante legis abrogationem; quia dicta irregularitas, seu illegitimorum ad sacres Or* lines dependet continui h dicta lege s ergo lege illa abso* lute et simpliciter cessante, cessat quoque ab ea dependens, wre illegitimorum irregularitas. Quis 4n irregularitate potest dispensare ? R. Cum juxta dicta irregularitas non constituatur nisi jure communi, ia ea dispensare non potest nisi iUq, qui Digitized by Google TRACTATI» 414 Jrnbet potestatem dispensandi in jure communi ; adeoqoe jure ordinario solus Summus Pontifex aut Concilium Ge- nerale in. irregularitate dispensare potest.. Ex potestate delegata vel commissione dispensat omnis ille, cui a Pontifice, Concilio Generali, vel jure Canonico, vel etiam a consuetudine ea facta est. Famosa est concessio facta Episcopis per Cone. Trid. sess. 24. de Reformat, cap. 6. his verbis ; “ Liceat Epis- “ copis in irregularitatibus omnibus & suspensionibus ex ** delicto occulto provenientibus, exceptaea, quss oritnr “ ex homicidio voluntario, & exceptis aliis deductis ad “ forum contentiosum, dispensare.” Circa hanc Episcopis factam dispensandi facultatem nota sequentia. 1°. Cum dicatur : ex delicto occulto provenientibus ; Epis- copi vi illius concessionis nihil possuut in irregularitatibus ex defectu, quamvis occulto. 2*\ Nihil possunt in irregularitate ex delicto publico : quandogQpm autem delictum hic censeatur occultum non convenit inter Authores : aliqui dicunt, hic censeri occul- tum, quod in judicio probari non potest : contra Billuart et alii hic sumunt occultum, prout opponitur publico, di- cuntque, crimen aliquando adhuc posse censeri occultum, lic£t in judicio posset probari, puta si a tribus vel quatuor •tantum sciatur. 3P. Excipitur irrqgularitas, quae oritur ex homicidio voluntario, licet occulto : ubi sub homicidio non compre- henditur mutilat io, ut notat Steyaert. 4°. Additur : et exceptis aliis deductis ad forum cante* tiosum ; quocirca observari meretur cum Preingue (sig- nanter pro materia detractionis) quod delictum possit esse occultum, lic&t modo delatum sit ad forum conten- tiosum ; cum alioquin Concilium superflui fecisset hanc exceptionem. Porro censetur delictum deductum ad forum contenti- osum, adeoque Episcopus dispensare non potest, eo ipse, quo reus est citatus, imo eo ipso quo est accusatus, aut denuntiatus, lic&t nondum sit facta litis contestatio, licet quoque videatur delictum probari non posse, ut docet Billuart, &o. Si accusatus, quamvis reipsa reus* defecta probationis absolvatur, vel declaretur, innocens, potest Episcopus dispensare, si delictum aliunde non sit publi- cum : quia tunc delictum, redit .ad statum, ia quo erat, antequam ad forum contentiosum deduceretur* Digitized by Google DE r&jtfeeLUARtTATE. 4)5 Aliqui id extendunt ad caram quemcamque, in que, accusatus quocumque demum usus remedio, sive licite, sive illicito, equidem non fuit condemnatus, licet a parte rei sit reus: sed hoc videtur restringendum ad casum, quo delictum non sit plene aut semi-plene in judicio probatum ; quia ex tali probatione oritur, et etiam post judicium finitum perseverat aliqua, qu» facit, ut delictum illud non censeatur amplius occultura* 1 Si reus de crimine fuerit juridici convictus, condem- natus et punitus, licet judieium jam absolutum sit, non potest tamen Episcopus cum eo dispensare super irregu- laritate ex illo crimine contracta ; tum quod fuerit cum effectu ad forum contentiosum deductum, tum quod post sententiam non soleat manere occultum. Episcopis concessa etiam est facultas dispensandi cum illegitimo, sed eatenus tantum, ut possit promoveri ad Ordines minores, et ad Beneficium simplex non habens curam animarum annexam : cap. Is qui. de Jiliis Presby- terorum in 6. ^ Item in Bigamia similitudinaria, juxta cap. 4. de Clericis conjugatis , et cap- 1. qui Cleriei vel voventes . Addit generati m Steyaert, quod in irregularitate eoe defectu quandoque dispenset Episcopus, dum casus dubius est. Similiter generatim dicit Bili uart, Episcopum ex tacito consensu Pap® posse in irregularitate dubia dispensare, saltem in locis remotioribus E Sede Romana: sed Collet generatim docet, quod in irregularitatibus alioquin Papee reservatis dispensare possit Episcopus, dum dubi® sunt : item dum dubium est, an sint Pap® reservatae: vide Tract. de Legibus , ubi de potestate Episcopi dispensandi in Legibus universalis Ecclesiae. Observandum hic est, quod quis possit esse obnoxius pluribus irregularitatibus, etiam ejusdem speciei, v. g. ob crimen iteratum saepius contractis: talis autem petens dispensationem omnes causas exponere debet; alioquin expressa una tantum causa, non censetur cum eo dispensatum in aliis irregularitatibus contractis ex aliis causis non expressis, nisi forte dispensans generaliter dispensare intendisset : ratio est, quod sicut una irregu- laritas sine alia induci potest, ita quoque in una sine alia possit dispensari. Nota, quod irregularitas non impediat absolntionem Digitized by Google TRACTATUS 416 sacramentalein ; quia stare potest eum statu gratia: .sieque potest aliquis & peccato absolvi, remanente irre- gularitate inde contracta ; et quidem Coqfessarius quis- cumque absolvere potest & peccatis habentibus irregula- ritatem annexam, si aliunde respectu illius non sit re- servata. Nota ulterifis, quod irregularitas, si totalis sit, reddat aliquem etiam inhabilem • ad Beneficium Ecclesiasticum, ita ut secundum communiorem sententiam collatio Bene- ficii irregulari facta sit ipso jure nulla; cum enim irregu- laritas impediat directi susceptionem Ordinum eorumque usum, imo etiam susceptionem ipsius tonsura, indirecte et ex consequenti saltem inhabilitat ad Beneficium: aliqui, inter quos Collet, id fundant etiam directi in Concil. Trid. sess. 14. de Reform. cap. 7. et in cap. 18. de sententia Excommunicationis in 6. ubi irregularis dicitur ineligibilis. Si tamen irregularitas sit tfuitfim partialis, non videtur ille irregularis incapax Beneficii, quod non requirit usam Ordinis, ad quem irregularis est* Irregularitas non privat ipso jure Beneficio antea legitimi obtento, neque fructibus ejusdem. Si tamen irregularis Horas recitet, et alia munia, :& quibus ipse impeditur, per alium fieri curet. < Si tamen dispensatio non sit brevi impetranda, aut tale sit Beneficium, cujus officium per se prostare debet, tenetur Beneficium dimittere, aut debet illo privari. Vide cap. Ex litteius, de excessibus Prolatorum» FINIS TRACTATUS DE IRREGULARITATE. Digitized by Google TRACTATUS DE INDULGENTIIS. No. 30. DE INDULGENTIARUM NATURA. & Thom* SuppL quasi . 25. ari. I. I. Quid indulgentia. ,11. Quid . thesaurusEcdcsia. MI. Ex quibus coalescat . IV. Ille thesaurus est fundamentum* indulgentiarum. V. Indulgentia directe non remittit cui* pam . VI. Valent indulgentia apud Deum*< QUID est Indulgentia? R. Est pcen» temporalis peccatis» quoad culpam remissis deoitae remissio» facta potestate clavium extra, Sacramentum per applicationem satisfactionum» qoae in thesauro Ecclesias continentur. Quid intelligitur per thesaurum Ecclesiae ? R. Est cumulus bonorum spiritualium permanentium: in acceptatione divina» et quorum dispositio Ecclesiae est concredita. , * Ex quibus thesaurus ille coalescit ? R. Primarid coalescit ex superabundantibus Christi satisfactionibus» deinde ex supereffluentibus Beato Mariae Virginis et reliquorum Sanctorum satisfactionibus, j Hic, thesauros est fundamentum sive materia Indulgen* tiarum» estque thesaurus ille infinitus ex parte satisfae** tionum Christi ; adeoque nunquam exhauriendus : deinde indies aoeedttnt ; piorum hominum superabundantes satis-, factiones. Obj. Omnia Sanctorum bona opera sunt remunerata fi Deo in Ocelo abundfe * ergo nullae satisfactiones sunt ei* superabundanter , Digitized by Google TRACTATUS 418 R. Disting» ant. omnia bona opera Sanctorum sunt remunerata; quatentis sunt meritoria, conc. quatenus sunt satisfactoria, nego, nam multi Sanctorum non tan- tum debitum habuerunt poenarum temporalium, quantum pretium satisfactionum habebant: nam v.g. Beata Virgo Maria nullum unquam contraxit poenae debitum, & tamen gravissimos cruciatus subiit : Joannes Baptista Sanctifi- catus in utero austeram vitam duxit, quam martyrio coronavit : sic Apostoli, Martyres, Anachoretae, aliique Sancti et Sanctae innumerabiles plus passi sunt, quam exigebant eorum peccata secundtim modum, quem Deus servat in poenis exigendis. Constat ex dictis, effectum indulgentiarum esse remis- sionem poenae temporalis restantis post remisssionem pec- cati quoad culpam ; ipsa autem culpa peccati per indul- gentias directe non remittitur. Obj. Pontifices in Bullis aliquando dicunt, «se concedere indulgentias peccatorum : ergo, &c. R. Ponitur causa pro effectu, et significatur indui* gentia poenae ex peccato. Valent autem indulgentias non soltim in foro Ecdosi m, sed etiam in foro Dei, id est, non tentum liberant a poenis, in quantam alioquin ab Ecclesia injungerentur, sed etiam inquanttim Deo debentor, «t alioquin forent krendse vel hic, vel in Purgatorio, ut infra latitia osten- detur. No. 81. DE DIVISIONE INDULGENTIARUM. J. Indulgentia divisio : II. Indulgentia perpetuae, III. Temporales , IV. Locples, V.fieales, VI. Personales, VII» Plenarios , pleniores fy plenissimos , VIII. Non ple- naria, IX. Indulgentia IOQ tfier I0W. Indulgentia nudiorum annorum non sunt ridicufa* Quomodo dividuntur indulgenti»? R. lp. In locales, reales et personales. 2°. In plenarias et non plenarias: aliro ettam sunt pleniores, alias plenissimae. *' 8°. In perpetuas et temporales. Perpetuae sunt, quae sine limkadone^fempoms- ii* per» petuum conceduntur. Temporales sunt, quae pro determinato tempore tanttim concedentur, putfi ad septennium' -que < elapso cessant. Digitized by Google DE MDULGBWraiS. 419 * Indulgenti» locales sunt, qu m ad loema aliquem de* terminat» sunt, puti Templum, Altare, &c. , Reales sunt, qu» annex» sunt alicui rei materiali, v. g. Rosario, Numismati, Imagini, &c. s»pius tamen talea circumferuntur, qu» revera non subsistunt* Personales sunt, qu» directi conceduntur person» absque determinatione ad rem vel locum. Qu» indulgenti» vocantur plenari» ? E. 111», qu» conceduntur ad remissionem totius poen» temporalis, cujus homo debitor est : pleniores dicuntor, qu» ultra hoc dant potestatem absolvendi a casibus et censuris Pontifici reservatis: et plenissitn». dicuntur, quibus adjungitur ultra praedicta, juxta Cellet, potestas commutandi vota aut dispensandi in quibusdam irregularitatibus. Nota, qudd, licet quandoque dentur indulgentiae ple- nariffi snb hac expressione : Indulgentias in forma Jubilm , numquam habeant privilegium, quantam ad absolutionem a casibus reservatis, &c. nisi formaliter et expressi in Bulla habeatur. Qu» vocantur plenari» ? R. 111», qu» non conceduntor ad remissionem totius p»n» temporalis, sed determinari solent per certos dies vel annos secundum modum, quo olim poenitenti» ca- nonic» praescribebantur, quibus abrogatis, coepit indul- gentiarum usus esse communior, et in earnm locum quasi «occessit, et ita modus inductus est mensurandi seu de- terminandi indulgentias, non secundum menses aut heb- domadas, sed per dies et annos, quemadmodum poeni- tentiae canonic» praescribebantur. Quid ergo significatur per Indulgentiam v. g. centum dierum ? R. Non significatur, qudd per illam indulgentiam liorao liberetur k poena in Purgatorio duratura pracise 100. dies, ut vulgus putat ; sed significatur, qudd is, qui. consequitur illam Indulgentiam centum dierum, obtineat tantam remissionem poenarum temporalium in hoe saeculo vel in Purgatorio luendarum, quantam obtinuisset, sl poenitentiam centum dierum secundum Canones imponi, solitam revera peregisset* spectando scilicet eam mere quatenus satisfaetoriam : quant» autem poenae tempora-* les, sive- quot dierum in Purgatorio luendos remissio cor-* respondeat isti - pcesHteotiflS^el indulgenti» 100. dierum» prorsus ignoratur; forte* «equidem JO, dierum: et ita Digitized by Google TRACTATU# 420 indulgentia cestum «Jierom fortemeqnidem poenam decem dierum in Purgatorio luendam remittit. ' Hinc etiam intelligitur, quid significetur per indulgen- tiam unius vel plurimum quadragenarum, qn&e aliquando conceditur: erat quadragena jejunium juxta Canones peragendum per 40. dies ; quando Autem fiebat in pane et aqua, dicebatur Carena k carendo aliis cibis. Sed quid dicendum de indulgentiis mille vel etiam plurium annorum, quae legnntur aliquando concessse? R. cum Steyaeft: idem, quod de indulgentiis plenariis, quae adhuc sunt copiosiores ; nam poterat quis debitor esse tot annorum poenitentiae, si adeo peccasset, ut ei tanta poenitentia deberetur. Neque videri7 mirum debet, qu6d peccatis alicujus tot annorum poenas secundnm Canones deberentur, quamvis tamdiu vivere non posset ; quia diuturnitas illa, inquit Boudart, abbreviari poterat Intensione et fervore chari- tatis, quii opera injuncta et ali A virtutum opera poneren- tur : hinc immeritd aliqui has multorum indulgentias improbant tanquam fictas k quaestoribus, et nunquam ab Eccifesia concessas. No. 32. DE POTESTATE CONCEDENDI INDUL- GENTIAS. Sf I7iom. Suppi, qucest. 25. art, 1. I. Probatur ex Concil. Trid . potestas concedendi indtdgen - tias II. Ex sacra Scriptura , III. Ex usu Ecclesias . IV. Probatur valere indulgentias apud Deum . V. Prop- ter indulgentias non potest omitti satisfactio sacramentalis . VI. Tria ad indulgentias requisita . PROBA in Ecclesia dari potestatem concedendi indul- gentias. Responsio affirmativa ad fidem pertinet, et est definita k Concil. Trid. continuatione sess. 25. decreto de indui • gentiis, ubi contra Lutherum et alios docet, potestatem conferendi indulgentias a Christo Ecclesise esse con- cessam. Probatur 1°. Christus eam potestatem promisit Petro Matth. cap. 16. v. 19. dicens : Tibi dhbo Claves Regni Coelorum, et quodcumque ligaveris super terram, erit liga- tum et in Coelis : et quodcumque solveris super terram, erit solutum Sf in Coelis: hsec promissio est generalis, nec Digitiz;ed by Google DE INDULGENTIIS. 421 restringitur ad peccata, sed extenditur ad quodcumqpe vinculi genus, quod potest homineru impedire a conse- cutione salutis: ergo potest et. debet intelligi non solum quoad absolutionem a peccatis, sed etiam quoad absolu- tionem & censuris, relaxationem poenarum temporalium, dispensationem in votis, &c. quam autem Cbristus hic promisit potestatem, tradidit Joan. cap.21. v, 17. dicens : Pasce oves meas . 2°. Probatur ex continuo usu illius potestatis ab incu- nabulis Ecclesiae ; sic ea usus est Paulus 2. ad Cor. cap. 2. incestuoso Corinthio remittens partem poenarum, quas debebat persolvere, sive indulgentiam ei concedens, ut interpretatur S. Thom. Suppi, qusest. 25. art. 1. in arg. 1. sed contra. Post tempora Apostolorum usus erat in Ecclesia, ut ad litteras et commendationes Martyrum pars poenitentiae lapsis remitteretur, ut constat ex S. Cypriano lib.3. Epist. 15. Coepit autem usus indulgentiarum esse communior, quando rigor Canonum poenitentialium relaxatus est, cui abrogationi usus ille occasionem dedit. - Porro indulgentias non solum valere in foro Ecclesiae, sed etiam ad condonandam poenam temporalem vere et coram Deo debitam, probatur: dicit enim Christus Matth. cap. 16. v. 19. solutum super terram fore solutum et in Coelis ; dicit Paulus ad Cor. loco citato v. 10. qudd incestuoso Corinthio condonaverit in persona Christi : ergo ver& et coram Deo debita condonatur poena tempo- ralis: deinde indulgentiae ali&s non essent utiles et salu- tares, quod tamen asserit Tridentinum, sed potius dam- nosae ; et ita Lutheri (contra quem ibidem Tridentinum) ntaneret impia vox, indulgentias esse pias fidelium fraudes : cur autem indulgentiae valeant coram Deo, repetit S. Thom. quaest 25. suppi, a. 1. & 2. ex ipsa corporis mystici unitate, ac Sanctorum communione, ex qua fit, ut aliorum merita et Passiones aliis applicari possint tanquam mem- bris ejusdem corporis>; membra enim corporis non sibi tantum, sed etiam aliis membris & toti corpori serviunt ; adeoque secundum virtualem saltem voluntatem eorum, qui ista egerunt, cedunt illa bona opera ad communem Ecclesiae utilitatem ; etquam vis, ut habent rationem meriti, fuerint abundanter remunerata per beatitudinem ; ut ta- men habent rationem satisfactionis, multa eis supererant ; duplex enim est valor iu bono opere, unus meritorius Digitized by Google TRACTATUS' ratione grati® et charitatis, a qua procedit* et respicit prs» miurn obtinendum & praemiante, adeoque bonum merentis aut illius, cui merentur ; alter satisfactorius ratione diffi- cultatis, laboris, et poenalitatis in opere, et respicit jus alienum reparandum adeoque directd bonnm laesi, non satisfacientis, nisi indirectb quatenus eum liberat a de- bito. Obj. Ecclesiae potestas non est in destructionem : atqui concessio indulgentiarum tenderet in destrnctionem : ergo, &c. Probatur minor : quia usu illarum tolleretur satisfactio, et sic non satisfieret Justitiae Divinae pro pec- catis ; nam poena remitteretur, et tamen satisfactum non esset Divinae Justitiae. R. Nego minorem et ejus probationem : qnia in casu indulgentiae satisfit Justitiae Divinae ; offeruntur enim et 'dantur Divinae Justitiae satisfactiones ex thesauro Eccle- siae, quamvis ipse homo consequens indulgentias per seip- sum non satisfaciat ; verum id non requiritur, cum unus pro altero possit satisfacere, et satisfactio unius possit prodesse alteri. Inst. Satisfactiones personales sunt remedia contra r&- fapsum : ergo indulgentiae, quae ab iis liberant, percipien- tibus sunt damnosis. R. Verbis S. Thomae Suppi, qtuest. 25. a. 1. ad 4. “ dicendum, quod majus remedium praebetur contra pee- ** cata vitanda ex gratia, qu&m ex assuetudine nostrorum “ operum (satisfactoriorum) et quia ex affectu, quem acci- piens indulgentias concipit ad causam, pro qua indulgentia datur, ad gratiam disponitur : ideo etiam per indulgen- “ tias remedium ad peccata vitanda datur, et ita noa est in destructionem indulgentias dare, nisi inordinate “ dentur.” Est autem fasec sententia S. Thom» aliunde notabilis, ut observat Bteyaert, signanter contra exigentes promiscue graves et diuturnas poenitentias, ante quam absolvant. Addit S. Tbom. post verba citata: “ Tamen consnlen- *< dum est eis, qui indulgentias consequuntur, ne propter hoc ab operibus poeni tenti» inj anctis abstineant, ut ‘c etiam ex his remedium consequantur, quamvis a debito “ poenae essent immunes ; et pr»cipu£ quia quandoque “ sunt plurium debitores, quam credant.11 Quantum autem ad poenitentiam seq satisfactionem «aeramen talem, eam non potest quis omittere obtenta indulgentia? vel etiam. Jubilaei ; adeoque nes in Jubihee Digitized by Google DE INDULGENTIIS. 423 omittere potest eam injungere Confessarius ; tum quod nullus sit certus se lucratum esse vel lucraturum indul- gentias, tum qudd satisfactio non tantiim imponatur ut vindicativa, sed etiam ut medicinalis et praeservativa, tum qudd eam exigat integritas Sacramenti : admittunt tamen communiter Authores, quod minor poena imponi possit, quam ali&s imponeretur, et qudd ipsa opera ad indulgen- tias requisita partem poenitentiae facere valeant. Juxta S. Thora. Suppi, qucest 25. art. 2, in Corp . tria generatim requiruntur ad indulgentiam, scilicet ex parte dantis auctoritas, ex parte recipientis cliaritas, et ex parte causae pietas ; de quibus speciatim in sequentibus. No. 33. DE ILLIS, QUI POSSUNT CONCEDERE INDULGENTIAS. S. Thom. qucest. 26. I. Quinam possunt concedere indulgentias ? II. Pontifex , dat plenarias, non Episcopus, III. Concedere indulgen- tias est actus jurisdictionis. IV. Non competit Capitulo f Cathedrali nec Vicario Generali. V. Pastores aut Reli- giosorum Superiores non possunt concedere indulgentias. VI. Indulgentias ab Episcopo concessas lucrari possunt exempti. VII. Pr celatus concedens indulgentias potest il- las lucrari. QUINAM indulgentias concedere possunt? R. Juxta S. Thom. Suppi, qucest * 26. art. 1. fy 3. in Corp. jure ordinario soli illi possunt concedere indulgen- .tias, qui velut personae publicae Eccle&ise praeficiuntur, et jurisdictionem habent pro foro exteriori ; potestate autem delegata potest omnis ille, cui haec legitime est concessa. Hinc Summus Pontifex tanquam dispensator supremus thesauri Ecclesiae habet plenitudinem potestatis respectu totius Ecclesiae ; per Pontificem autem ad Episcopos pro sua Dioecesi potestas illa derivatur, quemadmodum in republica potestas dispensandi bona publica primarid pertinet ad supremum Principem, et ab eo derivatur ad Principes inferiores vel Magistratus ; ita S. Thom. art 3. cit. in Corp. Ex quibus patet, Pontificem habere potestatem tribu- . endi indulgentias omnibus Christianis, idque plenarias ; verum Episcopos tantum posse tribuere suis Dioecesanig, et post Cone. Later IV. posse solikm concedere indulgen 2 N 3 Digitized by Google . TRACTATUS 424 Aias omnibus Christianis, easqne plenarias ; venkra Episco- pos tantikm posse tribuere suis Dioecesanis, et post Cone. .Later IV. posse solikm. concedere indulgentias unios anni in Dedicatione Ecclesiae et in anniversario Dedicationis, «aliisque temporibus tantikm quadraginta diernra : modos autem ille juxta cap. Ccjm ex eo .de pernitent* Sf remissio- itibus, et cap. Indulgentia, eodem tit. in 6. servandus est, etiamsi & pluribus simul Episcopis concederentur v. g. in Concilio Provinciali : et quidem si indulgentiae concessae ab uno vel pluribus Episcopis praedictum modum excedant, juxta cap. Indulgentia citatum, vires non obtinent ; quod aliqui intellignnt quoad indulgentias integras, alii autem quoad excessum tantikm ; quia juxta regulam 37. juris in rt>. Utile non debet per inutile vitiari. Patet 2°. Pontificem habere potestatem conferendi indulgentias jure Divino, juxta illud Matth. c. 16. v. 19. quodcumque solveris , &c. sed Episcopi illam tantum ha- bent jure Ecclesiastico, inquit Billuart, contradicentibus ‘Grallis ; quia Christus jurisdictionem, adeoque illam potes- tatem non per seipsum, sed mediante Pontifice Episcopis confert : attamen quia eam habent ratione Status et Officii, potestas illa non est delegata, sed ordinaria. Observa ex S. Thom. Suppi, qucest 26. a. 2. in Corp qudd concedere indulgentias non sit actus ordinis, sed ju- risdictionis: unde v.g. Episcopus confirmatus, sed nondum consecratus, indulgentias concedere potest. An Capitulum Caihedrale sedo vacante vel Vicarios -Generalis Dkeoesis potest, concedere indulgentias ? R. Videtor, qubd non; quandoquidem praxis id non ‘habeat, et neque Capitulum, neque Vicarias unquam tale quid attentasse sciatur habet . quidem Capitulum aede vacante, item Vicarius Generalis jurisdictionem Episco- palem, non habet tamen illam potestatem Episcopis con- uoesssni in reverentiam characteris et dignitatis Episcopa- lis, qualis videtur potestas concedendi indulgentias. An Parochi, Abbates aut alii Religiosi Superiores pos- tsunt concedere indulgentias ? R. Cum S. Thom* Supplent, qucest. 26. urt. 1. negativi : .quia dkm non praesint multitudini peltate», quae dicitur populus, sed oeconomica? tantum ; sicut qui praeeat fa- milia?, non est simpliciter Praelatus Ecdtsi»* sed tantikm :seoundikm quid et improprii : unde nullibi legitor h»c potestas consessa, sed h contra innocentius III. cap. Ac- cadentibus. de excessibus Pr celatorum, id expressi probi- Digitized by Google DE INDULGENTIIS. 425 bnit Abbatibus : igitur veri nominis indulgentias non dant : Superiores Ordinum, cum quempiam admittunt ad com- municationem satisfactionum sum communitatis, ut obser- vat S. Thom. loco cit in Carp. quia percas non applicantur satisfactiones praeteritas aliis superabundantes in thesauro Ecclesiae sepositae, sed opera tantum futura. Obj. Juxta dicta Num. praecedenti donatio qu& Apost. 2 . ad Cor. c. 2. donavit Corinthiam incestuosum, fuit con- donatio seu remissio poenae per indulgentiae concessionem : atqui tamen ipsis, quibus scribit, Corinthiis generatim tribuit Apostolus v. 10 : Cui autem aliquid donastis , <$* ego ; ergo potestas faciendi seu concedendi indulgentias non tantum Ecclesiae Praelatis, sed omnibus promiscub fideli- bus competit. A. 1°. Negari potest subsumptum, et dici, qudd Apos- tolus non loquatur omnibus Corinthiis, sed solis Presby- teris et Praelectis Ecclesiae Corinthiorum : 2°. admisso antecedente, negari potest consequentia ; quamvis enim Apostolus verbis iis: Cui autem^hc. omnes comprehende- ret, et significaret, omnes condonare, non ideo tamen vel- let, omnes id facere eodem vel simili modo et influxu ; sed quod Praefecti Ecclesiae id facerent authoritativb potes- tate ipsis ase facta ; alii verd fideles condonarunt consensu, desiderio, commiseratione, precibus pro reo fusis, &e. ^eodem modo sicnti S. Augustinus dicit, remitti pec- cata per columbae gemitus, id est, per orationes Sancto- rum. An indulgentias ab Episcopo concessas lucrari possunt Religiosi exempti ? R. Affirmativi : quia privilegium exemptionis non ob- stet, qnominds quantum ad hunc effectum favorabilem Religiosi exempti se subjicere possunt Episcopis ; nam Quod ob gratiam alicujus conceditur > non est in ejus dispen - dium retorquendum , inquit regula 61. Juris in 6. Quomodo Papa seu Episcopus faciens indulgentias po- steat illarum particeps fieri, si quidem non possit in seip- jum exercere jurisdictionem, ideoque nec se absolvere ? R. Particeps fit illius indulgentiae, quam concessit, non per modum absolutionis, sed solutionis, quatenus sibi ap- plicat satisfactionem, quam aliis concedit ; sicut qui dis- jpeusat bona communia, potest ex illis suam portionem •accipere: alii dieunt, qu6d possit concedere suo Confes- aario Jacui tatem ipsum absolvendi non solum a culpa per Sacramentum, sed etiam a poena temporali per indiligen- tiam. Digitized by Google 426 * TRACTATUS Notandum tamen, qudd non possit facere indulgentias sibi soli ; quia ad hoc non potest habere justam causam; sed uti tantdm potest indulgentiis, quas pro aliis concedit; ita S. Thom. Suppi. 27. qucest. art. 4. . No. 34. DE REQUISITIS IN RECIPIENTE IN- DULGENTIAS. I. Recipiens debet esse baptizatus aliquando usus ratione Sf in statu graticey II. Et ordinarie debet prcestar e quadam opera. III. Visitatio Ecclesiarum 8f oratio. IV. Com- .. munio . V. Jejunium. VI. Eleemosyna. VII. Ali- quando quis potest pluries lucrari eandem indulgentiam , aliquando non. VIII. Quandonam pluries eodem die. I X* Intentio requisita in lucrante indulgentias. ANTE omnia preerequiritur, ut recipiens indulgenti» effectum sit baptizatus. Deinde indulgentia tantum prodest eis, qui aliquando usum rationis habuere ; quia tantum tales poenae tempora- lis reatum habent. An ad percipiendum indulgentiae fructum requiritur status grati» ? R. Affirmative : quia inimico Dei nulla poena remitti- tur ; et ideo in omnibus indulgentiis iit mentio de Tere contritis et confessis, inquit S. Th. qucest 27. art. 1. in « Corp. Generatim autem indulgentia non remittit poenam ullius peccati nisi ante quoad culpam remissi : unde qui cum affectu ad peccatum veniale indulgentiae lucrandae vacat, certo non consequitur remissionem poenae temporalis isti peccato veniali correspondentis ; idem est de quocumque peccato veniali non remisso. Ultra charitatem jam dictam sive statum gratiae, ex parte recipientis indulgentias ad valorem earum ordinarii etiam requiritur, ut praestet opera quaedam praescripta a dante indulgentias tanquam conditio, sine qua non vult concedere indulgentias. Non debent tamen opera injuncta intantilm esse satis- factoria, ut per se sufficiant ad deletionem poenae ; quia tunc indulgentiae inutiles forent, et dici possent piae fideli- um fraudes, prout notat S. Thom. praeveniens nostrorum haereticorum calumniam. Digitized by Google DE IXDULOENTJIS. 427 Porro opera illa solent esse visitatio Ecclesiarum, ora- tio, jejunium, sacra Communio, &c. et impleri debent in- tegri in loco & tempore ac modo proscriptis a Superiore, idque ad finem, quem concedens indulgentias intendit; quia indulgentia non conceditur nisi sub hac conditione, qua proinde non impleta, simpliciter nihil obtinetur, etiamsi quis ex ignorantia aut oblivione invincibili ali- quod opus injunctum omisisset. Igitur visitatio Ecclesiarum & oratio, dum requiruntur, intelliguntur religiosae seu devotae quocirca docet Van Ranst in Opusculo suo de Indulgentiis et Jubilaeo qusest» 17. Num. 20. pro oratione requisita non sufficere menta- lem, sed requiri vocalem: et Num. 21. orationem, t dum determinata non est, non sufficere quamcumque modicam, ^ed requiri tantam, quae congrua est ad finem & conce- dente indulgentias intentum. Sacra Communio, dum requiritur intelligitur Sacra* mentalis & Spiritualis simul, adeoque non sufficit sacri- lega. Jejunium, si proscribatur, servandum est sicut ordina- ria jejunia Ecclesiastica: neque hic excusantur & jejunio, •qui indulgentias lucrari volunt, qui ratione aetatis, laboris, &c. ad ordinaria jejunia Ecclesiastica non tenentur. Eleemosyna, dum requiritur, & per Bullam determinata fton est, non requiritur eadem pro omnibus, sed diversa pro diversitate facultatum taxanda secunddm regulas pru- dentias, habito respectu ad finem a Superiore intentum : •qui autem in hoc deficit minus dando, qu&m est conveniens secunddm suum statum, non ideo totaliter indulgentia pri- vatur ; sed de ea plus vel minds participat, secundum quod plus vel minus ad conveniens accedit : vide S. Thom. Svp~ ■piem, quoest. 25. arL 2. ad. 3. idem potest applicari aliis operibus indeterminatis v. g. orationi. An ille, qui pluries prostat opera requisita, pluries con- sequi possit eandem indulgetiam ? H. Ex S. Thom. quoest . 25. art. 2. ad. 4. Si determinata sit indulgentia ad certum tempus, v. g. & primis vesperis ad vesperam sequentem, vel ad septimanam, ut ih Jubi- laeo, non nisi semel eam quis consequi potest : aliud est, si indulgentia sit perpetua, ut si Bulla dicat indefiniti: Visitantes talem Ecclesiam lucrabuntur indulgentias v . g . cen- tum dierum ; tune quoties aliqqis vadit, toties indulgen- tiam consequitur. Sed an in casu indulgentiae perpetuae quis possit eam Espius eodem die lucrari ? Digitized by Google TRACTATUS 428 R, Indulgentias partiales potest quis eodem die rapias lucrari, praestando toties opera k Superiore praescripta sic v. g- recitantes devoti Litanias Lauretanas Beat» Ma- riae Virginis, toties quoties luerantur ducentorum die- rum indulgentias concessas per Sixtum V. 11 Junii 1587^ & confirmatas per Benedictum XIII. 20'Januarii 1728. Indulgentias tamen .plenarias non potest quis lucrari nisi semel in die ; & ita Innocentius VIII. declaravit. Sed an quis uno eodem actu possit lucrari plures indul- gentias ? R. Distinguendo : si indulgentias diversae concessae fuerint ad eundem diem ex diversis titulis, et opus in qua- vis indulgentia praescriptum sit initerabile, ut v. g. du- plex Communio eadem die, tunc potest servire duabus indulgentiis : si verd indulgentiae concessae sint ex eodem titulo, aut opus sit iterabile, tunc non est locus plnribus lucrandis. An et quae intentio requiritur ad eas lucrandas ? R. Non videtur sufficere interpretative ? sed requiri actualis vel virtualis lucrandf indulgentiam ; et dum Ec- clesia requirit intentionem determinatam, ut pro extirpa- tione haeresura, &c. requiritur saltem, ut oratio fiat secun- ,dfiirt intentionem Ecclesiae. Dictis non obest, quominfis possit indulgentia concedi sensibus destituto et morituro ; sicuti enim potest quis applicare satisfactiones suas ignoranti, ita potest Pastor Ecclesias applicare satisfactiones Christi et Ecclesiae sen- sibus alieno. No. 35. AN OMNIA PRAESCRIPTA AD LU- CRANDUM INDULGENTIAS FIERI DEBE- ANT IN STATU GRATLE. 1. Sufficit, quod ultimum opus fiat in statu gratus. II. De- bet deponi affectus ad peccatum mortale . III. Consulen- dum, ut omnia opera fiant in statu gratus . IV. Opus factum ex fine venialiter malum aliquando obstat. V. An opus potest fieri per alium . VI. Opus non prodest, nisi ponatur integre. JUXTA communiorem ac veriorem sententiam sufficit» si ultimum opus ex requisitis fiat in statu gratiae, nisi aliter in diplomate exprimatur ; quinimo addit Sylvius, sufficere, si status gratiae adveniat eo tempore, quo con- cessio indulgentiarum percipiendarum adhuc perseverat Digitized by Google DE INDULGENTIIS, .429 Ratius istius sententi» est, quod opera non requirantur ut meritoria & satisfactoria, sed tantum tanquam conditiones & dispositiones. Confirmatur : non solent concedentes indulgentias id requirere in Bullis, e contra aliquando expresse decla- rant oppositum : sic teste Sylvio, in Jubilseis anni 1606. & 1617. praescribitur jejunium feriis quarta, sexta & sabbato cum confessione praevia^ vel sequente : similiter declaravit Benedictus XIV. anno sancto Jubilarip 1750. visitationes Ecclesiarum non debere % necessarid fieri in statu gratiae : deinde saepius insinuant hoc implicite, dum opera praescribunt per notabile tempus praestanda : sic v. g. Benedictus XIV. pro Jubilaeo anni sancti 1750. re- quisivit visitationem quatuor Ecclesiarum per triginta dies continuos aut interpolatos pro incolis urbis Romanae, & per 15. dies pro exteris, quod posterius etiam requisi- vit in extensione ejusdem Jubilaei ad universum orbem Catholicum. Obj. In Bullis saepius exprimitur confessio ante alia opera : ergo, &c . R. Ex ordine verborum non semper deduci potest regula ordinis operum, et signanter hic deduci non potest; quia non tantam confessio, sed etiam communio saepius expri- mitur ante alia opera, quae tamen certd ante alia opera fieri non debet. ■ Docet hic Billuart, qudd licfet omnia opera requisita non debeat fieri in statu gratiap, debeant tamen fieri, depo- sito affectu ad peccatum mortale ; quia debent fieri animo poenitente : jam autem animus pcenitens non subsistit cum affectu erga peccatum mortale : unde Collet in opusculo de Indulgentiis cap. 5. docet, illum non lucrari indulgenti- am, nisi opera facta in affectu peccati mortalis iteret pfe et religiosi, si iterari possint : porrd opera prorequisita» ad lucrandam indulgentiam non possunt sese habere per modum dispositionis ad remissionem pcen» temporalis, nisi vel fiant in statu gratita, vel animo saltem poenitenti, inquit Collet in profato opusculo : debet tamen ultimum opus adimpleri m statu grati» ; cilm ad recipiendum in- dulgenti» effectum scilicet remissionem poen» temporalis, requiratur status grati». < Docet P. Theodorus & Sancto Spiritu citatus a Collet,* qudd, si finis, ob quem dantur indulgenti» exigat opera Charitate formata, put& si Papa largiatur Jubilsum ad* reddendum Deum populo suo propitium* deberet homo Digitized by Google TRACTATI» 430. adeas lubrandas esse actu in statu grati», dufnopef* peragit» Populus interim est excitandus, ut opera otrinia pr». Scripta in statii grati» persolvat ; tum pro majore indul- gentiarum certitudine, tum quod actiones in gratia factae, sint apud Deum alterius meriti, qu&m actiones nondum gratifi format»: non tamen inquietandi sunt, qui secundum sententiam contrariam agunt. Notandum 1°. qndd plenius indulgentiam lucretur, qui in statu gratiae, vel ex vehementiori poenitentiae spiritu opera praescripta exequitur ; quia indulgentiae non effica- cius operantur quoad remissionem poen», quam Sacra* menta quoad suos effectus : atqui haec plus operantur in iis, qui ea pie magis ac devotfe recipiunt, inquit Collet : ergo similiter indulgentiae plus operantur. Notandum 2°. rarum esse, ut fidelis post lucratam quamcumque indulgentiam ab omni post hanc vitam pcena immunis efficiatur : quia rarum est, ut omnem ad certas veniales culpas affectum deponat, proinde ut remissionem poenae iisdem debitae obtinuerit. An sufficit facere opus injunctum quoad substantiam, etiamsi ex fine vel circumstantiis fiat peccatum veni» ale? R. Si opus quoad substantiam factum concurrat ad finem intentum & concedente indulgentiam, videtur suffi* cere, secta non; ita Beilarminus, Layinan, Billuart & Daelman contra Neesen, Collet, &c. nnde si concedatur indulgentia eis, qui dabunt nummum ad aedificandam Ecclesiam, etsi ex vana gloria detnit lucrantur indulgen- tiam : si vero injungantur preces, , jejunia, eleemosynte*. &c. ad placandum Deum, ad obtinendam conversionem infidelium, &c. noro videtur satisfacere, qui illa opera facit ex vana gloria. An opus indulgentiale non potest poni per alium ? R. Negativi : quia facere, ut alius jejunet vel pceeee fundat, non est jejunare vel precari : Bulla tamen pweci» pit, ut jejunes vel preceris: sufficit tamen, nt per alium fiat eleemosyna: quia hanc vere dat, qui de suo, pauperi benefacit: unde sicut indulgenti» expers est,qui pecu* niam malfc partam tribuit manu propria, sic et ejus parti* ceps efficitur, qui suam largitur per famulant. An opus indulgentiale prodest, si neu ponatur iute» gi^? R. Negativb; quia indulgentianon conceditur divisirr Digitized by Google DE BfDUUGHNTIIS. 431 Ulifter ph> pariabas operis, sed pro toto op4fe; nisi haec etiam iis concessa sit, qui certam operis partem implent, puti qui tali die vesperis intersunt : si quis tamen ponat opus proscriptum, excepta parvula parte, morali ter ponit totam opus. No. 36. DE CONFESSIONE IN ORDINE AD LU- CRANDAS INDULGENTIAS. AN ad Inorandum indulgentiam necessaria sit confes- sio sacranentaiis ? R. 1Q. Quando ea in Bulla non exigitur, non est ne- cessaria, sed sufficit status gratiae : existentibus tamen in pecato mortali, et indulgentias lucrari cupientibus, erit necessaria tanquam medium ordinarium ad statum gra-> ti», si habeatur oopia Confessarii. 2°. Quando in Bulla exigitur quidem oonfessio, sed tantam tanqnam dispositio & medium ordinarium ad sta- tum grati», ea quidem neoessaria est lapsis in mortale, sed non iis, qui habent sola venialia. 3°. Quando confessio in Bulla exigitur tanquam pars operum injunctorum, ut solet significari in Jubilmis, et oxpressd declaravit Benedictus XIV. in suo Jubilsso de anno 1750. necessaria etiam est illisu qui non nisi venialia hebent. Sed qusBStio est» sn vi illius dansol» contritis et confee - *** qum in indulgentiis ordinariis ponitur, fidelis, qui nul- lius peccati mortalis conscientiam habet, teneatur ad con- fessionem Sacramentalem, sive an confessio requiratur tafaquam pars operis injuncti, an verd tanquam dispositio ad statum grati» ? R. Quantumvis Authores dividantur, hodiedum tamen omnino dicendum, confessionem requiri ut opus injunctum, tft conditionem sine qua non, adeoque etiam habeutem sola venialia in casu teneri ad confessionem pro lucrandis In- dulgentiis: probatur ex decreto sacra Congregationis In- dulgentiis et sacris Reliquiis praposit» die 9. Deoembris 1763. in quo habentur sequentia : 1°. Qu6d sacra Congregatio die 3L Martii 1759. de- claraverit, confessionem sacramentalem peragi omnino, debere, quando in Brevibus apponitur pro indulgenti» consecutione, etiamsi quis sibi lethuEs peccati conscius non sit. ■ 2°. Profatam confessionem suffragari etiam pesse, d ia vigilia Festivitatis expleatur : qu» duo puncta beaign* 2o Digitized by Google . TRACTATUS 432 approbavit Clemens XIII. iliudque typis mandavit publi- cari 19 Maii 1759* 3°. Sed cnm plurimi, tum Episcopi, tnm Parocbi, tum Religiosi exponerent Pontifici maximam difficultatem oc- casione Confessionis requisitse, declaravit Pontifex, qudd omnes, qui semel saltem in hebdomada ad Sacramentum Poenitentiae accedere consueverunt, nisi legitimfe impedi- antur, et nullius letbalis culpae &se post peractam ultimam confessionem commissae sibi conscii sunt, omnes et quas- cumque indulgentias consequi possint, etiam sine actuali confessione, quae caeteroquin juxta praefati decreti defini- tionem ad illas lucrandas necessaria esset. 4°. Additur, qudd Pontifex nihil immutare voluerit circa Indulgentias Jubilaei, tam ordinarii qu&m extraor- dinarii, aliasque adinstar Jubilaei concessas, pro qnibus assequendis siout et alia opera injuncta, ita sacramentali* confessio tempore in earum concessione proscripto peragi debent. Decretum illud habetur ad calcem Truc t. de Perni- tentia foL 359. in aliquibus exemplaribus : ex quibus pa- tet, quod haec clausula contritis et confessis apponi solita m Rnlla Indulgentiarum intelligi -debeat, confessionem re- quiri tanquaro opus injunctum et conditionem sine qua non, adeoque etiam habentem sbla.venialia in casu teneri ad confessionem pro lucrandis indulgentiis: quia aliis concedentes indulgentias potius ponerent/usto qu&mcon- fessis: accedit, quod multum favere velint confessioni, ejos* que frequentem usum promovere. No. 37. DE CAUSA ET FINE INDULGENTIA- RUM. . I. Concessa sine justa causa est invalida . II. Causa indui- gentice supponenda legitima . III. Decretum Synodi l \ Prov . Mechlin . ALIUD requisitum ad indulgentias est pietas ex parte causae, ut ante dictum est. Observandum cum Beliarmino, qttdd justa causa ple- rumque complectatur duo, scilicet finem «aliquem Deo gra- tum, et opus aliquod injuncturo ad finem mura obtinea- dtrai, ita ut finis assecutio ; magi* J)eo grata sit, qu&m ipsa satisfactio quse per indulgentiam relaxatur. . Debitus finis concedendi indulgentias juxta S. -Tben. Suppi . queest. 25. ari. 2. in Corp eat honor Dei, oS utilitas Eccfesi» ac proximi, v. g.. exaltatio Matris Ecclesiae, ex- tirpatio beeresum, &c. qui aufit fines ordinarii, in quos Digitized by Google DE INDULGENTIIS. 433 ' Ecclesia requirit dirigendas esse orationes requisitas pro indulgentiis lucrandis: deinde conceduntur indulgenti» ob reverentiam erga sanctam Fidem, constructionem Ec- clesiarum, &€. Pro temporalibus simpliciter non potest fieri indulgen- tia : sed pro temporalibus ordinatis ad spiritualia : ita S. Thom. Pro indulgentia privata sufficit finis privatus, sed qui saltem indirecti redundat in, commune bonum Ecclesi», ut acerbitas doloris, mortis articulus, morbus, periculum animae, &c. sic Apostolus concessit indulgentias Corinthio incestuoso : Ne abundantiori tristitia absorbeatur , 2. ad Cor. cap. 2. v. 7. id est, ne in desperationem cadat, inquit Estius ; inde enim mansuetudo Ecclesi» commendatur, qu& dejecti animo ad Ecclesiam facilifis et frequentids confugiunt. Observa cum Steyaert et aliis, finem requiri distinctum ab effectu indulgentiarum, quia alioquin ex parte finis nunquam deficere possent indulgenti» ; posset enim Pon- tifex dicere, qtadd conoedat indulgentias, ut miseri homi- nes poenis temporalibus subjecti tam in hoc s»culo quam in futuro ab iis liberentur, qui finis quidem utilis est, sed non sufficiens. De operibus pr»standis ad fioem indul- genti» consequendum diximus antea. Ulterius observat hic Billuart, qudd, dum indulgentia datur multis, nou sit necesse, ut cujusque opus in parti- culari sit totaliter proportionatum toti fini indulgenti», sed sufficiat, quod opus omnium collectivi sit taliter pro- portionatum : sio v. g, si concedatur indulgentia pro ob- tinenda pace inter Principes Christianos, vel pro exalta- tione Sanet» Matris Ecclesi», vel pro extrjpatione hae- jreswB (qui sunt fines ordinarii) qui quinquies in tali aoleipnitate devoti recitaverint Pater et Ave , quamvis singulorum preces seorsim sint quid leve respectu hujus finis, omnium tamen preces simul sunt quid notabile et totaliter proportionatum fini, sive paci obtinend». An indulgentia sine justa causa concessa, sit valida ? . Q. Indulgentia concessa sine justa causa est invalida , quia Superiores non sunt domini, sed tantdm dispensato- res thesauri Ecclesi», proinde non censentur accepisse potestatem eum dispensandi sine justa causa, quod foret prodigere: in hoc conveniunt omnes. Sed quid si causa quidem justa sit, sed non proporti- onata quantati indulgenti» ? Rt Juxta plerosque recentiores est invalida, saltem Digitized by Google 4£4 • ntACTATUS * in quantum indulgentia excedit proportionem jtuttab e anne ; probatur ; quia quantam ad excessum illum ndn est fidelis dispensatio, sed dissipatio, facta sine authoritate, cdm non tantdm dissipator sit, et sine potestate agat, qui sine causa bona domini dispensati sed etiam qui pro re levi magnos •thesauros effundit* 2°. Praelatus non potest validd sine causa proportionata dispensare in votis ; quia eorum obligatio est juris divini : ergo nec relaxare poenam, cujus obligatio est etiam juris «divini. • Obj. I. Pro eadem causa quandoque minor, et quando- que major datur indulgentia. R. Non est neeesse, qudd concedens indulgentias sem- per eas det magnas, ubi est causa gravis : aliquando enim datur ipdulgentia minor, pro causa, quae sufficeret majori, quae postea datur : deinde causa non semper manet eadem; quae enim minor est uno tempore, potest esse major alio 'tempore, sive propter finem 4 concedente intentum, sive •propter alia. Obj. II. Pontifex quandoque largitor indulgentias mag- nas pro rebus minimis, v. g. Romae adstantibus ad fores • Ecclesiae die Paschatis pro Benedictione Pontificis ; ergo, &c. R. Quamvis illa causa sit parva ex parte operis, est 'tamen magna ex parte finis, cum ex ea confirmetur Fides et religiosus bonor erga Caput Ecclesiae. . Dicit hic Billuart, indulgentiam ex toto subsistere, >i eam concedens judicet prudenter cansam «officientem, -quae tamen toipsa sufficiens non est, quia dominus thesauri -non censetur invitus, dum secundam regulas prudenti» dispensatur. Lio&t autem ipdulgentia ratione causm ex parte conce- dentis deficeret, subsisterent tamen quae annectuntur pri- vilegia, quae sunt juris merfe ecclesiastici, v. g. facultas eligendi Coufefsarium, absolvendi & reservatis, &c. quia tunc non fit dispensatio de bonis alienis-contra voluntatem dbraini, sed Pontifex hoe facit ex sibi intrinsecis. Denique observandum est, qudd non sit particularium -examinare causas indulgentiarum, sed qudd pro reveren- tia debita Praelatis Ecclesiae debeant supponere,* causam justam e| sufficientem esse ; igitur neque in oencionibm, neque iiv aliis occasionibus coram populo unquam movea- tur dubium circa valklitatem indulgenti» ex parte conce- dentis. Observandum tnterhu est decretum Synodi I. Prov. Digitized by Go e DE INDULGENTIIS. 435 Mechlin. de indulgentiis : “ Monet pios siros filios eadem “ hsc Synodus, ne circumforaneis quibusdam aut etiam “ cum privilegio impressis libellis temerfe fidem habeant, “ qui ex levibus aut superstitiosis causis incertisque re- “ velationibus immodicas et plus aequo. exorbitantes pol- “ licentur indulgentias, potissiinfim si promissiones qon- “ tineant certorum effectuum, periculorum scilicet evita- “ tionem, a gladiis, k tormentis, ab aquis, k peste, aut “ liberationem certam k Purgatorio : sicut et Missis qui- “ busdam et precibus certo numero recitandis affixas, ali- “ cubi videre licet.*’ No. 3fi. DE VALORE INDULGENTI ARUM. S. Thom . qucest. 25. art 2. / I. Tantum valent, quantum sonant AN indulgentiae tantum valeant, quantum sonant, sive pronuntiantur? R. Affirmativi ; quia alioquin concessio indulgentiarum contineret fraudem, et Ecclesia seu Superior Ecclesias- ticus praedicans sive pronuntians indulgentias, argueretur mendacii vel falsitatis, quod absurdum est : ita £. Th. loca citato. Disputatur interim, quomodo intelligendum sit axioma illud : Indulgentia tantum valent, quantum sonant ; duplici namque modo potissimum exponitur : 1°. Ut homo eo ipso, quo opus praescriptum ponit, lic&t in minimo devo- tionis gradu, consequatur integras indulgentias in ea quantitate, quam sonant, v. g. plenarias, , 100. annorum, &c. potestque ea sententia defendi, quando opera in par- ticulari sunt determinata : pro hac sententia citari potest S. Th. Suppi . q 25v a . 2. ad 4. 2Q. Ut homo solum participet secundum proportionem causae et niodi, quo operatur, sire secundum proportio- nem, qua magis aut minus accedit ad finem indulgentia- rum, ita ut is, qui cum majdre devotione vel dispositione opus praescriptum exequitur, etiam indulgentiarum ma- jorem fractum percipiat, et mensura sive quantitas adda- tur ad significandum, quantum indulgentiae valere possint, quantum valeant ex parte concedentis, non autem quod unusquisque semper totam quantitatem expressam, insequatur ; videtur haec sententia sustipetida, dum opera in individuo wm sunt determinata» :$ed sine termina pj*®^ 2 o 3 Digitized by Google TRACTAT CJfc Cripta; v. g. si dicator» sicut solet: Qui visitaverit Se- elesiam, Unque oraverit, non exprimendo quantitatem ora- tionis : pro ea sententia Steyaert de Indulgentiis num. 12. eitat Estium, Sylvium et Wiggers, eamqae insinuat S. Th. ■arrt. 2. citato ad 3. ' Probatur ex extra vag. antiquorum, de poenitentiis et remissionibus , in qua Bonifacius VIII. Concedit ind algeo- tiara plenissimam» ut ait visitantibus Basilicas Sanctorum Petri et Pauli ; et tamen subjungit : “ Unusquisque tamen ** plus merebitur» et indulgentiam efficaeids eonsequetor» “ qui Basilicas ipsas amplias et devotius frequentabit.” Collige ex bis» quomodo multi» quamvis concesses sint indulgenti» plenaria», eas iptegrb et plenb non percipiant ob defectujn ex parte ipsorum. Itera quomodo uno9 lucretur indulgentias plenarias» alter habens eequale poe- narum debitum easdem plenarife non lucretur» sed tantum partem. . / ‘ Hinc probabilitas seeond» sententiae homines excitare debet» ut studeant devotids, amplids et liberalius operi praescripta pro obtinendis , indulgentiis implere : deinde ut recepta indulgenti^, quamvis plenarid, etiam iterati, non negligant propterva lucrari aliam» et exercere opera pcenitentift» ut: monet S. Tb. Suppi* queesL 25. a* 1 ad 4. & vel h&c ratione b®c sententiarum incertitudo non eit noxia iu praxi, ut observat Steyaerfc. Heee secunda sententia videtur etiam babere locun» dum quantitas indulgenti» est indeterminata; sed bie modus concedendi indulgentias non est iu usu. ’ No. 39. DE INDULGENTIIS PRO DEFUNCTIS. S. Tkom. Suppi* guees$* 7 1. art* 10. 1. Differt indulgentia pro vivis ab ea, quae datur pro de- functis* II. Indulgentue applicari possunt animatus in purgatorio . III. Quando td in diplomate eaprmitur. IV. Requisita ad indulgentias pro defanatis* V. Exparte dantis, VI. Ex parte recipientis, y ll* Ex parte cqnta, VIII. Ex parte lucrantis* ESTNEaliqua differentia inter indulgentiam pro viris et pro defunetis ? R. Affirmat i vb ; in eo scilicet» qudd indulgentia pro vivis, non solum sit solutio» sed etiam absolutio» indat* Digitized by Google DE WDULGEMTIIS. 437 j^entla autem pro defunctis est soliim solutio, non absolutio. Probatur : qnia lic&t Prolatus Ecclesia» concedens in- dulgentias offecat et porrigat Deo ex thesauro Ecclesis? satisfactiones sequales poenis per indulgentias relaxandis, sicut v. g. dum pro incarcerato propter debita solvitur e* bonis communibus ob illum finem relictis, attamen etiam in indulgentia pro vivis ulterius nomine Christi easdem satisfactiones acceptat et applicat, sicque consideratione earum remitti poenas debitas, quod* nihil aliud est qu&m absolutio, seu remissio judicialis vel authoritativa, qtt® exerceri non potest in defunctos, cum Prselatus Ecclesias Jn eos nullam jurisdictionem habeat; unde indulgentia pro defunctis non est absolutio, sed mera solutio ; hi ne dici solet, quod indulgenti® defunctis applicari possint per modum suffragii. An indulgenti® possunt applicari et prodesse animabus In Purgatorio pro liberatione st poenis ? R. Certum hoc omniuo est : 1°. Quia fideles privati possunt applicare animabus in Purgatorio satisfactiones suas: ergo Pontifex potest eis applicare satisfactiones Christi et Sanctorum ex thesauro Ecclesi». 2°. Potest Pontifex applicare indulgentias vivis: ergo etiam de- functis, cum sint ejusdem corporis membra; unde dicit 8. Thora. loco cit. in Carp. “Non est aliqua ratio, quaro ‘‘ Ecclesia transferre possit communia merita, quibus in- " dulgentiae innituntur, in vivos, et non in mortuos.” 8°. Idem probatur ex praxi et traditione Ecclesi®. Vide Bellarminum de Indulgentiis lib.A.cap* 14. Obj. Potestas conferendi indulgentias fundatur in verbis Matth. c. 10. v. 19. Quodcumque solveris super ter - ram7 &c. atqui anim® iq Purgatorio non sunt super terram : ergo, &c. R. 1°. H®c verba super terram secundum multos non referri ad objectam solutionis, aut ad eos, qui solvantur, sed ad Superiorem solventem, qui tantum solvere potest» quamdiu est super terram. . R. 2°. Ecclesiam tantum facere circa mortuos, quod fideles faciunt, qui orationes et satisfactiones Deo offe- runt, ut anim® & poenis liberentur ; sic etiam Ecclesia offert satisfactiones Christi 'et Sanctorum in solutionem poenarum ab eis debitarum* Suandonam indulgenti® applicari possunt defunctis ? • Tunc tantum, quando' expressfe significatur, quod indulgenti® ita fiant, ut applicari possint defunctis : ratio Digitized by Google TRACTATUS 438 est, qudd indulgentiae non valeant nisi iis, pro qnibns con- ceduntur ; ubi autem conceduntur pro mortuis, illorum particularis solet fieri mentio ; ergo si mentio illa non fiat, eis applicari non possunt. Propter eandem rationem non potest quis indulgentias applicare alteri vivo, nisi id expressfe concedatur, quod fieri non solet. Ad valorem indulgentiarum pro defunctis etiam requi- runtur tria illa, quae diximus ex S. Thoma generatim requiri ad omnem indulgentiam. 1°. Ergo requiritur ex parte dantis authoritas, qu® juxta Bellarminum et alios, quantiim ad indulgentias con- cedendas pro mortuis non competit Episcopo, sed soli Summo Pontifici. 2°. Ex parte recipientis, sive animse, cui indulgentia applicatur, requiritur charitas, & illa ex parte animae recipientis indulgentiam sufficit, ita ut quaecumque anima existens in Purgatorio recipere possit indulgentias, nt docet communis sententia. Obj. Juxta S. Aug. Enchiridii cap. 1 10. & libro de cura pro mortuis gerenda cap. 1. & ult. iis tantam defunctis pro- sunt vivorum suffragia, qui in hac vita meruerunt, ut ipsis prodessent : ergo, &c. R. Cum Steyaert, qudd secundam SS. Aug. & Thomam hoc omnes meruerint, qui in gratia decesserunt ; ad boc enim meritum non requirunt nisi perseverantiam finalem in charitate, quse est fundamentum Communionis Sancto- rum, et conditio valoris indulgentiarum. Porro observat S. Thom. Suppi, q. 71. u. 12. ad 2. qudd meritum illud non sit absolutum, sed tantum conditiona- tum, qudd ipsis proderunt scilicet suffragia, si pro eis fient, sive est tantiim habilitatio qusedam, ut fructum eo- rum percipere possint : admitti interim potest, qu&d ipsis, qui, ciim viverent, singularem habuerunt erga claves Ec- cies i se devotionem, studuerunt etiam pro se satisfacere, et defunctos suffragiis juvare, plils profuturae sint indul- gentiae, inquantum confidere licet, quod Dei dispositione plures indulgentiae ipsis applicabuntur: deinde qui in majori charitate decesserunt, plus participant de suffragiis communibus, in quorum utique participatione servari videtur proportio charitatis, inquty Steyaert de Indulgentiis Nfim. 2. . 3°. Ex partu causae requiritur pietas et hac ratione S* iTiom.’ Suppi, y. 7 1. art. 10. in Corp . docet, Pontificem Digitized by Google DE IIUIEOtJLARlTATE. m non pofese pro libitii animas ex Purgatorio liberare, sio- que explodit, qudd ridiculb objici posset in Contrarium. 4°. Ex parte illius, qui indulgentias pro defuncto lu- cratur,, requiritur earum applicatio: deinde ut praescripta amnia rite secundum voluntatem concedentis adimpleat. An vivus, qui mortuo indulgentias applicat, debet ne- oessaridessein statu gratiae, saltem dum ponit ultimum opus, vel eo tempore, quo mortuus indulgentias consequitur. R. Affirmat Tournelly, ed qudd requiratur status gra* Viae, ut vivus indulgentiam aliquam faciat suam ; non potest autem aliquis indulgentiam applicare defunctis, nisi prius illam fecerit suam : ergo, &c. Negant Bellarminus, Boudart, Billuart, Neesen, &c. nisi fortd opus injunctum aliunde exigat statum gratiae, vel alatus gratiae in diplomate expressd exigatur. Probatur: ed qudd applicans indulgentiam defuncto effectpm indulgentias sive remissionem poenae non percipi- at, sed defunctus ipse, qui est in statu gratiae : deinde facit illam indulgentiam suam, non accipiendo ejus effectum, •ed potestatem eam alteri applicaiidi i ad quod non requi- ritur status gratiae, siout nec in concedente indulgentiam. No. 40. AN INDULGENTIA PRO DEFUNCTIS ; INFAJjLIBILITER HABEANT SUUM EFFECt TUM. I. Indulgentia pro defunctis mqub ac pro vivis , positis po- nendis, sunt efficaces , II. Quid si aliqua anima ed ipsi applicatd non egeat III. Indulgentia pro defundis est udus Jurisdiotionis in Thesaurum Ecclesia . IV. Longe magis meritorium est indulgentias liberas defunctis quam Mi applicare . RESP. Negant Bonacina, Neesen, Billnart, &c. qnia indulgentiae defunctis tantdm prosunt per modum suf- fragii, hoc est, auxilii, seu per modum ablatae solutionis; adeoque quod prosint, tantum innititur Dei misericordiae, qui utique non tenetnr solutionem ex thesauro Ecclesiae & Pontifice sibi pro mortuis exhibitam acceptare. Affirmant Sylvius, Steyaert, Daelman & Collet ; quia cum Ecclesiae concessa sit potestas conferendi indulgen- tias tam mortuis qu&m vivis, ita videtur dicendum, qudd sicut vivi, ita etiam mortui consequantur infallibillter, •positis ponendis, earum effectum : quod confirmat Leu Digitized by e 440 TRACTATUS X, in Epist. ad Cajetanum, ubi non distinguit inter effi- caciam indulgentiae pro vivis et pro defunctis, sed dicit, utrosque k poena temporali liberari secundum divinam institutionem. Probatur ex S. Tboroa, qui SuppL q, 25. a. 2 .in Corp. supponendo, Indulgentias posse applicari defunctis, gene- raliter resolvit, eas effectum producere infallibili ter, qui- bus applicantur : deinde q. 71. a. 10. in Corp. ut ostendat, quod Praelatus Ecclesiae nou possit pro libitu animas ex Purgatorio liberare, recurrit ad necessitatem causae con- venientis pro valore indulgentiae : illud ipsum autem in alia sententia facillimi probasset dicendo, quod Deus in- dulgentias pro mortuis non semper acceptet. Deinde expressio S. Augustini, qua locis citatis N. praeced. dicit, per ea, quae mortui gesserunt in vita, effici, ut suffragia illis prosint post mortem, satis innuit, qubd plane infallibiliter, inquit Steyaert, de Indulgentiis Num. 11. * Ad fundamentum prioris sententiae respondent hujus sententiae Patroni, quod, licet Deus non teneatur ex jus- titia (CoJlet tamen agnoscit quandam injustitiam) solutio- nem illam acceptare, eam tamen lege quadam infallibili admittat, quandocumque per indulgentias, prout oportet, ei exhibetur : neque repugnat hoc naturae suffragii, inquit Steyaert ibidem, cum etiam oratio sit inter suffragia, qua tamen potest habere infallibilitatem. Obj. Licet fideles alicui defuncto indulgentiam plenari- am applicaverint, non ideo sunt securi de ejus liberatione, neque desinunt ipsi ulterius indulgentias aut alia suffragia applicare ; ergo mens fidelium est, quod indulgentia non valeant defunctis infallibiliter. R. Nego conseq. tanta enim cautela et sollicitudine utuntur fideles propter probabilitatem sententia opposita: deinde quamvis concessa sint indulgentia plenaria, non semper tamen plene et integrfe percipiuntur, ut constat ex pracedentibus, et signanter ex Num* 9. quocirca hic aliqui obseryant, quod quis non possit majorem partem indulgentia applicare detuncto, quam ipse percepisset, si eam sibi applicasset. Quid fit, dum anima illa, cui indulgentia applicantur, damnata est vel jam beata? R. Tunc fructus ille vel cedit in communem thesaurum Ecclesia, vel aliis animabus, applicatur juxta judicia. Dei nobis incognita v, g. magis indigentibus, vei iis, qua in Digitized by Google DE tNBULGfcttfllS. 441 terris existentes idspeeiallter meruerunt per opera mise- ricordi» tum vivis, tum defunctis impensa : porro obser- vant hic aliqui, applicantem rect£ facturum faciendo se- cundam applicationem conditionatam, si forte prior appli- catio effectum sortiri non possit. Vide quae diximus do Sacrificio Missa N. 11. An indulgentia tam defunctis quam vivis applicata sit actus jurisdictionis clavium ? R. Affirmativi: nam quamvis indulgentia pro defunctis non sit actus jurisdictionis in subditos, sicut est indulgen- tia concessa pro vivis, cum in indulgentia pro defunctis sol&m offeratur Deo pretium sufficiens, ut Deus poenam remittat ; in indulgentia pro vivis autem remittitur poena & concedente illam tanquam a Judice locum Dei tenente: est tamen ipsa indulgentia pro defunctis actus jurisdictio- nis ad bona communia, id est, ad thesaurum Ecclesi» dispensandum. Petitur, utrum sit magis rtieritorium indulgentias de- functis qu&m sibi applicare, in supposito, quod indulgentia ait libera, hoc est, quod vi Bullse sibi vel defunctis appli- cari possit ? R. Juncta communiorem sententiam affirmativi; pro- batur 1°. quia, ubi major estcbaritas, ibi etiam majus est meritum, atqui major est charitas dare bona sua proximo, qui patitu r, ut liberetur ab illa poena, qn&m sibi illa reser- vare: ergo majus bonum est lucrari indulgentias defunc- tis, ut liberenter & poenis, quam sibi applicare. 2°. Nunquam aliquis plus meretur, quam dum alterum juvando seipsum exponit periculo patiendi ; sic Apost. ad Phillip. oap. 1. v. 23. ardenter desiderabat Regnnm Coelorum, ex cujus dilatione multum certo patiebatur ; amabat tamen pro salute fratrum hie permanere : deinde non magna virtus est dare pauperibus ex superfluo stattis, sed major est dare ex necessario statfts. 8°. S. Thom. lib. 8. contra Gentes dicit: “ Affectio “ in eo, qui pro amico patitur, faoit magis satisfactionem “ acceptam Deo, qnam si pro se pateretur ; hoc enim est “ prompt» chari tatis, illud autem necessitatis/' No. 41. DE QUIBUSDAM INDULGENTIIS. I. Indulgentia quadam faciles 8$ utiles . PRAEMITTUNTUR hic aliqu» indulgenti», qu» a plurimis ignorantur! et ideo pauci illas lucrantur, qu» Digitized by Google 442 TBAGTATUf tamen omnibus fidelibus conceduntur, inter quas aliqui» singulis diebus obtineri possunt, tam pro- vivis quam pro defunctis ; utilissimum autem judico ba« hic inserere, ut populo et in Catechismis, et in Concionibus smpiiis pro- ponantur, cum facillimfe obtineri possint. Clemens XIII. in Festo Corporis Christi concessit in- dulgentias plenarias omnibus fidelibus contritis, confessis ac Sacra Communione refectis, si unam ex Eclesiia hujus Archidicecesis visitaverint illo die, ibique devote oraverint: que indulgentiae durant ad septennium. Insuper quilibet fidelis confessus divino assistens Officio in illa solemnitate, ex concessione Eugenii IV» percipit indulgentiam 400 dierum, si Missae, totidem si matutinis, item si Vesperis interfuerit ; item 160 dier. si cuilibet ex minoribus horis intersit; item 200 pro illis, qui devote comitantur Processionem, et idem pro illis, qui devote comitantur Processionem, et idem pro illis, qui eodem die communicaverint : infra octavam vero mediam ear undem indulgentiarum partem lucratur, si iisdem in- tersit Officiis. Idem concessum est iis,* qui Officio Conceptionis m Ecclesiis Minorum, et offioio Nominis Jesu ubivis inter- sunt. ' . In Festo Visitationis Beatas Mari» qui confessus de- vote intererit matutino, vel Missae, vel Vesperis, tam illius diei qu&m totius Octavae, juxta Bonifac. IX. pre singulo Officio 100. dierum indulgentiam, item 40 dierum indulgentiam lucratur, si cuilibet ex parvis horis illius diei intersit. In Festo Nominis Jesu, Innoc. XIII». 17 Julii 1722. concessit plenarias confessis et Sacra Communione refec- tis, si interfuerint Missae solemni, ibique devoth oraverint ad fines consuetos Satfctae Matris Ecclesiae. Idem etiam sub eadem forma conceditur in feste Nominis Mariae, item Patrocinii ejusd. Notandum, ffudcl indulgentiae in Festo Nominis Jesu et Mariae appiicsri etiam possint fidelibus defunctis. , Innocentius XI. 30 Septembri: anno 1679. consumi» indulgentias plenarias in commemoratione omnium de- functorum omnibus Christi fidelibus confessis, et utor» Communione refectis, qui visitaverint Ecqlesiam suam parochialem, lbiqne oraverint, & c. quae indulgentia appii- eari'‘potest animales in Purgatorio e*Utentibts; ' Dogle DE ^WV^IBWFUS. 443 ptt Clemens XHI. dio 19 Mai 1761« concessit, ut eo die in perpetuum Missm a quolibet Sacordote ubique cele- Wandse gaudeant privilegio, au si essent in altari privile- g»to celebratae^ Hoaorius Ui. anno 122 L concessit indulgentiam plen- ariam Portiunculae 2. Augusti omnibus Christi fidelibus,, qui confessi, Notandum circa banc indulgentiam 1°. eandem tem- pore Jubihei non suspendi in ipsa Beat® Mariae de An- gelis Ecclesia, sed cmterarum omnium instar (excepta in- dulgentia plenaria i iv articulo qiorti^ quae nunquam sus- penditur) in eseteris Ordinis Seraphici Ecclesiis sus- pendi* 2°. Bis ilbimcompararrposse, noa tamen eadem die, semel pro vi vis, , et semel pro defunctis, sed iteratq Ecclesiarum . visitatione, prout a Concilii Congregatione decretum est anno 1723. ita, Collet. Qui singulis diebus saltem per quadrantem horae ora- tioni mentali operam dederit, continuando hoc per inte- gram mensem, lucratur singulis mensibus indulgentias plenarias liberas, mqdd confessus et sacra Communione refectas, oraverit ad consuetos fines. Ita Bened. XIV. in Bulla Quemadmodum, posita ad calcem tomi 1. opus- culi Domini Collet de Jubilaeo» Insuper plures, indulgentias idem Pontifex annexui* variis operibus bonis, quae procul dubio magnum animum addent ad pietatem, si populo proponantur. Qui, hoc modo salutaverint alios, seu vulgari, seq latino sermone : Laudetur Jesus Christus : et istius indulgenti» sive Altaris privilegiati de jure communi esse solet pluralitas Sacrificiorum, inquit Steyaert, non tamen quae necessarid celebrentur ad illud Altare, sed in illa Ecclesia : unde non concedi solet nisi in loco, in quo certus Missarum nnmerus iudies celebra- tur: et sic teste Benedicto XIV. Sacra Congregatio sub Clemente XI. decrevit, ut eae solum Ecclesi» Altari pri- vilegiato semel in hebdomada fruerentur, in quibus quo- tidie saltem Miss» quinque agerentur; et bis in hebdo- mada, si decem Miss» quotidie fiant in ista Ecclesia, et sic consequenter. Si autem praescriptus ille Missarum numerus aliquoties non celebretur, v. g. per Adventum et Quadragesimam, Altare non ideo admittit privilegium ; nisi diuturniori tempore v. g. per 4. menses, cesset Missarum numerus : ita Benedictus XIV. in instiL 56. imd si id raro contingat, nec suspens» sint indulgenti», etiam pro eo die, quo non habetur numerus: ali&s suspenduntur indulgenti» illo tempore, quo deficit numerus, v. g. per Adventum et Quadragesimam ; ita ex variis declarationibus Sacr» Cou- grog. pr»fatus Pontifex 1. c. Dictum est, causam indulgenti» sive Altaris privile- giati de juri communi esse solere pluralitatem Sacrificio- rum ; quia potest Pontifex illam gratiam concedere in- dependenter a numero Missarum, qui de jure communi requiritur: et ita Clemens XIII. 18 Sept. anni 1759. concessit ad septennium Altare indies privilegiatum de- signandum per Archi-Episcopum Mechlin. pro omni- bus Parochialibus et Collegiatis Ecclesiis Civitatis et Digitized by Google 446 tfcAWAWfe Dioec. Mechl. id que respfecttt Cujusvis Sacerdotis, sire Isecularis, site regelaris cujus vis Ordinis, Congieg. et Instit. * An Missa in Altari privilegiato, ut prosint indulgenti» defuncto, debeat necessarid esse de Reqwwm f R. Quando possunt dici Missae de Requiem, ut in fe- riis, &c. tunc dicendae sunt, ut prosint indulgenti» de- functo, dum in litteris ApostoKcis, quibus Altare privile- giatum conceditur, Missa quoque de reqmem pro defunc- tis decernitur, imd etiamsi nibil decernatur, id que pro- babile est et certd tutius ; intentio enim Pontificis, dum dubia est, explicari 'debet per Canone» ; jam autem for- Ulula concessionis, qufi, Pontifex Utitur, explicata per Canones, non potest aliter intelligi qsatm de Missis de Requiem ; quia Canones, dum praescribunt Missam pro defunctis, semper intelligunt Missam de Requiem ; dum autem dici nequeunt, Ut in Dominicis, Festis duplicibus, aliisque diebns per Rubricas impeditis, tone celebrari debent de festo cnrretiti, quae ad Altare privilegiato» celebratae perinde suffragantur animabas in Purgatorio, ac si Missas defunctorum celebratae fuissent : boc palet ‘ex variis Decretis Sacrae Congregationis, qdm vide apud "Merati in suis observationibus in Oravantum. Docet ulterids Merati part. 1. art. 5. Sacerdotem rec fr- iantem officium duplex divinum» si celebret m alia Ec- clesia, in qua est officium de semi-dupliet vel feri a, de» T>ere dicere Missam de Requiem in Altari privilegiato, ot privilegium defunctis suffragetur. Juxta decretum Sacrae Congregationis Rituum de d» U1 Julii 1751. defuncto etiam suffragatur Missa de festi simplici, votiva vel de feria celebrata in Altari privilegb ato, in qno exponitur SS. Eucharistias Sacram, sive » Ostensario sive in Ciborio. Indulgentias in Altari privilegiato non euependi te»- pore Jubilaei, dicetur N. sequenti. Observa, quod juxta declarationem S. Congr. indsb gent. de die 23 Junii 1676. renovatam 28 April. 1716. Altaria privilegiata non comprehendantur suo hac dan* sala ordinarii apponi solita : Volumm autem, ut si otide "Christi fidelibus dictam Ecclesiam qmdtibet anni die insita** tibus aUa indulgentia perpetua , vel ad tempus nondum elap- sum duratura concessa fuerit, preeserdes litteree mellee sint Similiter juxta eandem ded arationem non. comprehen- dantur indulgenti» certo personarum generi eonoess% Digitized by Google DE INDULGENTIIS. 447 ut Confraternitatibus, aut ad certum pium opus : v. g. Litanias Lauretanas in ipsa Ecclesia exercentibus, aut concessas iis, qui SS. Eucharistae Sacramenti expositioni cum oratione quadraginta Horarum intersunt, neque ali» Siaedam comprehenduntur, ut videri potest in dicta de- aratione, quae legi potest in Directorio Mecbliniensi anni 1756. Ratione dictae clausulae monet P. Van Ranst, quod ille, qui petit indulgentias pro visitantibus aliquam Ec- clesiam, debeat habere curam, ut sine clausula illa in- dulgentiam impetret; si pro eandem Ecclesiam visitan- tibus modd aliqua indulgentia a dicta clausula non ex- cepta concessa sit, & adhuc duret; unde in supplica de- bet facere prioris indulgentiae mentionem. Monet idem Van Ranst pro directione supplican ium, non concedi ordiriarid pro eadem Ecclesia dtias indul- gentias plenarias; bend tamen unam plenariam et ali- quot partiales, put& aliquot annorum, quadragenarum, &c. No. 43. DE JUBILAEO. I. JubUceum. IX. Alitui ordinarium , aliud extraordinari- um. i II. JubUceum anni sancti, IV. Ejus causa. V. Suspensio aliarum indulgentiarum extra urbem Romanam . VI. Suspensio facultatum. VII. Qucedam integres ma- nent pro Episcopis et Regularium Superioribus . VI IL Intentio Jubilm ordinarii. IX. Duce septimance concedi solitee disjunctive intelliguntur. X. Per se potest quis tantum semel JubUceum lucrari. XI. JubUceum ab in- dulgentia plenaria non differt penes effectum proprium. QUID intelligitur per Jubilaeum? R. Proprid significatur illa, indulgentia plenaria, quae cum certa soleranitate a Romano Pontifice conceditur cum variis favoribus et privilegiis particularibus iis, qui opera bona praescripta praestiterint. Duplex solet distingui Jubilaeum, unum ordinarium, quod modd quovis anno 25. visitantibus Romae Basilicas designatas, aliaque requisita facientibus conceditur ; et vocatur Jubilaeum Anni Sancti : aliud ex traordinarium quod extra annum 25. recurrentem Pontifices gravibus de causis concedunt : tale concedere solent initio Pontifi- catus pro felici regimine. p 3 Digitized by Go9gIe TRACTATUS 418 Bonifacius VIII. anno 1300. Jubilaeum restaurans (non instituens, ut constat ex extra vag. Antiquorum, de pceiu fy remiss*) constituit, ut concederetur anno quovis 100. ad normam anni saecularis gentilium: postea Clemeng VI. reduxit ad annum 60. exemplo Jubilaei jndaici, Christiani figurati vi, unde nomen habet : deinde Urba- nus VI. reduxit ad ann. 33, pro numero aetatis annorum Christi : tandem Paulus II. considerans brevitatem vitae & flagella, quibus Deus hominum crimina punit, reduxit ad annum 25, & sic etiamnum observatur ; vide Sandi- num in vitis Romanorum Pontificum , & Collet in opere de Jubilceo. Jubilaeum Anni Sancti Romae durat per integrum an- num, incipiendo & primis vesperis Nativitatis Domini cmh caeremonia apertionis Portae Sanctae? vide Collet loc. cit. c. 2. Causa hujus indulgentiae est, ut fideles ad Urbem Ro* manam tau quam ad Religionis caput accurrant, & illic in perfecta fidei unitate conjunctim orent pro felici Eccle- siae statu, honorentque tumulos SS. Apostolorum Petri & Pauli. Ut autem ad hoc tnagis animentur, & tempore Sixti IV. toto illo anno extra Urbem Romanam suspenduntur in- dulgentiae pro vivis concessae : sed cilm tanta reperiator -varietas in diversis BulKs, & fortfe adhuc erit in sequenti- bus, hinc non potest statui regula generalis : interiin ■volunt alicui, nt Navarms, sub generali suspensione tan- tum intelligi suspensas indulgentias plenarias, non par- tiales. Arnort* quaesito 68. num. 2. dicit, tempore Jubi- Isei non suspendi indulgentias partiales concessas ub Epis- copis, Nuntiis vel Cardinalibus, dubitans circa concessas partiales & Pontificibus : venim Theodorus & Sancto Spiritu & ex ipso Collet docent, suspendi omnes indulgentias pon- tificias, tam partiales qu&tn plenarias; idque, inquiunt, modd tam certum est, ut opposita opinio sit quacomqufe probabilitate intrinseci destituta. Communis interim est sententia Theolog. qudd, quanf- tumvis indulgentiae partiales in Jubilaeo suspendantur, ta- men non suspendantur, si concessae sint i Cardmalibtd, Legatis k latere, Nuntiis Apostoli cis aut Episcopis. Non suspenduntur indulgentiae pro defunctis directfe concessae v. g. in Altari privilegiato : quae autem cotf- cessae viint vivis cum fbcnttate eas applicandi defnnctfr, illae in Jubilaeo Benedicti XIV. non suspendebantur Digitized by Google de iftbfrt&nrtns. 446 Quantum ad applicationem pro defanati*: «Heraens au- tem X. anno 1675. et pro vivis et pro mortuis • eas suspenderat: unde verba Bull» sunt diligenter expeii- denda. Notandum etiam ex Bulla Ben. XIV. Cum nos nupee, de die 17 Maii 1749. k generali euspeftsUme exceptae esse indulgentias concessas pro mortis articulo annexas recitationi Angelus Domini , item precibus quadraginta horarum ; similiter pro concomitantia SS. Sacramenfh dum ad infirmum defertur. Observa, quod indulgenti» suspensae vim suam rfectm perenrt sine nova concessione, anno Jubilaei ordinarii elapso. Extra Romam in Anno sancto etiam suspendi solet facultas de reservatis Papse, &c. quare disputant Author&S, tttrfim suspendatur quocumque modo concessa; sed de hoc videTi potest Benedictas XIV. in sua Epist. Circulari §• 2. quaest. 3. Docet Vati Ran4t et Collet, sub generali suspensione ®on com prehendi facultates, quae vel competunt BpiS- copis ratione Officii et de jure communi, vel Praelatis Rogdatistm competunt ratione proprii muneris respectu 8uorum Religiosorum. Post Annum Sanctum Jubilaei in alma Urbe peracti solet’ nunc (non olim) Jubilaeum ad universum Orbem Oatholicuoi anno insequ en te extendi : hoc quidem vocant extraordinarium, alii et communids appellant ordinarium, 06 qudd nobis, sicut et Romanis, tantdm redeat singulo anno 25. Dictum est, aliud esse Jubilaeum extraordinarium, quod Pontifices gravibus de causis extra annum 25. re- currentem concedunt; tale concessit Pius IV. anno 1560. P^o fielM CtfncSiii Tridentini continuatione : tale etiam est quod Sixtus V. primd, et post eum subsgquentes Pon- tifices concedunt initio Pontificatfis sui ad felix Ecclesiae regimen. Pro hoc ^tibltaeo ordinarii assignari solent quae septi- nnan», ita ut omnia opera requisita in una eademque hebdomada adimpleri debeant, comprehendendo nihilo- minus diem Dominicam immediate sequentem, saltem pro communione: sic statuit Clemens Xill. in sua Bulla Venimus de die 20 Septembris 1758. his verbis: “ Qui quartft et sexta feri a ac sabbato alterius ex hebdoma- u dis hujusmodi jejunaverit, pariterque peccata sua con- Digitized by Google 450 . TRACTATUS 4 fessas, ac in die Dominica immediati sequenti vel alia “ die infra eandem hebdomadam SS. Communione refec- 4 tus fuerit,” &c. Non potest quis indulgentias Jubilaei bis lucrari, put& . faciendo opera proscripta utroque septimana, neque etiam bis frui potest gratiis adjunctis : idem videtor dicendum de Jubilaeo Anni Sancti, nisi aliter exprimatur: aliter autem expressit Benedictus XIV. Pro Anno Sancto 1750, con- stitutione Convocatis, declarans, quempiam, durante Anno Sancto, pluries lucrari posse indulgentias, non tamen plu- ries fragi privilegiis. Constat ex dictis, Jubilaeum ab alia indulgentia plena- ria non differre penes effectura proprium indulgentiae, qui est remissio poenae temporalis, sed pv» illa tantOm habere quasdam ex tr inseca privilegia annexa. Observat interim Steyaert, indulgentiam Jubilaei spe- cialiter commendabilem esse sua generali tate, causae cer- titudine et ratione operum, quae solent esse notabiliora adeoque ex hac parte certitudo major de fructuum uber- tate. No. 44. DE PRIVILEGIIS IN JUBIL^O CON- CEDI SOLITIS. I. Privilegium eligendi Confessorium. II. Potestas commu- tandi vota. III. Potestas in confessione erga eos tantum , qui serio intendunt lucrari. IV. Potestas mutandi opera prcescripta. PRO privilegiis illis cognoscendis consulenda semper est Bulla concessionis ; quia non sunt semper eadem, sed aliquando plura, aliquando pauciora. Concedi solet, tam regularibus, quam saecularibus, fa- cultas eligendi Confessarium quemcumque ab Ordinario loci approbatum. Hinc oritur quaestio, cni Monialis possit aut debeat confiteri, ut lucretur Jubilaeum ? R. Supponendum, Moni&les alias esse subjectas juris- dictioni Episcopi, alias esse exemptas; item supponendum, posse quempiam lucrari indulgentias, et non Privilegia, ij(t si quis tempore Anni Sancti confiteatur non babens censuras, nec vota commutanda, &c. et posse lucrari indul- gentias et privilegia : his positis, R. 1°. Mooiales, etiam exemptae, ut gaudeant privile- giis Jubilaei, debent confiteri Sacerdoti, non tantilm appro- Digitized by Google d* fitoeranmis. 451 batO i Superiore Monfalium sed edam IA Ordinario loci- 3uia verba Bull» requirere solent approbationem ab Ord- inario lori, qui & sententiis excommunicationis, &c. ab- solvere possit. Ad solas tauien indulgentias lucrandas videtur sufficere, ut confiteantur Confessario sttoj>rdinario, licta solfim ap*- probato per eorum Superiorem regularem, tiisi Bulla obes»- set : cOm Confessarius ordinarius non amittat facultatem excipiendi confessiones tempore Jublsei. R. 29. MoUiales non exempto, nec pro privilegiis, nec pro indulgentiis possunt sibi deligere Confessarium approbatum quidem ab fipisoepo, sed non pro ipsis ; patet ex Declaratione 8. Congregationis de die 3 Sep- tembris anni 1471, quae Sic sonat: “Moniales non po»- “ sunt eligere Confessarium sibi bene visum, etiam Jo» 11 bitari, sed tenentur efigere approbatum pro Moniali- ** bns.” Idem declaravit Ben. XIV. Vide N% 102. de Pernitentia. Concedi solet Confessoriis generalis facultas absolvendi a peccatis (non a casu complicis, de qoo Num. 215. de Poenitentia) et censuris reservatis, etiam sedi Apostoficse et per Bullam Gcetto, Sed pro foro conscientiae tantfim'; quocirca docet Ben. XIV. institutione 4. et in Epistola -Circulari de Anno Jubfttti 1750. §.3. qamst.2. & §.5. quaesit. '9. sub generali concessione facultatis quoad casus Bntim Oeenae non comprehendi facultatem pro casu hmresis re- servatae : vide Num. 921. de Poenitentia, Docent Ven RunSt et multi cum ipso, sub genendi concessione equidem comprehendi facultatem absolvendi receptores et fautores haereticorum, uti etiam tenenftes, legentes aut Imprimentes libres faeretieorum. * In Jttbitoo concedi solet Confessariis facultas vota com- mutandi (non in iis dispensandi), etiam Pontifici reser- vatu, scilicet in alia opera, licet poanitenti magis grata et commoda, tamen moraliter aequalia ; si enim opera multe minota substituerentur, esset partialis dispensatio, non simplex commutatio t in eo tamen moraliter et sine scrupulo est procedendum : cui, ut occurreret Benedictus XIV. junxit dispensationem commutationi dicens: dis - pensando commutent Commutatio ilia non potest fieri pro libitu, sed justa tantfim ex causa: convenit etiam vota perpetua mutare in alia opera perpetua, personalia in personalia, et reaiia in realfa. Selent vota quodam excipi, puta castitatis Ct Religionis, item qnst tertio in Digitized by Google TRACTATUS 452 ejus favorem sunt acceptata» circa quas exceptiones vide Collet. An autem potestas simpliciter concessa commutandi vota se etiam extendat ad vota jurata, non convenit inter Anthores; licfct tamen plores negent, qu&m affirment ; unde infertur, esse ad minus dubium. Docet Van Ranst, in dubio, an votum sit reservatum vel exceptum, illud practicfe esse reservatum idque tum in dubio juris, tam in dubio facti. Non potest Confessarius facultate sibi in Jubilaeo con- cessa uti extra Confessionem.. Nec potest e& uti nisi erga illos, qui serio intendunt Jublilseum lucrari, adeoque praestare alia praescripta; unde si v. g. quis confessus sit casum reservatum sine intentione praestandi caetera requi- sita, vi Jubilaei ab eo absolvi non potest. Si autem confessus fuerit cum intentione praestandi reliquarequisita ad. lucrandum Jubilaeum, sed postea immu- tet animum, et ea non praestet, manet equidem absolutus ab illo reservato, si nihil aliud obstet; quia effectus abso- lutionis non pendet ab illa conditione. Qui post gratiam vi Jubilaei lucrandi acceptam animum immutant, et opera praeseripta non praestant, & peccati reatu immunes censeri vix possunt, inquit Benedictus XIV. Bull& benedictus deus, qu& Jubil»um anui 1750. extendit ad universum Orbem Catholicum : utrikm verd in eo peccent graviter, disputant Anthores. Negat Bo- nacina ; affirmant Suarez et Vasquez, quam posteriorem sententiam magis rationabilem vocat Benedictus XIV. in citata Epist. Circulari §. 5. quaeest. 10. Concedi solet in Jubilaeo, qudd Confessarius, quando quis impedimento detinetur, ita nt opera praescripta prae- stare nequeat, ea commutare possit in alia opera. Comutatio illa non debet fieri in opera aliunde debite, nec in notabiliter inaequalia ; et in ea commutatione non tantum debet attendi difficultas actionis, quam ordo, quem dicit ad finem a Papa intentum : nemo tamen potest respectu sui-ipsius ea commutare in opera etiam evidenter meliora. Pueris nondum ad primam Communionem admissis, commutare eam potest Confessarius, ut lucrentur Jubi- laBum, in aliud opus ; at nunquam commutari potest con- fessio alicui existenti in peccato mortali : deberet saltem confiteri signo, si aliter non posset ; neque etiam commu- tari potest pueris illis Communio requisita ad alias indui- Digitized by Google DE INDULGENTIIS. 453 gentias, quam Jubilaeum ; nam quantum ad Jubilaeum, id patet sufficienter ex mente Pohtificis expressa in Bullis Jubilaei : ita Theodorus a Sancto Spiritu ; unde pueri nondum admissi ad primam Communionem, modo ha- beant sufficientem usum rationis, lucrari possunt Jubilse- um, quantumvis requiratur Communio, non alias indulgen- tias, ubi requiritur. FINIS TRACTATUS DE INDULGENTIIS. Digitized by Google Digitized by Google INDEX PRIOR NUMERUS DESIGNAT NUMERUM MARGI- NALEM, POSTERIOR INDICAT PAGINAM, DE SACRAMENTO PCENITENTLE. NUM. - PAGE 1. DEFINITIO Sacramenti Poenitenti», 1 2. Probatur esse Sacramentum ex verbis Christi, 2 Sacerdos remittunt peccata ministerialiter, ™ ib. 3. Institutum prima die Paschatis a Christo, ^ 3 4. Differenti» septem inter Baptismum et Sacramen- x tum Pmnitenti», ~~ ^ ib. DE MATERIA REMOTA. 5. Divisio materi» in prbxiifiam et remotam, ™ 4 Materia remota sunt peccata post Baptismum cOm- ' missa, ^ ^ ^ ih Etiam susceptio Baptismi peccaminosa, ih. Infantes, perpetuo amentes, uti qui solos defectus involuntarios confitentur, non possunt absolvi, 5 6. Materia remota subdi vitur in necessariam et li- beram, „ — 6 Peccatum mortale per contritionem vel indirecti remissum manet materia necessaria, ib. 7. Materia libera sunt venialia post Baptismum commissa, et mortalia ante rit& clavibus sub- . jecta, — — ™ 7 Super eadem contritione vel confessione non po- test bis proferri absolutio, ib. Amens vel delirans, post acquisitum semel rati- onis usum, uon potest bis absolvi in eadem amentia, — — 8 8. Iterata confessio ejusdem peccati est per se utilis; per accidens dissuadenda scrupulosis, &c. ™ 9 Occasio adjiciendi aliquid ex pr»terita vita, ^ ib. a Digitized by Google INDEX. NUX* PAGI 9. Confitens sola venialia potest absolvi : per acci- dens id non convenit defectu contritionis, 10 Committentes venialia sunt duplicis generis, cum adhaesione et sine adhaesione, 11 10. Venialia de quibus quis non conteritur, quomodo oporteat ea confiteri, ~~ __ 12 DE MATERIA PROXIMA. 11. Materia proxima sunt tres actus poenitentia, ^ 13 Contritio et confessio sunt partes essentiales, „ ib. Satisfactio est integralis in executione, sed essen- tialis in proposito, — ib. Argumentum practice discernendi utrilm omittens satisfactionem, caruerit proposito, — ™ ib. Quomodo contritiio debeat esse sensibilis, ~~ ib. 12. Examinatur questio inter Thomistas et Scotistas, utrfim illi actus sint materia ex qu&, 14 DE FORMA SACRAMENTI PCENITENTLE. 13. Quae forma, et quae verba essentialia, 15 14. Explicatur sensus forma;, — — 17 15. Examinatur queestio, utnim forma deprecativa faciat, — — — 18 16. Quas conditiones liceat addere formae, „ ib. 17. Casus in quibus licet addere conditiones, „ 19 18. Conditio, Si es dispositus , probabiliter non reddit invalidam absolutionem, — — 20 19. Nunquam tamen licite usurpatur, ~~ 21 20. Nequidem in extrema necessitate, ^ 22 DE NECESSITATE SACRAMENTI PCENITEN- T1M. 21. Sacramentum Poenitentiae est necessarium in re- vel in voto relapsis, ib. 22. Potest iterari, — — 24 23. Poenitentia Canonica solemnis non poterat ite- rari ; non solemnis poterat iterari, 25 24. Ceremoniae in administratione Sacramenti Poenit. 26 Eminentissimi Domini decretum suspensionis, contra audientes confessionem 4 parte ante- riori confessionalis* 27 Digitized by Google INDEX* DE VIRTUTE PCENITENTLE. 25. Definitio virtutis poenitentiae, Ejus objectum materiale et formale, Quomodo differant virtus poenitentiae et Sacra- mentum Poenitentiae, ™ 26. Subjectum virtutis poenitentiae est voluntas, In Christo non fuit poenitentiae, ~~ ~~ Sed in B. V. M. fuit habitus poenitentiae, Peccator in habituali peccato potest elicere actum contritionis, ™ ™ ™ 27. Sex gradus ad poenitentiam ex Cone. Trid. ^ Sed actus requiruntur in susceptione Sacram. Poen. — — — 28. Motiva ad poenitentiam, ™ DE EFFECTIBUS P(ENITENTIdS. 29. Effectus virtutis poenitentiae ; et Sacramenti Poen., 30. Omnia peccata sunt remissibilia, ~~ 31. Peccatum personale non remittitur sine poeni- tentia, ™ seu contritione actuali seu virtuali, ~~ 32. Peccatum mortale non potest remitti sine alio conjuncto, ^ 38. Homini j usto potest unum veniale remitti sine alio, 34 Quadruplex differentia inter poenitentiam de mor- talibus, et de venialibus, ™ 35. Triplicis generis media remissionis venialium, 36. Remissa culp& remittitur poena seterna, non sem- per temporalis, ™ 37. Tria media, per quas liberamur k poenis, ~~ 38. Quid sint Reliquiae peccatorum, ~~ ™ Et quomodo maneant remissa culpa, ™ — 39. Peccata non redeunt simpliciter, — 40. Redeunt tamen secundum quid, ™ — 4L Quadruplicia generis opera, — ™ 42. De gradu reviviscenti» sunt tres sententiae, ™ DE CONTRITIONE. 43. Definitio contritionis, Includit dolorem et destationem peccati, PAGE 29 30 Si 32 33 ib. 36 37 38 39 40 41 42 ib. 43 44 45 47 Digitized by Google INDEX. NUM. ...... . PACE 44. Propositam non peccandi de caBtero differt k pro* missione et juramento, — „48 v Aliquando Jicet j uramen tum exigere a pcenitente, Restitutio a moribundo quomodo fieri possit, „ 45. Propositum illud esse debet universale ex parte temporis et objecti, „ „49 46. Propositum stat cum timore relabendi, relapsus liquando indicium, propositum non fuisse fir- mum, — — — „ 50 47. Divisio contritionis in perfectam et imperfectam, 51 Contritio iptialis ex amore benevolo, „ 48. Contritio perfecta, contritio initialis, et attritio . servilis inter se differunt, — „53 49. Contritio perfecta justificat stata lege, „ 55 50. Contritio imperfecta non justificat, „ 56 51. In Sacramento Poenit. non requiritur contritio perfeq|£> mw »**» ***** ***** 57 52. Contritio initialis requiritur et sufficit in Sacra- mento Poenitentiae, „ „ ib. Explicatur. texus Cone. Trid. Sess. 6. c..6. „ 53. Attritio servilis non sufficit in Sacramento Poeni- • tentise, * . 61 Item textus Cone. Trid. Sess. 14. cap. 4. „ 54. Practica conclusio ex probilitate utriusque sen- - tentise „ ■ 64 55. Objectum contritionis formale et materiale, „ 66 56. ^riplex modus eliciendi contritionem de peccatis, 67 Contritio generalis non sufficit in Sacramento Poenitentiae, — 57. Contritio triplex ex parte actiis, actualis virtuadis et implicita; haec * non sufficit in Sacramento Poenitentiae, „ „ „69 58. Dolor contritionis debet esse summus saltem ap- pretiativ^ et comparative, ™ „70 59. Contritio debet esse continua habitu, non acta, 72 60. Praeceptum contritionis duplex divinam et natu- rale, — — ib. Obligat per se, et per accidens, — „ 61. Praeceptum illud non obligat primo instanti phy- sico, „ „ „ „73 Non licet tamen tardare conversionem, „ Conclusio practica de iis, qui tardunt converti. Digitized by Google INDEX. HUM. Peccator extra statum gratias diu stare non potest, quin incidat in nova peccata, ~~ ™ 02. Praeceptum contritionis obligat per accidens, An obliget diebus Festivis, ™ DE CONFESSIONE SACRAMENTALI. 69. Confessionis sacramentalis descripto, ^ Confessio publica non erat sacramentalis, 64. Praeceptum confessionis duplex, Divinum et Ec- clesiasticum, ™ Quandonam obliget praeceptum divinum per se. 65. Quandonam obliget per accidens, ™ Status gratiae sufficit pro administrandis Sacra* mentis, non sic pro suscipienda Eucharistia, 66. Praeceptum Ecclesiasticum obligat semel in anno, 67. Praevidens impedimentum, debet praevenire, ™ 68. Pueri post usum rationis obligantur Jttecepto confessionis, — — — ^ 69. In casu dubii ustis rationis, potest sub conditione absolvi, — — — 70. Muti obligantur praecepto, — 71. Qui sola venialia commisserunt obligantur prae- cepto confessionis annuae, ™ 72. Pcena non confitentis annufe, — — Causae excusantes, — — 73. Frequens confessio consulenda, — „ DE CONDITIONIBUS CONFESSIONIS. 74. Non datur Sacramentum Poenitentiae informe, Datur probaliter confessio informis, ^ Practicfe evitatur disputatio, ^ 75. Sedecim conditiones confessionis, ™ 76. Mendacium in confessione commissum, quid effi- Clat, mw «w ww* 77. Hypocrisis in confessione quid faciat, ~~ INTEGRITAS CONFESSIONIS. 78. Integritas confessionis duplex, materialis et for- malis, baec necessaria est, 79. Assignantur quatuor casus, in quibus confessio potest esse formaliter non materialiter integra, a 3 PAGI 76 78 80 81 82 83 85 87 88 ib. 90 91 ib. 93 94 95 96 97 Digitized by Google • INDEX. JfUM. PAGI 80. De revelatione complicia in confessione, — 99 81. Conscienti» examen diligens, quomodo instituti debeat, — ™ ™ 102 82. Casus: aliquis in juventute omisit declarationes morosas cum bona fide, — — 104 83. Quomodo peccata exponenda in confessione, . 105 Confessarius debet omnia intelligere, 84. Numerus peccatorum explicandus & quomodo,™ 107 85. Peccata dubia debent exponi ut dubia, 109 CIRCUMSTANTIAE. 86. Divisio circumstantiarum, ™ 112 Quatuor rationes, qua? probant circumstantias. Notabiliter augentes, esse exprimendas, Circumstantia notabiliter augens, accidit duobus mod^uti & notabiliter minuentes, Duraticffiemporis, in quibus peccatis specialiter • exprimi debeat, Qu» circumstanti» inquirenda in furto, 87. Circumstanti» notabiliter aggravantes intra ean- . dem speciem exponend», . — 116 Quae praambula et media, ante actum peccati adhibita, sint exponenda, 88. Consuetudo peccati, et ejus duratio exponenda in confessipne ob tres rationes, — 118 89. Admonendus pcenitens, ut agnoscat sua peccata, ut super eis conteratur, et ea confiteatur, ™ 119 DE INTERROGATIONIBUS. 90. Tria in interrogationibus observanda ex S. Thoma, — — 120 91. De septem interrogare licet poenitentem, juxta Rituale Rom. & Pastorale Mechl. 122 Pcenitens aliquando potest interrogari de iis, quibus nihil confitetur, Interrogationes per septem circumstantias, 92. Interrogationes circa peccata singulorum staturo, 124 93. Confessio fieri debet regulariter propria voce, ™ 126 Per interpretem non est pracepta. Absenti Sacerdoti fieri non potest, Digitized by Google INDEX. ITUM. TAQZ 94. Iterari debent omnes confessiones invalidae, 127 Quandonam ob omissam satisfactionem confessio invalida et iteranda, 95. Confessiones formaliter sacrilegae snnt iterandae quoad mortalia, — — ™ 128 Confessiones anteriores aliquando iterandae, non posteriores, 96. Idem pecatura bis quandoque in confessione ex- ponendum, — — 129 97. Confessio generalis quaedam necessaria, quaedam utilis, quaedam nociva, — 130 Modus instituendi confessione generalem, 98. Idem Confessarius retinendus, — 132 Votum semper confitendi eidem, est irritum, DE MINISTRO SACRAMENTI POENITENTIAS. 99. Minister est solus Sacerdoscum potestate ordi- nis & jurisdictionis, — 134 100. Jurisdictio probabilis non sufficit, ™ 135 101. Jurisdictio ordinaria & delegata, — — 136 Quando acquiratur jurisdictio, 102. Requiritur approbatio Ordinarii Locii pro con- fessione saecularium, — ™ — 138 Privilegia Religiosorum revocata. De Confessario Monialium, Differentia inter approbationem & jurisdict. Religiosi accipiunt jurisdictionem k Summo Pontifice, Pro absolutione k venialibus requiritur jurisdic- tio & approbatio Ordinarii, 103. Regulariter requirunt approbatio obtenta ab Episcopo poenitentis & loci, ~~ 140 Approbatus pro una Dioecesi, non est approba- tus pro aliis. De Pastoribus tamen disputatur. Pastores in Dioecesi Mechliniensi babent juris- dictionem delegatam in tota Dioecesi, Viatores & peregrini sequuntur jurisdictionem ' loci, ubi degunt, 104. Jurisdictio quibus modis amittatur, ~~ — 143 105. Capitulum ad vitanda, quomodo tribuat juris- dict. 145 106. Jurisdictio ex titulo colorato & communi errore populi, rrwn* 146 Digitized by Google index. xux. na* 107. Jurisdictio in articulo mortis» — — 148 An, prosecte Approb. possit non Approbatus absolvere, An exeommunicatus possit absolvere validi in . articulo mortis, DE QUALITATIBUS CONFESSARII. 108. Tres dotes Confessarii, bonitas, scientia & pru- . dentia, — — . — 150 109. Scientia requisita in Confessario, — — ibid 110. Prudentia Confessarii circa omnes partes Sacra- menti Poenitentiae, 111. Officia Confessarii, ut sit Judex, Medicus, Pa- ter, & Doctor, — — 152 Quandonam Confessarius teneatur audire con- fessiones, — — — ibid 112. Media generalia contra peccata, — — ibid 118. Media specialia contra singulis peccata, — 153 114. Sacerdos absolvens judicavit mortale es6e veniale, 15$ 115. Requiritur judicium prudens de dispositione, poenitentia, — , — — — 156 116. Signa verse contritionis, — — — 158 117. Signa suspecta, — — — 160 118. Opera poenitentialia externa non praerequirun- tur, — — — — 161 DE ABSOLUTIONE DANDA VEL NEGANDA. 1,19* Regula est, absolvere ; exceptio negare, i — 163 r Duo abusus, — — — — » ibid 120. Causse negandse vel differendae absolutionis, — 165 121. Casus negandse absolutionis ex Rituali Roma* no, — — — — 166 122. Qui nulla dant signa doloris, — — 167 123. Moribundus, nulla dans signa doloris, potest ab- solvi, si christian^ vixerit, — — 168 124. Quamvis fuerint peccatores publici, — — 170 Non tamen qui in acta peccati extinguuntnr, — ibid 125. Qui odia deponere nolunt, — — 17 1 126. Qui alienum restituere nolunt, — —172 Digitized by Google INIMBX. OCCASIO PROXIMA, VUM. 127. Quid sit occasio proxima peccandi, Qu&m frequens relapsus requiratur, In dubio occasio supponenda est proxima, 128. Occasiones remotse non ita vitandae, ™ 129. Divisiones occasionis proximse, ™ Occasio proxima per se, & per accidens, 130. Voluntaria & involuntaria, ~~ ™ 131. Involuntaria deseritnr faciendo de proxima re- motam, ^ ~~- , 132. Datur ratio, ob quam neganda absolutio nolen- tibus deserere occasionem, proximam, ~ 133. Duplex via deserendi occasionem proximam absolutfe & sequivalenter, Aliquando occasio absoluti deserenda ante ab- solutionem, 134. Dantur gradus in occasione proxima, 135. Quandonam liceat tentare, ut occasio proxima fiat remota, „ ™ 136. Non dantur justae causae manendi in occasione proxima, cessante spe, ut fiat remota, , 137. Casus mulieris versantis in occasione proxima propter eleemosynas, 138. Casus adolescentis versantis in occasione proxi- ma ex alloquio filiae, 139. Casus sponsi & spons» in occasione proxima vel consuetudine peccandi, ~~ 140. Casus ebriosi ex occasione frequentandi taber- nas, v~~ »~~ 141. Casus, ubi juvenes & filise in tabernis conve- niunt, v~~t ~~ w«~ 142. Casus, ubi filius familias peccat cum ancilla, 143. Neganda absolutio iis, qui quinto loco in Pasto- rali recensentur, DE CONSUETUDINARIIS. 144. Qui consuetudinarii, qui recidivi, 145. Consuetudinariis pluribus neganda absolutio, Consuetudinarii interrogandi sunt super tribus, Objectiones refelluntur, 146. Consuetudinario aliquando potest dari abBolu-. ... tlO, Digitized by Google PAGE 173 176 177 179 180 ibid 182 184 185 187 188 189 190 191 192 193 194 195 ibid 199 nwxx. HVM. TAGE 147. Consuetudo retractata non obstat absolutioni, 200 148. Consuetudinario, licfet notabiliter emendato, non est semper impertienda absolutio, ~~ 201 Relabens ex fragilitate non est semper absol- vendus, 149. ^Qui scandalum dederunt, nisi reparent, non sunt absolvendi» 203 DE IGNORANTIA. 150. Ignorantes necessaria scitu necessitate medii debent, antequam absolvantur, instrui, 204 Duratio ignorantias inquirenda; quia confessiones eodem tempore fuerunt invalidae, &c. 151. Quomodo agendum cum senibus & redibus ig+ norantibus, ™ — — 206 152. Ignorantes scitu necessaria necessitate praecepti invincibiliter possunt absolvi, ™ ~~ 207 Si culpabiliter ignoret, tempus ignorantiae inqui- rendum & confessiones repetendae, 153. Quomodo circa articulos Fidei interrogationes instituendae, — 206 154. Quinam possint relinqui in ignorantia, 210 155. Dubie disposito differenda est absolutio, ~~ 211 Objectiones solvuntur, 156. Non datur necessitas, ut absolvi possit is qui noscitur indignus, ™ — _ 213 157. Sed datut necessitas sufficiens, ut absolutio dari r possit dubid disposito, — — 214 Sufficit necessitas extrema, & aliquando etiam gravis, 158. Non sufficit necessitas levis, nec damnum ali- quod temporale, — — 216 DE SIGILLO CONFESSIONIS. 159. Sigillum sacramentale quid sit, & quo jure ob- liget, 218 160. In fractione sigilli non datur parvitas materias, ibid Confessarius potest dicere, se nescire ea, qu® habet sub sigillo, 161. Sigillum oritur ex sola confessione sacramentali, 220 162. Materia sigilli sunt etiam peccata complicis, 221 Digitized by Google raros*» WUM» PAOX 163. Dicere de Collegio aut parra civitate ; ibi fiant gravia peccata, est contra sigillum ; etiam de magna civitate, ait Steyaert, „ „222 Quale testimonium Confessarius dare possit illi, quem non absolvit, — 223 104». Decretum Synodi Mechliniensis de dando testi- monio confessionis, 224» 165. Quinam obligentur sigillo, „ „231 166. Quid faciat licentia poenitentia circa sigillum, 232 167. Quomodo Confessarius corrigere possit errorem in confessione commissum, „ „ 234 168. An licet uti scientifi confessionis extra confes- sionem, — — „ „ 235 169. An liceat negare suffragium occultum ex sola scientia confessionis, „ „ 237 170. Qois usus scientiae confessionis sit licitus, „ 238 171. Casus sponsae reticentis fornicationem, „ 239 Casus puellae gravidae morti proximae, „ 240' Casus vini oblati, quod ex sola confessione cog- noscit venenatum, ••«<« m»». rnnnj lbid Casus, ubi famulum ex sola confessione novit furem, — — — 241 DE SATISFACTIONE. 172. Definitio satisfactionis, „ — „ ibid Obligatio satisfactionis est personalis, „ 242 173. Confessarius tenetur satisfactionem imponere, etiam moribundis, * — „ 243 174. Quale & quantum peccatum cortuUittat omittens satisfactionem, - „ „ 244 175. Satisfactio imponitur ad tres fines juxta Concili- um Trid. in vindictam, in medicinam & prte- servationem, 245 ' 176. Item debent satisfactiones esse salutares & con- venientes, — — — „ 246 Tria sunt genera* opernm satisfactoriorum, „ ibid Assignantur quaedam opera particularia, „ 247 177. Possunt esse opera ali&s debita, — „248 178. De satisfactione conditionata, „ „249 179. Quanta Poenitentia imponenda pro mortali, „ 250' 180. Poenitentia justo minor potest imponi ob piares causas, «»*» »4» 251 Digitized by Google INDEX. XUX. PAGI 181. Tempus imponende & implende Satisfactio- nis, — 252 182. An satisfactio impleta in statu peccati mortalis sufficiat? oportet distinguere, ~~ 253 Impleta in solo habituali peccato • potest suffi- cere, "W* VMM VMM VMM 254 Si impleta sit in actuali peccato mortali vel in affectu ejus, subdistinguendum est, __ ibid 183. Cessat obligatio satisfactionis ex tribus rationi- bus, VMM VMM MM VMM 255 184. Mutari potest satisfactio per eundem vel per alium Confessarium, 'm 256 An confessio repetenda ? Responsionem mode- ratur Wiggers, — — — 257 185. Poenitentia publica ab Episc. imponitur non a Confessario, ibid Opera tamen externa licet imponere, m~ 258 186. Quse dicatur poenitentia canonica, — ™ ibid Initium & finis poenitentiarum canonicarum, 259 187. Casus practicus omissae satisfactionis, ibid 188. Quid intelligatur per claves Ecclesise, 261 189. DE CASIBUS RESERVATIS. 262 190. De definitione & divisione casiis Reservati, .mm ibid 191. Tres conditiones requiruntur, ut peccatum cen- u seatur reservatum, , — — mm 263 192. Utrdm peccata dubia reserventur ? — 264 193. Peccatum reservatum remissum directi per absolutionem validam datam ab habente fa- cultatem pro reservatis, non manet materia reservata, — — — — 265 Si autem absolutio fuerit invalida, triplex iterum opinio de eo proponitur, m-m — ibid 194. Quispiam gravatus peccato reservato habet ne- cessitatem communicandi ; an potest absolvi a Confessario communi ? R.^ Triplex opinio et resolutio practica, — ^ 266 195. Quispiam omittit inculpabiliter casum reserva- tum, validb absolvitur, mm- — mm- 268 196. Superior reservans potest tollere reservationem extra confessionem, non sic alii cum jurisdic- tione solum delegata, VMM ^ VMM 269 Digitized by Google iNDET. KOM. PAG£ 107. Confessus habenti facultatem & reservatis, omi- sit inculpabiliter peccatum reservatum : anre- servatio sublata? Responsio datur per quatuor opiniones, 296 198. Quis potest reservare peccata, . , — 270 Au idem Casus potest esse reservatus $UJU¥PP Pontifici & Episcopo, ^ ***. . w ibid 199. Superiores Regulares possunt reservare aliquos casus, ™ „ . w ,«.271 CASUS RESERVATI ARCHI-EPISCOPO MECH- LINIENSL 200. Undecim casus reservati Archi-Episcopo Mech- liuiensi, „ „ ^ „ 272 201. Conditiones basreais reservat», ™ „ 273 202. Quae & qualis hseresis reservaturEpisoopo, „ 275 Referuntur tres opiniones, ... ibid 203. Triplex Apostasia reservata» ^ ibid 204. De simonia reservata sunt quatuor sen tentam, .276 205. De casu reservato sortilegii obscuritas et di veiv sitas opinionum, proponitur, ^ — 277 206. Homicidium reservatur, „ „ 279 Dissentiunt, utr&m mandantes comprehendant - • tUr, .nw. mwm — rr lbld 207. Procurantes abortum , foetus animati imourrunt essum reservatum, „ ^ 280 Comprehenduntur mandantes, cooperantes, &c. 281 208. Incendium deliberata voluntate procuratum, „ 283 Comprehenduntur mandantes, consulentes, &c. ibid 209. Quae & qualis percussio parentum reservetur, 284 210. Sodomia major reservatur, „ 285 Comprehenditur bestialitas, &c. „ ^ ibid 21 1. De ctasu raptfis Virginis varia disputantur, „ 286 212. Incestuftcmn consanguineisautsanotimonialibus . reservator, . ™ 287 213. De adulterio notorio reservato, „ „288 214. De peccatis, reservatis ob annexam excoaununi- . oationem, „ .290 Omnis excommunicatio ab homine est reser» vata, „ «w. „ .ibid 215. -Nullus Gotffessarius potest absolvere cornpli- . cem seoum in peccatis carnalibus, . ^ . 291 Digitized by Google INDEX. Quamvis complex foret masculus, — — Sufficiunt oscula libidinosa, &c. — — 216. Confessarius sollicitans ad inhonesta et turpia t occasione confessionis denuntiandus est Epis- copo seu Ordinario loci, Varia circa hoc examinantur, — 217. Modus denuntiandi, 291 ibid 292 ibid 295 DE CASIBUS RESERVATIS SUMMO PONTI- FICI. 218. 219. 220. 221. 222. 223. 224. 225, 226 227 228. 229, 230, 231, Peccata Summo Pontifici regulariter non reser- vantur nisi ob censuram reservatam annexam, Casus reservati in Bulla Coma Domini , — Alii casus Pontificii ordinarii in hac patria, Ab hseresi quis possit absolvere. Privilegium Episcoporum Belgii, ™ Facultates speciales solit» concedi k Pontifice Episcopis Belgii, De lectione librorum reservata, An comprehendatur lectio libri scripti k Ca- tholico, qui discessit ad hoeresim, ~~ Legens librum Janssenii non comprehenditur, Sed legens librum QuesneUi comprehenditur. Uti et legens librum Guilielmi Van RoosL Quamvis in alia Dicecesi, — — ~ Violatio immunitatis Ecclesiasti», Violatio Clausura? Monialium, — An requiritur, ut ingressus fiat ob malum finem, — — ™ ~~ An debet fieri praetextu privilegiorum, ~~ Reges et pueri eximuntur, Qua causa, ob quas licet ingressus, Mulieres ingredientes Claustra virorum incur- runt excommunicationem reservatam, Casus percussionis Clerici reservatur, Explicantur singula verba Canonis: Si quis suadente diabolo, Qua simonia sit reservata, ~— Duellum est casus reservatus, ~— Excommunicatio reservata contra Religiosos causa administrationis Sacramentorum, ~~. Quis possit absolvere k casibus reservatis, 297 298 300 _ 302 307 ibid 309 ibid 310 ibid 311 ibid 312 ibid 313 ibid 314 ibid 315 317 ibid 318 319 Digitized by Google INDJEX. NUX. Quantum valeant privilegia Religiosorum, 232. De casibns Pontificiis factis Episcopalibus, ™ An revocetur per Bullam CoencB facultas Epis- copis concessa per Concilium Trident., ~~ 233. Approbatus simpliciter non est approbatus pro reservatis, ~~ — ™ — Ali» adhuc tres Regni» exponuntur, ™ Vagi & Peregrini absolutio attenditur secun- £X* SEUM. 69. In cMu dubii u»^ ralionifipoiest peccator afesol- vi gub conditione : Si peccasti , &c. 87 7. Forma non potest bis proferri super eadem mai- tena jpfoxiiu&^ - 7 277. Furium. Vide Schemata septimum, — 345 277. Quatuor circumstantiae semper circa furrum ex- aminandae, — — — 345 & 346 270. Famam restituendi modusb ™ — 340 261. Formulae jurandi & blasphemandi, — 329 I. 278. IMPUDICjE cogitationes. Vide Schema VIII., ™ ~ ^ _ 347 280. Impudica verba. Vide Auctarium ad Schema VIII., ™ ™ ™ ™ 350 262. Jurandi consuetudo. Vide Schema II., 330 261. Jurandi ormulae variae^ „ 329 260. Peijurium. Vide Schema I.f ***. 326 INTERROGATIONES. 91. Interrogationes , quas instituere potest Confessa- rius juxta Rituale Rom. & Pastorale Mechl. 122 Pcenitens aliquando interrogari potest de iis* de quibus nihil confitetur, ^ 123 92. Interrogationes circa peccata singul. StatUum, 124 153. Interrogationes circa fidem, 208 115. Judicium prudens de dispositione poenitentis, 156 94. Iterandae sunt confessiones invalidae, 1^7 JURISDICTIO. 101. Jurisdictio ordinaria fy delegata f ™ ^ 136 100. Jurisdictio probabilis non sufficit, ^ 185 101. Quomodo acquiratur jurisdictio, ^ 136 102. Differentia inter jurisdict. & approbationem, ^ 140 103. Pastores in Dioecesi Mechliniensl habent juris- dictionem delegatam in tota Dioecesi, ^ 143 104. Quibus modis amittatur jurisdictio, . * 144 105. Capitulum ad vitanda quomodo tribuat jurisd. 145 Digitized by Google INDEX. *UM. PAGI 106. Jurisdictio ex titulo colorato, & communi errore populi, ~~ _ 146 107. Jurisdictio tn Articulo Mortis, ~~ 147 An, praesente approbato, possit non approbatus absolvere in Articulo Mortis, — ib. IGNORANTIA. 150. Ignorantes necessaria scitu necessitate Medii, debent, antequam absolvantur, instrui, 204 283. Schema de Ignorantibus, 354 & seq. 151. Quomodo agendum cum senibus & rudibus ig- norantibus, __ 206 L 223. LECTIO duorum librorum faciat casum re- servatum, „ ~~ 307 224. Lectio ttbroraot QuemcUI & Van Roost, 309 & 310 M 5. MATERIA Sacramenti Poenitentiae dividitur in proximam & remotam, ~~ 4 11. Materia proxima sunt tres actus poenitentis, 13 6. Remota subdividitur in necessariam & libe- ram, 6 11. Subdividitur in essentialem, quae est contritio ^ & confessio, & in integralem, ~~ 13 12. Quaestio Thomistas inter & Scotistas, an sint materia ex qua, — 14 76. Mendacium in confessione commissum quid ef- ficiat, — 94 102. Confessarius Monialium , — 138 112. Media generalia & specialia contra peccata, 153 123. Moribundus, qui non dat signa doloris, potest absolvi, si Christiane vixerit, — ‘ 168 124. Nisi in actu peccati extinguatur, — 170 Digitized by Google INDEX. O OCCASIO. NUBC. PAGE 127. OCCASIO proxima peccandi, ~~ 173 In dnbio, Occasio supponitur proxima, 174 155. Dubife disposito differenda est absolutio, 211 129. Divisiones occasionis proximse, 177 133. Duplex via deserendi occasionem proximam, 182 Scilicet vel absolute , vel cequivalenter faciendo de proxima remotam, __ ibid 127. Casus varii occasionis proximae, ™ 174 137. Casus mulieris recipientis eleemosynas, 188 139. Casus sponsi & sponsae, 190 140. Casus ebriosi ex frequentatione tabernae, 191 266. Vide etiam Schema IV. *. 333 141. Casus conventfis juvenum & puellarum, 192 142. Casus filii peccantis cum ancilla, __ 193 282 . Operarius negligens. Vide Schema X. 352 P PECCATUM. 6. PECCATUM mortale remissum potest ma- nere materia necessaria Sacramenti Poeni- tentiae, — — 6 7. Peccata venialia post Baptismum facta, & mor- talia clavibus ritfc subjecta sunt materia li- bera, — 7 9. Committentes venialia cum adheesione, non de- bent absolvi, __ ™ 11 26. Peccator existens in affectu peccati mortalis non potest elicere contritionem, 30 31. Peccatum personale non remittitur sine Poeni- tentia, — ~~ 32 32. Peccatum mortale non potest remitti sine alio conjuncto ob duas rationes, 36 33. Justo homini unum veniale sine alio potest re- mitti, 37 35. Venialia possunt remitti per triplex medium, 39 39. Peccata remissa non redeunt simpliciter, 42 Digitized by Google I $wx- NUU. PAGE 40. Redeunt secundum Quid , 43 61. Peccator extra statum Gratiae diu stare non potest, quin incidat in nova peccata, 75 85. Peccata dubia debent in confessione exponi, 109 PRJBCRPTUM. 60. Praeceptum contritionis quando & quomodo ob- liget, — — 72 267. Quae sint praecepta aetumu snpernaturalitrrti, 335 64. Praeceptum confessionis duplex, Divinum & Ecclesiasticum, — ' ™ 80 Quandonam & quos obligat, 81 71. Ecclesiasticum obligat eos, qu? habent sola ve- nialia, — 88 93. Confessio per interpretem mon est praecepta, 126 37. A poenis peccatorum liberamur tribus mediis, 41 72. Poeiwe non confitentium annufe ; et causae ex* * cusantes, — 90 P (ENITENTIA. 25. Virtus poenitentiae, & ejus objecta, — 28 23. Poenitentia qanonica, solem n nQn poterat ite- rari, non solemnis poterat iterari, — 25 25. Poenitentiae virtus differt a Sacramento, 29 34. Poenitentia de mortalibus differt a poenitentia de venialibus quadrjipJieUer* 38 44. Propositum non peccandi differt a promissione, 48 45. Propositum sit universale, ^ 49 4t6. Relapsus quandoque est. indicium» propositum non fuisse firmum, 50 248. Pueri quomodo instituendi ad primam Commu- nionem, ' ~~ R, 46. RELAPSUS aliquando est indiciiira, propo- situm non faisse firmum, — 50 38. Reliqui» peccatorum quomodo remaneant re- missa culpa, — " — .42 41. Reviviscunt opera mortificata, * * — 44 42. De gradu reviviscenti» sunt tres sententiae, 45 Digitized by Google INDEX. XUI4. 112. Remedia generalia contra peccata, 113. Remedia specialia contra peccata, 271. Excusantia & restitutione famae, RESERVATI CASUS. 191. Requiruntur tres conditiones, ut peccatum cen- seatur reservatum, ™ 263 192. Utritni peccata dubia reserventur, triplex opinio proponitur, ~~ 264« 193. Peccatum reservatum legitimi clavibus subjec- tum, non manet materia reservata, 267 Si absolutio fuerit invalida, tunc triplex opinio occurrit, ibid 194. Au gravatus reservato habens necessitatem communicandi possit absolvi & communi Con- - fessario, triplex est sententia, 263 195. Omittens inculpabiliter casum reservatum va- lid& absolvitur a communi Confessario, ibid 196. Superior reservans potest reservationem tollere extra confessionem, non sic alii cum solaju- risdiptione delegata, ~~ ^ 269 197. Peccatum reservatum omissum manet reserva- tum, nisi in Jubilaeo, ^ ™ ibid 198. An idem cadus potest esse reservatus Summo . Pontifici et Episcopo, ~~ ^ 270 CASUS RESERVATI IN DICECESI MECHLI- NIENSL 200. Undecim Casus reservantur, 202. Quas haeresis reservetur, «« 203. Apostasia triplex, ~~ 204. Simonia, ^ ^ 205. Sortilegium, ™ 206. Homicidium voluntarium, ^ 207. Procuratio abortus foetfis animati, 208. Incendium deliberata voluntate procuratum, 283 209. Percussio parentum cum laesione, ^ 284 210. Sodomia, ^ 285 21 1. Raptus virginum, ^ 286 212. Incestusjcum consanguineis & sanctimonialibus, 287 213. Adulterium notorium, ^ 288 c 272 — 275 ~~ ibid — 276 ^ 277 ^ 279 ~~ 280 153 ibid 341 Digitized by Google INDEX. ’ HUH. FAGI 215. Confessarius Complex io peccatis carnis non po- test complicem absolvere, ™ 291 216. Confessarius sollicitans Ordinario loci denunti- andas, ^ 292 CASUS RESERVATI SUMMO PONTIFICI- 219. Casus Bullse Ccence Domini , ~~ 298 220. Alii casus pontificii, ~~ ~~ 800 221. Privilegium Episcoporum Belgii, — 302 222. Facultates speciales solites concedi Episcopis Belgii, ~~ ~~ 804 223. Lectio librorum haereticorum reservata, ~~ 307 224. Quid dicendum de lectione librorum Janssenii, Quesnelli, Van Roost, 310 225. Violatio immunitatis Ecclesias, ™ 311 226. Violatio Clausurse Monialium, ibid Ingressus mulierum in Monasteria virorum, 314 227. Casus percussionis Clerici, ~~ — ibid 228. Simonia, ~~ ~~ — 317 229. Duellum, — ™ ~~ ibid 230. Casus Religiosi Sacramenta ministrantis, ~~ 318 DE ABSOLUTIONE A CASIBUS RESERVATIS. 231. Quis absolvere possit & reservatis, ~~ 319 Privilegia Religiosorum, — ~~ 320 232. De Casibus Pontificiis factis Episcopalibus, ibid 233. Approbatus simpliciter non est approbatus pro reservatis, ^ ~~ ~~ 322 Aliae tres regulas, — ^ 323 Pro absolutione vagorum respicitur ad locum, ibid 234. Casus perplexus examinatur, __ 324 235. Decretum Eminentissimi Domini Archi-Epis- copi pro casu perplexo, ^ 325 S. 260. SCHEMATA practica, ^ ~~ 326 164. Synodi Mechl. Decretum de dando testimonio confessionis, _ 224 24. Suspensionis Decretum contra Confessarios ex- cipientes confessionem ab anteriori parte con- fessionalis, ^ ^-27 Digitized by Google INDEX. SACRAMENTUM POENITENTIAS. VUM. PAGK I . Definitio Sacramenti Poenitentiae, I 3. Ejus institutio & Christo, ^ 3 21. E$t necessarium relapsis in re vel in voto, 22 22. Potest iterari, — 24 5. Materia remota sunt peccata post Baptismum commissa, — — 4 6. Dividitur in necessariam et liberam, ~~ 6 7. Materia libera est duplex, 7 74. Non datur Sacramentum Poenitentiae informe, 91 Datur confessio informis probabiliter, ibid Practicfe vitatur disputatio, 92 116. Signa verae contritionis, — ~~ 158 117. Signa suspecta, r~~160 SATISFACTIO. 172. Satisfactio sacramentalis, — ™ 241 11. Est pars Sacramenti integralis in executione, essentialis in proposito, 13 174. Quale et quantum peccatum committat omittens satisfactionem, 244 175. Ad tres fines imponitur satisfactio juxta Cone. Trid. ™ ™ ™ 245 176. Tria sunt genera operum satisfactionis : assig- nantur quaedam particularia, 246 177. Possunt esse opera ali&s debita, 248 179. Quanta Poenitentia injungenda pro mortali, 350 180. Poenitentia justo minor potest imponi ob justas causas, ^ ^ 251 182. Satisfactio impleta in statu peccati mortalis, an sufficiat, 253 Oportet respondere cum duplici distinctione, 254 183. Cessat obligatio satisfactionis aliquando, — 255 184. Mutari potest satisfactio per eundem vel per alium Confessarium, ~~ 256 An confessio repetenda, disputatur, 257 185. Poenitentia publica ab Episcopo imponitur, ~~ ibid 186. Poenitentia Canoniea quse dicatur, 258 Initium et finis poenitentiarum Canonicarum, 259 187. Casus practicus omissos satisfactionis, ibid Digitized by Google INDE*. SIGILLUM, »UM. ^ PAGE’ J 58. Sigillum sacramentale quo jure obliget, ^ 216 160. Confessarius potest dicere Se nescire ea, quae habet stob sigillo, — 218 162. Quae materia sigilli, ™ ^ _ 221 163. Dicere de parva civitate : ibi fiunt enormia pec- cata, estne contra sigillum, 222 Quale Testimonium dare possit Confessarius illi, quem non absolvit, _ _ _ 223 164*. Synodi Mechliniensis Decretum de testimonio - confessionis, — — ^ 224 165. Quinam obligentur sigillo, ^ 231 166. Licentia poenitentis quid faciat circa sigillum, 232 167. Quomodo corriget Confessarius errorem in con- fessione commissum, 234 168. An licet uti scientia confessionis, ™ m 235 169. An licet negare suffragium ex sola scientia con- fessionis, — — 237 171. Casus sponsae reticentis fornicationem, ^ 239 Casus puellae gravidae morti proximae, „ 240 Casus vini oblati, quod novit ex confessione venenatum, &c. — ibid T. 106. TITULUS coloratus cum errore populi, quo- modo tribuat jurisdictionem, 146 163. Testimonium confessionis quomodo dari debeat, 223 V. 98. VOTUM confitendi semper eidem Confessario irritum est, — 133 103. Vagi, viatores & peregrini subjiciuntur jurisdic- tioni loci, ubi degunt, — 144 N. B» Quod Numeri a No. 236 ad No. 259. inclusive omittuntur, quia res, quae in iis aguntur, ad hunc Tracta* tum non pertinent. Digitized by Google INDEX* TRACTATUS DB CENSURIS. DE CENSURIS SECUNDUM SE. WUM. 1. De definitione et divisione censura, 2. De potestate ferendi censuras, 3. De iis, qui possunt ferre censuras, 4. De subjecto censurae, ~~ ~~ 5. De causa censura, ~~ 6. De monitionibus praeviis, 7. De iis, quae excusant & tonsura, 8. De ignorantia excusante a censura, 9. De ignorantia solius censurae, 10. De censura injusta, ~~ 1 1. De absolutione a censuris, ™ 12. De excommunicatione, — — 13. De effectibus excommunicationis, ~~ 14. De licita et illicita communicatione cum excom- municato, — ™ 15. De excommunicatione minore, ^ DE SUSPENSIONE. 16. De definitione et divisione suspensionis, 17. De casibus suspensionis magis obviis, DE INTERDICTO. 18. De definitione et divisione interdicti, 19. De effectibus interdicti, ~~ TRACTATUS DE IRREGULARITATE. 20. De natura irregularitatis, ~~ 21. De divisione irregularitatis, 22. De irregularitate ex delicto, 23. De irregularitate ex defectu natalium, 24. De irregularitate ex defectu corporis, 25. De irregularitate ex defectu Sacramenti, 26. De irregularitate ex defectu lenitatis, 27. De irregularitate ex defectu famae, ~~ vFAGE 361 363 364 365 367 370 371 372 374 375 377 379 380 384 386 387 390 394 396 400 401 402 405 407 ibid 408 410 Digitized by Google INDEX* NOM. PAGI 28. De irregularitate dubia, ~~ 412 29. De dispensatione in irregularitate, ^ 413 TRACTATUS DE INDULGENTIIS. 30. De indulgentiarum natura, 417 31. De divisione indulgentiarum, 418 ‘32. De potestate concedendi indulgentias, 420 33. De illis, qui possunt concedere indulgentias, 423 34. De requisitis in recipiente indulgentias, ~~ 426 35. An omnia proscripta ad lucrandum indulgentias fieri debeant in statu gratiae, ^ 428 36. De confessione in ordine ad lucrandas indulgen- tias, — 431 37. De causa et fine indulgentiarum, ~~ 432 38. De valore indulgentiarum, 435 39. De indulgentiis pro defunctis, 436 40. An indulgentiae pro defunctis infallibiliter ha- beant suum effectum, 439 41. De quibusdam indulgentiis, ^ ^ 441 42. De altaribus privilegiatis, „ 444 4?. De Jubilaeo, ^ 447 44. De privilegiis in Jubilaeo concedi solitis, 450 FINIS. Digitized by Google / Digitized by Google Digitized by Google Digitized by Google